Эрчим хүчний сайдын багцад 3-р станцаа засах мөнгө байна уу, үгүй юу? Эрүүл мэндийн сайд Хавдрын эмнэлгийн төсвөө оруулсан уу, үгүй юу Соёлын сайдад ёстой “падлий” байхгүй. Өөрийнх нь самарсан соёлын салбарын тухай л яриад, гаслаад байгаа юм шүү дээ.

Нэр бүхий 17 түншүүдийн дотор ийм олон үе шат дамжаагүй бөгөөд нэг тогтоохдоо хамгийн өвөрмөц, бас дээд түвшний түншлэлийн харилцаа тогтоосон нь Франц бөлгөө. Францаас гадна 2024 онд Иж бүрэн түншлэлийн харилцаа тогтоосон Вьетнамыг нэрлэж болно. 

Цахилгаан, дулааны үнийг нэмсний ар дээр инфляци гэж айхавтар “мангаа” айл болгоны хаалгыг тогшино. Ингээд өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн, үйлдвэр үйлчилгээ, лангуу, оффис түрээс гээд бүх юмны үнэ дагаад өсөх нь тодорхой. Томоос нь жижиг хүртэлх үйлдвэрүүдийн зардал нь асар их нэмэгдэнэ. Наад зах нь талхны жижиг цех хүртэл цахилгаан, дулааны нэмэгдлийг өртөг зардалдаа шингээчихээр бүтээгдэхүүнийх нь үнэ дагаад өснө. Цаашлаад ажилчдын цалин хөлс нэмэгдвэл аж ахуйн нэгжүүдийн улсад төлөх НДШ, татварууд нь дагаад л талийж өгнө. Эдийн засагчдын харж байгаагаар бараа бүтээгдэхүүнд хамгийн багадаа 5-10 хувийн өсөлт ирнэ.

Тэр нэгэн орой тэр их баяртай ирсэн. Учир нь миний амьдарч байгаа гэрийг банкны барьцаанд тавиад надад хадгаламж нээлгэсэн гэсэн. Тэр хадгалжмны нэр нь Ирээдүйн өв сан банк гэдэг нэртэй банканд нээлгэсэн гэсэн.

Германы Холбооны канцлераар 2005-2021 онд 16 жил ажилласан Ангэла Мэркэл дурсамж номоо бичиж дуусгасан нь энэ сарын 26-нд худалдаанд гарах юм байна. Германы Засгийг олон жил толгойлж байхдаа маш нэр алдартай байсан тэрээр оросууд Украинд түрэмгийлснээс хойш дагаад нэр хүнд нь хурдан унах боллоо. Европын холбоог сулруулсан, Германы эдийн засгийг Орос, Хятадаас хэт хараат болгосон, НАТО болон Германы батлан хамгаалах хүчийг зөнд нь хаясан гэх мэт маш олон зэмлэл хүртэх болжээ.

Дааж давшгүй алдагдалд унагах оросуудын тулгалтыг “үгүй” гэж түс тас зөрж зүрхэлдэггүй манай эрх баригчдын хулчгар зан буруутай мэт харагдавч түүхэн хөндүүр хөөрхий тэдэнд минь бий. Тэдний ой санамжинд Х.Чойбалсан, Ю.Цэдэнбал цаашаа А.Амар, П.Гэндэн гээд С.Данзан Д.Бодоог хүртэл олон арван удирдагчдын маань эмгэнэл бичээтэй байгаа. Зөрвөл толгойгүй болж байсан ХХ зууны гамшиг улирсан эсэх бүрхэг.

Айх, айлгах нь хүний төрөлх чанар. Айдсын урлаг бол зугаа цэнгэлийн бизнесийн салшгүй салбар. Бидний хүүхэд насны ийм урлаг жавжиндаа хуруугаа хийж нүүрээ хувиргаад хадны мангаа болж дүү нараа айлгахаас эхлээд, булангийн цаанаас гэнэт бултасхийж андуудаа цочоох хүртэл хөгжиж байв даа. Нялх хүүхэд зүүдэндээ царай нь хувиран уйлах мэт болсноо, инээвхийлэхийг үнэгчлэх гэх. Учрыг тайлбарлахдаа: Зүүдэнд ирсэн үнэг “Ээж чинь үхчихлээ” гэдэг. Хүүхэд уйлаад эхэлдэг. Тэгмэгц нь “За тоглосон юм аа” хэмээн хуурснаа тайлахад хүүхэд нүүр дүүрэн инээдэг гэх. ...Ядаж л, айл амьтны хүүхдийг аашилж, зүхэхийн оронд “Манайд цагаан сараар ирээрэй”, “Шинийн нэгэнд бэлгээ аваарай” гэхчлэн арай найрсаг байж болохгүй гэж үү? “Чөтгөрийн баг”-тай хүүхэд нүдэнд муухай ч сэтгэлдээ чөтгөртэй хүмүүнээс аймшигтай бус аа.

Улиг болсон "хоёр толгойтой тугал", энд тэндхийн "шантааж" ярьж хойшоо суудаггүй, арай жаахан хөгжлийн чиг баримжаатай, шинжлэх ухааны мэдээллээр иргэдтэйгээ уулздаг, болж өгвөл тэднээсээ түрүүлж алхдаг болмоор байна аа, манай хууль тогтоогчид оо.

Пиночет алдарт эдийн засагч Милтон Фридманаас зөвлөгөө авч Чилийг босгож ирсэн боловч цэргийн дэглэмийн үед олон хүн ор сураггүй болж зовсон байдаг. Чөлөөт эдийн засгаар улсаа босгосон ч нөгөө гараараа энгийн иргэдийг их хэлмэгдүүлсэн юм. Эмэгтэйчүүд үүнд ихээр өртжээ.

2022 оны нэгдүгээр сар тус улсад хүндхэн туссан. Назарбаевын хаанчлалыг жинхэнэ ёсоор унагасан. Эрсдэлтэй амаргүй зорилтыг хэрэгжүүлсэн. Түүнийг Токаев удирдсан. Нийгэм-эдийн засагт нь хямралын шинж тэмдэг харагдсан, үндэсний мөнгө-тенге үнэгүйдэх хандлагатай, хамгийн гол аюул-исламист үзэл санаа нийгэмд бугшсан, Афганистан, Араб ертөнцөөс лалын экстремизмийн аюул нүүрлэж байсан тэр өдрүүд Казахстан руу дэлхийн хэвлэлүүдийг соронзодсон байх.

Трамп бол задгай яриатай, зан характерийн хувьд тогтворгүй, санаанд нь орж ирсэн болгоноо шүүж тунгаалгүй шууд цацдаг нэгэн. Энэ нь түүнд олон дайсан төрүүлсээр ирсэн, АНУ-ын улс төрийн дотоод тэмцэлд амархан ашиглагдсан. Гэхдээ тэрээр АНУ-ын Үндсэн хууль болоод бусад хуулийг зөрчсөн тохиолдол үгүй.

Гадаад харилцааны өмнөх сайд нар ч ийм байр суурьтай байна. Стан-цэцэгийн алдаа, энэ хүн л Монгол Улсын гадаад харилцааг нуман тулгуурт оруулчихлаа гэж байна.

1964 оны 10-р сарын 16-ны өдөр Жоу Эньлай Маод “ Манай агуу их Хятад улс хятадын атомын бөмбөгийг амжилттай дэлбэллээ” хэмээн мэдэгджээ. Тэр үед хятадын коммунистуудын цөмийн зэвсгийн төлөөх хийрхэл өлсгөлөнгөөр үхэж буй ард түмнээсээ ч илүү хүчтэй байв.

Либертаризмын талаарх ташаа ойлголтуудыг улс төр сонирхдоггүй жирийн иргэд бус, сэхээтнүүд бий болгодог. Сэхээтнүүдийн дийлэнх олонх нь чөлөөт зах зээлийн систем, эрх чөлөөнөөс үүсэх тэгш бус байдалд дургүй. Ялангуяа, Өрнөдөд боловсрол эзэмшсэн, зүүний үзлээр нэвт угаалгасан нийгмийн ухааны сэхээтнүүд бол чөлөөт зах зээл, либертари үзлийн хамгийн гол дайсан.

Бээжингийн Их сургуулийн профессор Фэн Южинийн Экономикс сэтгүүлд тавьсан, нэлээд анхаарал татсан өгүүллийг орчууллаа. Яагаад энэ товч авсаархан өгүүлэл тэгтлээ анхаарал татах болов? Бээжингийн эрх баригчдын Орос руу хандаж шууд зарладаггүй үгийг энэ профессор ил тодоор барууны нэртэй хэвлэлд улайм цайм хэлчихэв үү? Яагаад тэрээр өрнөдийн мэдээллийн хэрэгслэлтэй ам өрсөлдөн Оросын түрэмгийллийг ил тодоор шүүмжлэх болов? ХКН-ын Оросын талаар баримталж байгаа цаад бодлогыг энэ нэр хүндтэй профессороор хэлүүлсэн юм болов уу?

Либерманы ярьснаар Израиль, Иран хоёр одоо пропорциональ тоглолт хийж байна, нэг үгээр одон бөмбөгийн тэмцээн шиг. Иран харвадаг, хариуд нь Израиль харвадаг, Иран хариуд нь, Израиль хариуд нь гэх мэт. Ээлжлэн бөмбөг оруулдаг шиг.

Малчдыг хорлож байгаа бас нэг бодлого нь тэтгэврийн насыг наашлуулсан явдал. Хуулиараа эрэгтэй 55, эмэгтэй 50 настай тэтгэвэрт суудаг болсон. Эрт тэтгэвэрт гардаг болно гэхээр малчид юу ч хийх хүсэлгүй болж байна. Юу ч хийхгүй болохоор мэдээж мөнгөгүй байна. Мөнгөгүй болохоор хөгжиж, дэвжихгүй байгаа юм.

Хууль нь хэчнээн сайн байгаад дагалдах журмаар нь түүнийг завхруулдаг явдал энэ удаад ч давтагдсан. Бүр хорлож байгаа юм шиг журам гаргасан. Такси үйлчилгээнд бүртгүүлэхдээ таван сая төгрөг төлнө гэсэн ганц өгүүлбэр л энэ бүхнийг орвонгоор нь эргүүлж орхисон.

Иран, Израилийн хооронд “сүүдрийн дайн” 2018 онд дэгдээд, одоо шууд халз тулж дайтахын босгон дээрээ ирчхээд байна. Өнөө маргаашгүй. Энэ тухай түүх сөхөж 2018 оны нийтлэлээ эргэж толилуулъя. Бас Трамп ялчихвал яах бол гэдэгт хариулт хайя.

2021 оны 1-р сард Элон Маск “Амозоны” Жефф Безосыг ардаа орхиж дэлхийн хамгийн баян хүн болов. Түүний хөрөнгө тэр үед 199.9 тэрбум ам, доллар болсон байв. 2021 оны 10-р сард түүний хөрөнгө 209 тэрбум ам.долларт хүрчээ. 2021 онд түүний хөрөнгө гэрлийн хурдаар өсөв. Удалгүй 2021 оны 11-р сард түүний хөрөнгө 271 тэрбум ам.долларт хүрэв. “Forbes” - ын мэдээлснээр 2021 оны 12-р сарын 1 -ний өдөр “Тесла” компанийх нь хувьцаа эрс өсөх үед түүний хөрөнгө 300.0 тэрбум ам долларт хүрчээ. Дэлхийд ийм амжилтанд өмнө нь хэн ч хүрч байсангүй. Элон Маск дараа нь “Тесла”-гийнхаа 5.0 тэрбум долларын хувьцаагаа заржээ. Харин 2022 онд Элон Маск 122.6 тэрбум доллараа алджээ. Гэвч түүний хөрөнгө дахиад л өсөөд эхэлжээ. Одоо түүний хөрөнгө 2024 оны байдлаар 256.0 тэрбум ам.долларт хүрч дэлхийд эхний байрт магнайлж байна.