x
Шинжлэх ухаан
Азийн цаг уурын байгууллагуудын төлөөлөгчид цахим чуулганд оролцож байна
Дэлхийн Цаг Уурын Байгууллагаас (ДЦУБ) зохион байгуулж буй Азийн хоёрдугаар бүсийн 18 дугаар чуулган (РА II-18) энэ сарын 22-25-ны өдрүүдэд цахимаар зохион байгуулагдаж байна. Уг чуулган нь Азийн бүс нутгийн Үндэсний Цаг уур, усны байгууллагууд (ҮЦУУБ)-ын төлөөлөгчдийг нэгтгэж буйгаараа онцлогтой юм.
2025-04-23
Хүннү гүрний 2.2 метр өндөр эрийн араг ясыг адууны ястай нь хамт олжээ
Сэлэнгэ аймгийн Нэгдсэн музейн байгаль, археологи, үнэт металл зэрэг үзмэрүүд дундаас хүннү гүрний үеийн түүхийн дурсгал олон хүний анхаарлыг татаж байна. Тус музейд хадгалагдаж буй хамгийн онцлох үзмэрийн нэг бол 2200 гаруй жилийн өмнөх хүн болон адууны араг ясны хамт олдвор юм.
2025-04-18
Хүний шүдийг лабораторид ургуулж, имплантыг орлох шинэ арга нээгдлээ
Лондоны Хатан хааны коллежийн эрдэмтэд анх удаа хүний шүдийг лабораторийн нөхцөлд амжилттай ургуулсан тухай мэдээлж байна. Энэхүү шинэлэг технологи нь унасан шүдийг дахин ургуулж, өнөөгийн ломбо, шүдний суулгац (имплант) зэрэг уламжлалт аргыг орлох боломжтой гэж судлаачид онцолжээ.
2025-04-16
Их дэлбэрэлт үнэхээр нэг цэгт болсон уу?
Хорвоо ертөнц хэрхэн эхэлсэн тухайд хүмүүс олонтаа "Их дэлбэрэлт" гэх үгтэй танил. Энэ нэр томъёо нь олон нийтэд буруу төсөөлөл төрүүлэх нь бий. Тухайлбал, нэгэн цэгт ямар нэгэн зүйл дэлбэрч, гар бөмбөг мэт дэлбэрэлтээс үүдэн одод, галактикууд тал тал тийш цацагдсан мэтээр ойлгодог. Гэвч орчин үеийн шинжлэх ухаан энэ ойлголтыг өөрөөр тайлбарлаж байна.
2025-04-16
Америкийн сансарт нисэгчид үнэхээр Саран дээр буусан уу?
Сарны гадаргад хүн хөл тавьсан түүхэн үйл явдал олон арван жилийн туршид маргаан, хардлагын сэдэв болсоор ирсэн. Зарим хүмүүс “Аполлон-11” хөлгийн аяллыг, тэр дундаа Нил Армстронг, Базз Олдрин нар Сарны хөрсөн дээр буусан үйл явцыг киноны студид бүтээсэн хиймэл зураг авалт гэж үздэг. Гэвч энэ нь үндэслэлгүй төөрөгдөл бөгөөд олон улсын шинжлэх ухааны нотолгоо түүнийг няцааж иржээ.
2025-04-16
Хар нүх Дэлхийд аюул учруулах уу?
Сансрын уудамд хүний төсөөллөөс давсан хүчирхэг үзэгдлүүд оршсоор ирсэн бөгөөд тэдгээрийн нэг нь хар нүх юм. Хар нүх гэдэг нь маш их татах хүчтэй, гэрэл ч түүнээс зугтаж чаддаггүй биет бөгөөд ойртсон ямар ч бодис, долгионыг залгиж чадах онцгой шинжтэй.
2025-04-16
Цацраг идэвхт хаягдлыг галт уулын хайлмагт хаяж болох уу?
Кино, уран зөгнөлт бүтээлүүд дээр гардаг шиг халуун магмагаар дүүрсэн галт уулын тогоонд аюултай хаягдлыг шидээд, устгаж болно гэж олон хүн төсөөлдөг. Гэвч бодит байдал дээр энэ санаа шинжлэх ухааны хувьд огт тохиромжгүй, бүр аюул дагуулах эрсдэлтэй.
2025-04-11
Тэнгэрийн ван гаргийн нэг өдөр 28 секундээр уртассан болохыг тогтоожээ
Тэнгэрийн ван гаргийн нэг өдөр өмнө тооцоолж байснаас 28 секундээр уртассан болохыг “Хаббл” сансрын дурангаар хийсэн арван жилийн ажиглалтын үр дүнд тогтоосон талаар “Nature Astronomy” сэтгүүлд мэдээлжээ.
2025-04-09
Монголын говиос хоёр хуруутай шинэ үлэг гүрвэл олдлоо
Өвөрмөц бүтцээрээ палеонтологичдын анхаарлыг татсан хоёр хуруутай шинэ үлэг гүрвэл Монголын говиос илэрлээ. Урьдчилсан судалгаагаар энэ нь Цэрдийн галавын үед амьдарч байсан, урт хумстай, хоёр хөлт, өвсөн тэжээлт теризинозаврын шинэ төрөл зүйл болох нь тогтоогджээ.
2025-03-27
Ангараг гарагтай холбоотой солирыг Японы Дэлхийн экспод дэлгэн үзүүлнэ
Японы Осака хотод ирэх сард нээгдэх Дэлхийн экспогийн хүрээнд анх удаа олон нийтэд үзүүлэх “Ангарагийн чулууг” тус улсын баруун нутгаас экспо зохион байгуулагдах газарт зөөвөрлөн авчирч байна. Уг чулууг 2000 онд Японы судлаачид Антарктидаас олсон бөгөөд олон арван мянган жилийн өмнө Ангараг гарагаас Дэлхий рүү буусан солир болохыг шинжилгээний үр дүнгээр баталжээ.
2025-03-27
Пи тооны өдөр өнөөдөр тохиож байна
Дэлхий даяар жил бүрийн гуравдугаар сарын 14-нд Пи тооны өдрийг тэмдэглэдэг. Учир нь энэ математик тогтмолын эхний гурван орон 3.14 бөгөөд энэ утгатай тохирч буй тул 1988 оноос эхлэн тэмдэглэж иржээ.
2025-03-14
Уур амьсгалын өөрчлөлт хиймэл дагуулуудын тоонд нөлөөлж магадгүй
Уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас дэлхий орчмын сансрын орчин өөрчлөгдөж, энэ зууны төгсгөл гэхэд нам дор тойрог замд ажиллах хиймэл дагуулуудын тоо цөөрөх эрсдэлтэй гэж Массачусетсийн Технологийн хүрээлэн (MIT)-ийн судлаачид тогтоолоо.
2025-03-12
Дэлхийн дотоод цөм 15 жилийн дараа бүрэн зогсоно гэж эрдэмтэд анхаарууллаа
АНУ, Хятад, Францын эрдэмтэд манай гаргийн дотоод цөмийн эргэлт 15 жилийн дараа бүрэн зогсох магадлалтай гэж дүгнэжээ. Энэхүү судалгааны материал шинжлэх ухааны Nature сэтгүүлд нийтлэгдсэн бөгөөд цөмийн хөдөлгөөнд гарч буй өөрчлөлт Дэлхийн соронзон орон болон бусад геологийн үйл явцад нөлөөлж болзошгүйг онцолсон байна.
2025-02-19
“Ялтын бага хурал-80 ба Монгол Улс” эрдэм шинжилгээний хурал боллоо
Гадаад харилцааны яам, Шинжлэх ухааны академи, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн Стратеги судалгааны хүрээлэн хамтран зохион байгуулсан “Ялтын бага хурал-80 ба Монгол Улс” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал өнөөдөр ГХЯ-нд боллоо.
2025-02-10
2025 он – Квантын шинжлэх ухаан, технологийн олон улсын жил
НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей 2025 оныг "Квантын шинжлэх ухаан, технологийн олон улсын жил" болгон зарлаж, ЮНЕСКО уг арга хэмжээг удирдан зохион байгуулахаар боллоо.
2025-02-05
Бенну астероидын дээжнээс амьдралын үндэс болох органик нэгдлүүд илрүүлжээ
АНУ-ын сансар судлалын НАСА агентлагийн "Осирис-Рекс" хөтөлбөрийн хүрээнд авчирсан Бенну астероидын дээжнээс амьдрал үүсэн бий болоход зайлшгүй шаардлагатай органик нэгдлүүд болон эрдэс бодис илрүүлсэн нь эрдэмтдийн дунд шуугиан тариад байна.
2025-01-30
Монгол нутгаас олдсон Буддын хамгийн эртний дүрслэл илэрлээ
Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс 1000 гаруй хүн чулуун хөшөө олдсон байдаг ч, Ингэт толгой орчмоос илрүүлсэн энэхүү хүн чулуу нь онцгой ач холбогдолтой болохыг археологичид тогтоолоо. Судалгаагаар уг хүн чулуу нь 1500 орчим жилийн настай буюу Жужан улсын төгсгөл үеэс хамаарах Буддагийн дүрслэлтэй шашны эхэн үеийн дэлгэрэлтийг батлах анхны биет өв болох нь тогтоогджээ.
2025-01-30
Сүүлийн 100 жилд эрчүүд эмэгтэйчүүдээс илүүтэй өсчээ
​​​​​​​Сүүлийн 100 жилд дэлхийн эрчүүдийн жин, өндөр эмэгтэйчүүдээс илүү хурдтай нэмэгдсэн нь эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн биологийн үзүүлэлтийн ялгааг нэмэгдүүлж байна. Энэ талаар Рохэмптоны их сургуулийн эрдэмтдийн хийсэн судалгаа баталж, The Guardian сонин мэдээлжээ.
2025-01-23
Газрын ховор элементүүд ашиглахгүйгээр цахилгаан хөдөлгүүр бүтээжээ
Дэлхийн автомашины үйлдвэрлэгчид газрын ховор элементүүдийг орлох материалыг эрж хайсаар байгаа юм. Дэлхийн нийт газрын ховор элементийн нийлүүлэлтийн ихэнх хувийг Хятад улс хангадаг. 
2025-01-21
Хятадад бүтээсэн "хиймэл нар" шинэ дээд амжилт тогтоов
Шинжээчдийн мэдээлснээр, EAST (Experimental Advanced Superconducting Tokamak) нэртэй энэ реактор 120 сая градус цельсийн температурт 403 секундийн турш ажилласан нь урьд өмнө байгаагүй өндөр үзүүлэлт болжээ. Энэ нь нарны төвд байдаг температураас даруй 7 дахин их юм.
2025-01-21
1 2 3 4 5
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Хуульчийн мэргэжлийн шалгалтыг аравдугаар сард зохион байгуулна 1 цаг 27 мин Цахилгаан скүүтер, дугуйн хөдөлгөөнийг зохицуулах хуулийн төсөл өргөн барив 1 цаг 29 мин Арменийн ерөнхийлөгч асан Серж Саргсяныг хээл хахууль, хууль бус бизнесийн хэргээр шалгаж байна 1 цаг 30 мин Тэтгэврийн зээлд хязгаарлалт тавихгүй байхаар тохиролцлоо 1 цаг 31 мин Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн нэмэлт төслийг өргөн барив 1 цаг 32 мин ДОХ, гепатитийн В вирусын геном судалгаанд шинэ технологи нэвтрүүлжээ 1 цаг 33 мин Үер, түймэр, газар хөдлөлтийн эрсдэл өндөр байгааг анхаарууллаа 1 цаг 38 мин Төрийн албан хаагчдын үндэсний чуулганд бүтээмжийг онцоллоо 1 цаг 39 мин Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ 1 цаг 40 мин Баяр наадмын үеэр хүнсний аюулгүй байдлыг 171 байцаагч хянана 1 цаг 42 мин Гол мөрний усны түвшин нэмэгдэж, үерийн аюул өндөр байна 1 цаг 43 мин Жүдо бөхийн Улаанбаатар их дуулга долдугаар сард болно 1 цаг 48 мин Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр 7 цаг 0 мин Ерөнхий сайд Г.Занданшатар ОХУ-ын Байгалийн нөөц, экологийн сайдыг хүлээн авч уулзлаа 7 цаг 5 мин ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчний лабораториор батлагдсан тохиолдол 11338 болжээ 7 цаг 11 мин Нийт нутгийн 51 хувьд гантай болон гандуу байна 7 цаг 15 мин Ц.Бат-Эрдэнэ: Дулаалга урт хугацааны шийдэл гэж ойлгоод байгаа нь бидний утаатай байгаа хамгийн том шалтгаан 7 цаг 19 мин Улаанбаатарт өдөртөө 25 хэм дулаан 8 цаг 20 мин Цагаан зун 8 цаг 33 мин Д.Цогтбаатар: Хүний эрхийн үнэлгээ заавал хийж байж тухайн хуулийг УИХ-д оруулж ирж хэлэлцдэг болсон 8 цаг 41 мин
iИх уншсан
Төсвийн тэлэлтийг хэмнэлтэд шилжүүлсэн нь Япон улсын эзэн хаан Ц.Бат-Эрдэнэ: Дулаалга урт хугацааны шийдэл гэж ойлгоод байг... Цагаан зун Я.Баяраа: Уран зохиол бол ял, эх хэл бол дөнгө гэж ойлгосон ... Н.Ганибал: МАН-ын дарга нарын завхралыг АН-ын сайд, Хяналтын... Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц ... Маргаашнаас хонины махыг нэг килограммыг нь 10 мянга, үхрийн... Төрийн байгууллагын бүтэц, орон тоог цомхон болгохоор шийдвэ... Байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд Хойд нутгаар бороо, бага зэрэг сэрүүсэл хүлээгдэж байна Увс аймагт бага насны хүүхэд ачааны машинд дайруулж амиа алд... Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр 2025 он Гэр хороолол, орон сууцны бүсэд авто зогсоол шинээр төлөвлөн... Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт суманд 5.0 магнитудын хүчтэй газ... Эрчим хүчний төрийн өмчит компаниудыг нэгтгэж, бүтцийг цомхо... Нийслэлийн түгжрэлийг бууруулах хуулийн төслийг яаралтай хэл... Эрүүл мэндийн салбарт нийцлийн асуудлаар 235.2 тэрбум төгрөг... Нүүдлийн шувуудын хамгаалалд чиглэсэн хамтын ажиллагааны сан... АНУ-ын USAID агентлагийг хаахаар шийдвэрлэв
Top