Украиныг ялж чадахгүйдээ бухимдсан оросын эрх баригчид цөмийн дайнаар заналхийлсэн мэдэгдэл үе үе хийдэг болсон нь нууц биш. Тэр нь түүхэн уламжлалтай, тэр тухай 1961 оны түүх сөхье.

Яаж яваад манай хуульчид мэргэн төрийнхөө “араанд зуугдаж”, орох оронгүй өнхөрч явааг гайхаад барахгүй. Төсөв, хөрөнгөн дээр суурилсан иймэрхүү шахалт дарамт нь мэргэжлийн, мэргэшсэн байгууллагын үйл ажиллагааг сулруулах, өөрсдийн гарын үзүүрээр хөдөлгөх зорилготой гэдгийг ойлгож цөхөх юмгүй..

1911 оны оны туурга тусгаар Монгол улсыг ар, өвөр монголын эх оронч баатарууд хамтран тэмцэж байгуулсан юм. 1911 оны туурга тусгаар Монголын төлөө амь хайргүй тэмцсэн Өвөр монголын Тогтох тайж, Хайсан гүн, манлай ван Дамдинсүрэн, Удай ван, гүн Бавуужав, гүн Гончигсүрэн, Ялгуун баатар Сумъяа нарын нэрийг монголчууд бид мартах ёсгүй.

Украйн руу дайн хийсэн Орос оронд сонгууль болсон учраас Барууны ертөнц ууртай байгаа юм биш. Үнэмлэхүй эрх мэдэлт ерөнхийлөгч нь хугацаагаа сунгасанд ингэтлээ жихүүрхсэн ч юм биш. Харин...

Сэтгүүлчдийн өмнө илчлэгдэж эхлэнгүүтээ Т.Нямдаваа хуруугаараа зааж байгаад бусдыг матаж гарлаа.

Хүмүүс баяндаа биш гэхэд машин барих маш их дон, сэтгэл мэдрэлийн өвчтэй (хэнээтэй!) болчихсонд л энэ хотын энэ их гай бугшаад байна. Хөл дүүжлэх унаа! Ардчилсан эрх чөлөөнийхөө буянд машин худалдан авах, эзэмших эрхээ хэтрүүлж эдлээд одоо нийслэлдээ тэгийн тэг зогсолт үе үе хийгээд түүндээ огтоос гутардаггүй.

АН, МАН зэрэг томоохон намууд нэр дэвших хүмүүсээ тодорхой болгоогүй байна. Горилогчдод горьдлого төрүүлээд намын байр, Төрийн ордон хавиар уячихсан. Зангиа шахсан залуус тэдгээр орднуудаар битүү эргэлдээстэй. Жижиг намууд бол зарагдах нь зарагдаад, “эзэн боол”-ын харилцаандаа орчихсон. Нэр дэвшигчдээ бас л шүүж сонжоод явж байна.

Гадны орны хүүхэд залуусыг эх орондоо урьж авчран, Япон орны хөгжил цэцэглэлт, япон үндэстний соёл уламжлал, амьдралын хэв хаягийг элдэв хачиргүй харуулж ирсэн хөтөлбөр 30 орчим жил үргэлжилж байгаа гэнэ. Эднийх ч олон жил энэ хөтөлбөрт хамрагдаж байгаа бөгөөд өнгөрсөн хугацаанд 400 орчим гадны иргэдийг хүлээн авчээ.

Ямар ч байсан боловсролын тогтолцоог зах зээлд даатгаж болохгүй гэдгийг дээрх логик гаргалгаа тов тодоор харуулж байна. Энэ нь цаагуураа бүхнийг мөнгөөр хэмжиж, бүхнийг капитализмаар чирч болохгүй, капитализм дангаараа бүх өвчнийг анагаадаг шидэт эм биш юмаа гэдгийг илэрхийлсэн хамгийн наад захын нотолгоо болов уу.

Төрд төвлөрүүлсөн өмчийг нээлттэй ил тод зүй зохистой эрэмбэ дараатайгаар бодитой үнэлэн хувьчлах явдал бол авилгал устахад том дөхөм болно. Төв банкийг татан буулгаж цэвэр чөлөөт банкны системийг буй болгон мөнгө хэвлэн цутгахыг зогсоож үнэ чөлөөлөх үйл хэрэг нь тун чиг зөв галбир болой.

Хотын дарга өөрөө хийх ёстой ажлыг цагдаагийн байгууллага чиг үүргийнхээ хүрээнд хийсэн нь буруутах үндэслэл болохгүй.

Шивэй хамтрал, Шивэй овогтоны түүх нь өнөөгийн монголчуудын түүх дэхь буруу зангилааг тайлна. Түрг, Уйгур, Кидан, Шивэйгийн түүхийг харилцан хамааралтайгаар судлахаар түүх бүтэн цогц болж байна.

Монгол үндэстний гол цогц бологч үндэстний үүслийн асуудалд одоохондоо тус улсын дотоод, гадаадын эрдэмтэд голдуу гурван зүйлийн тухай ярьдаг. Нэг дэх нь Хүннү хэмээж Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын эрдэмтэд бүгдээрээ энэ үгийг баримталж байгаа. Хоёр дахь нь Түрэгүүд гэж Зөвлөлтийн эрдэмтдийн олонх нь баримталж байгаа. Гурав дахь нь Дунху (Монгол Шивэй) гэж манай улсын эрдэмтдийн олонх нь энэ үгийг баримталж байгаа. Би бас энэ хэллэгт санал нэгдэж байна. Японы эрдэмтэд энэ талаар санал нь адилгүй. Одоогийн тулгуур бичиг болон хуучныг судлаачдын материалуудыг үндэслэвэл Хүннү бол Түрэгийн угсаанд харьяалагдах бөгөөд үг хэл нь ч Түрэгийн төрөлх хэлд хамаарагдах тул Монголын үндэстний үүсэл болох бололцоогүй билээ.

Сонгуулийн тогтолцоо намуудыг жижиглэн бутаргах биш харин эвлэлдэн хүчирхэгжих боломжийг хангах ёстой.

Энэ хүмүүсийн ярьж байгаагаар ард түмэн малаа нийгэмчлэх дуртай байгаа гэнэ үү. Ардын намыг завсаргүй найман жилд төрд залсны эцэст ардчилсан хувьсгал нь дуусахдаа “Малыг малчдаас нь хураая” гэсэн уриатай байх юм шиг байна.

Зэрлэг нь цэнгэл болж, найр наадам, дуу хуур, урлаг, найрагтаа живж, мөнгөө зүв зүгээр гөвж, тэгээд хөгжлийн хоцрогдлын туйл болж яваа улс үндэстэн манай Монголоос өөр дэлхийд хэд бий бол?

Хүүхэд хамгааллын үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллагууд хүүхдүүдийг хүчирхийлэлд өртөж, хуулийн байгууллагаар дамжсаных нь дараа л хүүхэд дээр очдог биш, хаалгыг нь тогшдог баймаар байна.

Улайм цайм оросууд гацаасан төслийг эрх баригчид иргэддээ шууд хэлэхгүй тойруулж элдэв шалтаг тоочих нь үнэнийг хэлж болохгүй аюулт дайсан нь ард түмэн нь мэт ойлголт төрүүлмээр. Хөгжлийн гол гол төслүүдээ гацаалгаж хохирч ядуурахын дээр бас улсынхаа хөгжлийг чөдөрлөгч гэх муу нэр зүүсэн ард түмэн минь хөөрхий.

Хэдэн жилийн өмнө манай тагнуулын байгууллага бас л сонины нийтлэлийн мөрөөр “Төрийн байгууллагын нэр хүндэд халдсан этгээдийг олж илрүүлэхээр” ажиллаж байв. Яваандаа энэ нь нэг, хоёр байгууллагын эндүүрэл биш, нийтээрийн соёл болох янзтай.

Путины Украин дахь “Тусгай ажиллагаа” эхлээд гурав дахь жил рүүгээ орлоо. Энэ Тусгай ажиллагаа гэгч анх хэрхэн эхэлсэн тухай өгүүллийг сонирхуулахаар орчуулан толилуулж байна.