Монгол Улсын татварын тогтолцооны өнөөгийн нөхцөл байдал, шинэчлэх хэрэгцээ шаардлагын талаар бизнес эрхлэгчдийн саналыг сонсож, гол асуудлыг тодорхойлох зорилгоор “Татварын цогц шинэчлэл” хэлэлцүүлгийг зохион байгууллаа.
Уулзалтад УИХ-ын дарга Г.Зандаршатар, Ёс зүйн байнгын хорооны дарга Б.Баттөмөр, Байгаль орчин, хүнс хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны дарга Ж.Батжаргал, УИХ-ын гишүүн Д.Бат-Эрдэнэ, Эдийн засгийн байнгын хорооны дарга Ц. Цэрэнпунцаг, Инновац, цахим бодлогын байнгын хорооны дарга Э.Батшугар нар оролцов.
Хэлэлцүүлгийг нээж МҮХАҮТ-ын Ерөнхийлөгч Д.Энхтүвшин, Монголын бизнесийн орчин-2023 судалгааны үр дүнгээс харахад бизнесийн орчны ерөнхий үнэлгээ 2020 оноос 8 хувиар буурсан. Татварын орчин дундаас доогуур үнэлэгдэж, татварын нэр төрөл ачаалал 2,12 хамгийн бага үнэлгээ авч 2020 онтой харьцуулахад 19 хувиар буурсан үзүүлэлттэй гарсан байна гэдгийг хэлэв. Мөн бизнес эрхлэх орчныг сайжруулах, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх, эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийг хангахад татварын орчин маш чухал. УИХ-аас татварын цогц реформыг хийх асуудалд анхаарч буйд талархаад бизнес эрхлэгчдийн саналаа чөлөөтэй хуваалцахыг хүслээ.
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар хэлсэн үгэндээ, НӨАТ-ын бүртгэлийн тогтолцоог сайжруулахаас татварын шинэчлэлийг эхлүүлэхээр төлөвлөсөн боловч цаг хугацааны хайчинд ороод амжсангүй. Тиймээс шууд нийтийн санхүүгийн шинэчлэлээс татварын реформыг эхлүүлэх нь зүйтэй. Тухайлбал, төсвийн үр ашиггүй зардал, төрийн өмчит компаниудын ашиггүй үйл ажиллагааг зогсоох ёстой. Өнөөдөр манай улсын эдийн засаг импорт, халамж, хос алдагдал, зээлийн хүүгийн дарамтад орсон байна. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд импортын эзлэх хувь 30 жилийн өмнө 29,8 хувь байсан бол 2022 онд 50,8 хувь болон өссөн. Тэгэхээр төлбөрийн тэнцлийн алдагдал 30,4 тэрбум төгрөгт хүрсэн. Энэ алдагдлыг 33,8 тэрбумаар гадаад өр, зээлээс нөхөж иржээ гээд импортоор гарч буй мөнгөний урсгал, валютын ханшид үзүүлж буй нөлөөлөл зэргийг товч танилцууллаа.
МУИС-ийн Бизнесийн сургуулийн ахлах багш Н.Саруултөгс, Монгол улсын татварын орчны өнөөгийн байдал, цаашдын чиг хандлага, МҮХАҮТ-ын Судалгааны институтийн дарга О.Түмэн-Амар , Монголын бизнесийн орчны судалгаа-2023, татварын орчны талаарх мэдээлэл илтгэл тавив.
Хэлэлцүүлэгт бизнес эрхлэгчид болон Арьс ширний үйлдвэрлэлийн холбоо, Бизнесийн зөвлөл, Монголын Хүнсчдийн нэгдсэн холбоо, Ноос ноолуурын холбоодын 80 гаруй төлөөлөл оролцон бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, худалдах, хэрэглэгчдийн гарт очих давхар татвар төлж байгаа ,ажиллах хүчний хомсдол, нийгмийн даатгалын шимтгэл, гаалийн болон НӨАТ-аас чөлөөлөх, аж үйлдвэржилтийг татварын бодлогоор дэмжих хэрэгтэй гэдгийг хэлж байлаа.
