Эквадор улсын газар нутагт тооцогддог Номхон далайн Галапагосын бүлэг арлуудад хэд хэдэн төрөл зүйлийн аварга яст мэлхийнүүд амьдардаг.

Тэдгээрийн дотроос алслагдсан Эспаниола арлын яст мэлхийний төрөл зүйл 20 дугаар зууны дундуур мөхлийн ирмэгт хүрээд байв.

Одоогоос 50 орчим жилийн өмнө уг арал дээр ердөө хоёр эрэгчин, 12 эмэгчин үлдээд байжээ. Ингээд Эквадор улсын засгийн газар Эспаниола арлын аварга яст мэлхийг үржүүлэх хөтөлбөр эхлүүлсэн юм.

Тухайн үед АНУ-ын Калифорни мужийн Сан Диегогийн амьтны хүрээлэнд байсан Диего нэртэй эрэгчин яст мэлхийг үржлийн зорилгоор Галапагосын Санта Круз аралд авч ирсэн байна.

Өнгөрсөн хугацаанд үржүүлэх хөтөлбөр үр дүнгээ өгч яст мэлхийний тоо толгой 2,000 хүрчээ. Эдгээрийн 40 гаруй хувьд нь Диегогийн үр удам юм байна.

Эквадорын засгийн газар Диегог үүргээ хангалттай сайн гүйцэтгэсэн гэж үзээд Санта Крузын амьтны хүрээлэнгээс чөлөөлж, төрөлх аралд нь сул тавихаар болжээ. 

Диего одоо 100 орчим настай, 80 кг жинтэй, 90 см урт биетэй, хүзүү, хөлнүүдээ сунгавал 1.5 метр хүрэх өндөртэй юм.

Эспаниола арал нь хүн амьдардаггүй онгон зэрлэг нутаг бөгөөд Диего болон бусад 24 яст мэлхийг байгальд буцааж тавихаасаа өмнө хэсэг хугацаанд хөл хорионд байлгажээ.

Энэ нь Эспаниола арлын экологийн системийг хөндөхгүйн тулд тус аралд байдаггүй ургамлын үрийг тээж очихоос сэргийлсэн арга хэмжээ юм байна.

Диего яст мэлхийг 20 дугаар зууны эхний хагаст  Галапагосын арлуудад очсон судалгааны экспедицийнхэн барьж, АНУ-ын амьтны хүрээлэнд аваачсан гэж эрдэмтэд үздэг.

19 дүгээр зуунд Галапагосын арлуудад очиж, амьтан ургамлыг нь судалсан Английн эрдэмтэн Чарльз Дарвин хувьслын онолоо боловсруулж байжээ.

Эх сурвалж: AFP