x

Д.Сумъяабазар: Улаанбаатар эдийн засгийн хувьд биеэ даасан, хөрөнгийн эх үүсвэртэй байж хөгжинө

НИТХ-ын ээлжит хуралдаанаар Нийслэлийн 2023 оны төсвийн төслийн эхний хэлэлцүүлгийг хийгээд буй. Төсвийн төслийн талаар болон бусад асуудлаар Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазараас зарим зүйлийг тодрууллаа.

-Нийслэлийн 2023 оны төсвийн төслийг хэлэлцэж байгаа. Ирэх жилийн төсвийн төслөөс юуг онцлох вэ?

-2023 оны нийслэлийн төсвийн төслийн хувьд эх үүсвэр хомс байгааг онцолмоор байна. Тухайлбал, 2021 оны тавдугаар сард Засгийн газрын 146-р тогтоолоор нийслэл Улаанбаатар хотод төвлөрүүлж байгаа 420 тэрбум төгрөгийн орлогыг бууруулахгүйгээр ирэх онуудад буюу 2022-2024 онд хөрөнгө оруулалт хэлбэрээр нь дэмжихээр шийдвэрлэсэн. Гэтэл эдийн засаг хүндэрсэн, орон нутгийн нөхцөл сайнгүй, шинээр хөрөнгө оруулалт орж ирэхгүй байгаа зэрэг шалтгаанаар дээрх шийдвэр хэрэгжих боломжгүй болж, эсрэгээрээ төвлөрүүлэх орлогын хэмжээг 540.7 тэрбум төгрөг болгон Засгийн газраас УИХ-д өргөн барьсан. Үүнийг Төсвийн байнгын хороон дээр 52.7 тэрбум төгрөгөөр нэмж, нийт 593.4 тэрбум төгрөгийг нийслэлээс улсын төсөвт төвлөрүүлэхээр 2023 оны төсвийн тухай хуулийг баталсан. Товчхондоо, хотын төвлөрүүлэх орлогын хэмжээ эрс нэмэгдээд, нийслэлийн нуруун дээр хэт их ачаа ирж байгаа гэсэн үг л дээ.

-Тэгэхээр үүнийг шийдэх ямар арга зам байна вэ?

-Үүнийг шийдэх, 1.6 сая хүний ая тухтай, аюулгүй аж төрөх нөхцөлийг бүрдүүлэх, эдийн засаг, нийгмийн урсгалыг зохицуулахын тулд нэн түрүүнд хот өөрөө онцгой статустай байх ёстой. Өөрөөр хэлбэл, Улаанбаатарын эдийн засгийг 21 аймгийнхтай жиших боломжгүй. Асуудлууд нь өөр, шийдлүүд нь өөр, хамрах хүрээ нь бас өөр. Тэгэхээр нийслэл эдийн засгийн хувьд биеэ даасан, хөрөнгийн эх үүсвэртэй байж бид өнөөгийн асуудлуудаа шийднэ, цаашид дэлхийн бусад хот шиг хөгжинө.

-Төсвийн төслийг хэлэлцэх үед Улаанбаатарын өр төлбөрийг асуудлыг ч хөндсөн. Та энэ асуудлыг юу гэж харж байна вэ?

-Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд шийдээгүй, бас шинээр гарч ирсэн олон асуудал ужгираад өнөөг хүрлээ. Энэ хугацаанд хуримтлагдсан хоёр их наяд төгрөгийн өр төлбөр ч байна. Гэхдээ өнгөрсөн хугацаанд энэ өр төлбөрийг хэрхэн барагдуулах вэ, яаж зохицуулах вэ гэдэг дээр санаачилга байсангүй. Нийслэлийн Засаг даргын ажлыг аваад энэ тал дээр хэрхэн зөв менежмент хийх вэ гэдэгт төвлөрсөн. Тухайлбал, өрийн менежментийн тасаг байгуулаад Азийн хөгжлийн банк, Дэлхийн банктай зөвлөлдөж байна. Урт хугацаатай, хүү багатай зээлийн хугацааг сунгах, өрийг ухаалгаар менежмент хийх шийдлүүд бол бий.

-Хотод тулгамдаад байгаа асуудлаар жишээ авъя. Тухайлбал, түгжрэлтэй холбоотой асуудлыг ямар байдлаар шийдэхээр төсвийн төсөлд тусгасан бэ? 

-Түгжрэлийг бууруулах асуудлын хүрээнд 77 удаагийн багц арга хэмжээг  хэлэлцээд, эхнээс нь санхүүжүүлээд явж байна. Үүнд дотор дижитал шийдлүүд, замын уулзварыг өргөтгөх, шинээр зам барих, гүүрэн байгууламж, автобусны парк шинэчлэл, гэрлэн дохионы зохицуулалт гээд олон шийдэл орж байгаа. 45 аж ахуйн нэгж одоогийн байдлаар хөрөнгө оруулалт хэлбэрээр ажиллаад, зарим нь урьдчилгаа санхүүжилтээ аваагүй явж байна. Тэгэхээр бид энэ ажлуудаа үргэлжлүүлэх, хотын асуудлыг шийдэхэд гар бие оролцож байгаа аж ахуйн нэгжүүдтэй цаашид ч хамтраад ажиллах ёстой. Ингэхийн тулд хотод хөрөнгийн нэмэлт үүсвэр зайлшгүй шаардлагатай. Үүнийг төсвийн төсөлдөө тусгаад, шат дараатай ажил хийхээр төлөвлөж байна.

-Ашигт малтмалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулах “Эрдэнэс Баянбогд” гээд компанийг байгуулсан нь үүнтэй холбоотой байх?

-Тийм. Эдийн засаг хүнд, инфляц өндөр энэ үед бид татвар нэмэх боломжгүй, цаг үе нь биш. Тиймээс нэмэлт эх үүсвэр бий болгохоор 2018 оноос эхэлсэн “Эрдэнэс Баянбогд”-ын төслийг хөдөлгөөд, шийдвэрүүд нь үе шаттай гараад явж байна. Цаашид бид хайгуулын сонгон шалгаруулалтыг зарлаад, нөөцөө тогтоогоод, үйл ажиллагааг нь жигдлээд эдийн засгийн эргэлтэд оруулах ажлуудыг хийнэ. Энэ төсөл эдийн засгийн эргэлтэд орохоор яг одоо тулгамдаж байгаа асуудлуудыг шийдэх, бүтээн байгуулалтыг хийхэд том нөлөө үзүүлнэ.

Улаанбаатарын түгжрэлийг бууруулах бүтээн байгуулалт гэхэд хотын тойрог зам байна. Зургаан эгнээ, 71.5 км тойрог замтай болсноор зөвхөн түгжрэлийг бууруулаад зогсохгүй гэр хорооллын газар эргэлтэд орно, суурьшлын шинэ бүс бий болно, худалдаа, үйлчилгээний газрууд нээгдэнэ зэргээр хотын оршин суугчдад хүрэх эерэг нөлөө олон байна. Үүнийг заавал хийх ёстой.

Түгжрэлийг бууруулахын тулд бид нийтийн тээврээ төрөлжүүлж, солонгоруулах зайлшгүй шаардлагатай. ТЭЗҮ-ийг нь хийчихсэн, судалгаа тооцоог нь гаргачихсан LRT төслийг хөдөлгөх боломжтой.

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Хүдэр суманд гарсан ойн түймрийг унтраахаар ажиллаж байна Уржигдар 19 цаг 35 мин Ажил гүйцэтгэсэн орлогоос 20 хувь хүртэлх НДШ авч байгааг зогсооно Уржигдар 19 цаг 29 мин Төрийн албан хаагчийн эрэлттэй үйлчилгээнүүдийг E-Mongolia системээс аваарай Уржигдар 18 цаг 50 мин Дараах ажлын байранд ажилтан сонгон шалгаруулж авна Уржигдар 18 цаг 41 мин Европын Холбооны ОХУ-аас эрчим хүчний хамаарлыг зогсоох төлөвлөгөөг Словак эсэргүүцлээ Уржигдар 16 цаг 29 мин Нийслэлийн ногоон бүсэд гал түймрийн эрсдэл нэн аюултай түвшинд хүрчээ Уржигдар 16 цаг 28 мин Нийслэлийн Ерөнхий менежер Г.Батзориг хариуцлагын асуудлыг онцлон анхаарууллаа Уржигдар 16 цаг 27 мин Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын хуулийн хэрэгжих хугацааг нэг жилээр хойшлуулах хуулийн төсөл өргөн барив Уржигдар 16 цаг 26 мин Стратегийн орд газруудын төрийн эзэмшлийн асуудлыг судлах ажлын хэсэг байгуулагдлаа Уржигдар 16 цаг 24 мин Нийслэлийн ногоон бүс ой, хээрийн гал түймрийн өндөр эрсдэлтэй байна Уржигдар 16 цаг 23 мин Дөрөвдүгээр сард зөрчлийн тоо 18.1 хувиар өсжээ Уржигдар 16 цаг 22 мин Монгол хэл бичгийн шалгалтын дүн оноог зарлалаа Уржигдар 16 цаг 20 мин Монгол уулчид дэлхийн ноён оргилуудад авиралт хийж байна Уржигдар 16 цаг 19 мин Өргөн нэвтрүүлгийн хөгжил-2025 форум зохион байгуулагдлаа Уржигдар 16 цаг 18 мин Эрдэнэ сум электрон тамхины худалдааг хориглов Уржигдар 16 цаг 16 мин Завхан аймагт объектын гал түймрийн дунд эрсдэлтэй байдал үүсээд байна Уржигдар 16 цаг 15 мин Монгол, Казахстан хоёр улс тэтгэврийн асуудлаар хамтран ажиллах хэлэлцээрийн төслийг өргөн барив Уржигдар 16 цаг 13 мин Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын хуулийг хэрэгжүүлэх хугацааг нэг жилээр хойшлуулах санал гаргалаа Уржигдар 16 цаг 12 мин Нагасаки хот бүх улс орон, бүс нутгийг энх тайвны ёслолд урина Уржигдар 16 цаг 11 мин Бүхэл үрийн хувьсгал: зүсэм талхаар нэг улс үндэстнийхээ хооллолтыг өөрчилж чаджээ Уржигдар 16 цаг 09 мин
iИх уншсан
Молотов-Риббэнтропын гэрээнээс дэлхийн дайн эхэлсэн Хэлэлцэгдэж байгаа хуулийн төсөл хэвлэн нийтлэх эрх чөлөөг х... Монголчууд фашизмыг ялсан баярыг тэмдэглэдэг болмоор байна Баавар Д.Амарбаясгалангийн ЭФФЕКТ А.Ариунзаяа: Хүүхэд бэлгийн хүчирхийллийн хохирогч болох тох... Ерөнхийлөгчид дэвших таван мандатыг 22 горилогчийн хэн хэн н... ​Айл болгон өвчин зовлонтой тулж, ард нь гарах гэж сөхөрч ба... Трампын анхны 100 хоног: Тоо баримт, бодлого, нөлөө Райнэр Цитэлманн: Германд эрх чөлөө заналхийлэлд өртөж байна... АНУ болон Холбоотны тусламжаар ЗХУ дайнд ялсан нь О.Алтангэрэл: Хууль зүй, дотоод хэргийн асуудал нэг дороо ба... 2025 оны 5 дугаар сарын нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж... Азид цор ганц “ханын зурагт бунхан” болох Шороон бумбагарын ... “Дугуйтай Улаанбаатар-2025”, “Баянзүрх марафон-2025” арга хэ... Дугуйтай хүүхдийг мөргөөд зугтсан жолоочийг олж тогтоохоор а... “Элсэлтийн шалгалт-2025”–ын математикийн нээлттэй даалгавруу... Хан-Уул дүүрэгт эзэнгүй нохой, муур асрах байр ажиллаж эхэлл... “Үндэсний бичиг үсгийн баяр-2025” орон даяар өргөн хүрээнд т... “Мерит” төсөл хэрэгжиж эхэллээ: Иргэн төвтэй төрийн албыг хө...
Top