Дэлхийн бүх хэвлэлийн “Олон улсын мэдээ” Орос-Украины дайныг тойрон амьсгалж буй энэ цагт Хэнри Киссинжэрийн “Дэлхийн дэг журам” номыг санал болгож байна. Энэ бүтээлийг уншчихвал өнөөгийн олон улсын нөхцөл байдлын талаар тодорхой ойлголттой болно. Ганц геополитикоор зогсохгүй дэлхийн түүх, дипломат урлаг, философи, технологи зэрэг хүний мэдлэгийн сан хөмрөгт хуримтлагдсан олон салаа салбарын тухайд чамгүй мэдлэгтэй болно. Эцсийн бүлэгт түүхийн олон зууны нугачаанд хүний ухамсар, эрх мэдэл, ёс суртахуун хоорондоо хэрхэн харшилдаж, яаж тэнцвэр тогтоосныг ул суурьтай мэдээд авчихна.

Ойрын хоногуудыг том зургаар нь дүгнэвэл АН-ынхан намаа, МАН-ынхан Монголыг хэн авах вэ гэдэг дээр төвлөрч байна.

Манайхны амьдралын чанар, амжиргааны түвшин бол өөрөө ашиглахад бус бусдад илэрхийлэхэд зориулсан зүйл. Тийм учраас үзүүлэлт нь суурин иргэншлийн эдийн засагч, судлаачдийн хэрэглүүрээс эрс тэс. Түүнийг сарын орлого, хадгаламж, үл хөдлөх хөрөнгөөр баталдаггүй, харин харагдах байдлаа ашиглан бусдаар хүлээн зөвшөөрүүлдөг үзүүлэлт. Баталдаг биш зөвшөөрүүлдэг үзүүлэлт. Үзүүлэлт гэхээсээ илүү үзэгдэл талдаа.

Сүүлийн 20-30 жил бид Хятадын аюул, Оросоос айж (айлгаж) амьдарлаа. Гэтэл аюул нь бид өөрсдөө юм байна. Ийм төр засагтай байхад бид ер нь дайснаар ч яах юм.  

Эдийн засгаа бэхжүүлэхэд мөнгийг хэрхэн ашиглаж болох бодит жишээг Хянган аймгийн авсаархан модел дээр харцгаая.

Дэлхийн хэвлэл мэдээлэл өнгөрсөн долоо хоногийн турш нэг л үйл явдлыг тойрч шуугилаа. Цэнхэр гаригийн тэргүүлэх хоёр гүрний удирдагчийн уулзалт болох Аляскийн Анкориж хотын зүг бүх хэвлэл мэдээллийн дуран чиглэж, хүн төрөлхтөн чих тавьсан нь тэр ээ...

Манай Заволжье мужид садар самууны хэргээр эмэгтэйчүүдийг нүцгэлж, давирхай түрхсэн биед нь тахианы зумласан өд цацаж, гудамжаар ингэж чирч явдгийг би мэднэ. Зарим нэг сүрхий нөхрүүд эсвэл хадамууд "садарлагчийг" зуны цагт нүцгэн биеийг нь бурамаар шаваад, шавьжинд идүүлэхээр модонд хүлдэгийг би мэддэг. Садар эмийг хүлж шоргоолжны үүрэн дээр суулгадаг ч гэж бас сонсож байсан. Бичиг үсэггүй, ичгүүр сонжуургүй, жөтөө, шунал тачаалаасаа болж чоно шиг зэрлэгшсэн хүмүүсийн хувьд энэ бүхэн боломжтой гэдгийг харсан хүн нь би байна.

Эхний ээлжинд УИХ-ын 4 гишүүнийг эгүүлэн татах асуудлыг намрын чуулганаар хэлэлцэж шийдэх юм гэнэ. Яачихсан 4 гишүүнийг намрын чуулганаар явуулна гээд яриад унав?

Нийслэлийнхэн төдийгүй Монгол даяараа “Митайм Интернэшнл” Камбожийн хаант улсаас мах, гурилтайгаа гүйгээд ирэх үү эсвэл Шунхлай маань гэртээ байгаа давсаараа цуйван сэгсрэх үү гэдгийг харна.

Английн “Ноттинхэм Трент”-ийн их сургуулийн дэд профессор, түүхч Николас Мортон бээр “Монгол түрлэг” бүтээлдээ Монголын эзэнт гүрэн хэрхэн дундад зууны Ойрх Дорнодын геополитикийг төрөл арилжуулж, дэлхийн хүчний тэнцвэрийг үндсээр нь өөрчилсөн тухай өгүүлжээ.

Ингэхэд, ирэх жил эдгээр сумдын 101 жилийн ой болно. Шинэ зууны тоолол эхлүүлсэн анхны ой. Тэмдэглэхгүй өнгөрвөл “Наадмын заяа” гомдохыг хэн байг гэх билээ?!

Энэхүү бэсрэг судалгаанд гарчигийн нэртэй таарсан ойлголтууд болох Юилипсийн муруй,гарцын зөрүү,NAIRU гэх мэт төв банкууд голчлон хэрэглэдэг ойлголтуудын талаар авч үзэхгүй харин Монгол улсын хөдөлмрийн зах зээл дээр яг юу болоод байгаа,яагаад ажил олгогчид“ ажиллах хүч олдохгүй байна” гэж яриад байгаа болон төрийн албаны данхайлт ямар үр дагавартай байгаа гэм тулгамдсан асуудлуудын шалтгааныг олоход чиглэгдсэн болно.

Увс аймгийн нэгэн зууны ойг ёстой нижгэр тэмдэглэв. Түүхийн хар цагаан толбууд ор мөргүй алга болов. Харин Жамбын Батмөнх гэж түүхэн хүн тэр аймгаас төрсөн шүү, алдаршуулъя, хойч үедээ таниулъя гэсэн уриа бүхий пост, жиргээ үлэмж явж байна. ​

Польшийн зохиолч Марэк Хласко (1934-1968) нь богино өгүүлэл, туужийн том мастер байсан. Ердөө бага сургууль төгссөн (манай Чойном шиг) жолооч мэргэжилтэй тэрээр хорь гаруйхан насандаа дайны дараах залуусын шүтээн болон тодорсон. Гэвч Польшийн коммунистууд үзэл суртлын хувьд шахах болсонд (бас Чойном шиг) тэрээр гадаад эхнэрээ даган түр хугацаагаар Герман руу гарчээ. Эргээд эх орондоо буцаж ирэх гэсэн боловч хүлээн авсангүй, дөнгөж гуч гаруйхан насандаа хүний нутагт өөд болжээ.

2024 оны 3-р сард Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ 30 гаруй эдийн засагчидтай уулзав. Зорилго нь эдийн засгийн байдал, ЗГ-аас хэрэгжүүлж буй бодлогын талаар тэдний бодол санаа, саналыг сонсох гэсэн байх. Уулзалт Монголбанк дээр болж Ч.Хүрэлбаатар, Б.Жавхлан болон Засгийн газрын хэд хэдэн гишүүд оролцож Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн уулзалтыг хөтлөн чиглүүлэгч (модератор) хийсэн.

Яасан ч юмгүй байсаар Засгийн газар 2 дахь 50 хоног руугаа орчихсон. Тэгж тэгж Ерөнхий сайд: 5 хувийн НӨАТ-ын буцаан олголт өгнө гээд гарч ирэв. Асуудлаа эрэмбэлж байгаа юм алга. УИХ руу оруулж байгаа том арга хэмжээ байхгүй. Сайд нарт нь эрх мэдлийн хуваарилалт, ажил үүргийн хуваарь гэж алга.

Монгол-Японы дээд түвшний уулзалтууд ер бусын эрчимтэй явагдсаныг хялбархнаа тайлбарлаж болно. Дорнод Европт төрийн социализм нуран унаж, тэр тусмаа ЗСБНХУ татан буугдсан явдал бараг л “унтаад босохын хооронд” Монголын гадаад худалдааны 95 орчим хувь гэнэт зогсоход хүргэжээ. Энэ үеийг хүртэл Монголын дотоод зах зээл үлэмж хэмжээнд зөвхөн эдгээр орноос импортолсон бүтээгдэхүүнээр хангагдаж байсан учраас одоо хүн амын хангамжийн байдал ноцтойгоор муудах аюул нүүрлэв. Үүн дээр нэмээд тус орны үйлдвэрүүдэд Зөвлөлтийн техник, технологи давамгайлж байсны үр дагавар сүйрэлд хүргэсэн юм.

Хэн нэгний хөдөлмөр, оюун ухаан, олон жилийн туршилт, судалгаагаар бий болсон технологи /технологийг хүртэл дээрэмдэж биш, худалдаж авдаг болсон дэлхий/, хөрөнгө оруулалт, хүний нөөц болоод туршлагыг “хэнийх ч биш, юу ч биш” гэж үздэг Монголын төрд итгэж хөрөнгө оруулах гаднын хөрөнгө оруулагч олдох уу?

НҮБ-д суух Японы байнгын төлөөлөгчийн 1969 оны долдугаар сарын 28-аар хаягласан захидал Япон, Монголын харилцаанд эргэлт авчирсан юм. Энэ бол Японы төрөөс явуулж буй албан ёсны урилга юм.

Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нарын манай улсад хийж буй анхны төрийн айлчлал. Түүхээ сөхвөл ерөөсөө Японы Эзэн хааны анхны түүхэн айлчлал болох бөгөөд ардчиллын нийтлэг үнэт зүйлс бүхий Монгол Улс, Япон Улсын “Энх тайван, хөгжил цэцэглэлтийн төлөөх Тусгай стратегийн түншлэл”-ийг гүнзгийрүүлж, “хүн төвтэй” харилцаа, хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулна. Энэ тухай саяхны түүх сөхөж өгүүлье.