x

Эрчим хүчийг социализмаас нь гаргая!

Социализм дуусах 1980-аад оны хүн ам орон сууцны тооллогоор нийт айл өрхийн 10 хувь нь орон сууцанд, 20 хувь нь хашаа байшинд, үлдсэн 70 хувь нь монгол гэрт амьдардаг байжээ.

Соц үеийг тавилттай гоё зургуудаар нь төсөөлөөд байдгаас биш үнэндээ бид монгол гэрт “социализм байгуулж” байсан юм. Харин 2020 оны хүн ам орон сууцны тооллогоор 30 хувь нь орон сууцанд, 30 хувь нь хашаа байшинд үлдсэн 40 хувь нь монгол гэртээ амьдарч буй тоо гарч тодорхой хэмжээнд ахиц дэвшил гарчээ.

Сүүлийн 30 жилийн хугацаанд соц үеийг хоёр нугалсан хэмжээний орон сууц барилга, гурав нугалсан засмал зам, гүүр тавьж, Оюутолгой, Тавантолгойг урагшлуулж, өөрсдөө төмөр зам хүртэл тавив. Автомашин чихэлдэж, олимпийн аваргууд төрж, хүн амын дундаж наслалт хүртэл 10 жилээр уртсав. Мэдээж авлига, хулгайн гэмт хэрэг, нийгмийн олон асуудал шинээр бий боллоо.

Товчхондоо сүүлийн 30 жилд сайн муу бүх зүйл хөгжсөн ч нэг ч урагшлаагүй, ганц ч дорвитой цахилгаан станц бариагүй, социализмын үеэс бараг тэр чигээрээ үлдсэн ганц салбар нь эрчим хүчний систем юм. Эрчим хүчний систем яагаад хөгжихгүй байгаагийн ганц шалтгаан нь ердөө л социализмаасаа салж чадахгүйн зовлон байна.

Социализм яагаад нурсан хамгийн том шалтгаан нь өртгөөсөө хямд үнэ юм. Хэт хямд үнэ тавихаар очер дараалал, хомстол үүснэ. Хомстлоос шалтгаалж арын хаалга, авлига үүснэ. Өнөөдөр дэлхийд нүүрсний үнэ 100 доллар байхад Багануурын уурхайн нүүрсийг 15 доллараар ДЦС-уудад борлуулж, ДЦС-ууд цаашаа 500 төгрөгийн өртөгтэй эрчим хүчийг 300 төгрөгөөр борлуулж, үйлдвэрлэх тусмаа алдагдалд орж байна. Улс даяараа эрчим хүчний халамжийн бодлогод яваагаа ихэнх нь сайн ойлгодоггүй. Өвөл хүйтэнд гэртээ шорк майктай тарвалзаж хэвтдэг нь дулаанд 100-200 мянга төлөөд, гадаа хүйтэнд шуудай түлш нүүрстэй зууралддаг нь 300-400 мянга төлж буй нь яах аргагүй гажиг логик бөгөөд орон сууцны айлууд үнэндээ эрчим хүчний халамжийн бодлогод хамрагдаж буй хэрэг юм.

Утааны асуудал бол эрчим хүчний хомстлоос өөр юу ч биш. ДЦС-4 шиг дахиад ганц цахилгаан станц бариад, шугам сүлжээгээ шинэчлээд орхиход л утаанаасаа бүрмөсөн салчихна. Уг нь цахилгаан станцын олон төслүүд яригддаг ч дотоод улс төрөө даахгүй, хэн нь барих ашиглах, хэн нь ашиг олох дээрээ хэрэлдсээр гацаадаг. Яагаад өнөөг хүртэл шинэ цахилгаан станц бариагүй шалтгаан нь цахилгаан эрчим хүчний хэт хямд үнэ буюу социализмаасаа салаагүй нь. 30 хувь нь л татдаг 00-той амьдардаг манай улс нэг хүнд ногдох цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээгээр Хятад, Оросоос гурав дахин бага, барууны орнуудаас бүр 10-20 дахин бага. Уг нь эрчим хүчээ хэмнэх биш, эрчим хүчний хэрэглээгээ улам нэмэх чиглэлд ажиллах ёстой юмсан. Шинэ орон сууцнууд дулааны холболтоо хийж чадахгүй, шинэ үйлдвэрүүд эрчим хүчээ татаж чадахгүй хөгжил саатсаар л. Багануурын уурхай зөвхөн дулааны станцтай, Төвийн эрчим хүчний системээс тогоо авдаг байх жишээний.

Хот хөлдөх дээрээ тулаад буй учир саяхан нэлээд хэл ам, улс төр болж байж эрчим хүчний үнэ нэмэх шийдвэр гаргалаа. Гэхдээ улс төржилтөөс айгаад, эсэргүүцлээс айгаад зөвхөн бизнес эрхлэгчдийн тарифийг 28 хувь нэмэв. Иргэдийн дийлэнх нь тогны мөнгө нэмбэл босож тэмцэхээр байгаа нь үнэн л дээ. “Үнэтэй ухаалаг утас барьж, булган шубээр гоёж, тансаг ресторанд шинэ жил тэмдэглэдэг мөртлөө хамаг шүд нь хорхойтсон монгол хүн” гээд олон нийтийн сүлжээнд нэг шүүмжлэл явдаг. Тэр яах аргагүй ортой. “Тогны мөнгөө төлөхгүй байсан ч тоолуур таслах хуульгүй юм байна шүү..” гээд уриалсан, сүржин постууд хэдэн мянган лайк шэйр авч олныг бахдуулж хөөргөнө. Хамгийн аминд тулсан хэрэгцээндээ шил архины мөнгө харамлаж уурласаар байвал зундаа халуун усны хязгаарлалтанд нийтээрээ өртдөг шиг өвөлдөө 14 хоногоор эрчим хүчний хязгаарлалтанд орж дасах вий. Хамгийн ядуу ядарсан нэгэн ч ухаалаг утас лизингдэж, дата хэрэглээндээ мөнгөө шавхдаг ч ухаалаг утсаа цэнэглэх тоггүй болчих вий дээ, ард түмэн минь.

Аанхаа /baabar.mn/

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • Батаа (162.158.179.244)
    Станцуудын үё дамжсан авилгч дарганцарууд гэр бүлсэг новшнуудыг цэвэрлээгүй цагт юу ч өөрчлөгдөхгүй
    2022 оны 11 сарын 28 | Хариулах
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр 1 цаг 29 мин Ерөнхий сайд Г.Занданшатар ОХУ-ын Байгалийн нөөц, экологийн сайдыг хүлээн авч уулзлаа 1 цаг 34 мин ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчний лабораториор батлагдсан тохиолдол 11338 болжээ 1 цаг 40 мин Нийт нутгийн 51 хувьд гантай болон гандуу байна 1 цаг 44 мин Ц.Бат-Эрдэнэ: Дулаалга урт хугацааны шийдэл гэж ойлгоод байгаа нь бидний утаатай байгаа хамгийн том шалтгаан 1 цаг 48 мин Улаанбаатарт өдөртөө 25 хэм дулаан 2 цаг 49 мин Цагаан зун 3 цаг 2 мин Д.Цогтбаатар: Хүний эрхийн үнэлгээ заавал хийж байж тухайн хуулийг УИХ-д оруулж ирж хэлэлцдэг болсон 3 цаг 10 мин Нүүдлийн шувуудын хамгаалалд чиглэсэн хамтын ажиллагааны санамж бичиг байгууллаа 3 цаг 36 мин Байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд 3 цаг 37 мин УИХ-ын өнөөдрийн нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд 3 цаг 38 мин Эрчим хүчний төрийн өмчит компаниудыг нэгтгэж, бүтцийг цомхон болголоо 3 цаг 39 мин Төрийн байгууллагын бүтэц, орон тоог цомхон болгохоор шийдвэрлэлээ 3 цаг 40 мин Нийслэлийн түгжрэлийг бууруулах хуулийн төслийг яаралтай хэлэлцүүлэхээр өргөн барив 3 цаг 41 мин Гэр хороолол, орон сууцны бүсэд авто зогсоол шинээр төлөвлөн барина 3 цаг 42 мин Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт суманд 5.0 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болжээ 3 цаг 44 мин Увс аймагт бага насны хүүхэд ачааны машинд дайруулж амиа алджээ 3 цаг 44 мин Хойд нутгаар бороо, бага зэрэг сэрүүсэл хүлээгдэж байна 3 цаг 45 мин АНУ-ын USAID агентлагийг хаахаар шийдвэрлэв 21 цаг 5 мин Япон ховор металлыг далайн ёроолоос олборлох төслөө 2026 онд эхлүүлнэ 21 цаг 6 мин
iИх уншсан
Манай төр хөрөнгө оруулагчидтай муур, хулгана болж тоглодгоо... Япон улсын эзэн хаан Төсвийн тэлэлтийг хэмнэлтэд шилжүүлсэн нь Я.Баяраа: Уран зохиол бол ял, эх хэл бол дөнгө гэж ойлгосон ... Н.Ганибал: МАН-ын дарга нарын завхралыг АН-ын сайд, Хяналтын... Ц.Бат-Эрдэнэ: Дулаалга урт хугацааны шийдэл гэж ойлгоод байг... Цагаан зун Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц ... Маргаашнаас хонины махыг нэг килограммыг нь 10 мянга, үхрийн... Хар тамхины наймаа гэр бүлийн хүрээнд нэвтэрч, Монгол Улс хэ... Д.Трамп: “Иран дахин цөмийн хөтөлбөрөө сэргээвэл бид дахин ц... Төсвийн хуулийн нэмэлт, Үндэсний баяр наадмын зохицуулалт зэ... Батлан хамгаалахын сайд Д.Батлут салбарын удирдлагуудтай анх... Эрчим хүчний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн т... Мансууруулах бодистой холбоотой гэмт хэрэгт холбогдогсдын ди... Ой, хээрийн түймрийн тоо 44 хувиар өсөж, 600 мянга гаруй га ... Мбаппе суулгалт өвчний улмаас “Зальцбург”-ийн эсрэг тоглолто... Суурьшлын бүсэд могойд хатгуулахаас урьдчилан сэргийлнэ үү Урсгал усанд эрэн хайх, аврах ажиллагааны хамтарсан дадлага ... Улаанбаатар хотын гэр хорооллыг нарны эрчим хүчид шилжүүлэх ...
Top