УИХ-ын гишүүн, Монгол Улсын Шадар сайд С.Амарсайханын хүү А.Эрдэнэхүслэн Англи улсад Бристолийн их сургуульд суралцахаар Боловролын зээлийн сангаас 77 сая төгрөгийн /27166.0 ам доллар/ зээл авсан тухай мэдээлэл сүүлийн хоёр өдөр олон нийтийн сүлжээ хэрэглэгчдийн гол хэлэлцүүлэг болж байна. Жирийн иргэдийн хүүхдэд олддоггүй хөнгөлөлттэй зээлийн боломжийг төрийн өндөр албан тушаалтан, тэр дундаа Монголын хамгийн баян гэр бүлүүдийн нэг хууль журам зөрчиж хулгайлсан уу? Боловсролын зээлийн сангаас А.Эрдэнэхүслэнд олгосон боломж жирийн иргэдэд ч гэсэн нээлттэй байдаг уу? гэх асуулт.
Харин өчигдөр Шадар сайд С.Амарсайхан энэ асуултад өөрийн пэйж хуудсаар дамжуулан хариу өгчээ. Ингэхдээ түүний хүү өөрийн хичээл зүтгэлээр тус сургуульд тэнцэж, Боловсролын зээлийн сангаас зарласан шалгуурыг ханган тэтгэлэг авахаар болсон тухай, хүүгийнхээ сэтгэл зүтгэлийг хүндэтгэн саад хийж чадаагүй тухайгаа эцэг хүний "нулимс унагам" түүх бичжээ. Мөн цар тахлын үед хариуцлагатай албан тушаал хашиж буй хүний хувьд ард иргэдээ бухимдуулан талцуулахгүйн тулд хүүгийнхээ сургалтын төлбөрийг Сургалтын төрийн санд буцаан олгож, хөтөлбөрөөс татгалзаж буйгаа мэдэгдсэн байна.
Хөтөлбөрөөс татгалзана гэдэг нь Бристолын их сургуулиас татгалзаж буй хэрэг биш л дээ. Зээлийн хөтөлбөрөөс татгалзаж, хувиасаа төлбөрөө төлөхөөр боллоо л гэж байгаа юм.
Гэвч энд нэг алдаа байна. Учир нь Шадар сайдын хүү А.Эрдэнэхүслэн 2003 онд төрсөн, одоо 18 настай. Бристолийн их сургуулийн бакалаврын сургалтад хамрагдахаар сургалтын зээлийг 2021 онд авсан. Харин үүнээс нэг жилийн өмнө буюу 2020 онд Засгийн газар зээлийн журамд өөрчлөлт оруулж, бакалаврын сургалтад зээл олгохыг зогсоосон, зөвхөн магистр, докторын сургалтанд зээл олгохоор болсон байна.
Өөрөөр хэлбэл, А.Эрдэнэхүслэнд сургалтын төлбөрийн зээл олгосон нь зээлийн журмыг зөрчсөн буюу олгох ёсгүй зээлийг олгосон байхад Шадар сайд С.Амарсайханы нөлөө ороогүй гэж хэлэх боломжгүй юм.
Тийм байхад яаж "Хүсэл мөрөөдлийнхөө төлөө бүхнээ дайчлан хичээсний үр дүнд дэлхийн шилдэг сургуулийн шалгуурыг давж элсээд Боловсролын зээлийн нөхцөл болзлыг хангасан" гэж хэлж чадаж байна аа. А.Эрдэнэхүслэн Бристолийн их сургуульд өөрийн хичээл зүтгэлээр тэнцсэн байх нэг хэрэг. Харин Боловсролын зээлийн сангаас тавьж байгаа бас шалгуур өөр хэрэг.
Тийм байхад Монголын хамгийн баян гэр бүлүүдийн нэг хүүхдийнхээ сургалтын төлбөрийг төрөөс төлүүлээд түмний хэл амны бай болгож байгаа нь харин ч тэр хичээл зүтгэлийг нь шунал хүсэл, сувдаг сэтгэлээрээ гутаасан хэрэг болсон биш үү? Эсвэл хулгайчийн хүүхэд ч гэсэн хулгайч л байх ёстой гэсэн бичигдээгүй дүрэм үйлчилдэг үү?
Хоёрдугаарт, Төрөөс санхүүждэг сангуудаас төрийн албан тушаалтан, түүний хамааралтай этгээд хөнгөлөлттэй нөхцлөөр зээл хүртэх эрхгүй тухай Сонирхлын зөрчлийн тухай хуулийн зохицуулалт бий. Энэ шалтгаанаар ЖДҮХС-гаас зээл авсан маш олон гишүүн дээлээ нөмрөх шахсаныг та бид мэднэ. Тиймээс С.Амарсайхан сайд ч гэсэн энэ удаа Боловсролын зээлийн сангаас хулгай хийснийхээ төлөө уучлал гуйгаад, эсвэл зээлээ буцааж төлсөн төдийгөөр өнгөрөх ёс суртахууны эрхгүй.
Б.Аялаг
Сэтгэгдэл (5)