x

Дуугаа хурааснаас дурсамжаа ярья, өвөө нь

Шүүмжлээгүй дутагдал Монголд үлдээгүй ч засарсан дутагдал алга. Үр дүн гарахгүй бол жагсаад-утгагүй. Шатаж үхээд-амины гарз. Насны эцэст нэг дүгнэлтэд би хүрэв. Тэр нь “хөгжлийн гол түгжээ бол хулхидахад эмзэглэх мэдрэмжгүй ард түмэн” гэх гутрал. Хулхидуулаад байвал хөгжих бүү хэл сэхэх ч үгүй. Үнэнийг бичээд бичээд тоох амьтангүй болж. Далд дутагдал сөхөөд сөхөөд ямар ч ашиггүй тул улиг болтол шүүмжилснээ л засвал дээдийн заяа. Тиймээс хөндсөн буглаагаа эдгэртэл янших! Харин “Н.Учрал ерөнхий сайд болохоор Төгрөг нуурын ордыг гадаад руу 250 сая доллароор заржээ гэсэн гүжирдлэг зохиов” гэх пиараар Женког шүтэгч Хөвсгөл, Булган, Эрдэнэтийн сонгогчид шиг тархитай массыг сэвэхэд “монгол ялна” гэж мэд. Тэгэхээр хэдээр, хэнийг сэвэхээс шалтгаалж ялалт ирдэг байх нь.

Нэг. Атан тэмээ буйлах уу хуцах уу?

Шагнал ховор байж. Тэр тусмаа шагналтай шог зохиолч байгаагүй. Намайг Нацагдоржийн шагнал хүртэхэд хамгийн их баярласан хүн нь Жамцын Шагдар. “Шог зохиолчид нисэн ирж чуулдаг ганц бяцхан цөөрөм байдаг. Тэр нь Тоншуул сэтгүүл” гээд Шаагаа маань “шоовдор шог хошин зохиолыг харж үзэх цаг болсон” гэж бичсэн юм. Тэр бяцхан цөөрөм дээр би яруу найрагч Жамцын Шагдартай анх нүүр учирч үерхжээ. Тэр бээр бусдын егөө дэгээ үг алхуулахгүй, давуулж хаяна уу гэхээс дутаахгүй нэгэн болох нь мэдрэгдэв. Хүн түүнийг дээрэлхэж өдвөөс-хариуг гайхалтай барьдгийг би бишгүй харсан. Хуурамч занд хурц аллергитай зохиолч тул түргэн гүйдэг адтай шооч авьяас нь үе үе бүлтэрнэ. Шагдар ахын хошигнол миний тархины бор хальсанд шингэжээ. Танаас хойш хоёул нийлж хошигномоор юм бишгүй л гарлаа. Харамсалтай нь та алга.

Шооны сэжүүр цухуйлгаад аминдаа давслаад өгвөл Шагдар цааш нь хошин мэдрэмж дэлбэртэл гүйцээж өгнө. Ийм агшин юутай сайхан. Бодон бодон инээд асгарч зугаатай уужирна. Инээдмийг эм гэвэл Шагдар надад хэдэн төгрөгний эм хайрласан бол? Хүний сул талыг шоолж таашаал авдаг-соёлгүй авир ч гэлээ Тоншуулын ажил хошин шогоор бүтдэг тул энэ нь бие халаалт-нэг ёсны авьяасын дасгал байж*. 

*Шоолох гэж хорхойсох мунхаг талдаа ойрынх. Шашин шогд тааламжгүй ханддаг. “Муу хүн шооч мухар үхэр сэжээч” гэх ардын үг ч бий. Тэгэвч ухаарал өгдөөж, мэдрэхүй гижигдсэн, марташгүй сургамжтай уран шогоо хүн гэгч амьтан хаясангүй. Коммунизм сүндэрлэхэд саад бологчдыг Лениний онолоор сэнхрүүлэх яруу хөтөлбөртэй байлдагч армийнх нь орон тоог “Тоншуул”-ын бид тав нэмнэ. “Тоншуул”-ын захиалга зуу гаруй мянгад хүрч МАХН-ын санхүүд жил бүр 500 мянган төгрөг оруулж, тавуул захиалагчдын мөнгөөр буюу нүгэлгүй орлогоор гэдсээ тэжээснээ дурсахад таатай. Захиалга өссөн нь тоншуулын хэд сүрхийдээ бус. 70 жил дан ганц гоёчилсон магтаалд пологдсон ардууд ялзралыг хурц шүүмжлэл эмчилнэ гэж горьдоход хүрсэн юм. Шүүмжилдэг ганц хэвлэл нь “Тоншуул” учраас захиалга өсөв. “Тоншуул”-ын хэд гэгчид хошин шог гэх марзан юм бичих зурахаас цаашгүй, хэн ч тоодоггүй жижиг гарууд. Дотроо бол түүхэнд үлдэх уран бүтээлчид гээд цөм додигор. Нэг үгээр инээдэмтэй өчүүхэн амьтад.

Зураач М.Цэдэв арав таван минут хумсалж, аяга тагш юм балгаснаас "Үнэн" сонины коллегиор шийтгүүлж, мужаан Нанзад гуайн шавь-дагалдан мужаан түр хугацаагаар хийх болов. Зураачаас мужаан болтлоо тушаал буурсан хэрэг. Уруу царайлсан Цэдэвийн мөрийг Шагдар алгадаад,

Нанзадын шавь

Нанчдын сав

Хошин шогийн авъяас 

Коллеги хавийн овьёос гэж шүлэглэж, шийтгүүлсэн дүүгээ "Хошин шогийн авъяас" гэж урамшуулахын зэрэгцээ "Үнэн" сонины коллегийн гишүүдэд хөөрхий Цэдэв минь ёстой л овьёос доо гэж өрөвдөхөөр хошигнол. М.Цэдэв "Тоншуул"-ын дугаар бүрийн хамаг ажлыг нугалдаг цайлган сэтгэлтэй хошин шогийн цул авъяас.

Гүржийн "Покояние" нэртэй шинэ кино шуугиулж гарлаа. Тэр киног "Ард" кино театрт гаргатал үзэл суртлын хэлтэс хаачхав. Уран бүтээлчдийн уудзалт дээр "Хаах нь буруу, хаах нь зөв" гэж талцан маргатал Төв Хорооны шинэвтэр ажилтан сүр хүчээ мэдрүүлэхээр томорч,

-Тэр киног хаах нь зүйтэй. Та нар (муусайн зохиолчид гэсэн өнгөөр) ер нь юү гэх гээд байна гэж омогдов. Хөөрхий бидний муу зохиолчид ч яахав дээ таг болдгоороо чимээ тасарлаа. Тэгтэл хэн нэг зоригтон,

-Зөвлөлтөд тэр кино гараад л олны талархлыг татаж шуугиулаад л байна шүү дээ гэв. Тэгтэл Төв Хорооны нөгөө шинэхэн кадр уурлаж,

-Зөвлөлтийн үзэгчдээс монголчууд шал ондоо. Манайхан тэр киног ойлгох хэмжээнд хүрэх болоогүй гэж оволзлоо. Чингэтэл Жамцын Шагдар,

-Тэгвэл монголчууд 29 дүгээр тусгай сургуулийн хөнгөвчилсөн программаар социализм байгуулах болж байна уу гэж орхилоо. Баярласан бид албаар чанга хөхөрч нөгөө ланжгараас аминдаа хариугаа авав. Шагдар иймэрхүү маягаар загатнасан газар маажих нь бахтай. 

Яруу найрагч, шог зохиолч Тангадын Галсан МАХН-ын зуултад явсан цаг. Түүний зохиолыг ямар ч хэвлэл хэвлэдэггүй, дээрээсээ тийм чигтэй байлаа. Удвал ахайтан Галсангийн зохиолыг хэвлүүлэх гэж дээгүүр хөөцөлдөж, "Өгсүүр зам" яруу найргийн номыг нь нийтлүүлж өглөө. Энэ ном хэвлэгдсэнээс хойш Галсангийн бага сага "юм" сонин сэтгүүлийн буланд хаа нэгтээ үзэгдэх болов. Галсан нэр төрөө бүр цайруулах гэсэн байх, "Үнэн" сонинд нэг нүүр дүүрэн найруулал нийтлүүллээ. 

Тэгтэл "Үнэн" сонины шалгарсан манлай коммунистууд "Эсэргүү зохиолчийн “юм”-ыг Нам, Засгийн төв хэвлэлд бүтэн нүүр эзлүүлэн хэвлэв" хэмээн бухимдаж, Галсангийн найрууллаас эсэргүү санаа олохоор үнэрч ноход шиг шиншлэв. Тэгтэл "Атан тэмээ буйлав" гэсэн өгүүлбэр байж байдаг. Атан тэмээ барагтай буйлдаггүй, гагцхүү туйлдаж тартагтаа тулбал буйлдаг гэнэ. Яагаад социалист Монголд атан тэмээ буйлав гэх улс төрийн асуудал бослоо. Тоншуулын хэд Галсангаа өмөөрөх гэсэн биш өөрсдөө сэжиглэгдэв. Эсэргүүний шургуулсан “ат буйлав” гэх тэсрэх бодисыг түрүүлж илрүүлсэн гэж хөөрцөглөсөн хэнхэг өвгөнд Шагдар хандаж, 

-Хэн гуай хонь ямаа бол майлах уу? гэвэл нөгөө өвгөн, 

-Тэгнэ, хонь ямаа бол майлна гэлээ. 

-За тэгвэл үхэр яахав? 

-Үхэр мөөрнө.

-Адуу?

-Адуу янцгаана. 

-За тэгвэл хэн гуай минь тэмээг яалаа гэхэв? Тэмээг буйллаа гэж болохгүй бол “атан тэмээ хуцлаа” гэх үү гэвэл мань мэт нирхийтэл инээж, нөгөө коммунист өвгөн бүр онцгой чанга хөхрөв. Мандуулсан матааснаасаа бултаж, мануустай ижилсээд, гэмгүй царайлахыг хичээж харагдсан чааваас. Гол нь үүнээс хойш Галсангийн талаар лав л бидэнд сонсогдохоор хэл үг гараагүй юмдаг. 

Шагдар нас жар зооглосон хойноо нэг үдэш орцоороо ортол хулгайч булган малгайг нь шүүрээд зугтжээ. Хөл муудсан Шагдарт хулгайчийн араас элдэх тэнхээ байсангүй. Дэмий л "Хөөе хулгайч аа, чамд малгай өмсөх толгой байгаа юм уу?" гэж хашгирчээ. Дарга нарт хов зөөдөг найзыгаа Шагдар ямагт гашуун шогоороо мохоож түлнэ. Өнөөх нь хорсохдоо Шагдарыг яль бүлийн өө сэвээр улам матна. Шагдар ээлжийнхээ амралтыг авчээ. Нөгөө олиоч,

-Шагдар чи амрах нь уу? гэхэд Шагдар,

-Би ч нэг сар амаръя, чи ч нэг сар амар даа гэсэн гэдэг. 

Ц.Доржготов /baabar.mn/

 

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • OYUN (102.89.85.215)
    Сайн байна уу, би Энэтхэгт 1 бөөрөө хэрхэн зарсан тухай гэрчлэлээ дэлхийтэй хуваалцахыг хүсч байна. Би Монголын Оюутолгойн хүн. Би DR-тэй холбогдлоо. Интернетээр дамжуулан ADITY, би донор болсон. Би эмнэлэгт 1 бөөр өгсөн. Өөртөө болон гэр бүлдээ сайхан амьдрал хэрэгтэй байсан учраас 1 бөөрийг мөнгөөр өгсөн. Би маш эрүүл хэвээр байна. бөөрөө өгсний дараа. Одоо би санхүүгийн амжилтандаа баяртай байна. Эмч нар надад бөөрөнд 780,000.00 мянган доллар төлсөн. Одоо би 780 мянган ам.доллараар байр, машин худалдаж аваад Монголд өөрийн компаниа байгуулсан. Хэрэв танд санхүүгийн асуудал/сорилттой тулгарсан эсвэл баян болохыг хүсэж байвал DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM хаягаар холбогдоно уу.
    2025 оны 04 сарын 19 | Хариулах
iШинэ мэдээ
Улаанбаатарт бага зэргийн бороо орно 53 мин 2025 оны I ээлжийн цэрэг татлагыг нийслэлд тавдугаар сарын 2-4-нд зохион байгуулна 13 цаг 58 мин Амьтны тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг дэмжлээ 14 цаг 4 мин Хонины мах кг нь 17,477 төгрөгийн үнэтэй байна 14 цаг 10 мин Ж.Батсуурь: АН баруун төвийн үзэл баримтлал, ардчилал, хүний эрхийн зарчмаасаа ухрахгүй 14 цаг 27 мин “Girls in ICT 2025” арга хэмжээг амжилттай зохион байгууллаа 14 цаг 44 мин Н.Учрал: Үүсмэл ордуудад төрийн эзэмшлийн 34 хувийг тогтооно 15 цаг 37 мин ААНОАТ-ын хөнгөлөлтийн хэрэгжилтийг салбарын бодлоготой уялдуулан зохицуулах үүрэг өглөө 17 цаг 2 мин Хойд бүсийн хөгжлийг дэмжих 190 гаруй саналд тулгуурласан цогц арга хэмжээг баталлаа 17 цаг 4 мин Монгол, Швейцарын парламентын хамтын ажиллагааг шинэ шатанд гаргаж байна 17 цаг 5 мин Багануур-Улаанбаатарын чиглэлд парк шинэчлэл хийгдэж, шинэ автобус үйлчилгээнд гарлаа 17 цаг 6 мин Монголын баг Азийн иогийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс 18 медаль хүртэж, хоёрдугаар байрт орлоо 17 цаг 9 мин Дулааны эрчим хүчний тухай хуулийн шинэ төслийг боловсруулж байна 17 цаг 10 мин Дээд боловсролын тэтгэлэг, зээлийн шинэчилсэн журам батлагдлаа 17 цаг 11 мин Засгийн газар Хойд бүсийн хөгжил, дөрвөн улирлын аялал жуулчлалыг дэмжих цогц арга хэмжээ баталлаа 17 цаг 13 мин Өмнөд Солонгосын экс Ерөнхийлөгч Юн Сог Ёлийн гэрт нэгжлэг хийв 17 цаг 13 мин Унгар улс Олон улсын эрүүгийн шүүхээс гарахаар шийдвэрлэлээ 17 цаг 14 мин Монгол, Киргизийн нийгмийн хамгааллын салбарын хамтын ажиллагааг хэлэлцлээ 17 цаг 15 мин Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг ДАЖБ-тай хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхээр тохиролцлоо 17 цаг 16 мин Тавдугаар сард дулаан өдрүүд давамгайлж, сүүл үеэр сэрүүсэх төлөвтэй байна 17 цаг 17 мин
iИх уншсан
Эрх чөлөөгөө чамлаад эзний хавханд орчихсон байхад... Аргентин: Эрх чөлөө ажиллаж эхэллээ Д.Жаргалсайхан: Хамтарсан засгийн газрын гэрээг дүгнэх цаг н... Туул голын бохирдол аюулын хязгаарт хүрч, иргэдийн амьдралд ... Г.Батзориг: Гурилын сектор дээр төр, хувийн хэвшлийн хооронд... Яармагийн гүүрнээс 150 метрийг идчихсэн этгээдэд хэн хариуцл... МАН-ынхан Үндсэн хуульд дахин гар хүрэхээр шийдсэн гэв үү? М.Чимэддорж: Агаарын хөлгийн түлш нийлүүлэх хэлэлцээр Монгол... Айсан хүнд аргал ч хөдөлнө, Л.Оюун-Эрдэнэ ээ! Евразийн хэлэлцээр гурилын кейс шиг болбол хариуцлагыг хэн х... Х.Баттулгын нэр холбогдсон Төгрөг нуурын ордын хэрэг дээр мө... Чингис хаан музей, Кремлийн музейтэй хамтын ажиллагаагаа эхл... Жүдо бөхийн насанд хүрэгчдийн Азийн аварга Бангкокт эхэллээ “Дархлаажуулалтыг хүн бүрт” уриатай дэлхийн долоон хоног эхэ... АНУ дахь хорт хавдрын нас баралт буурч буй ч зарим төрлийн х... Хотын даргыг иргэд шууд сонгохын тулд 100 мянган хүний санал... Энэтхэг, Пакистаны харилцаа хурцдав: Дипломат ажилтнуудыг ну... “Ирвэстэй нутгийн ирээдүй” төсөл Дарвийн нуруунд амжилттай х... Италийн цомын финалд “Болонья” ба “Милан” шалгарлаа Украин болон барууны орнууд Лондонд уулзаж, зөвлөлдөх уулзал...
Top