x

Илья Репин: “Мөрөөр” — хязгааргүй тал, түгшүүр, эрэл

Илья Репины 1881 онд зурсан “Мөрөөр (Тал дахь казакууд)” хэмээх бүтээл нь хэмжээний хувьд том биш ч, уран зурагт агуу хэм хэмжүүр байдаггүйг баталсан ховор төрлийн тансаг энгийн бүтээл юм. Зотон, тосон будагтай энэ зураг өнөөдөр Самара мужийн уран зургийн музейн үнэт өв болон хадгалагдаж байна.

Репины “Мөрөөр” бүтээлд хоёрхон морьтон дүрслэгдсэн атлаа бүтээлийн зохиомж, өнгө, орон зай, хөдөлгөөн бүгдээрээ дотоод сэтгэл, цаг үеийн мэдрэмж, гүн ухаан дүүрэн. Зургийн төвд буй улаан кафтан, үстэй малгайтай казак бол энэхүү бүтээлийн гол цэг. Түүний хувцасны тод улаан өнгө нь шарлан гандсан өвсний дунд асч дүрэлзэх мэт сэтгэлийн эрчим хүч, туйлбаргүй эрэл хайлтын бэлгэдэл болон харагдана. Харин алсад үзэгдэх хоёр дахь морьтон уусах шахам зэрэгцээ орших нь орон зайн үлэмж мэдрэмжийг бүрдүүлнэ.

Александр Бенуа “Репин жижиг зүйлийг хүртэл сүрлэг болгодог увьдастай” гэж тэмдэглэсэн байдаг. Казакууд нь зөвхөн хүмүүс биш, эцэс төгсгөлгүй манаа, түгшүүр, бэлэн байдал бүхий нэгэн үеийн сэтгэл зүй юм. Үнэхээр ч Репин энэ бүтээлдээ элдэв чимэглэл, хэтрүүлэггүйгээр, минималист зохиомж ашиглан амар тайван ба аюул заналын зааг дээр буй сэтгэлзүйн “драм”-ыг гүн гүнзгий гаргаж чадсан.

Ольга Лесковская улаан кафтан нь “хүний эр зориг, галтай зангийн дүрэлзэл” мэт гэж тэмдэглэсэн нь үнэний ортой. Энэ хүчтэй өнгө зөвхөн гоёл биш, харин дотоод сэтгэлийн төгс илэрхийлэл болон харагдана. Харин зургийн эргэн тойрон дахь уйтгарлаж нам гүм байгаль түүний ганцаардал, тэмцэлтэй хосолж байгаа нь илүү утга агуулгыг бүтээлд шингээж өгчээ.

XIX зууны шүүмжлэгч Владимир Стасов энэхүү бүтээлийг “илүү үггүй, илүү будалтгүй” гэж магтсан бөгөөд буутай казак бол бүхэл бүтэн ард түмний нэр төр, бэлэн байдал, эр зоригийн шүтээн гэдгийг онцолжээ. Харин зураач Игорь Грабарь энэхүү бүтээлийг “Том ертөнцийн жижиг яруу найраг” хэмээн дүгнэсэн нь гүн утга агуулгатай. Казакын харц “тэнгэрийн хаяаны цаанаас хариугаа хайж” буй мэт, тэр харц бүтээлийн бүх орон зайг эзэмдэн амьсгалж байна.

“Мөрөөр” бол дотоод гүн мэдрэмж, эриний сэтгэлзүй, түүхийн эргүүлэг дунд буй хүний эрэл хайлтын бодит хөрөг юм. Хэмжээгээр бус утгаар том бүтээл гэж хэлэхэд эргэлзэх зүйлгүй.

Эх сурвалж: Dzen.ru, урлаг судлаачдын эшлэлүүд

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • Зочин (66.181.188.86)
    Казак биш энэ. Хасаг
    2025 оны 05 сарын 23 | Хариулах
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Монгол Улс НҮБ-ын гишүүн бүх оронтой дипломат харилцаа тогтоолоо 17 цаг 21 мин Монгол-Японы харилцаа1990-1998 19 цаг 13 мин Улаанбаатар метро төслийн бараа, үйлчилгээг Их Британи улс нийлүүлнэ 19 цаг 42 мин УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн 2025 оны хаврын ээлжит чуулганыг хааж хэлсэн үг 19 цаг 50 мин Монгол Улсын төрийн далбааны өдөр тохиож байна 19 цаг 59 мин Такамүра: Бидний хувьд үүрдийн дурсамж үлдээх аялал байлаа 20 цаг 2 мин Ж.Золжаргал: Эдийн засгаа өсгөхийн тулд төсөв тэлэх биш хөрөнгө оруулалт, бизнесийг дэмжих хэрэгтэй 20 цаг 11 мин Нэгдүгээр шинэ тойрог замын төслийг УИХ-д танилцууллаа 20 цаг 14 мин Наадмын өдрүүдэд 24 цагаар ажиллах эрүүл мэндийн байгууллагуудын утасны дугаар 20 цаг 18 мин Улаанбаатарт өдөртөө 25 хэм дулаан 20 цаг 21 мин Эзэн Хаан Нарүхито "Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо Уржигдар 16 цаг 20 мин Төслийн нэгжүүдийн орон тоог 200-гаар багасгаж, 11.5 тэрбум төгрөг хэмнэнэ Уржигдар 16 цаг 16 мин Х.Булгантуяа: Чех Улс манай улсын “гуравдагч хөрш”, Европ дахь итгэлт түнш Уржигдар 16 цаг 13 мин Улсын Их Хурал өнгөрөгч долоо хоногт (2025.06.30-07.06) Уржигдар 16 цаг 06 мин Бүсчилсэн хөгжлийн болон Ёс зүйн дэд хорооны бүрэлдэхүүнийг хэлэлцэн дэмжлээ Уржигдар 15 цаг 49 мин Чех-Монголын парламентын бүлгийн дарга Станислав Берковецийг хүлээн авч уулзлаа Уржигдар 15 цаг 45 мин ӨБХ-ны даргад гишүүн О.Номинчимэгийн нэрийг дэвшүүлэв Уржигдар 13 цаг 32 мин УИХ-ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг баталж, Байнгын хороодын бүрэлдэхүүнийг шинэчлэв Уржигдар 11 цаг 52 мин Г.Занданшатар: Үндэсний сэргэн мандлын шинэ давлагаа эрч хүчтэй эхэлсэн гэдэгт итгэж байна Уржигдар 11 цаг 30 мин Гандантэгчэнлин хийдийн төв талбайг байгалийн чулуун хавтангаар шинэчилжээ Уржигдар 11 цаг 17 мин
iИх уншсан
Эдийн засгийн форумд барьсан Хөгжлийн сайдын “бэлэг” Э.Батшугар: Хар жагсаалтыг халж, зээлдэгчийг онооны системээ... Эрчим хүчний эрх чөлөө Мотоциклийн спортын 70 жилийн ойд зориулсан улсын аваргын гу... Британид коронавирусний содон шинж тэмдэгтэй шинэ хувилбар т... Сэлбэ хотын орон сууцны төслийн тендерийг тав хуваан зарлала... Хятадад “iPhone” борлуулалт өсөж, Apple-ийн хувьцаа багахан ... Армени ШХАБ-ын гишүүн болох сонирхлоо илэрхийлэв Boom boom-гоо зүй дэлхийг эзэлж эхлэв Christie's дуудлага худалдаанд сүүлийн зуун жилийн ховор дар... Сонгинохайрханд эрэгтэй хүн хутгалуулсан хэрэгт холбогдуулан... Хөгжимчин Боб Дилан өөрийн зурсан зурагтай ном гаргана Тэтгэврийн зээлийн зохицуулалтыг цуцлав Сэлэнгэ мөрний түвшин нэмэгдэж, Ховд гол үерийн түвшинд хэвэ... Ц.Дөчинесөнжил: Тэдний хүссэн үнээр газраа зарвал миний амьд... Трамп, Путин нар утсаар ярьж, Украины асуудлыг хэлэлцэв Такамүра: Бидний хувьд үүрдийн дурсамж үлдээх аялал байлаа "Салхи Дамбий" МУГЖ цолоор энгэрээ мялаав Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм Дайны дараах Монгол-Японы харилцааг хэвийн болгох хоёр талын...
Top