x

Д.Сумъяабазар: Улаанбаатар эдийн засгийн хувьд биеэ даасан, хөрөнгийн эх үүсвэртэй байж хөгжинө

НИТХ-ын ээлжит хуралдаанаар Нийслэлийн 2023 оны төсвийн төслийн эхний хэлэлцүүлгийг хийгээд буй. Төсвийн төслийн талаар болон бусад асуудлаар Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазараас зарим зүйлийг тодрууллаа.

-Нийслэлийн 2023 оны төсвийн төслийг хэлэлцэж байгаа. Ирэх жилийн төсвийн төслөөс юуг онцлох вэ?

-2023 оны нийслэлийн төсвийн төслийн хувьд эх үүсвэр хомс байгааг онцолмоор байна. Тухайлбал, 2021 оны тавдугаар сард Засгийн газрын 146-р тогтоолоор нийслэл Улаанбаатар хотод төвлөрүүлж байгаа 420 тэрбум төгрөгийн орлогыг бууруулахгүйгээр ирэх онуудад буюу 2022-2024 онд хөрөнгө оруулалт хэлбэрээр нь дэмжихээр шийдвэрлэсэн. Гэтэл эдийн засаг хүндэрсэн, орон нутгийн нөхцөл сайнгүй, шинээр хөрөнгө оруулалт орж ирэхгүй байгаа зэрэг шалтгаанаар дээрх шийдвэр хэрэгжих боломжгүй болж, эсрэгээрээ төвлөрүүлэх орлогын хэмжээг 540.7 тэрбум төгрөг болгон Засгийн газраас УИХ-д өргөн барьсан. Үүнийг Төсвийн байнгын хороон дээр 52.7 тэрбум төгрөгөөр нэмж, нийт 593.4 тэрбум төгрөгийг нийслэлээс улсын төсөвт төвлөрүүлэхээр 2023 оны төсвийн тухай хуулийг баталсан. Товчхондоо, хотын төвлөрүүлэх орлогын хэмжээ эрс нэмэгдээд, нийслэлийн нуруун дээр хэт их ачаа ирж байгаа гэсэн үг л дээ.

-Тэгэхээр үүнийг шийдэх ямар арга зам байна вэ?

-Үүнийг шийдэх, 1.6 сая хүний ая тухтай, аюулгүй аж төрөх нөхцөлийг бүрдүүлэх, эдийн засаг, нийгмийн урсгалыг зохицуулахын тулд нэн түрүүнд хот өөрөө онцгой статустай байх ёстой. Өөрөөр хэлбэл, Улаанбаатарын эдийн засгийг 21 аймгийнхтай жиших боломжгүй. Асуудлууд нь өөр, шийдлүүд нь өөр, хамрах хүрээ нь бас өөр. Тэгэхээр нийслэл эдийн засгийн хувьд биеэ даасан, хөрөнгийн эх үүсвэртэй байж бид өнөөгийн асуудлуудаа шийднэ, цаашид дэлхийн бусад хот шиг хөгжинө.

-Төсвийн төслийг хэлэлцэх үед Улаанбаатарын өр төлбөрийг асуудлыг ч хөндсөн. Та энэ асуудлыг юу гэж харж байна вэ?

-Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд шийдээгүй, бас шинээр гарч ирсэн олон асуудал ужгираад өнөөг хүрлээ. Энэ хугацаанд хуримтлагдсан хоёр их наяд төгрөгийн өр төлбөр ч байна. Гэхдээ өнгөрсөн хугацаанд энэ өр төлбөрийг хэрхэн барагдуулах вэ, яаж зохицуулах вэ гэдэг дээр санаачилга байсангүй. Нийслэлийн Засаг даргын ажлыг аваад энэ тал дээр хэрхэн зөв менежмент хийх вэ гэдэгт төвлөрсөн. Тухайлбал, өрийн менежментийн тасаг байгуулаад Азийн хөгжлийн банк, Дэлхийн банктай зөвлөлдөж байна. Урт хугацаатай, хүү багатай зээлийн хугацааг сунгах, өрийг ухаалгаар менежмент хийх шийдлүүд бол бий.

-Хотод тулгамдаад байгаа асуудлаар жишээ авъя. Тухайлбал, түгжрэлтэй холбоотой асуудлыг ямар байдлаар шийдэхээр төсвийн төсөлд тусгасан бэ? 

-Түгжрэлийг бууруулах асуудлын хүрээнд 77 удаагийн багц арга хэмжээг  хэлэлцээд, эхнээс нь санхүүжүүлээд явж байна. Үүнд дотор дижитал шийдлүүд, замын уулзварыг өргөтгөх, шинээр зам барих, гүүрэн байгууламж, автобусны парк шинэчлэл, гэрлэн дохионы зохицуулалт гээд олон шийдэл орж байгаа. 45 аж ахуйн нэгж одоогийн байдлаар хөрөнгө оруулалт хэлбэрээр ажиллаад, зарим нь урьдчилгаа санхүүжилтээ аваагүй явж байна. Тэгэхээр бид энэ ажлуудаа үргэлжлүүлэх, хотын асуудлыг шийдэхэд гар бие оролцож байгаа аж ахуйн нэгжүүдтэй цаашид ч хамтраад ажиллах ёстой. Ингэхийн тулд хотод хөрөнгийн нэмэлт үүсвэр зайлшгүй шаардлагатай. Үүнийг төсвийн төсөлдөө тусгаад, шат дараатай ажил хийхээр төлөвлөж байна.

-Ашигт малтмалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулах “Эрдэнэс Баянбогд” гээд компанийг байгуулсан нь үүнтэй холбоотой байх?

-Тийм. Эдийн засаг хүнд, инфляц өндөр энэ үед бид татвар нэмэх боломжгүй, цаг үе нь биш. Тиймээс нэмэлт эх үүсвэр бий болгохоор 2018 оноос эхэлсэн “Эрдэнэс Баянбогд”-ын төслийг хөдөлгөөд, шийдвэрүүд нь үе шаттай гараад явж байна. Цаашид бид хайгуулын сонгон шалгаруулалтыг зарлаад, нөөцөө тогтоогоод, үйл ажиллагааг нь жигдлээд эдийн засгийн эргэлтэд оруулах ажлуудыг хийнэ. Энэ төсөл эдийн засгийн эргэлтэд орохоор яг одоо тулгамдаж байгаа асуудлуудыг шийдэх, бүтээн байгуулалтыг хийхэд том нөлөө үзүүлнэ.

Улаанбаатарын түгжрэлийг бууруулах бүтээн байгуулалт гэхэд хотын тойрог зам байна. Зургаан эгнээ, 71.5 км тойрог замтай болсноор зөвхөн түгжрэлийг бууруулаад зогсохгүй гэр хорооллын газар эргэлтэд орно, суурьшлын шинэ бүс бий болно, худалдаа, үйлчилгээний газрууд нээгдэнэ зэргээр хотын оршин суугчдад хүрэх эерэг нөлөө олон байна. Үүнийг заавал хийх ёстой.

Түгжрэлийг бууруулахын тулд бид нийтийн тээврээ төрөлжүүлж, солонгоруулах зайлшгүй шаардлагатай. ТЭЗҮ-ийг нь хийчихсэн, судалгаа тооцоог нь гаргачихсан LRT төслийг хөдөлгөх боломжтой.

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Улаанбаатарт шөнөдөө 16 хэм дулаан 11 мин Сонгинохайрхан дүүргийн 33 дугаар хороонд 280 хүүхдийн суудалтай бага сургууль, цэцэрлэгийн цогцолбор ашиглалтад орно 36 мин Уулын ам, голын ай сав, үерийн буулт бүхий газарт отоглож, хоноглохгүй байхыг анхааруулав 45 мин Унаач хүүхдийн аюулгүй байдлыг хамгаалах асуудлаар хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа 50 мин Трампын “том бөгөөд сайхан” төсөв батлагдлаа 1 цаг 24 мин Эдийн засгийн форумд барьсан Хөгжлийн сайдын “бэлэг” 1 цаг 56 мин Урт цагааны цэцэрлэгт хүрээлэнг өнөөдөр нээнэ 5 цаг 19 мин Улс орныхоо нэрийг олон улсад гаргасан уран бүтээлч, тамирчдыг баяр наадмын нээлтэд оролцуулна 5 цаг 32 мин Мисс З.Номинзул ГССҮТ-ийн хүүхдийн мэс заслын тасгийн чийрэгжүүлэх өрөөг тохижуулжээ 5 цаг 40 мин "Эдийн засгийн форум" Төрийн ордонд эхэллээ 5 цаг 56 мин Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд 6 цаг 28 мин Улаанбаатарт өдөртөө 27 хэм дулаан 6 цаг 46 мин ДЦС-5 төслийн хувийн хэвшлийн түншлэгчийг сонгох урьдчилсан шалгаруулалтад 3 оролцогч шаардлага хангажээ 22 цаг 34 мин Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито Ус сувгийн удирдах газарт зочиллоо 22 цаг 45 мин “Засгийн газрын өрийн баталгаа гаргах зөвшөөрөл олгох тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг өргөн мэдүүллээ 22 цаг 50 мин Ардчилсан хувьсгалын ойн баярыг улсын баяр наадамтай хамтатган тэмдэглэнэ Өчигдөр 14 цаг 36 мин Буриадын их сургууль “Монгол хэл, соёлын төв”-тэй боллоо Өчигдөр 14 цаг 29 мин Ц.Төмөрбаатар: Аавынхаа араас Ардын жүжигчин болсондоо баяртай байна Өчигдөр 14 цаг 24 мин Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын Ажлын албанаас няцаалт гаргажээ Өчигдөр 14 цаг 14 мин Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарухито “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо Өчигдөр 14 цаг 07 мин
iИх уншсан
Төсвийн тэлэлтийг хэмнэлтэд шилжүүлсэн нь Япон улсын эзэн хаан Ц.Бат-Эрдэнэ: Дулаалга урт хугацааны шийдэл гэж ойлгоод байг... Цагаан зун Э.Батшугар: Хар жагсаалтыг халж, зээлдэгчийг онооны системээ... Эрчим хүчний эрх чөлөө Эдийн засгийн форумд барьсан Хөгжлийн сайдын “бэлэг” Маргаашнаас хонины махыг нэг килограммыг нь 10 мянга, үхрийн... Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц ... Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр 2025 он Мотоциклийн спортын 70 жилийн ойд зориулсан улсын аваргын гу... Британид коронавирусний содон шинж тэмдэгтэй шинэ хувилбар т... Сэлбэ хотын орон сууцны төслийн тендерийг тав хуваан зарлала... Хятадад “iPhone” борлуулалт өсөж, Apple-ийн хувьцаа багахан ... Армени ШХАБ-ын гишүүн болох сонирхлоо илэрхийлэв Тэтгэврийн зээлд хязгаарлалт тавихгүй байхаар тохиролцлоо Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвш... Арменийн ерөнхийлөгч асан Серж Саргсяныг хээл хахууль, хууль... Сонгинохайрханд эрэгтэй хүн хутгалуулсан хэрэгт холбогдуулан... Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн нэмэлт төслийг өргө...
Top