Засгийн газрын ээлжит хуралдаан өнөөдөр боллоо. Хуралдаанаар соёлын биет бус өвийг хамгаалах үндэсний хөтөлбөрийг батлав. Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын сайд Ё.Баатарбилэг Засгийн газрын хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг танилцууллаа.
Хөтөлбөр нь манай улсын уугуул иргэд, авьяас билэгтнүүд, нийт монгол туургатныг дэмжих, язгуур соёлоо хадгалж хамгаалах, хойч үедээ өвлүүлэх, монгол үндэстний соёлын дархлааг хамгаалахад чухал хувь нэмэр оруулна гэж үзжээ. Хөтөлбөрийг 2019-2023 онд хэрэгжүүлэхээр болсон байна.
Өнөөдрийн байдлаар “Монгол Улсын соёлын биет бус өвийн төлөөллийн үндэсний бүртгэл”-д 80 өвийн төрөл зүйл, “Монгол Улсын яаралтай хамгаалах шаардлагатай соёлын биет бус өвийн үндэсний бүртгэл”-д 16 өвийн зүйлийг бүртгэж батлаад байна. Манай улсад 8000 гаруй хүн соёлын биет бус өвийн өвлөн уламжлагчаар бүртгэгдсэн. Соёлын биет бус өвийн 60 хувь нь ардын язгуур уламжлалт урлаг, 23 нь гар урлал, 11 нь эх хэл, аман уламжлал, дөрөв нь үндэсний уламжлалт баяр ёслол, зан үйл, хоёр нь байгаль ертөнц, цаг улиралтай холбоотой ардын амьдрал, ахуйн уламжлалт мэдлэг, арга ухааны ангилалд хамаарч байна.
Соёлын биет бус өв нь:
- Эх хэл, аман уламжлал
- Язгуур урлаг, тоглож үзүүлэх, илэрхийлэх хэлбэр /тоглоом наадгай/
- Уламжлалт гар урлал
- Зан үйл, ёс заншил, баяр наадам
- Байгалийн болон сав ертөнцийг танин мэдэх ардын мэдлэг, арга ухаан гэсэн хэлбэрээр илэрнэ гэж үздэг юм.
Мөн хуралдаанаар “Чулуун соёлын өв” хөтөлбөрийг батлав. Чулуун соёлын өвийг хамгаалах арга хэмжээг нэгдсэн удирдлага, зохион байгуулалтаар хэрэгжүүлэх, түүх, соёл, шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн үнэ цэн, ач холбогдлыг хадгалж үлдэх зорилгоор хөтөлбөрийг боловсруулсан байна. Хөтөлбөрийг 2019-2023 онд хэрэгжүүлнэ.
БСШУС сайд Ё.Баатарбилэг Засгийн газрын хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг танилцуулсны дараа сэтгүүлчдийн асуултад хариуллаа.
-БСШУСЯ-ны газрын дарга нар, Төрийн нарийн бичгийн даргыг солих хүсэлтээ ЗГХЭГ-д хүргүүлсэн гэсэн мэдээлэл байна. Одоогийн ТНБД-тай хамтарч ажиллаж боломж бий юу. Өмнөх сайд нь хамтарч ажиллах ямар ч боломжгүй гэж байсан. Энэ тал дээр та ямар бодолтой байна вэ?
-Сайдаар томилогдоод удаагүй байна. Одоогоор яамны удирдлагуудтай уулзаж, ажилтайгаа танилцаж байгаа. Нэр бүхий удирдлагуудыг солих, халах асуудал миний нэр дээр ирээгүй. Өнгөрсөн хугацаанд Засгийн газрын түвшинд асуудал оруулсан байхыг үгүйсгэхгүй. Өнөөдрийн байдлаар яамны удирдлага, албан тушаалтнууд хэвийн ажиллаж байгаа.
-Боловсролын хөтөлбөрүүд олон удаа шинэчлэгдэж байна. Үүнийг хэрхэн харж байна вэ?
-Боловсролын хөтөлбөр агуулгын асуудал маш чухал. Сүүлийн жилүүдэд сургалтын агуулга хурдацтайгаар нэмэгдсэн. "Цөм" хөтөлбөрөөр олон хичээлийг заавал үзэх ёстой гэж оруулсан учир сурагчдын ачаалал маш их нэмэгдсэн. Жишээлбэл, 12 дугаар ангийн сурагчид өдөр болгон 7 цагаар хичээллэж байна.
Тиймээс ерөнхий боловсролын сургуулийн анги тус бүрээр нь хичээлийн цаг, хүүхдэд үзүүлж буй ачааллаар нь хэдэн цагийн хичээлийг яаж үзэх ёстой зэрэг олон улсын стандартыг судалж, манай улс ямар байгаатай харьцуулан танилцуул гэдэг үүрэг өгсөн.
Мөн цөм хөтөлбөрийн агуулгыг эргэж харах, тодорхой чиглэлээр багасгах, ачааллыг багасгахад анхаарлаа хандуулна. Миний хувьд хугацаа богино үлдсэн учир хэрэгжиж буй үйл ажиллагааг засаж сайжруулах зүйлийг нь сайжруулъя, хасаж танах зүйлийг нь хасъя, харин янз бүрийн шинэ санаачилга дээр туршилт явуулахгүй байх бодлоготой байна.
-Жил бүр сурах бичиг шинээр хэвлэж, шүүмжлэл их дагуулдаг?
-Сурах бичгийн талаар судалсан. Нарийвчилсан мэдээлэл ирүүлэхийг үүрэг болгосон. Яаман дээр "Цөм" хөтөлбөрийн хүрээнд хэрэглэж буй сурах бичгүүдийг боловсруулж дуусаж байна. Үүнээс хойш сурах бичиг боловсруулах, шинэ сурах бичиг гаргах ажил зогсож байгаа.
Харин шинэ сурах бичгийн доторх агуулгыг харах нь зүйтэй. Сурах бичгийг цаашид яах ёстой вэ гэдэг асуудал байна. Яам зохиогчийн эрхээ хадгалаад, хэвлэлийн компаниуд хангалттай хэвлээд эцэг, эх нь худалдаж авдаг болох талаар ярилцаж байгаа. Өнөөдөр эцэг, эх хүүхдэдээ сурах бичиг аваад өгье гэхэд дэлгүүр алга байна.
Хамгийн түвэгтэй асуудал нь 2019 оны төсөвт сурах бичиг хэвлэх зардал тусгагдаагүй. Энэ асуудлыг яаж шийдэхийг Засгийн газрын түвшинд ярилцах шаардлагатай.
-Үдийн хоол хөтөлбөр болгох асуудал юу болж байна вэ?
-Ажлын хэсэг байгуулагдсан. Бага, дунд ангийн хүүхдүүдийг Үдийн хоолны хөтөлбөрт шилжүүлэх агуулгатай хуулийн төсөл явж байгаа. Ажлын хэсгээс гарах санал дүгнэлтийн дагуу Байнгын хороо, чуулганаар хэлэлцүүлж, хэлэлцүүлгийн явцад тодорхой санал дүгнэлт гарах байх. Одоогийн байдлаар бага ангийн сурагчид "Үдийн хоол", дунд ангийнхан "Үдийн цай" хөтөлбөрт хамрагдаж байгаа юм.