Зээлийн хүүг хязгаарлах тухайд (Үргэлжлэл)

2018/02/21

Няцаагч тал

Эдүгээ улсын валютын нөөц 3 тэрбум ам.долларт хүрсэн, төсвийн алдагдал 2 их наяд төгрөгөөр, ЗГ- ын үнэт цаасны үлдэгдэл 1 их наяд төгрөгөөр тус тус буураад байна. Эдийн засаг нэг хувийн өсөлтөөс 4-5 хувийн өсөлттэй орчин руу шилжсэн, гадаад эдийн засгийн орчин сайжирч, тогтвортой байх болсон зэрэг эерэг хандлагууд байна.

Монголын эдийн засагт 2017 оны байдлаар жилийн өмнөхтэй харьцуулахад мөнгөний нийлүүлэлт ба гадаад актив талаасаа дараах өөрчлөлтүүд гарсан. Нүүрсний орлого 1.3 тэрбум ам.доллараар, ГХО 1.3 тэрбум доллар болж өссөн байна. ОУВС-ийн хөтөлбөрийн зээл, гадаадын ЗГ-уудаас олгох зээл, ЗГ-ын гадаад зах зээлд арилжаалсан бондын эх үүсвэр, алтны мөнгөжүүлэлт, интервенц зэрэг шалтгаанаар валютын нөөц өссөн гэх мэтээр 4 тэрбум орчим ам.долларын гадаад валютын орох урсгал 2017 онд эдийн засагт бий болсон байна.

Хүү өндөр байгаа бол эрсдлийн түвшин өндөр байгаа гэсэн үг. Тэгэхээр нийт эдийн засгийн эрсдлийг бууруулах, эрсдлийг өндөр болгож буй хүчин зүйлүүдтэй нь тэмцэх, эдийн засгийн суурь асуудлуудтайгаа төр ажиллах хэрэгтэй. Тэгэхгүйгээр асуудлын шинж тэмдэгтэй тэмцэх нь агуулгагүй.

Иймээс инфляцийг нам түвшинд тогтвортой байлгах, гадаад актив өсч байгаа эерэг орчинд дотоод активаа өсгөх бодлого хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. Ингэхдээ зөвхөн хэрэглээг биш эдийн засгийн бүтцийг дэмжих, зөв бүтэц рүү явуулах. Ажлын байр, дотоодын хөрөнгө оруулалт, хуримтлал, дундаж давхарга руу, хөдөө аж ахуй, органик хүнсний үйлдвэрлэл рүү санхүүжилт хийх хэрэгтэй. Энэ эрх мэдэл төрд хангалттай бий.

Дэмжигч тал

Арилжааны банкуудын сүүлийн 4 жилийн тайлан, балансыг харвал банкууд өөрсдөө хадгаламжийн хүүгийн зардлаа төлж чадахгүй түвшинд хүрчээ. Монголбанкнаас гаргаж буй банкуудын нэгдсэн тайлан, балансаар банкны систем 2017 оны эцсээр 240 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажилласан байна. Эндээс банкууд ашигтай ажиллаж, үйл ажиллагаа нь хэвийн явагдаж байгаа гэж ойлгоно. Гэвч бодит байдал шал өөр.

Яагаад гэвэл 240 тэрбумын цэвэр ашигтай ажиллах гэж ЗГ-аас, Төв Банкнаас 600-700 тэрбум төгрөг авчихсан. Сүүлийн гурав дөрвөн жил арилжааны банкууд бизнест бараг зээл олгосонгүй. Тэд ажлаа хийхгүй болсон.

Тэр гаргаагүй зээлийг нь татвар төлөгчдийн хөрөнгөөр төр санхүүжүүлж, жилд 600-700 тэрбум төгрөгийг банкуудад өгч байсан. Энэ 240 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашиг гэдэг нь банкууд үндсэн үйл ажиллагаанаасаа жилд 400-500 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай байгааг харуулж байна. Энэ бол өнөөдрийн банкны систем буруу яваад байгаагийн тод илрэл юм.Хүүлэлтийн эсрэг хууль гарч байж л банкууд цаашдаа оршин тогтноно.

Ипотекийн зээл үргэлжлэх эсэх тухай асуултад няцаагч талын хариулт:

Мөнгө зээлийн бодлогын хүрээнд аливаа улсын төр нь тухайлсан нэг бодлогын хүрээнд зорилтот сегментийг, салбарыг чухал гэж үзээд тодорхой санхүүгийн эх үүсвэр бий болгон дэмжиж болно. Орон сууцны 8 хувийн зээл бол тийм эх үүсвэртэй хөтөлбөр юм. Монголд хуримтлал хийдэг дундаж давхаргыг том болгох зорилгоор хямралын үеэр эхлүүлсэн, эх үүсвэртэй бодлого. Тухайн үед банкууд өөрийн эх үүсвэрээр дунджаар 16-17 хувьтай ипотекийн зээл олгож байсан тул хориод жилд нийтдээ гучин мянган хүнээс хэтрээгүй юм.

Инфляци ба хадгаламжийн хүүгийн холбоосын тухай дэмжигч талын хариулт:

Хүн төрөлхтний түүхэнд бүхий л улс орон инфляцитай тулгарч ирсэн. Энэ бол зөвхөн монголын биш, дэлхий нийтийн асуудал. Манай санхүүгийн зах зээл болон эдийн засагт хадгаламжийн хүү инфляциас дээр байх ёстой гэдэг хамгийн буруу ойлголт байдаг. Төр, Төв банк болон арилжааны банкуудын бодлого ийм чиглэлд явж ирлээ.

Хуримтлалтай хүн одоогийн 9900 биш 99 мянга бүр 990 мянга болох ёстой. Тэгж л улс орон хөгжинө. Сүүлийн 27 жилд зөвхөн хуримтлалтай 9900 хүнээ л инфляциас нь хамгаалсаар явж ирлээ. Гэтэл инфляци 8 хувь боллоо гэхэд тухайн эдийн засагт байгаа бүх хүний мөнгөнөөс 8 хувийг төр авдаг гэсэн үг. Тэгээд бүх хүнээс авсан мөнгөөр хуримтлалтай 9900 хүний инфляцийг нөхөж өгчихөөд байгаа хэрэг.

Хөрөнгийн зах зээл хэзээ хөгжих тухай асуултад дэмжигч талаас хариулсан нь:

Өнөөдөр монголын санхүүгийн зах зээл зөвхөн банкинд суурилчихаад байна. Хөрөнгийн зах зээл яагаад хөгжихгүй байгаад гурван шалтгаан байна.

Нэгдүгээрт, хуучин банкны хадгаламжийн хуулиар банкуудаас нэг ч төгрөг авалгүйгээр, төр банкин дахь бүх хадгаламжийг батлан даадаг байсан.

Хоёрдугаарт, татварын эрх тэгш бус зохицуулалт 27 жил үргэлжилсэн. Банкинд мөнгөө хадгалуулаад авч буй хүүгийн орлогоос татвар авдаггүй байсан. Гэтэл хувьцаа, үнэт цаас худалдаж авбал татвартай. Харин өнгөрсөн жил ОУВС-ийн шахалтын үр дүнд анх удаа банкны хүүгийн орлогоос татвар авдаг болсон.

Гуравдугаарт, төрөөс болон Азийн Хөгжлийн Банк (АХБ), Дэлхийн Банкны (ДБ) хэрэгжүүлж байгаа бүх төсөл, хөтөлбөр бусад үйл ажиллагааны санхүүжилт нь арилжааны банкуудаар дамждаг. Төрөөс Хөрөнгийн бирж, брокерын компаниудыг дэмждэггүй. Ер нь төрийн бодлогоор хөрөнгийн зах зээл монголд хөгжсөнгүй.

2018.02.21

iСанал болгох

Хөрөнгө оруулагчидтай муур, хулгана болж тоглодгоо хэзээ болих вэ?

Christie's дуудлага худалдаанд сүүлийн зуун жилийн ховор дарсууд тавигдана

Ц.Дөчинесөнжил: Тэдний хүссэн үнээр газраа зарвал миний амьдрал илүү дордоно

АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

iРедакцийн сонголт

Дайны дараах Монгол-Японы харилцааг хэвийн болгох хоёр талын чармайлт

iШинэ мэдээ

Эзэн Хаан Нарүхито "Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо 9 цаг 22 мин Төслийн нэгжүүдийн орон тоог 200-гаар багасгаж, 11.5 тэрбум төгрөг хэмнэнэ 9 цаг 26 мин Х.Булгантуяа: Чех Улс манай улсын “гуравдагч хөрш”, Европ дахь итгэлт түнш 9 цаг 29 мин Улсын Их Хурал өнгөрөгч долоо хоногт (2025.06.30-07.06) 9 цаг 36 мин Бүсчилсэн хөгжлийн болон Ёс зүйн дэд хорооны бүрэлдэхүүнийг хэлэлцэн дэмжлээ 9 цаг 53 мин Чех-Монголын парламентын бүлгийн дарга Станислав Берковецийг хүлээн авч уулзлаа 9 цаг 57 мин ӨБХ-ны даргад гишүүн О.Номинчимэгийн нэрийг дэвшүүлэв 12 цаг 10 мин УИХ-ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг баталж, Байнгын хороодын бүрэлдэхүүнийг шинэчлэв 13 цаг 50 мин Г.Занданшатар: Үндэсний сэргэн мандлын шинэ давлагаа эрч хүчтэй эхэлсэн гэдэгт итгэж байна 14 цаг 12 мин Гандантэгчэнлин хийдийн төв талбайг байгалийн чулуун хавтангаар шинэчилжээ 14 цаг 25 мин Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний орой дахин тоглоно 14 цаг 31 мин Гашуунсухайт-Ганцмод чиглэлийн хил дамнасан төмөр замын геодезийн цэгүүдийг баталгаажууллаа 14 цаг 37 мин Наадмаар томоохон зах, худалдааны төвүүдийн ажиллах цагийн хуваарь 14 цаг 43 мин Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нар “Япон иргэдийн дурсгалын цогцолбор“-т хүндэтгэл үзүүллээ 15 цаг 48 мин Улаанбаатарт өдөртөө 26 хэм дулаан 16 цаг 52 мин "Салхи Дамбий" МУГЖ цолоор энгэрээ мялаав Уржигдар 16 цаг 08 мин Улаанбаатарт шөнөдөө 16 хэм дулаан Уржигдар 15 цаг 45 мин Сонгинохайрхан дүүргийн 33 дугаар хороонд 280 хүүхдийн суудалтай бага сургууль, цэцэрлэгийн цогцолбор ашиглалтад орно Уржигдар 15 цаг 20 мин Уулын ам, голын ай сав, үерийн буулт бүхий газарт отоглож, хоноглохгүй байхыг анхааруулав Уржигдар 15 цаг 11 мин Унаач хүүхдийн аюулгүй байдлыг хамгаалах асуудлаар хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа Уржигдар 15 цаг 06 мин

iИх уншсан

Эдийн засгийн форумд барьсан Хөгжлийн сайдын “бэлэг” Ц.Бат-Эрдэнэ: Дулаалга урт хугацааны шийдэл гэж ойлгоод байг... Цагаан зун Э.Батшугар: Хар жагсаалтыг халж, зээлдэгчийг онооны системээ... Эрчим хүчний эрх чөлөө Мотоциклийн спортын 70 жилийн ойд зориулсан улсын аваргын гу... Британид коронавирусний содон шинж тэмдэгтэй шинэ хувилбар т... Сэлбэ хотын орон сууцны төслийн тендерийг тав хуваан зарлала... Хятадад “iPhone” борлуулалт өсөж, Apple-ийн хувьцаа багахан ... Армени ШХАБ-ын гишүүн болох сонирхлоо илэрхийлэв Тэтгэврийн зээлд хязгаарлалт тавихгүй байхаар тохиролцлоо Boom boom-гоо зүй дэлхийг эзэлж эхлэв Арменийн ерөнхийлөгч асан Серж Саргсяныг хээл хахууль, хууль... Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвш... Christie's дуудлага худалдаанд сүүлийн зуун жилийн ховор дар... Сонгинохайрханд эрэгтэй хүн хутгалуулсан хэрэгт холбогдуулан... Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн нэмэлт төслийг өргө... Хөгжимчин Боб Дилан өөрийн зурсан зурагтай ном гаргана Сэлэнгэ мөрний түвшин нэмэгдэж, Ховд гол үерийн түвшинд хэвэ... Тэтгэврийн зээлийн зохицуулалтыг цуцлав