Хамгийн гол нь бид судлаачдын олон жил улиг болтол ярьсан хагас ерөнхийлөгчийн тогтолцооноосоо салж, парламентийн тогтолцоогоо бэхжүүлэх зорилго хэрэгжихгүй. Шүүх засаглалын хараат бус байдал үлгэр туульс болно гэсэн үг юм. Ийм маягаар ҮХ-аа шинэчлэх гэж байгаа бол эртхэн больсон нь дээр.

Уул уурхайн бол том шатдаг бизнес. Модоо барих гэсэн тэнэг хүн л энэ салбарт орж бизнес хийнэ гэж хэлэгддэг байсан юм шүү! Нямтайширтай зэрэгцэж ганзагаар бизнес эхэлж байсан, одоогийн Ерөнхийлөгч Баттулга л лав, уул уурхайн бизнесийг их шоолдог байсан юмдаг! Одоо харин шунадаг болжээ.

Ахиж ирэх нь хамаагүй, ирэхгүй байсан ч яадаг ч гүй, дэлхийн хүмүүс дуусах биш гэдэг энэ хандлагаа болихынсан. Ганц аялал жуулчлалын салбар ч биш бүхий л салбарт цөмөөрөө сууж байгаа мөчрөө хөрөөдөхөө болий, иддэг сав руугаа нулимахаа больцгооё. Гэвч хамгийн аймар нэр хугалдаг, улсаар нь тэнэг харагдуулж чаддаг том гарууд бол манай улстөрчид л дөө.

Ашигт малтмалын лицензийг айлын авдарнаас хураадаг гэж сонсоогүй л байлтай.

Үндсэн хууль сайжраад сайжраад яс мөрдөх иргэн дээрээ ч доороо ч бий билүү гэж бодохоор урам хугарна. Хоёр заалт ойлгомжтой. Гишүүнийг эргүүлэн татах заалт орохгүй. Шүүх прокурор ҮАБЗ-ийн хасар басар хэвээр үлдэнэ. 76-гаас 50 жидүүч. 108-аас хэд байхыг Занданбэрстэй УИХ тооцож буй биз.

Ашгүй муу, олигархийг. Алаад өг, нэмээд дэвс... Манай голоор нэг найр наадам. Ард нь “Сауд Гоби коэл транс”-ад ажиллаж байсан 400-гаад ажилчин ажилгүй болов, тэдний голоор нэг уйлаан майлаан. Өнөөдөр хөршийн чинь амбаараас шуудайтай будааг нь хурааж авсан төр маргааш таны хүүхдийн аягатай хоолыг булаана гэдэг үгийг монголчууд санасангүй дээ.

Өнгөрсөн сарын байдлаар манай улсын нэг өрхийн сарын дундаж орлого 1.2 сая төгрөг болж өсчээ. Гэвч зарлага нь 1.3 сая төгрөг. Зарлага ийн давахад ихэнхдээ өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүн, түлш шатахууны үнэ голлон нөлөөлдөг. Харин энэ удаад махны үнэ үнэмлэхүй жин даржээ. Статистикаас харвал, монголчуудын стратегийн хүнс болох махны үнэ сүүлийн нэг жилд 34.6 хувиар нэмэгдсэн байна.

Халх голын дайнд (Будилаан? Мөргөлдөөн? Тулалдаан? Байлдаан?) ​оролцохгүй, өөрийн нутагт ийм үйлдэл хийлгэхгүй гэж Ерөнхий сайд Гэндэн, Ерөнхий сайд Амар, Бүх цэргийн жанжин Дэмид нар Сталинтай зөрөлдсөнийхөө шанг амиараа төлсөн юм. Ийм байлдааны урьдчилсан бэлтгэл ажиллагаанд дор хаяхад 30 мянган монголчууд амиа өргөсөн юм. Жинхэнэ байлдааны талбарт 237 цэрэг эрс үрэгдсэн, үүний гуравны нэгийг нь Зөвлөлтийн улаан цэргийн онгоц эндүүрч бөмбөгдөн араас нь пулемётоор шүршсэн, гуравны нэгийг нь Японы тагнуул гэж хардан гүтгэж өөрийнхөн нь хороосон.

Ерөнхийлөгч, Ерөнхий прокурорын хоорондын харилцааг нэг бүрчлэн бүртгэн протколдож, зөвхөн албаны шинжтэй байхаар хуулиар нарийвчлан тогтоох ёстой. Тэгээд хэлэлцсэн асуудал бүр нь ард түмэнд ил тодоор мэдээлэгдэж байх учиртай. Ингэсэн бол манай Үндсэн хуулийн ардчилсан зарчмыг лоозон төдий биш, бодитой бөгөөд амьд байлгах байсан юм.

Д.Сумъяабазар сайдын энэ саналыг эхлээд Засгийн газар хүлээж аваагүй ч эцэстээ Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн барьцаанд орж, аргагүйн эрхэнд хүлээн зөвшөөрсөн гэх шивэр авир яриа улс төрийн хүрээнээс сонсогдож байгаа. Энэ үг манай “Номер нэг” буюу Ерөнхийлөгчийг заадаг.

Ц.Нямдорж гэдэг хүн 2000 оны сонгуулиас С.Зоригийн хэргийг би мэднэ, цаг нь болохоор хэлнэ гэж явсаар өдий хүрлээ."Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нар гэм зэмгүй, хэлмэгдсэн" гээд хашгираад явахыг нь харсан ч цаад захиалагчийг нь мэдээд хүн байгаа хүн дээ.

Сонгуулийн хууль өөрт ашигтай гэж бодсон эзэн рүүгээ сүүлээ дандаа шарваж байсныг өнгөрсөн УИХ-ын сонгуулийн жишээнүүд харуулж байна. Улс төрийн намуудын ой санамжаас гээгдсэн энэ гашуун баримтууд Сонгуулийн хуулийн өөрчлөлтийг хэзээ яаж хийх вэ гэдэг асуудлыг Үндсэн хуулиар зайшгүй зохицуулах ёстойг харуулж байх шиг.

Б.Хурцын өмгөөлөгч Ц.Батбаяр: Тагнан турших үйл ажиллагаа явагдаж байхад нэгнийгээ алгадлаа гэхэд тагнаж байгаа тагнуулын ажилтан нь гүйж ороод одоо боль гэж салгах ямар ч боломжгүй. Манай үйлчлүүлэгч нар зод, дарамтал гэсэн үүрэг даалгавар өгөөгүй. Энэ нь ямар нэг байдлаар нотлогдохгүй.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд “Энэ газар нутгийн бүрэн бүтэн байдал, эко системийн өмнө ямар ч хууль бөхийх ёстой” гэдэг угаасаа ухвар мөчид зүйл. Хуулийн өмнө хүн бөхийнө үү гэхээс хууль хүний өмнө бөхийж болдоггүй. Хууль нь хэрвээ хүнийхээ эсрэг байна аа гэвэл хуулийг зөрчих биш засаад яв.

Юутай ч энэ өөрчлөлт тодотгол нь УИХ, Засгийн газрыг өнөөгийн байгаагаас нь илүү том хямралд орохоос сэргийлж чадсан гэж боддог. Энэ бол Энхбаяр бид хоёрын хамтын бүтээл, тухайн үеийн парламентийн нийт гишүүдийн оролцоо юм. Би энэ тухай урьд нь огт бичиж, нийтэд заралж байгаагүй, зөвхөн өөр дотроо л бахархаж байсан билээ. Сохор хүн дүйвээнээр, соотон нохой чимээнээр гэгчээр сонгуульд зориулж мушгин гуйвуулсан яриа хийрхэл дэлгэрсэнд олон түмэн ямар ач холбогдолтой болсныг нь ойлгосон юмгүйгээр автаад ирэхээр тэдэнд таалагдах гэсэн зүхэл хараал үерийн ус шиг. Олны энэ ойлголтгүй байдал түр зуурынх гэж бодож байна. Цагийн аяст хүмүүс ойлгоно. Тэр цагт Энхбаяр бид хоёрыг зөв алхам зөв цагт нь зоригтой хийжээ гэж үнэлэх болно.

Энэ нь Ерөнхийлөгчийн айлчлалын багийн бүрэлдэхүүнд Ерөнхий прокурор орсон явдал юм.

Одоогийн Үндсэн хуулийн 6.1 -д "Монгол улсад газар, түүний хэвлий, ой, ус, амьтан, ургамал болон байгалийн бусад баялаг гагцхүү ард түмний мэдэл, төрийн хамгаалалтад байна".

Улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүн (ДНБ) нь ард түмнийхээ эмоцилог байдалтай шууд уялдаатай гэнэ. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн багасахын хэрээр олон түмний эмоцилог байдал ихсэж, харин өсөхөд нь буурдаг аж. Энэ баримтыг Швейцарийн сэтгэл судлаач Клаус Шерер судлан илрүүлжээ.

Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орон гэж Дэлхийн соёлын өвд нүүдэлчин ахуйн хэд хэдэн зүйлийг бүртгүүлчихсэн ард түмэн байхад үүдээ хаагаад мөнгө нэхээд суучихдаг эргүү Монголоор ер нь яах ч билээ.

Монголчууд бид өөрсдөө энэ бие сэтгэлээрээ, улаан гараараа үндэсний аюулгүй байдлаа сүйтгэж байна! Нэг үгэндээ мөнгө олох гэж, гэдсээ тэжээх гэж ертөнцөөс заяасан газар нутаг, байгаль орчин, социализмын үед дөнгөн данган босгоод өгсөн нийслэл хотоо монголчууд өөрсдийгөө сөнөөж байна. Ерөнтцөд муухай харагдуулах бүх муу үйлийг монголчууд өөрсдөө хийж байна.