x

ЭНЭТХЭГ ХУРИМ

Цэцэгсийн халхавч дор, хамгийн алдартай Болливуд киноны хайрын дуун дундуур сүйт бүсгүй инээмсэглэл, ичингүйрэл хоёроо хорьж дийлэлгүй, том алаг харцаа нуун ядсаар алхаж байна. Тэр аажмаар танхимыг зүсэж, тойрон зогсох түмэн олны нүд, зурагчдын камер дундуур туучсаар сүйт залуугийнхаа дэргэд очлоо. Сүйт хархүү түүнд туслахаар гараа сунгав.  Энэ бол минут гаруй үргэлжлэх агшин бөгөөд зурагчид үүнийг байж болох бүх өнцгөөс нь харуулж, хурим "ийм л байдагдаа" гэдэг мэдрэмжийг бидэнд суулгаж чадсан байдаг.

Энэ хувилбар магадгүй "Энэтхэгт хурим"-д оролцож үзсэн хүмүүсийн л төсөөлөлд бууж харин бусдын хувьд том төсөвт киноноос л харж болох үзэгдэл шиг уншигдаж болох юм.

Энэтхэг хуримууд тэдний шашин, кастын уламжлалт нийгэм, овог аймгуудын ёс заншлаас шалтгаалан олон янз байдаг. Гэсэн ч Энэтхэг түмний нүсэр хурим цаг хугацааны шалгуур, эдийн засгийн хямрал, нийгмийн шинэчлэл, тэр ч байтугай орчин үеийн технологийг тэсвэрлэж хэвээр хадгалагдсаар байна.

Танд энэтхэг хуримтай холбоотой тоо баримтууд сонирхуулъя.

10 сая: Энэтхэгт 2013 оны байдлаар жил бүр 10 сая хурим хийдэг. Зарим жижиг хот, тосгодод болдог хуримыг ихэвчлэн бүртгэдэггүй учраас Энэтхэгт жил бүр үүнээс ч их хурим болдог байна.

50 тэрбум доллар: Энэтхэгийн хуримын үйлчилгээний салбарын цар хүрээ. Үүнд 2016 оны Үндэсний тайлангаас хуримын төлөвлөлт, үнэт эдлэл, хувцас хэрэглэл гэх мэт бүх зүйлсийн тооцоо багтсан.

25 мянга: Энэ тоо бол 2015 оны Арванхоёр дугаар сарын 7-нд Дели хотод болсон хуримын тоо. Жил бүр зурхайчийн зурсан өлзийтэй өдөр зөвхөн улсын нийслэлд гэхэд 20 мянга гаруй хурим болдог. (Манайхаар намрын дунд сарын шинийн 17. Амрагийн харцаар гоёх юм даа)

2000: Гуруграм амралтын газрын нэг эзний хэлснээр "жижиг" хуримд оролцдог зочдын тоо

100: Ковид-19 тахлын хязгаарлалтын улмаас одоогоор хуриманд оролцохыг зөвшөөрсөн зочдын тоо

7.5 хувь: Энэтхэгийн чинээлэг гэр бүлүүдийн хуриманд зарцуулдаг хувь тооцсон хөрөнгийн цэвэр хөрөнгийн хэмжээ. 

100 сая доллар: Энэтхэгийн хамгийн баян хүн Мукеш Амбанигийн охин Иша Амбанигийн 2018 оны хуримын зардал.  Хөгжмийн тусгай зочин: Бейонсе.

9: 2018 онд Энэтхэгийн гурван хотод жүжигчин Приянка Чопра, хөгжимчин Ник Жонас нарын гэрлэснийг тэмдэглэсэн арга хэмжээ, үдэшлэгийн тоо.

Энэтхэгт мусульман, христ, сикх, жейн, буддист, парсис, хинду шашинтнууд амьдардаг бөгөөд эдгээр нь олон янзын уламжлалтай. Гэхдээ Энэтхэгийн хуримын талаарх ерөнхий ойлголтыг ойлгохын тулд бид Хинду, дээд кастын талаар бага ч болов ойлголттой байх хэрэгтэй.

Хурим нь ихэвчлэн хосуудын эцэг эх хоёр талаас тус хуримыг хүлээн зөвшөөрөх мөчөөс эхэлдэг. Эхлээд тэд тахилчдаас од эрхэсийн зурлагаар хоёр хүүхэд нийцэмжтэй эсэх талаар зөвлөгөө авдаг бөгөөд Хинду сарны хуанли дээр үндэслэн өлзийтэй өдрийг сонгодог.

Үнэт эдлэл, байрны худалдаа эрхлэгчид, чимэглэгч, бүжиг дэглээч, гэрэл зурагчин, хенна уран зураачид, гар аргаар бэлэг үйлдвэрлэгчид, кутюр дизайнерууд хуримын заавал байх ёстой чухал орцуудыг бүрдүүлдэг. Гэрлэлт нь нэг шатлалт, хоёр шатлалт, эсвэл бүр гурван байж болно.

Жишээлбэл, гэртээ хоёр гэр бүлийн хооронд албан ёсны жижиг ёслол болж, дараа нь барууны орнуудаас импортын бөгж солилцож, Болливуд болон ардын дуунд бүжиглэх шөнөөр үргэлжилж болно. Энэхүү ёслолын үеэр сүйт бүсгүйн гэр бүлийнхний сүйн тансаг бэлгүүд, тэр дундаа хүргэн болон түүний гэр бүлд зориулсан алт, баяр ёслолын энэтхэг үндэсний хувцас зэргийг багтаасан байдаг байна.

Дараа нь хуримын үндсэн ёслол эхэлдэг байна. Халди хэмээх турмерик нядлах ёслол, Мехенди хэмээх хенна ёслол, дуу бүжиг, үүний дараа хуримын хүлээн авалт.

Эрт дээр үед сүйт бүсгүйн гэр бүлээс хөрөнгө цуглуулах уламжлалыг инж гэж нэрлэдэг байсан боловч 1961 онд Энэтхэгт албан ёсны ёс заншлыг хориглож байжээ. Одоо эдгээр зан заншлыг бэлэг болгон өгдөг. Хуурамч автономит хэлбэрээр инжээ нэхсэн дохио хүртэл байдаг бөгөөд сүйт залуугийн тал сүйт бүсгүйн гэр бүлд "Бидний хүсч байгаа зүйл бол хоёрхон хувцастай охин тань л шүү дээ" гэж хэлэх нь олонтаа сонсогддог байна.

Хуримын энэхүү нүсэр соёл нь нийгмийн хэд хэдэн харанхуй үр дагаварт хүргэдэг. Хурим нь асар их зардал шаарддаг тул ихэвчлэн дундаж амьдралтай гэр бүлүүдийн санхүүг эрсдэлд оруулдаг. Тэд охидоо санхүүгийн өр төлбөр гэж үзэж эхэлдэг бөгөөд хүү нь А зэрэглэлийн хөрөнгө болж, том мөнгө олох төдийгүй гэрлэсэн эхнэртэйгээ гэр бүлийнхээ хөрөнгийг сайжруулна гэж үздэг байна.

Энэ нь нийгмийн бусад ёс суртахуунтай хослуулан Энэтхэгт хүйсээр сонгон үр хөндүүлэх, эмэгтэй нялх хүүхдийг устгахад хүртэл хүргэдэг. Энэ асуудал маш эмзэг бөгөөд улс орны хүйсийн харьцааг эрэгтэйчүүдийн талд гажуудуулж, хүүхэд төрөхөөс өмнө хүйсийг нь тодорхойлохыг хориглоход хүргэсэн юм. Одоо ч Энэтхэгийн хөдөө тосгонд гэрлэх уламжлалыг хадгалсаар ирсэн.

Чухамдаа эмэгтэйн талын хуримын эдийн засгийн дарамт маш хүнд байгаа тул Ерөнхий сайд Нарендра Моди 2014 онд тосгоны иргэдэд охин төрөх бүрт дор хаяж таван мод тарихыг зөвлөж байв. “Охиноо 20 нас хүрэхэд моднууд ч мөн адил хөгшин байх болно. Түүнийг гэрлэх шаардлагатай бол модыг зарж хуримын зардлыг нөхөж болно” гэж хэлж байжээ. 

Бү.Лхамаа

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Элрэн баларч буй Л.Оюун-Эрдэнийн цаг хугацаа 6 цаг 42 мин “Хөх толботон” аялал жуучлалын шинэ маршрут нээх санаачилгыг Ерөнхий сайд дэвшүүлэв 8 цаг 16 мин Монгол Улсын Засгийн газар, НҮБ-ын хамтарсан удирдах хорооны хуралдаан боллоо 8 цаг 41 мин Шар усны үерийн аюулаас урьдчилан сэргийлнэ үү! 8 цаг 59 мин П.Сайнзориг: Шинэ Зуунмод дагуул хотыг байгуулснаар Улаанбаатарын төвлөрөл, түгжрэл бүрэн шийдэгдэхгүй 9 цаг 17 мин Өнөөдөр нутгийн зүүн хэсгээр салхитай хүйтэн байна 9 цаг 35 мин ЗГХЭГ-ын даргын хэлсэн ДОЛООН ХУДАЛ 21 цаг 59 мин НҮБ: Тогтвортой хөгжлийг хангах, эрүүл мэндийг дэмжихэд 11.3 сая ам.доллар зарцуулжээ 22 цаг 9 мин ЕБС-ийн сургалтын агуулгад амьтны хүрээлэн, музейн хөтөлбөрүүдийг оруулж байна 23 цаг 12 мин Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлөөр 66.1 тэрбум төгрөг төвлөрүүлжээ 23 цаг 29 мин "Титаник” киноны Рөүзийн амийг аварсан тавцанг дуудлагаар худалджээ 23 цаг 29 мин Хотын төвийн зогсоолуудад 47,400 автомашин бүтэн өдрөөр байршдаг 23 цаг 37 мин Цусны хорт хавдрыг ялан дийлсэн Икээ Парисын Олимпод өрсөлдөнө 23 цаг 49 мин Ойрын хоёр хоногтоо нутгийн зүүн хэсгээр салхитай хүйтэн байна Өчигдөр 17 цаг 50 мин Дотоодын цэрэг өндөр чадвартай хөдөлгөөнт хүчинтэй болно Өчигдөр 17 цаг 47 мин Голомт банк “Их засаг” олон улсын их сургуультай хамтран ажиллана Өчигдөр 17 цаг 34 мин Гамшгийн үеийн зарлан мэдээллийн дуут дохиотой дадлага сургуулилалт хийлээ Өчигдөр 17 цаг 30 мин Зарлан мэдээллийн дохиогоор дадлага сургуулилалт хийлээ Өчигдөр 17 цаг 17 мин Дөрөвдүгээр сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь Өчигдөр 16 цаг 41 мин Өнөөдөр 16:00 цагт орон даяар гамшгийн дохио дуугарна Өчигдөр 14 цаг 27 мин
iИх уншсан
Найруулагч П.Лхагвадулам: Сэтгэлээс гардаггүй тийм л мэдрэмж... Чингэлэг чингэлгээр зөөсөн нүүрсний мөнгийг Сү.Батболдын "бо... ОРОС дахь АЛЛАГА Н.Учрал гишүүний эргэн ирэлт ба Эмийн жорын “цахимжилт” 10 хүн угаартаж нас барсан хэргийн мөрөөр... Авилгатай тэмцэх биш, тэмцдэг тогтолцоогоо нураасан найман ж... “Улаанбаатар-2024 гэрэл зургийн өдрүүд” нэгдсэн үзэсгэлэн зо... Ж.Бат-Эрдэнэ: Төмөр зам яагаад гацсан үнэнийг одоо хэлье С.Наранцогт: Ураны төсөл зогсоогүй, ажлууд хийгдэж байгаа Ардчилал бол эзлэх ёстой өндөрлөг биш, явах ёстой зам юм Буриад Монголын зарим түүх Олон Улсын Найрамдал цогцолборт Хүүхдийн хөгжлийг дэмжих тан... Элрэн баларч буй Л.Оюун-Эрдэнийн цаг хугацаа ЗГХЭГ-ын даргын хэлсэн ДОЛООН ХУДАЛ Дөрөвдүгээр сард ихэнх нутгаар салхи шуургатай, хүйтэн байх ... Батсүмбэр сумын 100 жилийн ойн барилдаанд улсын заан Б.Серик... Маргаашнаас баруун, зүүн аймгуудад цасан шуурга шуурна Москвад болсон зэвсэгт халдлагын хариуцлагыг "Исламын улс" б... Японд болсон газар хөдлөлтөөс хүчтэй хөдлөлт манай оронд дөр... Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Пут...
Top