Хүмүүс 5000 гаруй жилийн турш өөрсдийн хувь шинж чанараа "тусгай" тэмдэгтээр тэмдэглэж ирсэн. Гэхдээ бидний нэр дээр гарын үсэг зурах арга нь байнга өөрчлөгдөж байдаг. Олон мянган жилийн турш бид тэмдэгтүүдийг шавар шахмал хэлбэрээр сийлсэн, хувийн тамга бүхий бичиг баримтыг тэмдэглэж, гоёмсог цагирагуудыг халуун лаванд дүрж, чекнийхээ доод талд үл ойлгогдох муруй үсгийг сараачдаг байв.
Өнөөдөр гарын үсэг дахин өөрчлөгдөж байна. Бид цаасан баримтаас дижитал бүртгэл хөтлөлт рүү шилжих үед үзэг, бэхийг зээлийн картын чип, шифрлэлтийн протокол, бөглөх боломжтой PDF хэлбэрээр сольж байна. Удалгүй таны бага сургуульд сурсан гараар бичсэн гарын үсэг хуучирч магадгүй.
Ингэлээ гээд гашуудах хэрэггүй дээ. Бидний нэрийг балаар бичих нь бидний хэн болохыг баталгаажуулах найдвартай арга угаасаа байгаагүй. Шуудангийн санал хураалт гэх мэт гарын үсгийн баталгаажуулалтад тулгуурладаг системүүд нь залуучууд, өндөр настан, арьс өнгөөрялгаварлан гадуурхах цөөнхөд сөрөг нөлөө үзүүлэх хандлагатай байдаг.
СОНИРХОЛТОЙ ТОО:
-
20%: 2018 оны судалгаанд тогтсон гарын үсэггүй гэж хэлсэн Их Британийн насанд хүрэгчдийн эзлэх хувь
-
750,000: 2016, 2018 оны АНУ-ын сонгуульд гарын үсгийн зөрүүний улмаас хүчингүй болсон саналын хуудас.
-
74.3%–96.7%: Гарын үсэг баталгаажуулах алгоритмуудын тооцоолсон нарийвчлалын хүрээ
-
9.8 сая доллар: Жорж Вашингтоны гарын үсэгтэй АНУ-ын үндсэн хуулийн хуулбарыг дуудлага худалдаагаар зарсан нь түүхэн дэх хамгийн үнэтэй зарагдсан гарын үсгээр бичигджээ.
-
1.3 тэрбум доллар: 2020 онд АНУ-д ашигласан хуурамч чекний үнэ.
-
4.7 инч: 1776 онд АНУ-ын Тусгаар тогтнолын тунхаглалд гарын үсэг зурсан Конгрессын ерөнхийлөгч Жон Хэнкокийн гарын үсэгний өргөн. Энэ хэмжээ ердийн хүмүүсийнхээс гарын үсгээс хамаагүй том, хамгийн жижиг нь 0.6 инч өргөнтэй байдаг аж.
Гарын үсэг тоон хэлбэрт шилжих нь...
Эдийн засаг тэр аяараа биет гарын үсгийг цахим гарын үсгээр сольж байна. Цахим гарын үсэг гэж iPad дээр хуруугаараа нэрээ зурах, имэйлийн төгсгөлд нэрээ бичих зэрэг бүх хэлбэр тооцогдно. АНУ, Их Британи, Канад, Австрали зэрэг олон улсын хууль эрх зүйн хүрээнд цаасан гэрээнд таны нэрийг бичдэгтэй адил цахим гарын үсэг хууль эрх зүйн жинтэй байдаг.
Хүмүүс цахим шуудан илгээх эсвэл албан ёсны баримт бичгүүдийг нийтлэхдээ тэдгээр нь ихэвчлэн цахим гарын үсгийн дэд хэсэг болох цахим гарын үсгийг багтаасан байдаг бөгөөд энэ нь мессежийг саатуулж, хөндлөнгөөс өөр нэгэн оролцоогүй эсэхийг баталгаажуулах нууц, шифрлэгдсэн кодыг ашигладаг. Эдгээрийг гараар бичсэн гарын үсгийг бодвол хуурамчаар үйлдэх нь хамаагүй хэцүү бөгөөд баталгаажуулахад хамаагүй хялбар байдаг.
Биет гарын үсэг хэвээр байгаа газруудад тэдгээр нь хамааралгүй болж байна. Жишээлбэл, банкууд чекийн доод талд байгаа гарын үсгийг сайтар шалгахын тулд өрөө дүүрэн хүмүүс ажиллуулахаа больсон. Үүний оронд тэд үйлчлүүлэгчдийнхээ зарцуулалтын зуршил дахь ер бусын хэв маягийг илрүүлэх алгоритмыг ашиглан луйврыг илрүүлдэг.
Зарим компани, засгийн газар нэг алхам урагшлахыг оролдсон. Энэтхэг, Кени, Мексик зэрэг улсууд үндэсний биометрийн үнэмлэхний системийг бий болгохыг оролдсон бөгөөд энэ нь иргэдэд цахимаар эсвэл хурууны хээгээр хэн болохыг баталгаажуулах боломжийг олгодог. (Эдгээр хүчин чармайлт нь хувийн нууцыг хамгаалагчдын хууль эрх зүйн хатуу сорилтуудтай тулгарсан).
Үүний зэрэгцээ, крипто сонирхогчид олон нийтийн блокчейн дээр хадгалагдсан бүртгэлүүд нь гарын үсгийг бүхэлд нь хуучирна гэж үзэж байна.
ТОВЧ ТҮҮХ:
МЭӨ 3100 он: Шумерын шавар хавтан дээр бичээч Гар Амагийн тэмдэг байдаг бөгөөд энэ нь хүн өөрийн таних тэмдгийг бичихдээ тэмдэг ашигладаг байсан эртний жишээнүүдийн нэг юм.
МЭӨ 7-р зуун: Иеремиагийн номонд еврей газар эзэмшигчид үл хөдлөх хөрөнгийн хэлцлийг батлахдаа гарын үсэг зурсан байдаг.
МЭ 7-р зуун: Коран сударт Бошиглогч Мухаммед хувийн тамга дарж захидалдаа гарын үсэг зурж, мусульманчуудад бусдын тамга хийхийг хориглодог гэж бичсэн байдаг.
МЭ 11-р зуун: Христийн шашны хамба лам нар албан ёсны бичиг баримтыг гарын үсэг болгон хувийн лав тамгатай хавсаргаж эхлэв. Энэ заншил хожим нь чинээлэг Христэд итгэгчдийн дунд дагах болно.
1677 он: Англид Луйврын тухай хууль нь гэрээг бичгээр, гарын үсэгтэй байхыг шаарддаг бөгөөд гарын үсгийг гэрээг баталгаажуулах стандарт арга болгосон. Энэхүү заншил нь улам олон хүн бичиг үсэгт тайлагнаснаар өсөн нэмэгдэж буй Британийн эзэнт гүрэн болон Европ даяар тархсан.
1869 он: Нью-Хэмпширийн дээд шүүх Хоули В.Уипплийн эсрэг хэрэг нь телеграмаар дамжуулсан гэрээг АНУ-д гарын үсэг зурсан гэрээнд тооцдог болохыг тогтоожээ.
1942 он: Роберт Де Шазо АНУ-ын Тэнгисийн цэргийн хүчинд зориулж хүний гарын үсгийг автоматаар бичих боломжтой анхны арилжааны хувьд амжилттай автомат төхөөрөмж бүтээжээ. Эдгээр төхөөрөмжүүд нь АНУ-ын холбооны агентлагууд, Конгресс, Цагаан ордон зэрэгт маш хурдан өргөн хэрэглэгддэг.
1997 он: Факс машины борлуулалт дээд цэгтээ хүрч, удаан, удаан буурч эхлэв. Хуучирсан технологи нь зарим талаараа цаасан баримт бичигт биечлэн гарын үсэг зурах шаардлагатай байдагтай холбоотой.
2000 он: АНУ-д Цахим гарын үсгийн тухай хууль нь цахим хэлбэрээр гарын үсэг зурсан гэрээнд бэх, цаасан дээр бичигдсэн гэрээтэй ижил жинтэй байдаг. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Билл Клинтон уг хуулийн төсөлд цахим хэлбэрээр болон үзэг ашиглан гарын үсэг зурсан байна.
Б.Бүжлхамаа