x

Өнөөдөр ​​​​​​​Хийжүүлсэн ундааны төрсөн өдөр

Анх 1833 оны дөрөвдүгээр сарын 24-нд АНУ-д хийжүүлсэн ундаа патентлагджээ. Нүүрстөрөгчийн диоксидын чанаруудын нэгийг нээсэн Британийн химич, шашины номлогч, гүн ухаантан Жозеф Пристли энэ нээлтээ дэлхийд бэлгэлэсэн юм.

Ер нь бол энэ өдөр цаг хийжүүлсэн ундааны хувьд ганцхан тодорхой баримт нь болдог. Учир нь зохион бүтээгч яг хэзээ хийжүүлсэн ундаа нээсэн цаг хугацаагаа үлдээгээгүй аж.

Шар айраг исгэх үйлдвэрийн ажилтай танилцсан Пристли шар айраг исэхдээ ямар төрлийн хий гаргадаг вэ гэж сонирхсон байв. Түүнээс амсахдаа тэр тааламжтай эрс сонин амтыг тэр биширчээ. Тэгээд химич чанагдаж байгаа шар айргийн тогоон дээр устай контейнер байрлуулан түүний хийн бөмбөлөгүүдийг дүүргэж авав. Тэр нь нүүрс хүчлийн хий байжээ. Тэрээр 1767 онд түүнийг бүтцэд нь оруулж байж хийжүүлсэн усныхаа анхны лонхыг бэлтгэж авчээ.

Гэтэл үүнээс хойш бараг хагас зуун жилийн дараа хийжүүлсэн ундаа бэлтгэгджээ. Өнөөдөр бид Пристлийн нээлтийн үр дагавартай цаг тутам тааралдаж байгаа. Хийжүүлсэн ундаа  дэлхийд ихээхэн алдартай учир зарим хүмүүс дөрөвдүгээр сарын 24-нийг Хийжүүлсэн ундааны өдөр болгон зарлах санааг гаргаж байжээ.

Хийжүүлсэн ундааны тухай сонирхолтой баримтууд:

  • Гиппократ өөрийн номны нэг бүлэгт хийтэй эрдэс ус, түүний эмчилгээний чанарыг бичин өвчтөнүүдэд тийм ус уух, тийм усанд орж байхыг зөвлөсөн байдаг.
  • Шведийн Тоберн Бергман 1770 онд даралт дор усыг хийжүүлэх насос бүхий аппарат бүтээн сатуратор (латинаар saturo - баяжуулах) гэж нэрлэжээ.
  • Хийжүүлсэн ундааны  анхны  үйлдвэрийг Якоб Швепп эхлүүлжээ. Тэр 1783 онд сатураторыг төгсжүүлэн хийтэй ундаа гаргах төхөөрөмжийг бүтээсэн байв. XIX зуунд Швепп үйлдвэрлэлээ хямдруулах үүднээс хийжүүлэхдээ сода ашиглах болжээ. Одоо хийтэй ундааг содын гэж хэлэх нь их болсон. Шинэ бүтээгдэхүүн Англид мөн түүний колониудад хурдан алдаршив. Тийм ундаагаар алкоголын хатуу ундааг даруулах болсон байв. Ингээд Швепп өөрийн J.Schweppe&Co компанийг байгуулан Schweppes (Швепс) гэх худалдааны марка тархжээ.

  • АНУ-д хийжүүлсэн усыг голчлон шилэнд савлан зардаг бол бусад орнуудад дахин цэнэглэж болох гэрийн жижиг, баарны том сифоноор усыг хийжүүлдэг. Хожим гудамжны хийжүүлсэн усны автомат гарч иржээ. Хувьсгалаас өмнө  Орост хийжүүлсэн ундааг “ноёдынх” гэдэг байв. Мөн эрдэс усыг нь авдаг байсан Нидерзельтерс (Niederselters) рашаанаас болон түүнийг бас зельтерийн (сельтерийн) гэдэг байжээ.
  • 1884 онд америк эмийн санч шартсаны дараах толгойн өвдөлтийн эсрэг эм олох гэж байгаад Кока-колаг гарган авчээ.

Image result for coca cola born

  • Дэлхийн алдартай "Coca-Cola" компани Жозеф Пристлийн нээлтийг арилжаанд ашиглахаар анхлан сэтгэжээ.
  • Дэлхийн нэгдүгээр дайны үеэр сахарын хомсдолтой байснаас  цэргийн хоолонд Кока-кола ундааг оруулсан байв.
  • Пепси-кола гэдэс базлалтын эсрэг эм оjлох оролдлого бүтжээ.
  • Фанта ундааг Германд Коко-колагийн хориг тавигдсан 1941 онд алимны шахмалаас гарган бүтээжээ. Дайны дараа америк компани өөртөө немец брэндийг аваад элдэв жимсний амттайгаар гаргах болсон байна.

Related image

  • 1932 оны дөрөвдүгээр сард "Вечерняя Москва" сонинд “Ленинградын “Вена” үйлдвэрийн ажилчин Агрошкин сонин аппарат бүтээлээ. Тэр аппаратын тусламжтайгаар дэлгүүр бүрт хийжүүлсэн ундааг үйлдвэрлэх боломж гарлаа. Анхны сатуратор бэлэн болоод Смольный дахь гуанзанд тавигдсан” гэж бичжээ. Зөвлөлтөд хийжүүлсэн ундааны худалдаа, үйлчилгээ нь зөвхөн худалдааны автоматуудаар дамжин хөгжиж байлаа. Москвад гэхэд л 10000 автоматаар хийжүүлсэн ундааг худалддаг байжээ.

  • Хийжүүлсэн ундааны нэг шил нь 22 эсвэл 27 копейк байсан ба хэрэв шилийг нь буцаан тушаавал 12 копейкаар бага үнэтэй байлаа. Шил нь ундаанаасаа үнэтэй байжээ!
  • Монголд хийжүүлсэн ундааг импортоор голдуу авдаг байсан ба өнгөрсөн зууны дундуур лимонад гэсэн ерөнхий нэрээр алдартай байв.
  • Усанд сироп нэмдэг байсан ба гудамжны автоматуудад нэг аяга энгийн ус нэг копейк, сироптой нь гурван копейкаар зарагддаг байлаа.
  • Далаад оны дундуур гарч ирсэн автоматын “хоёр дахь үед нь сиропын сонголт хийх боломжийг нэмсэн байжээ.
  • Америкчуудын нэг хүнд дундажаар жилдээ 180 литр хийжүүлсэн ундаа ноогддог бол орос 50 литр, хятадад 20 литр гэсэн үзүүлэлттэй.

М.Цогт

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
ЗГХЭГ-ын даргын хэлсэн ДОЛООН ХУДАЛ 4 цаг 10 мин НҮБ: Тогтвортой хөгжлийг хангах, эрүүл мэндийг дэмжихэд 11.3 сая ам.доллар зарцуулжээ 4 цаг 20 мин ЕБС-ийн сургалтын агуулгад амьтны хүрээлэн, музейн хөтөлбөрүүдийг оруулж байна 5 цаг 23 мин Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлөөр 66.1 тэрбум төгрөг төвлөрүүлжээ 5 цаг 40 мин "Титаник” киноны Рөүзийн амийг аварсан тавцанг дуудлагаар худалджээ 5 цаг 40 мин Хотын төвийн зогсоолуудад 47,400 автомашин бүтэн өдрөөр байршдаг 5 цаг 48 мин Цусны хорт хавдрыг ялан дийлсэн Икээ Парисын Олимпод өрсөлдөнө 6 цаг 0 мин Ойрын хоёр хоногтоо нутгийн зүүн хэсгээр салхитай хүйтэн байна 6 цаг 14 мин Дотоодын цэрэг өндөр чадвартай хөдөлгөөнт хүчинтэй болно 6 цаг 17 мин Голомт банк “Их засаг” олон улсын их сургуультай хамтран ажиллана 6 цаг 30 мин Гамшгийн үеийн зарлан мэдээллийн дуут дохиотой дадлага сургуулилалт хийлээ 6 цаг 34 мин Зарлан мэдээллийн дохиогоор дадлага сургуулилалт хийлээ 6 цаг 47 мин Дөрөвдүгээр сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь 7 цаг 23 мин Өнөөдөр 16:00 цагт орон даяар гамшгийн дохио дуугарна 9 цаг 37 мин Палестиныг дэмжигчид Пентагоны шефийн гэрийн урд өтгө бууц асгажээ 9 цаг 41 мин Чингэлэг чингэлгээр зөөсөн нүүрсний мөнгийг Сү.Батболдын "бохир" мөнгөөр дарах уу? 10 цаг 48 мин Ж.Чинбүрэн: Шалгалтын ажилд санаатай саад хийж буй албан тушаалтанд хууль заасан хариуцлага тооцно 11 цаг 45 мин Н.Учрал гишүүний эргэн ирэлт ба Эмийн жорын “цахимжилт” 12 цаг 19 мин Оросын ХАБА-ны тэргүүн Бортников: АНУ, Их Британи, Украин Москвагийн террорт хамаатай 13 цаг 12 мин ОРОС дахь АЛЛАГА 14 цаг 9 мин
iИх уншсан
Хуулиар засаглах биш, хуульчдаасаа хулгайлдаг ТӨР Найруулагч П.Лхагвадулам: Сэтгэлээс гардаггүй тийм л мэдрэмж... Богд хаант Монгол төрийг устгасан нь Д.Амгалан: Хувийн хэвшлийнхэн төрийн албан хаагчдыг цалинжуу... 10 хүн угаартаж нас барсан хэргийн мөрөөр... Авилгатай тэмцэх биш, тэмцдэг тогтолцоогоо нураасан найман ж... “Улаанбаатар-2024 гэрэл зургийн өдрүүд” нэгдсэн үзэсгэлэн зо... Ж.Бат-Эрдэнэ: Төмөр зам яагаад гацсан үнэнийг одоо хэлье С.Наранцогт: Ураны төсөл зогсоогүй, ажлууд хийгдэж байгаа Ардчилал бол эзлэх ёстой өндөрлөг биш, явах ёстой зам юм Буриад Монголын зарим түүх Олон Улсын Найрамдал цогцолборт Хүүхдийн хөгжлийг дэмжих тан... Чингэлэг чингэлгээр зөөсөн нүүрсний мөнгийг Сү.Батболдын "бо... Н.Учрал гишүүний эргэн ирэлт ба Эмийн жорын “цахимжилт” ОРОС дахь АЛЛАГА Батсүмбэр сумын 100 жилийн ойн барилдаанд улсын заан Б.Серик... Дөрөвдүгээр сард ихэнх нутгаар салхи шуургатай, хүйтэн байх ... Эрчим хүчний шилжилт хийх өрхүүдийг сонгон шалгаруулж байна Маргаашнаас баруун, зүүн аймгуудад цасан шуурга шуурна Москвад болсон зэвсэгт халдлагын хариуцлагыг "Исламын улс" б...
Top