x

Ажил олгогчийн НДШ буюу төлөх ёсгүй ТАТВАР

Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн талаар өгүүлэхээс өмнө даатгал гэж юуг хэлдэг гэдгийг ойлгох нь зөв байх. Даатгал гэдэг нь гэрээний үндсэн дээр нэг талаас даатгуулагч өөрийн эд хөрөнгө, ашиг сонирхлоо болзошгүй аюул, эрсдэлээс хамгаалж, учирч болох гарз хохирлыг нөхөн төлүүлэх баталгаатай байх зорилгоор зохих ёсны төлбөр хураамжийг нь урьдчилан төлж, нөгөө талаас тухайн даатгуулагчийн ирээдүйд учирч болох эрсдэлийг бүрэн буюу хэсэгчлэн хариуцахаар үүрэг хүлээсэн даатгагч, даатгуулагчийн хоорондын харилцаа юм.

Үүний тулд хуримтлагдсан мөнгөн хөрөнгөөр сан байгуулж, удирдах үйл явц бөгөөд тухайн сангийн хөрөнгө нь даатгуулагчдад үүссэн эрсдэлийг санхүүгийн хувьд бууруулахад чиглэдэг. Тухайн санг хэн зохион байгуулснаас үл хамааран үйл ажиллагаа нь даатгуулагчийн эрсдэлд зориулагдах ёстой. Зохих хэмжээнийн санг л тодорхой заагдсан хөрөнгө оруулалтад байршуулахыг зөвшөөрдөг санхүүгийн онцгой нэг систем.

Нийгмийн даатгал сан нь өндөр настны тэтгэвэр тэтгэмжийг олгох, хөдөлмөрийн чадвараа алдсан болон ажилгүй иргэдэд тэтгэмж өгөх, даатгуулагч нас барахад түүний асрамжинд байсан хөдөлмөрийн чадваргүй гишүүдэд нь тэтгэвэр өгөх зэргээр эрсдэлээс хамгаалах арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлдэг.

Даатгалын оролцогчид:

1. Даатгуулагч

2. Даатгагч

3. Хариуцлагын даатгалын хувьд гуравдагч этгээдүүд байна.

Даатгуулагчийн хувьд ААН, хувь хүн хэн ч байж болно. Даатгагч нь даатгалын компаниуд, давхар даатгалын компаниуд, төрийн даатгалын сан байна. Гуравдагч этгээд нь даатгуулагчийн үйл ажиллагаанаас, ажил мэргэжил болон бусад өөрийн зан үйл, үйл ажиллагаанаас хамаарч хохирч болзошгүй этгээд байна.

Монголд даатгалын энэхүү төрлүүд нь арилжааны даатгалын компани, нийгмийн даатгалын сангуудаар үйл ажиллагаа явуулдаг. Нийгмийн даатгалын санг төр мэдэх бөгөөд бялуу хуваах зарчмаар буюу ялсан намын цүнх баригч, хандив өргөгч, даргын үгийг үг дуугүй биелүүлэгч этгээдүүд удирдана. Харин нийгмийн даатгалын санг бүрдүүлэх үйл ажиллагааг НДШ авч эхэлснээс хойш хувийн хэвшлүүд 100 хувь хариуцаж ирсэн. Эхлээд иргэдэд ажил олгоно, ажилчдаасаа нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төрд авч өгнө, үйл ажиллагааны зардлыг ажил олгогч хариуцна, тайлан байнга гаргаж өгнө, ДЭЭРЭЭС НЬ АЖИЛ ОЛГОСОН ГЭЖ ДАХИАД Л МӨНГӨ ТӨЛНӨ. Энийг нь ажил олгогчоос төлөх нийгмийн даатгалын шимтгэл гэж хэлнэ. Даатгуулагч өөрийнхөө өмнө учирч болзошгүй эрсдэлийг бууруулахаар /санхүүгийн хувь/ төлж буй мөнгийг даатгалын хураамж, ШИМТГЭЛ гэж нэрлэнэ. Харин хэн нэгний өмнөөс төрд төлж байгаа өөрт даатгалын нөхөн олговор болж ирэхгүй хураамж, шимтгэлийг ДААТГАЛ биш, ТАТВАР гэнэ.

Харин ажил олгогч даатгалын шимтгэл төлөөд үйлдвэрлэлийн тасалдлаа даатгуулж болох юм. Одоогийн нөхцөл байдал шиг үе үүсэж үйл ажиллагаа доголдсон үед хамтрагч бизнесийн үйл ажиллагаагаа хэвийн явуулах хүртэлх нөхөн олговрыг авч болдог тийм даатгалын төрөл. Эсвэл ажилчдынхаа цалин хөлсийг өгч чадахгүй болох үеийг даатгуулах, ажилчдынхаа ажилтай холбоотой элдэв эрсдэлүүдэд хариуцлагын даатгалд даатгуулах гэх мэтээр ажил олгогчдыг даатгах даатгалын төрлүүд байж болох юм.

Гэтэл манайд “даатгуулагч” гэдэг нэрээр заавал ажил олгогчоор дамжуулан НДШ-ийг шууд хурааж авна. Өгч чадахгүй бол торгоно, алданги тооцно, дансыг нь блоклоно. Ажилтан даатгалд хамрагдахыг хүсэхгүй бол шууд л ажил олгогчийг торгоно. Ийм зарчмаар буруу гажигтай явж байгаа даатгал бол НДШ юм. Эсвэл ажил олгогчоос авч байгаа мөнгийг татвар гээд нэрлээд явах нь зөв юм. Татвар буй дор төр буй. Хэрвээ тэгэх юм бол ажил олгогчид гомдоллож гонгинохгүй.

                                                                                                               С.Лхагважав

 

 

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Армени ШХАБ-ын гишүүн болох сонирхлоо илэрхийлэв Уржигдар 16 цаг 02 мин Хятадад “iPhone” борлуулалт өсөж, Apple-ийн хувьцаа багахан нэмэгдэв Уржигдар 16 цаг 01 мин Сэлбэ хотын орон сууцны төслийн тендерийг тав хуваан зарлалаа Уржигдар 16 цаг 00 мин Мотоциклийн спортын 70 жилийн ойд зориулсан улсын аваргын гуравдугаар гараа Дарханд болно Уржигдар 15 цаг 59 мин Сонгинохайрханд эрэгтэй хүн хутгалуулсан хэрэгт холбогдуулан мөрдөн шалгаж байна Уржигдар 15 цаг 59 мин Сэлэнгэ мөрний түвшин нэмэгдэж, Ховд гол үерийн түвшинд хэвээр байна Уржигдар 15 цаг 50 мин Сэлбэ хотын орон сууцжуулах төслийн шинэчилсэн таван багц тендерийг зарлалаа Уржигдар 13 цаг 32 мин Толгойтын хөл бөмбөгийн талбай, спорт цогцолборын ажил 75 хувьтай байна Уржигдар 13 цаг 28 мин Э.Батшугар: Хар жагсаалтыг халж, зээлдэгчийг онооны системээр үнэлдэг болно Уржигдар 11 цаг 52 мин Эрчим хүчний эрх чөлөө Уржигдар 11 цаг 23 мин Ч.Өнөржаргал: Өөрийгөө хамгаалах зорилгоор зэвсэг өмчлөх, эзэмших эрх иргэнд байхгүй Уржигдар 10 цаг 50 мин Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах төсөл өргөн барив Уржигдар 09 цаг 44 мин Сэлэнгэд ой, хээрийн түймэртэй тэмцэхэд 96 сая төгрөгийн тоног төхөөрөмж хүлээлгэн өгөв Уржигдар 09 цаг 43 мин Трамп, Путин нар утсаар ярьж, Украины асуудлыг хэлэлцэв Уржигдар 09 цаг 42 мин U-15 волейболын Азийн аваргад Сэлэнгийн сурагчид багтлаа Уржигдар 09 цаг 41 мин И.Цэлмүүн Дэлхийн шатрын цомоос хүрэл медаль хүртэж, түүхэн амжилт гаргав Уржигдар 09 цаг 40 мин Улаанбурханы тохиолдол арван нэгэн мянга давжээ Уржигдар 09 цаг 39 мин Нийгмийн хамгааллын тусгай төв, БНСУ-ын байгууллагатай хамтран ажиллах санамж бичиг байгуулав Уржигдар 09 цаг 38 мин Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм Уржигдар 08 цаг 30 мин Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төсөл өргөн барив Уржигдар 08 цаг 28 мин
iИх уншсан
Төсвийн тэлэлтийг хэмнэлтэд шилжүүлсэн нь Япон улсын эзэн хаан Ц.Бат-Эрдэнэ: Дулаалга урт хугацааны шийдэл гэж ойлгоод байг... Цагаан зун Э.Батшугар: Хар жагсаалтыг халж, зээлдэгчийг онооны системээ... Эрчим хүчний эрх чөлөө Маргаашнаас хонины махыг нэг килограммыг нь 10 мянга, үхрийн... Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц ... Мотоциклийн спортын 70 жилийн ойд зориулсан улсын аваргын гу... Сэлбэ хотын орон сууцны төслийн тендерийг тав хуваан зарлала... Хятадад “iPhone” борлуулалт өсөж, Apple-ийн хувьцаа багахан ... Армени ШХАБ-ын гишүүн болох сонирхлоо илэрхийлэв Тэтгэврийн зээлд хязгаарлалт тавихгүй байхаар тохиролцлоо Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвш... Арменийн ерөнхийлөгч асан Серж Саргсяныг хээл хахууль, хууль... Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн нэмэлт төслийг өргө... Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр 2025 он Сонгинохайрханд эрэгтэй хүн хутгалуулсан хэрэгт холбогдуулан... ДОХ, гепатитийн В вирусын геном судалгаанд шинэ технологи нэ... Төрийн албан хаагчдын үндэсний чуулганд бүтээмжийг онцоллоо
Top