Хоёр жилийн өмнө М.Энхболд гэдэг хүн цав цагаан байж байгаад өнөөдөр гэв гэнэт тас хар болчихоогүй нь тодорхой. Хэрвээ хүсэл зориг ярих гэж байгаа бол гарын үсэг зураагүй 34 гишүүнд ч бас өөр хүсэл зориг бий. Ганцхан хүсэл зоригоор бүхнийг шийдэж болдоггүйд учир байна.

Та “Их 20”-ын уулзалтын үр дүнг яаж харж байгаа вэ?

МАН-ын даргын эзгүйд “Алтан Дорнод Монгол” компанийн захирал Т.Ганболд УЕП асан Д.Дорлигжавт дөрвөн сая долларын авилга өгснөө илчлэв. Ажиглэгчид энэ үйл явдлыг “Номер нэг”-ээс “номер гурав”-т үзүүлж байгаа галын дэмжлэг хэмээн нэрлэж байна.

ЖДҮ-ийг хөгжүүлэх сангаас зээл хүссэн, зээлийн шалгуурт нийцсэн ч зээлээ авч чадаагүй иргэд ч гэсэн өөрөө өөрсдийнхөө төлөө явж сурмаар байна. Эрх ашгаа хамгаалах ямар л механизм, эрэг шураг байна тэр болгоноос зуурч, хөдөлгөж, ажиллуулж үзэх хэрэгтэй биз дээ. Тэгэхгүй бол “дуугуй байх нь зөвшөөрсний тэмдэг” гээд дарлах улс захаас аван. “Ажлын байр бий болго, арав таван хүнд цалин өг” гээд жижиг, дунд хэсгээ дэмжих гэж хийсэн мөнгийг хамгийн баяр хувалзнууд нь хувааж авчихаад “хулгайлаагүй, зээлсэн шт” гээд суугаа чинь дарлаж байгаа хэлбэр мөн биз дээ.

ЖДҮХС-гийн нэр дээр 2018 онд 1031 төсөл ирснээс 498 нь зээлийн шаардлага хангасан юм байна. Үүнээс 134 төслийг ХХААХҮ-ийн сайдын тушаалаар сангаас шууд санхүүжүүлжээ.

Бидний цэнхэр гаригийн хүмүүст ихээр хайрлагдсан аугаа дуучин Фредид маань зориулсан “Bohemian Rhapsody” хэмээх кино-хөшөө дурсгал саяхан босчээ. Сарын өмнө нээлтээ хийсэн уг кино 52 сая долларын өртгөөр бүтсэн ч өнөөдрийн байдлаар 539 сая доллар цуглуулаад байгаа нь дэлхий нийтээрээ энэ аугаа дуучнаа хичнээн их санасны илрэл бизээ.

Архи уудаг аавыгаа үзэн яддаг байсан юм болов уу? Аавын уудаг архийг үзэн яддаг байсан юм болов уу?

Мэдээж зээл авсан гишүүдийн дийлэнх нь намдаа тодорхой хэмжээний хандив өгсөн байгаа. Тэр нь өөрийг хамгаалж хаацайлна гэж бодож байгаа байх л даа. Ялангуяа “бүгдээрээ адилхан авсан юм чинь хэн намайг яах юм” гэх мугуйдлал зориг өгч байх шиг байна.

Өнөөдөр Монгол улсын тусгаар тогтнол баталгаатай. Энэ орныг хэн ч эзлэн түрэмгийлэх гээгүй. Үгүйдээ л дэлхийг хамарсан дараагийн дайн хүртэл. Монгол улсыг хоёр хөршийн хэн нь ч анекс хийх, булаан эзлэх сонирхолгүй. Тэдэнд найдвартай жийрэглэгч тусгаар улс хэрэгтэй. Харин энэ тусгай бүс рүү өөр сонирхогчид орж ирэн гүн харилцаа тогтоохыг тэд яав ч зөвшөөрөхгүй. Тэртэй тэргүй бололцоогүй зүйлийг боломжийн болгох гэж зүтгэх тусмаа монголчууд л хохирно.

Өчнөөн муухай юм хийсэн мафийн босс Аль Капонэг хууль цагдаагийнхан удаан шалгасаны эцэст татварын хэргээр л ялласан гэдэг, өөр баримт нотолгоо олдоогүй болоод тэр. ЖДҮ мөсөн уулын орой төдий хэрэг байж магадгүй ээ, гэхдээ л Аль Капонэгийн татварын хэрэг шиг илэрхий баримттай, нотолгоотой ганц кэйс байна. Гаруудад хариуцлага тооцох ЖДҮ шиг "тэнгэрийн умдаг" олдож байхад гялс атгаад авахгүй өөр юмнуудаар булзааруулаад балайраад байх юм.

Бид өдөр бүр дэлгүүрч хэсч, ресторанд хооллодоггүй ч гэсэн өдөр бүр нийтийн тээврээр зорчдог. Ямар ч үйлчилгээний байгууллагад үйлчилгээний соёл гэж нэг юм бий. Ядаж л түмэн амьтны нүдэн дээр ажил олгогчоосоо хулгай хийдэг, түүнийгээ түмний нүдэн дээр ид хав болгох нь яавч соёлтой үйлчилгээ биш гэдгийг нийтийн тээврийнхэнд дуулгая.

Төрийн нарийн бичгийн дарга асан Мадлэн Олбрайтын Анхаар: Фашизм гэсэн ном энэ оны хавар хэвлэгдэн гарсан даруйдаа бэстсэллэр болсон. НЭПКО хэвлэлийн газраас энэ номыг Ариунсанаагийн орчуулгаар хэвлэн гаргалаа. Уг номын хэсгээс уншигч олонд сонирхуулж байна.

Монголын түүхийн 100 жилийг бичилцсэн МАН хэмээх улс төрийн хүчин зүгээр л нурж байгааг харах харамсалтай байна. Та нарын тэмцлийн дундуур бухын тулаанч шиг улаан дарцаг дохисхийж суугаа тэр нэг хүнд ч бас гомдож байна.

Гарчгаа их эвгүй авлаа. Хүлцээрэй.

​​​​​​​“Ардтүмэн” гэхээр энэ үгийг бид хэрхэн ойлгодог вэ?

УИХ-ын 76 гишүүн улс төрийн томилгоог ямар шалгуураар хийж байгааг хянах, төсвийг хэрхэн хуваарилж, баялаг ихтэй орд газрыг ашиглах шийдвэрийг хэрхэн гаргаж байгааг харж цагдах хүн үгүй. Бас өөрөө сайдаа томилдог, төсвөө хуваарилдаг УИХ-д Засгийн газартаа зохих ёсоор хяналт тавих сонирхол ч үгүй. Ийм тогтолцоотой Монгол Улсад хариуцлага хүлээх эзэн олдохгүй.

Монгол улсын Засгийн газар аж ахуйн бизнис эрхэлдэг, түүнд нь 120 орчим компани аж ахуйн нэгж буй, гэхдээ 90 хувь нь алдагдалтай ажилладаг. Нийт хүн амын 50 хувь нь Улаанбаатарт төвлөрдөг авч эрүүл мэнд, боловсрол, соёлын зардлын ихэнх нь 330 сумдад ноогдож буй. УИХ-ын гишүүдэд тойрогтоо өөрийн дураар хэрэглэ гэж 2004 онд 10 сая төгрөг тарааж байсан бол 2012 оны сонгуулийн өмнө 1,5 тэрбум төгрөг хуваарилсан нь бүтэн жилээр тооцоолоход 3 тэрбум төгрөг буюу тус болгонд нь 2 сая доллар болж байна.

Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхэд нэг бол туйлсан шиг туйлаад Засгийн газраа унагах, эсвэл тэврэлдээд үлдэх (тэгсэн ч ирэх сонгуулийг хүртэл тэснэ гэдэг хэцүү) гэсэн хоёр л зам үлдэж байна. Ядаж л өнгөрсөн жил гаруйн хугацаанд ярьж амжаагүй сахилга, хариуцлагын асуудлаа урдаа бариад, чирэх нэгийгээ чирээд унавал дараачийн хүмүүст хэрэгтэй юм даа.

Сүүлийн хэдэн өдөр Цахиурын хөндийн сэтгүүлч Брэд Стөүний бичсэн "The Everything Store: Jeff Bezos and Age of Amazon" буюу "Бүх зүйлсийн дэлгүүр: Жефф Безос ба Амазоны эрин үе" номыг  тоймлон хүргэе. Уг ном 2013 онд FT, Goldman Sachs-ийн оны шилдэг бизнесийн номоор нэрлэгдэж байжээ.

Бид өөрсдийгөө Америктай харьцуулж болохгүй. Америкийг дуурайж хуулсан улс аяндаа дарангуй дэглэм рүү ордог. Польш, Унгарт болж байгаа үйл явдлыг хар. Унгар маш сайн шинэчлэл хийж байсан боловч өнөөдөр бараг л хаантай болчихоод байна. Туркийн Эрдагон ч бас л хаан шиг болсон.