x

АН-ын даргын сонгууль: Дээд шүүхэд бас асуудал байна

АН-ын ҮБХ-ны ээлжит бус хурлаар АН-ын даргаар Л.Гантөмөрийг сонгож, намын Их хурлаар батламжилснаас хойш өчигдөр 10 дахь хоног нь өнгөрөв. Өнгөрөгч баасан гаригт Л.Гантөмөрийг АН-ын даргаар бүртгүүлэхээр намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр Улсын дээд шүүхэд хүсэлтээ өгсөн.

Гэвч өчигдөр УДШ-ээс гаргасан мэдээллийг харвал Дээд шүүх энэ удаа ч гэсэн АН-ын даргыг бүртгэж авахаас түдгэлзэж байгаа бололтой. Ингэхдээ тэд С.Эрдэнийн “тамганы” ерөнхий нарийн бичгийн даргаар ажилладаг Д.Эрдэнэсувд гэгч эмэгтэйгээс ирүүлсэн албан бичигт үндэслэж байгаа юм байна. Тэр эмэгтэй Дээд шүүхэд хүргүүлсэн бичигтээ “Эвлэрлийн гэх тодотголтой хууль бус үйл ажиллагаанд ҮБХ-ны саналын эрхтэй гишүүдийн 50-аас дээш хувь нь оролцоогүй, Их хурлын төлөөлөгч сонгох үйл ажиллагааг Дотоод сонгуулийн хороо зохион байгуулаагүй тул 2023 оны нэгдүгээр сарын 19-ний өдрийн Их хурал хүчин төгөлдөр бус” хэмээн мэдэгдсэн юм байна. Ингээд манай УДШ ”хоёрын хооронд, гурвын дунд” жороолоход хүрэв.

Үнэн юу гэвэл С.Эрдэнэ гэдэг хүн өөрөө хоёр жил хагасын өмнө 2020 оны УИХ-ын сонгуулийн дараа АН-ын даргын албан тушаалыг албан ёсоор хүлээлгэж өгсөн. Намын дүрмийн дагуу намаа сонгуульд ялагдуулсны хариуцлагыг хүлээж, Ц.Тувааныг намын даргын үүрэг гүйцэтгэгчээр томилоод, намын шинэ даргыг сонгох хүртэл АН-ын тамгыг “түр орлон гүйцэтгэгчид” хүлээлгэж өгсөн байдаг юм.

Үүний дараа Ц.Туваан нь С.Эрдэнийн нэрийг ҮДШ-ийн бүртгэлээс хасуулж, өөрийгөө АН-ын даргаар бүртгүүлэхээр Дээд шүүхэд хүсэлт явуулсан боловч Дээд шүүх түүний нэрийг бүртгэлгүйгээр С.Эрдэнийн нэрийг бүртгэлээс хассан. С.Эрдэнэ нь Ц.Туваанд өгсөн Улс төрийн намын гэрчилгээгээ “үрэгдсэн” гэж зарлаад, ҮБЕГ-аас шинээр гэрчилгээ аваад тамгаа дахиад хувилуулчихсан. Ингэж АН албан ёсоор намын даргагүй болсон байдаг юм. Дээд шүүхэд асуудал байна аа... гэж хэлсэн биз?

Үүнээс хойш АН-ынхан хоёр тусдаа хуралддаг болсон. Хоёр талаас сонгогдсон намын даргын алийг нь ч Дээд шүүх хүлээж авалгүй өдий хүрлээ. Шалтгаанаа “хоорондоо эвлэрээд нэг материал аваад ир ээ” л гэдэг. Уг нь хуулиараа бол С.Эрдэнэ, Ц.Туваан хоёрын, М.Тулгат, О.Цогтгэрэл хоёрын хэн намын дарга байх нь Улсын дээд шүүхэд падлий ч байхгүй юм л даа. Бүр АН хагарна уу, сална уу, 2-3 хуваагдах ч шүүхэд падгүй зүйл. Ганцхан хэнийх нь явуулсан сонгууль Дээд шүүхэд бүртгүүлсэн намын дүрэмд нь нийцэж байна, Улс төрийн намын хуулиа барьсан байна, тэрийг нь шүүх бүртгэж авах үүрэгтэй. Гэтэл Дээд шүүх энэ ажлаа хийлгүйгээр “хоёр АН-ыг эвлэрүүлэх” гэж оролдсон нь өөрөө хууль бус ажиллагаа байлаа. Энэ нь одоог хүртэл үргэлжилж байгаа юм байна аа л гэж харж байна. Ард нь хэн байсан, хэн захиалсан тухай улиг болсон яриаг түр орхиё.

Гэвч АН албан ёсны даргагүй хэрнээ 2020 оны УИХ-ын сонгуулиас хойш гурван ч удаагийн сонгуульд оролцсон байдаг юм. 2020 оны аравдугаар сард болсон орон нутгийн сонгууль, 2021 оны Ерөнхийлөгчийн сонгууль, тэгээд Сонгинохайрханы нөхөн сонгууль. Тухай бүрт нь АН-ын ҮБХ хуралдаж шийдвэрээ гаргаад, тэр дагуу нь СЕХ нэр дэвшигчдийг нь бүртгээд явж байсан. Учир нь, ҮБХ гэдэг болон намын удирдах дээд байгууллага. Түүний шийдвэрийг намын их хурал нь хэлэлцээд, батламжлаад явдаг.

Сая болсон УБХ-ны ээлжит бус хурал ч гэсэн энэ дагуу явсан. С.Эрдэнэ гэдэг дарга өөрийнх нь бүрэн эрхийн хугацаа дуусаад, өөрийн хүсэлтээр албан тушаалаа хүлээлгэж өгөөд гурав дахь жилдээ орж байхад намын тамгыг хав дарчихаад, гишүүдээ үл тоомсорлоод байгаа, тамга барьсан нэг хүн АН-ын нэрийг зээлдээд байгаа учраас АН-ын ҮБХ-ны гишүүд хоёр талаасаа (С.Эрдэнийн болон Х.Баттулгын тус тусдаа байгуулсан ҮБХ) нийлж хуралдаад шинэ даргаа сонгочихлоо. Түүнийг нь намын Их хурал нь батламжиллаа. Ийм л зүйл болсон. Б.Эрдэнэсувд даргын “хүчингүй” гэж заргалдаад байгаа ҮБХ-ны ээлжит бус хуралдаанд өмнө хоёр тусдаа хуралдаж байсан ҮБХ-ны нийт гишүүдийн дийлэнх олонхи нь оролцсон. С.Эрдэнийн талаас ч, Х.Баттулгын талаас ч олонхи нь оролцсон гэсэн үг.

Гэтэл УДШ АН-ын ҮБХ, намын Их хурлын шийдвэрийг үл хэрэгсэж байгаад нэг л шалтгаан байна. Энэ нь ирэх 2024 оны сонгуульд АН-ыг оролцуулахгүй байх. Үүнд нь АН-ыг хоёр хуваасан С.Эрдэнэ, Х.Баттулга гэдэг хоёр хүн “хөлийн жийрэг” болж яваа юм байна.

Сануулахад, АН-ын ҮБХ-ны ээлжит хурал зарлагдсаны дараа Хөгжлийн банкны хэргээс болж хил даван зугтсан Х.Баттулга гэдэг хүн гэнэт эргэж ирээд С.Эрдэнэтэй хамтарч ажиллахаар “санамж бичиг” зурсан тухай мэдээ цацагдаж байсан даа. Тэгээд Л.Гантөмөрийг намын олонхи дэмжээд, намын даргаар сонгоод гаргаад ирмэгц С.Эрдэнэ нь араас нь “цахим хурал” гэдэг юм зарлаад УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга асан Д.Ганбатыг намын даргаар сонгочихсон. Дараа нь Б.Эрдэнэсувд гэдэг эмэгтэйгээр УДШ рүү бичиг шидүүлж, Дээд шүүхийн нийт шүүгчдийн хуралдааныг зогсоогоод араар нь С.Эрдэнэ, Х.Баттулга гэдэг хоёр хүн хувь, хувьсгалын ажлаа амжуулах зорилготой.

С.Эрдэнийн хувьд Дархан, Сэлэнгийн гурил тэжээлийн үйлдвэрүүдэд шахсан баахан олон элеватрын хэргээр Х.Нямбаатар сайдад барьцаалагдчихаад байгаа гэдэг ортой байх. Х.Баттулга нь өөрийгөө “АН-ын дарга” гэж зарлаад Сингапурт зугаалж яваа мэдээ, дагалдагчдынх нь нэрсийн жагсаалт цахимаар цацагдлаа. Харин “бидон” хочтой Д.Ганбат гишүүний хувьд С.Эрдэнэд зүгээр л ашиглагдсан хэрэг. Намын бүлгийн даргын суудлаа алдчихаад бухимдаж явахад нь “Чамайг намын дарга болгоно” гэж хөөргөж байж нэр дэвшүүлээд хоосон батламжтай үлдээлээ.

Учир нь ҮБХ-ны олонхи гишүүд нь нөгөө талдаа гарчихсан үед Х.Баттулга, С.Эрдэнэ хоёр нийлээд нийлээд 50 хувийг бүрдүүлж чадахгүй. С.Эрдэнэ Баянголынхоо намыг цуглуулж “Их хурал” хуралдууллаа гээд тэр нь намын нийт гишүүдийг төлөөлөхгүй. УДШ-д хүргүүлсэн (С.Эрдэнэ өнөөдөр хүргүүлэх юм шиг байна) хоёр талын баримтыг шалгаад үзэхэд л маргаангүй асуудал.

Гэвч энэ бол АН-ынхны хэлдгээр “дотоод” асуудал. Харин гадаад талдаа юу харагдаж байна гэхээр Улсын дээд шүүх АН-ыг даргагүй байлгах, 2024 оны сонгуульд оролцуулахгүй байх МАН-ын даалгаврыг л гүйцэтгэж байна. Өөр тайлбар байхгүй.

Б.СЭМҮҮН

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • Зочин (172.69.252.132)
    Хоёр нам болохоос өөр зам байхгүй
    2023 оны 01 сарын 31 | Хариулах
iШинэ мэдээ
Мега төслүүдэд дотоодын компаниудын оролцоог нэмэгдүүлнэ 5 цаг 39 мин Монгол Улсаас А.Уянга Эрхэмсэг гүнж Маха Чакригийн нэрэмжит шагналд нэр дэвшлээ 5 цаг 39 мин Истанбулын шууд хэлэлцээнд Трампыг оролцуулах саналыг Зеленский дэмжив 5 цаг 40 мин Хаврын тариалалтад бэлэн байгаа буудайн үр 22 мянган тонноор буурчээ 5 цаг 41 мин АНУ Өмнөд Африкийн 59 цагаан арьст иргэнийг дүрвэгчийн статустай хүлээн авлаа 5 цаг 42 мин Говийн бүсийг аж үйлдвэр, ногоон эрчим хүчний төв болгон хөгжүүлэх шийдвэр гаргалаа 5 цаг 43 мин Хятад улсад 17 шинэ мэргэжил албан ёсоор нэмэгдлээ 5 цаг 44 мин Сумо бөхийн зуны башёд Монголын 21 сүмоч хүч үзэж байна 5 цаг 49 мин Монголын хүүхдийн спортын зуны VIII наадам энэ сарын 26-наас эхэлнэ 5 цаг 54 мин Каннын кино наадам хэт задгай хувцаслалт, нүсэр гоёлоос татгалзах журам мөрдөнө 5 цаг 56 мин 2030 он гэхэд сувилахуйн салбарт 4.1 сая ажиллах хүч дутагдах төлөвтэй байна 5 цаг 59 мин “Хасын Хүлэгүүд” Азийн аваргуудын лигийн тэмцээнийг итгэл төгс тэргүүлж байна 6 цаг 0 мин Агроэкологийн сургуулийн хамт олон “Тужийн нарс”-нд 40,500 нарсны тарьц суулгаж ойжуулалт хийлээ 6 цаг 1 мин “Samsung” хамгийн нимгэн ухаалаг утас “S25 Edge”-ийг танилцууллаа 6 цаг 2 мин “Дөл-2025” цэрэг-спортын тэмцээний тэргүүн байрыг Халиун сумын “Оргил” тасаг эзэллээ 6 цаг 3 мин Шарга морьт, Хандгайтын уулзварт цагдаагийн хяналтын пост ашиглалтад орлоо 6 цаг 4 мин Говь-Алтай аймагт 100 мянган мод тарих бэлтгэл ажлыг хангаж байна 6 цаг 5 мин Нүдний ухархайгаар дамжуулан хүзүүний нугалмын хорт хавдрыг амжилттай авлаа 6 цаг 6 мин Монголын үндэсний бөхийн чансааг улсын заан Б.Бат-Өлзий тэргүүлж эхэллээ 6 цаг 7 мин Газрын тосны олборлолт, нийлүүлэлтийн талаар БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалттай компанитай санал солилцов 6 цаг 8 мин
iИх уншсан
Хэлэлцэгдэж байгаа хуулийн төсөл хэвлэн нийтлэх эрх чөлөөг х... Монголчууд фашизмыг ялсан баярыг тэмдэглэдэг болмоор байна Баавар Л.Оюун-Эрдэнийн "шоронд" хоригдсон чөлөөт хэвлэл хувийн өмчи... Д.Амарбаясгалангийн ЭФФЕКТ А.Ариунзаяа: Хүүхэд бэлгийн хүчирхийллийн хохирогч болох тох... Манай Ерөнхийлөгч ямар баярт оролцоод ирэв? АНУ болон Холбоотны тусламжаар ЗХУ дайнд ялсан нь О.Алтангэрэл: Хууль зүй, дотоод хэргийн асуудал нэг дороо ба... Орос бол Хятадын хувьд холбоотон биш, найрсаг харилцаатай хө... Ж.Жаргалсайхан: Бусдын сайн сайхны төлөө гаргасан сэтгэл, зү... “Дугуйтай Улаанбаатар-2025”, “Баянзүрх марафон-2025” арга хэ... “Элсэлтийн шалгалт-2025”–ын математикийн нээлттэй даалгавруу... Дугуйтай хүүхдийг мөргөөд зугтсан жолоочийг олж тогтоохоор а... “Хүнд суртлын индекс-2024”: Төрийн үйлчилгээний хүндрэлийг т... “Маш аюултай нүүдэл”: Алт руу тэмүүлэх хөрөнгө оруулагчдын э... Хөхтөн амьтдын идэш тэжээлийг дэмжих ажил үр дүнтэй байгааг ... Ураны хайгуул, олборлолтод иргэдийн хяналтын зөвлөл байгуулн... Л. Оюун-Эрдэнэ: Засгийн газар хүүхэд хамгааллаас гадна хүүхэ... Солонготын даваанд халтиргаа гулгаа ихтэй байна
Top