Энэ удаа ялагдал хүлээсэн Ардчилсан нам ба түүний гишүүд дэмжигсэд, нэр дэвшигч, түүний багт хандан харамсалтайгаар хэлж байна. Ард түмэн АН-д ёстой хатуу дүн тавилаа даа гэж.

Монголчууд маш олон удаагийн сонгуулийг өгөхдөө эрх мэдлийн буюу улс төрийн тэнцвэрийг хадгалж ирсэн байдаг. УИХ, орон нутгийн эрх мэдлийг нэг талд нь өгсөн бол Ерөнхийлөгчийн эрх мэдлийг заавал нөгөө талд нь өгдөг. Энэ тэнцвэр ганцхан удаа алдагдсан нь 2005 онд Н.Энхбаярыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөр сонгосон явдал. Тэр нь алдаа болсныг ухаарсан учраас дөрвөн жилийн дараа хэмжээгүй эрхт хаан болчихоод байсан Н.Энхбаярыг суудлаас нь буулгаж, Ц.Элбэгдоржийг сонгосон.

Ард олон гал гарсан сайхан наадам үзэхийг хүсдэг байтал энэ удаа ноёноо яаж түрүүлүүлэх вэ гэдэг наадам хийж орхивоо хөөрхий. Ноён маань засуултайгаа, цэцтэйгээ, долдой түшмэд долоогчидтойгоо хамт зүлэг ногоонд хамт гарч барилдсанаар нөгөөдүүл нь ноёноо хазайхад нь түшсэн, тулсан, бөөнөөр хуйларсан хөгийн барилдаан болж инээдэм ханиадам болж дууссан юмдаг.

Монголын хөгжлийг хэрхэн чөдөрлөх вэ? Тэр амархан! Яаж? Хүчээр бус мэхээр. Гэхдээ найдах нөөц ХХI зуунд ганц үлдсэн. Тэр нөөц нь монголчуудын оюуны хомсдол.

Ардчилсан нам сүйрээд л зогсчихдог сон бол хэчнээн сайхан. Харамсалтай нь тийм биш. Учир нь энэ нам л одоохондоо улс төрийг тэнцвэржүүлэх, эрх баригч намд хяналт тавих боломж бололцоотой, туршлагатай, нийгэмд нөлөө бүхий улс төрийн хүчин хэвээрээ. Ардын нам улс төрийн талбайгаас гарлаа гэхэд “алтан замена”, тайзнаас буулаа гэхэд “дублёр дүр” хийх үндэстний хэмжээний цор ганц нам.

Сайн мэдэх хүмүүс, дэргэд нь байгсад, ерөөсөө түүхэн үнэнийг нь шүүж авч үзэх аваас, Д.Төмөр-Очирыг Чингис хааны 800 жилийнх нь ойг тэмдэглэснийх нь төлөө улс төрийн үхдэл болгож яллаж байсан тэр марксист удирдагч гэнэт нэг өдөр төрөл арилжаад Чингисийн тулганд ассан галболоод явчихдаг ёсон байх уу?

Орос, Хятадын дунд “Ардчиллын баян бүрд” болон торойх Монгол орон минь ээлжит сонгуультайгаа  золгож байна.

Цагаан сонголт бол Монгол Улсад төдийгүй дэлхий нийтэд байдаг энгийн түгээмэл ойлголт юм. Товчхондоо бол муу удирдагчийг ардчилсан сонгуулийн зарчмаар солих, түүнээс салах улс төрийн вакцин гэж ойлгож болно.

МАН-ын дарга У.Хүрэлсүх намынхаа гишүүдийн саналыг худалдаж авахаар болжээ. Нэг санал 200 мянган төгрөг. Албан ёсны бүртгэлээр 240 мянган гишүүнтэй гэдэг энэ нам сонгуулийн хугацаанд гишүүдийнхээ тоог 300 мянга хүргэх зорилт тавиад байгаа. 

Цагаан хуудсаар санал өгөхийг улаан цайм хориглоогүй боловч үр дүнг нь хулгайлсан байна. Сонгуульд ялагдсан /олонхийн санал авч чадаагүй/ нэр дэвшигч дахин нэр дэвших эрхийг нээлттэй үлдээсэн учраас У.Хүрэлсүх хэдэн ч удаа нэр дэвших боломжтой. Сонгохгүй байсан ч дахиад дэвшинэ.

Сүүлийн үед улс төрийн А ч үсэггүй урлаг соёлын нөхдүүд сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрт нарийн анализ хийсэн шигээ олон нийтийн толгойг эргүүлж байгаа харагдах болж. Олонд танигдсан нэр нүүрээ худалдаж идэхийн нөгөө талд эдгээр од гэгдэх эрхмүүд хувь хүнийхээ үнэлэмж, үнэ цэнээрээ төлбөрөө хийж өөрсдөө ч хохироод үлдэх нь бий. 

Сонгуульд хэн хэн өрсөлдөж байгаа юм бэ? Гурван хүн нэр дэвшсэн. Ухнаа, Хүрэлээ, Сүхээ гурав. Бурхан гурвын тоонд дуртай гэдэг дээ… хол явна аа.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2021 ээлжит сонгуультай холбогдуулан сонгогчдын боловсролд дусал нэмэр болох, хуулийн мэдээлэл өгөх зорилгоор нам бус хөндлөнгийн байр суурь, итгэл үнэмшилдээ үндэслэн цувралаар товч нийтлэл бэлтгэн хүргүүлж байна.

Энэхүү цуврал нийтлэлийг зөвхөн ноён Х.Баттулгад зориулаагүй, түүний халааг авах 6 дахь Ерөнхийлөгчид зориулж бичиж байгааг хүлээн авна уу. Монгол Улсын гадаад бодлого залгамж шинжтэй, зөв эхлэлийг зөв өвлөх гэдэг утгаар дараагийн шинэ Төрийн тэргүүнд хүрэх болтугай!

Өмнө нь УИХ-ын гишүүн байхдаа ч гэсэн хувь хүн өөрөө ямар бодлоготой хүн бэ гэдэг нь тодорч харагдаагүй. Монголын улс төрд үлдээсэн өв гэхээр зүйл нэг ч байхгүй. Харин нэр дэвшүүлсэн намыг /Хөдөлмөрийн үндэсний нам/ нь аваад үзвэл яалт ч үгүй зүүний нам. Ялгарлаа гэхэд МАН-аас илүү зүүн болж чадахгүй, яаж ч эвдрээд баруунтан болохгүй. 

Гадаадад оюутан сургах тэтгэлэгт хөтөлбөрийг БШУЯ зарладаг ч эрх баригч МАН-ын төв аппаратын зүгээс Тэтгэлэгт хөтөлбөрийн үндсэн шаардлагуудыг өөрчилсөн байна.

Даанч та нар дэндүү бие даасан, дэндүү тоомжиргүй. Дөнгөж л эхнээсээ 30 жаахан шүргэж яваа. Улс төр мэт нь Марс гаригаас ч хол яриа.

Ардчиллын гучин жилийн түүх бол түүний даргалдаг намын “МАХН байхдаа үлдээсэн өв”, “МАН болсны дараахь нөлөө” энэ хоёртой л хийсэн тэмцэл байлаа, уг нь. Ийм учраас, “Хүүк” хэмээх Ухнаагийн Хүрэлсүх ялагдах явдал Монголын ардчиллын гучин жилийн зорилго юм.

Ерөнхийлөгчийн анхаарсан хамгийн гол асуудал бол манай экспортын бүтээгдэхүүний асуудал юм. Хуучин Сибирийн зах зээл Монголынх байсан. Гэтэл өнөөдөр мах, ноос, ноосон бүтээгдэхүүн, арьс ширээ гаргаж чадахгүй байна. Үүнийг хоёр тал хэрхэн шийдэх гарцыг ОХУ-тай нухацтай ярилцахыг зорьсон. Тэгснээрээ Монгол-Оросын харилцааг шинэ шатанд гаргана гэсэн зорилт тавьсан. Тэр нь ч Монгол, Оросын харилцааны хэтийн чиг хандлагыг тодорхойлно гэж үзсэн. Чухам хэр амжилтад хүрсэн эсэхийг монголчууд нийтээрээ мэдэх тул энд дүгнэлт өгөхгүй. Гэхдээ хөдөлгөсөн, хоёр улсын хооронд Иж бүрэн стратегийн түншлэл тогтоолгож чадсан. 

Энэ долоо хоногт Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөгчид уриагаа зарлалаа. МАН-аас "Баялагтаа эзэн Монгол" уриаг дэвшүүлжээ. Жилийн өмнө АН-ын дэвшүүлж байсан "Эзэн Монгол" мөрийн хөтөлбөрийг шууд хуулсан нь харагдана. Гэхдээ уг ярианы гол өгүүлэмж нь "Баялгийг нийтийн өмч болгох" гэсэн санаа цухуйгаастай: Нэр дэвшигч У.Хүрэлсүхимйн "Хувийн өмч гэж байхгүй" гэсэн үгтэй нийлээд энэ урианы цаад санаа бүр тодорхой болно. Эрх баригчид Ерөнхийлөгчийн институцийг авч чадвал томоохон нийгэмчлэл явуулах нь гэсэн хар төрөхөөр уриа. Хүчний тэмүүлэл туйлдаа хүрсэн нь энэ.