x

Хүмүүс сошиалд ихэнх цагаа өнгөрүүлснээс амьд харилцаа хумигдаж, ганцаардаж байна

Сэтгэл судлалын үндэсний төвийн гүйцэтгэх захирал Б.Ууганцэцэгтэй ярилцлаа.

-Хүүхэд, залуус сошиалд ихэнх цагаа өнгөрүүлснээс болж, бодит амьдрал дээрх найз нөхдийн амьд харилцаа хумигдаж, ганцаардалд орох магадлал нэмэгдэж байгаа аж. Сошиал хэрэглээ өсөх нь ганцаардлыг үүсгэдэг үү?

-Энэ бол хоёр талтай нийгэм-сэтгэл зүйн асуудал. Ганцаардал нь амьд харилцааг хумьж байх талтай. Нөгөө талдаа сошиалд ихэнх цагаа өнгөрүүлснээс болж, бодит амьдрал дээрх найз нөхдийн амьд харилцаа хумигдаж ганцаардал нөхцөлөө бүрдүүлж байна. Тиймээс найз нөхөд болон гэр бүлийн харилцаандаа илүү цаг гаргаж анхаарах.

Ажил дээрээ сошиалд орохгүй байх, гэртээ байх үедээ интернет хэрэглээгээ хянах зэрэг өөртөө дадал болгох үйлдлүүдээ хийхгүй бол нэг л мэдэхэд дэлгэцийн хамааралтай, ганцаардмал нэгэн болох эрсдэлийг дагуулж байна.

-Хүмүүс фейсбүүк, твиттерт олон найз, дагагчтай байж, олон лайк, зүрх даруулж байвал өөрийгөө нэр хүндтэй, олны танил болж байна гэж эндүүрэх нь бий. Хүмүүс яагаад ингэж сошиал руу улайрна вэ?

-Бодит амьдрал дээрх харилцааны илүү хурдан хариу үйлдэл үзүүлэх боломжтой.

Мөн цаг хугацаа, орон зайнаас үл хамааран нэг үг, өгүүлбэрийг нэгэн зэрэг хүргэдэг учир хүмүүст харилцаанаас хариу үйлдлээ хурдан авч байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлдэг. Энэ нь дэлгэц буюу сошиал харилцааны онцлог юм. Тиймээс амьд харилцаанаас илүүтэйгээр сошиал харилцааг илүү үзэх хандлагатай байна.

-Хүн өдөрт дунджаар хэдий хэрийн хугацааг сошиал орчинд зарцуулбал зохимжтой вэ?

-Хоёроос дээш цагийг тогтмол зарцуулах нь хамаарлыг илтгэж байгаа учир өөрийн ажлын болон амьдралын онцлог хэв маягтаа тохируулан түүнээс бага хугацаагаар хэрэглэх нь зүйтэй. Цаг их өнгөрөөх тусам хамаарал нэмэгдэнэ. Тиймээс амьдралаа зөв төлөвлөх, бусдад цаг гаргах, чөлөөт цагаа хөдөлгөөн хийж үр дүнтэй өнгөрүүлэх хэрэгтэй.

Дэлгэцийн хамааралд нас, хүйс, ажил эрхлэлт хамаарахгүй орж байгаа тул бие биедээ анхаарал, хяналт тавих нь зүйтэй.

-Хүүхдүүдийг хэдэн наснаас нь эхэлж фейсбүүк хаягтай болговол зөв бэ?

-Сэтгэл зүй, оюун ухааны хөгжлийг харгалзан 15-16 насанд фейсбүүк хаяг нээх нь хүүхэд шийдвэр гаргах, сэтгэл хөдлөлөө тодорхой хэмжээнд удирдахад үр нөлөөтэй. Хэт бага наснаас нь сошиал хаяг нээх, эсвэл хүүхдийн зургийг өөрийн сошиал хуудсандаа хэрэглэх нь тохиромжгүй юм. Эрт нээх тусмаа хүүхдэд олон төрлийн эрсдэлийг дагуулж байна.

-Фейсбүүк, твиттерт донтчихсон, байнга утас шагайж, тэндэх мэдээллээ бусдад хуваалцаж, өөрийгөө мундаг мэдээлэлтэй, хэрэгтэй хүн мэт харагдуулах гэж зорьдог хүмүүс бий.Цахим орчинд өөрийгөө донтож байгаагаа эхний ээлжинд яаж мэдэх вэ?

-Энэ бол хүний хэрэгцээний шатлалын нэг чухал хэсэг юм. Гэвч бид үүнийгээ амьд харилцаанаас бус дэлгэцээс олж байгаа нь харамсалтай. Зөвхөн энэ Монголд байгаа үзэгдэл бус дэлхий даяараа энэ асуудалд анхаарал хандуулж байна.

Ялангуяа өсвөр, залуу үеийнхэн энэ байдалд хэт автах, хамааралтай болж байгаа нь гэр бүлийн хүмүүсийн анхаарал халамж, гэртээ болон бусдын өмнө үүрэг хариуцлага бага хүлээж байгаа зэрэгтэй хамааралтай ойлголт болоод байна.

-Бага лайк авбал сэтгэлээр унадаг, өөрийнх нь оруулсан пост, жиргээг хүмүүс тоохгүй бол өөрийгөө нийгэмд хэрэггүй, хүмүүст тоогддоггүй азгүй нэгэн мэтээр төсөөлдөг хүмүүс бий. Ийм хүмүүст та ямар зөвлөгөө өгөх вэ?

-Энэ бас л харилцаанаас авч байгаа хүний сэтгэл ханамжгүй байдлын илрэл хариу үйлдэл юм. Энэ нь бодит байдлаас тасарч өөрийн үнэ цэнэ, амьдралын хандлага зэргээ бусдаар удирдуулж байгаагийн нэг үр дагавар юм. Тиймээс зөвлөгөө гэвэл амьд харилцаанд идэвхтэй байх, ажил амьдралын тэнцвэрээ зөв хангах, аливаа харилцаанд эерэг хандах, байгальд гарах, бусдад туслах зэрэг амьдралдаа илүү идэвхтэй, эерэг хандах хэрэгтэй.

-Амьд харилцаа үүсгэх хэрэгтэй гэдэг. Амьд харилцаа үүсгэх энгийн алхмуудыг та хэлж өгөхгүй юу?

-Гэр бүлийнхээ гишүүдийн эрүүл мэнд, хүсэл сонирхолд анхаарал хандуулах, үр хүүхэд, эцэг эхээ халамжлах, ажил, сургуулийн орчинд бусдад санаагаараа туслах, тэднийг сонсох, өөрийн туслах боломжтой зүйлээрээ биеэрээ оролцон туслах нь амьд харилцаандаа идэвхтэй байгаа мөн анхаарал хандуулж байгаагийн илрэл юм.

Тиймээс өөрийн амьдралдаа илүү нээлттэй, амьд харилцааг эрхэмлэсэн тэр хүн, гэр бүл, байгууллага сэтгэл зүйн хувьд эрүүл, тогтвортой байж чадна.

Өдрийн сонин

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Г.Уранцэцэг: Ходоодоо олон дурандуулах нь эрүүл мэндэд муу байдаг гэсэн дам ярианд итгэх хэрэггүй 4 цаг 13 мин БНСУ-аас Монгол Улсад суух шинэ Элчин сайдыг томиллоо 4 цаг 35 мин "Либертари нам" бүртгүүлэх хүсэлтээ дөрөв дэх удаа УДШ-д хүргүүллээ 4 цаг 57 мин Ууланд алхах, хээрийн бүсэд аялал зугаалгаар явахдаа татсан тамхи, асаасан чүдэнзээ унтрааж байхыг зөвлөж байна 5 цаг 23 мин Дөрөвдүгээр сард цахилгаан тоноглолд засвар хийх ХУВААРЬ 5 цаг 53 мин Малын хорогдол 5.9 саяд хүрлээ 6 цаг 13 мин Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг доктор Хью Парсонс-ыг хүлээн авч уулзав 6 цаг 48 мин Ирэх өдрүүдэд нутгийн зүүн хэсгээр салхитай хүйтэн байна 7 цаг 14 мин Элрэн баларч буй Л.Оюун-Эрдэнийн цаг хугацаа 12 цаг 19 мин “Хөх толботон” аялал жуучлалын шинэ маршрут нээх санаачилгыг Ерөнхий сайд дэвшүүлэв 13 цаг 53 мин Монгол Улсын Засгийн газар, НҮБ-ын хамтарсан удирдах хорооны хуралдаан боллоо 14 цаг 18 мин Шар усны үерийн аюулаас урьдчилан сэргийлнэ үү! 14 цаг 36 мин П.Сайнзориг: Шинэ Зуунмод дагуул хотыг байгуулснаар Улаанбаатарын төвлөрөл, түгжрэл бүрэн шийдэгдэхгүй 14 цаг 53 мин Өнөөдөр нутгийн зүүн хэсгээр салхитай хүйтэн байна 15 цаг 12 мин ЗГХЭГ-ын даргын хэлсэн ДОЛООН ХУДАЛ Өчигдөр 19 цаг 54 мин НҮБ: Тогтвортой хөгжлийг хангах, эрүүл мэндийг дэмжихэд 11.3 сая ам.доллар зарцуулжээ Өчигдөр 19 цаг 44 мин ЕБС-ийн сургалтын агуулгад амьтны хүрээлэн, музейн хөтөлбөрүүдийг оруулж байна Өчигдөр 18 цаг 41 мин Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлөөр 66.1 тэрбум төгрөг төвлөрүүлжээ Өчигдөр 18 цаг 24 мин "Титаник” киноны Рөүзийн амийг аварсан тавцанг дуудлагаар худалджээ Өчигдөр 18 цаг 24 мин Хотын төвийн зогсоолуудад 47,400 автомашин бүтэн өдрөөр байршдаг Өчигдөр 18 цаг 16 мин
iИх уншсан
Найруулагч П.Лхагвадулам: Сэтгэлээс гардаггүй тийм л мэдрэмж... Чингэлэг чингэлгээр зөөсөн нүүрсний мөнгийг Сү.Батболдын "бо... ОРОС дахь АЛЛАГА Н.Учрал гишүүний эргэн ирэлт ба Эмийн жорын “цахимжилт” 10 хүн угаартаж нас барсан хэргийн мөрөөр... Авилгатай тэмцэх биш, тэмцдэг тогтолцоогоо нураасан найман ж... “Улаанбаатар-2024 гэрэл зургийн өдрүүд” нэгдсэн үзэсгэлэн зо... Ж.Бат-Эрдэнэ: Төмөр зам яагаад гацсан үнэнийг одоо хэлье С.Наранцогт: Ураны төсөл зогсоогүй, ажлууд хийгдэж байгаа Ардчилал бол эзлэх ёстой өндөрлөг биш, явах ёстой зам юм Буриад Монголын зарим түүх Олон Улсын Найрамдал цогцолборт Хүүхдийн хөгжлийг дэмжих тан... Элрэн баларч буй Л.Оюун-Эрдэнийн цаг хугацаа ЗГХЭГ-ын даргын хэлсэн ДОЛООН ХУДАЛ Дөрөвдүгээр сард ихэнх нутгаар салхи шуургатай, хүйтэн байх ... Батсүмбэр сумын 100 жилийн ойн барилдаанд улсын заан Б.Серик... Маргаашнаас баруун, зүүн аймгуудад цасан шуурга шуурна Москвад болсон зэвсэгт халдлагын хариуцлагыг "Исламын улс" б... Японд болсон газар хөдлөлтөөс хүчтэй хөдлөлт манай оронд дөр... Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Пут...
Top