Шинжлэх ухаан

x

Шинжлэх ухаан

Монголын анагаах ухааны эртний номуудыг ЮНЕСКО-н жагсаалтад бүртгэв

“Хүйс толгойн бичиг”, “Дээрээс тогтоосон дүрсийн тус бүрийг бүртгэсэн бичиг” номыг ЮНЕСКО-гийн Дэлхийн дурсамж хөтөлбөрийн олон улсын жагсаалтад бүртгэжээ. “Дээрээс тогтоосон дүрсийн тус бүрийг бүртгэсэн бичиг” ном нь Дэлхийн дурсамж хөтөлбөрийн жагсаалтад Монгол Улсаас анх удаагаа бүртгүүлж байгаа анагаах ухааны эртний сурвалж бичиг болов.

Азийн цаг уурын байгууллагуудын төлөөлөгчид цахим чуулганд оролцож байна

Дэлхийн Цаг Уурын Байгууллагаас (ДЦУБ) зохион байгуулж буй Азийн хоёрдугаар бүсийн 18 дугаар чуулган (РА II-18) энэ сарын 22-25-ны өдрүүдэд цахимаар зохион байгуулагдаж байна. Уг чуулган нь Азийн бүс нутгийн Үндэсний Цаг уур, усны байгууллагууд (ҮЦУУБ)-ын төлөөлөгчдийг нэгтгэж буйгаараа онцлогтой юм.

Хүннү гүрний 2.2 метр өндөр эрийн араг ясыг адууны ястай нь хамт олжээ

Сэлэнгэ аймгийн Нэгдсэн музейн байгаль, археологи, үнэт металл зэрэг үзмэрүүд дундаас хүннү гүрний үеийн түүхийн дурсгал олон хүний анхаарлыг татаж байна. Тус музейд хадгалагдаж буй хамгийн онцлох үзмэрийн нэг бол 2200 гаруй жилийн өмнөх хүн болон адууны араг ясны хамт олдвор юм.

Хүний шүдийг лабораторид ургуулж, имплантыг орлох шинэ арга нээгдлээ

Лондоны Хатан хааны коллежийн эрдэмтэд анх удаа хүний шүдийг лабораторийн нөхцөлд амжилттай ургуулсан тухай мэдээлж байна. Энэхүү шинэлэг технологи нь унасан шүдийг дахин ургуулж, өнөөгийн ломбо, шүдний суулгац (имплант) зэрэг уламжлалт аргыг орлох боломжтой гэж судлаачид онцолжээ.

Их дэлбэрэлт үнэхээр нэг цэгт болсон уу?

Хорвоо ертөнц хэрхэн эхэлсэн тухайд хүмүүс олонтаа "Их дэлбэрэлт" гэх үгтэй танил. Энэ нэр томъёо нь олон нийтэд буруу төсөөлөл төрүүлэх нь бий. Тухайлбал, нэгэн цэгт ямар нэгэн зүйл дэлбэрч, гар бөмбөг мэт дэлбэрэлтээс үүдэн одод, галактикууд тал тал тийш цацагдсан мэтээр ойлгодог. Гэвч орчин үеийн шинжлэх ухаан энэ ойлголтыг өөрөөр тайлбарлаж байна.

Америкийн сансарт нисэгчид үнэхээр Саран дээр буусан уу?

Сарны гадаргад хүн хөл тавьсан түүхэн үйл явдал олон арван жилийн туршид маргаан, хардлагын сэдэв болсоор ирсэн. Зарим хүмүүс “Аполлон-11” хөлгийн аяллыг, тэр дундаа Нил Армстронг, Базз Олдрин нар Сарны хөрсөн дээр буусан үйл явцыг киноны студид бүтээсэн хиймэл зураг авалт гэж үздэг. Гэвч энэ нь үндэслэлгүй төөрөгдөл бөгөөд олон улсын шинжлэх ухааны нотолгоо түүнийг няцааж иржээ.

Хар нүх Дэлхийд аюул учруулах уу?

Сансрын уудамд хүний төсөөллөөс давсан хүчирхэг үзэгдлүүд оршсоор ирсэн бөгөөд тэдгээрийн нэг нь хар нүх юм. Хар нүх гэдэг нь маш их татах хүчтэй, гэрэл ч түүнээс зугтаж чаддаггүй биет бөгөөд ойртсон ямар ч бодис, долгионыг залгиж чадах онцгой шинжтэй.

Цацраг идэвхт хаягдлыг галт уулын хайлмагт хаяж болох уу?

Кино, уран зөгнөлт бүтээлүүд дээр гардаг шиг халуун магмагаар дүүрсэн галт уулын тогоонд аюултай хаягдлыг шидээд, устгаж болно гэж олон хүн төсөөлдөг. Гэвч бодит байдал дээр энэ санаа шинжлэх ухааны хувьд огт тохиромжгүй, бүр аюул дагуулах эрсдэлтэй.

Тэнгэрийн ван гаргийн нэг өдөр 28 секундээр уртассан болохыг тогтоожээ

Тэнгэрийн ван гаргийн нэг өдөр өмнө тооцоолж байснаас 28 секундээр уртассан болохыг “Хаббл” сансрын дурангаар хийсэн арван жилийн ажиглалтын үр дүнд тогтоосон талаар “Nature Astronomy” сэтгүүлд мэдээлжээ.

Монголын говиос хоёр хуруутай шинэ үлэг гүрвэл олдлоо

Өвөрмөц бүтцээрээ палеонтологичдын анхаарлыг татсан хоёр хуруутай шинэ үлэг гүрвэл Монголын говиос илэрлээ. Урьдчилсан судалгаагаар энэ нь Цэрдийн галавын үед амьдарч байсан, урт хумстай, хоёр хөлт, өвсөн тэжээлт теризинозаврын шинэ төрөл зүйл болох нь тогтоогджээ.

Ангараг гарагтай холбоотой солирыг Японы Дэлхийн экспод дэлгэн үзүүлнэ

Японы Осака хотод ирэх сард нээгдэх Дэлхийн экспогийн хүрээнд анх удаа олон нийтэд үзүүлэх “Ангарагийн чулууг” тус улсын баруун нутгаас экспо зохион байгуулагдах газарт зөөвөрлөн авчирч байна. Уг чулууг 2000 онд Японы судлаачид Антарктидаас олсон бөгөөд олон арван мянган жилийн өмнө Ангараг гарагаас Дэлхий рүү буусан солир болохыг шинжилгээний үр дүнгээр баталжээ.

Пи тооны өдөр өнөөдөр тохиож байна

Дэлхий даяар жил бүрийн гуравдугаар сарын 14-нд Пи тооны өдрийг тэмдэглэдэг. Учир нь энэ математик тогтмолын эхний гурван орон 3.14 бөгөөд энэ утгатай тохирч буй тул 1988 оноос эхлэн тэмдэглэж иржээ.

Уур амьсгалын өөрчлөлт хиймэл дагуулуудын тоонд нөлөөлж магадгүй

Уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас дэлхий орчмын сансрын орчин өөрчлөгдөж, энэ зууны төгсгөл гэхэд нам дор тойрог замд ажиллах хиймэл дагуулуудын тоо цөөрөх эрсдэлтэй гэж Массачусетсийн Технологийн хүрээлэн (MIT)-ийн судлаачид тогтоолоо.

Дэлхийн дотоод цөм 15 жилийн дараа бүрэн зогсоно гэж эрдэмтэд анхаарууллаа

АНУ, Хятад, Францын эрдэмтэд манай гаргийн дотоод цөмийн эргэлт 15 жилийн дараа бүрэн зогсох магадлалтай гэж дүгнэжээ. Энэхүү судалгааны материал шинжлэх ухааны Nature сэтгүүлд нийтлэгдсэн бөгөөд цөмийн хөдөлгөөнд гарч буй өөрчлөлт Дэлхийн соронзон орон болон бусад геологийн үйл явцад нөлөөлж болзошгүйг онцолсон байна.

“Ялтын бага хурал-80 ба Монгол Улс” эрдэм шинжилгээний хурал боллоо

Гадаад харилцааны яам, Шинжлэх ухааны академи, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн Стратеги судалгааны хүрээлэн хамтран зохион байгуулсан “Ялтын бага хурал-80 ба Монгол Улс” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал өнөөдөр ГХЯ-нд боллоо.

2025 он – Квантын шинжлэх ухаан, технологийн олон улсын жил

НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей 2025 оныг "Квантын шинжлэх ухаан, технологийн олон улсын жил" болгон зарлаж, ЮНЕСКО уг арга хэмжээг удирдан зохион байгуулахаар боллоо.

Бенну астероидын дээжнээс амьдралын үндэс болох органик нэгдлүүд илрүүлжээ

АНУ-ын сансар судлалын НАСА агентлагийн "Осирис-Рекс" хөтөлбөрийн хүрээнд авчирсан Бенну астероидын дээжнээс амьдрал үүсэн бий болоход зайлшгүй шаардлагатай органик нэгдлүүд болон эрдэс бодис илрүүлсэн нь эрдэмтдийн дунд шуугиан тариад байна.

Монгол нутгаас олдсон Буддын хамгийн эртний дүрслэл илэрлээ

Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс 1000 гаруй хүн чулуун хөшөө олдсон байдаг ч, Ингэт толгой орчмоос илрүүлсэн энэхүү хүн чулуу нь онцгой ач холбогдолтой болохыг археологичид тогтоолоо. Судалгаагаар уг хүн чулуу нь 1500 орчим жилийн настай буюу Жужан улсын төгсгөл үеэс хамаарах Буддагийн дүрслэлтэй шашны эхэн үеийн дэлгэрэлтийг батлах анхны биет өв болох нь тогтоогджээ.

Сүүлийн 100 жилд эрчүүд эмэгтэйчүүдээс илүүтэй өсчээ

Сүүлийн 100 жилд дэлхийн эрчүүдийн жин, өндөр эмэгтэйчүүдээс илүү хурдтай нэмэгдсэн нь эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн биологийн үзүүлэлтийн ялгааг нэмэгдүүлж байна. Энэ талаар Рохэмптоны их сургуулийн эрдэмтдийн хийсэн судалгаа баталж, The Guardian сонин мэдээлжээ.

Газрын ховор элементүүд ашиглахгүйгээр цахилгаан хөдөлгүүр бүтээжээ

Дэлхийн автомашины үйлдвэрлэгчид газрын ховор элементүүдийг орлох материалыг эрж хайсаар байгаа юм. Дэлхийн нийт газрын ховор элементийн нийлүүлэлтийн ихэнх хувийг Хятад улс хангадаг.

« 1 2 3 4 5 6 »

iРедакцийн сонголт

Найруулагч Ч.Найдандорж: Сонгодог хийцтэй гүүр

iШинэ мэдээ

2025 оны III улирлын НӨАТ-ын буцаан олголт олгож эхэлжээ Өчигдөр 17 цаг 55 мин Чингэлтэй дүүргийн 300 айл ногоон халаалтын системд холбогдлоо Өчигдөр 17 цаг 54 мин Японы Никкей индекс гурав дахь өдрөө дараалан дээд амжилт тогтоов Өчигдөр 17 цаг 53 мин Германы Засгийн газар Монголын шинэчлэлийн хөтөлбөрт 43.1 сая еврогийн дэмжлэг үзүүлнэ Өчигдөр 17 цаг 52 мин Утасгүй цэнэг дамжуулдаг авто зам Францад ашиглалтад орлоо Өчигдөр 17 цаг 51 мин “Цагаан алт” хөтөлбөрийн хүрээнд түүхий эдийн тал хувийг дотооддоо бэлтгэж байна Өчигдөр 17 цаг 00 мин Жүжигчин Жесси Айзенберг бөөрөө хандивлахаар шийджээ Өчигдөр 17 цаг 00 мин Азийн сагсан бөмбөгийн холбоо Монголын сагсан бөмбөгийн холбооны үйл ажиллагааг өндрөөр үнэллээ Өчигдөр 15 цаг 47 мин Япон ховор металлыг Хятадаас биш, Австралиас импортолж эхэллээ Өчигдөр 15 цаг 37 мин Монголын өсвөрийн даамчид дөрвөн жил дараалан ДАШТ-д түрүүллээ Өчигдөр 15 цаг 35 мин Сонгинохайрхан дүүргийн таван байршилд автобусны дулаан буудал байршууллаа Өчигдөр 15 цаг 29 мин А.Амартүвшин: Иргэд хагас коксон, сайжруулсан болон угаасан мидлинг түлшнээс сонгож хэрэглэнэ Өчигдөр 15 цаг 27 мин Монгол, Оросын төлөөлөгчид гамшгийн үед хүмүүнлэгийн тусламжийн асуудлаар хэлэлцлээ Өчигдөр 15 цаг 25 мин Улаанбаатар хот АНУ-ын Солт Лэйк хоттой хамтран ажиллана Өчигдөр 15 цаг 24 мин “Лейкерс” клубийг спортын түүхэнд хамгийн өндөр үнээр зарна Өчигдөр 13 цаг 11 мин Хунтайж Эндрюгийн бүх цол хэргэмийг хурааж, ордноос хөөн гаргажээ Өчигдөр 13 цаг 10 мин “Хасын хүлэгүүд” маргааш Тайванийн аваргатай эх орондоо тоглоно Өчигдөр 13 цаг 07 мин Шүлхий өвчнөөс сэргийлэх дархлаажуулалтын ажил ид үргэлжилж байна Өчигдөр 13 цаг 05 мин Хилийн боомтуудын 11 дүгээр сарын ажиллах цагийн хуваарь гарлаа Өчигдөр 13 цаг 04 мин Төрийн цахим үйлчилгээний чанар, хүртээмжид нэгдсэн үнэлгээ хийнэ Өчигдөр 13 цаг 03 мин

iИх уншсан

Ж.Баярмаа: Намын нэр хүнд гээд хулгайч, авлигачидтайгаа эвлэ... Туг болсон хүмүүс: Л.Түдэв Н.Тэгшбаяр: Эрчим хүчний чөлөөт бүс байгуулах боломжтой Найруулагч Ч.Найдандорж: Сонгодог хийцтэй гүүр М.Тулгат: АН-ын дэмжлэгийг авахгүйгээр Засгийн газар маш хүн... Монгол Улс НҮБ-д 1946 онд элсэх байлаа Иосиф Бродскийг шүүсэн хурал (2) Бодлогын шинэчлэл хийж чадвал багш, эмч нарын цалинг 5-10 са... Баялгийн санг удирдана гэдэг мөнгө удирдах тухай ойлголт биш... Амьтдын хэлээр ярьдаг хүн Нэтфликсийн “Physical Asia” шоуны эхний дугаарууд цацагдаж э... ТАНИЛЦ: Боловсролын яамны ТОП зургаан тэрбумтан Ерөнхийлөгч Хүрэлсүх УИХ-ын 95 дугаар тогтоолд тавьсан хориг... С.Эрдэнэбат: Багш нарын цалинг 3.5 сая төгрөг болгох хэлэлцэ... 2025 оны III улирлын НӨАТ-ын буцаан олголт олгож эхэлжээ АНУ-ын “Сүүлчийн өдөр”-ийн онгоц Филиппинд газардав УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын болон дэд хороо, ажлын хэсгүүд... МАН-ын удирдах зөвлөл маргааш хуралдана Ж.Бат-Эрдэнийг УИХ-ын дэд даргад нэр дэвшүүлж, бүлгийн дарга... Засгийн газар “Оюутолгой”-н зээлийн хүүг бууруулах хэлэлцээг...

Top