Тэд бидний тухай...
Монголчууд дөрвөн нүдтэй хүнийг хамгаална. Зулаа үлээж унтраадаггүй. Явж буй хүний араас гараар далладаггүй. Бас цайндаа банш чанадаг. Энэ бүгдийг Оросын “Вокруг света” сэтгүүлийн сурвалжлагч олж хараад өөрийн логик тайлбарыг хийжээ. Харин бид тэр болгоныг анзаардаггүй ажээ.
- Монголчууд дадал болсон "юрта"-гаа байшин, орон сууцнаас илүүд үзнэ. Тэд түүнийг "гэр" гэж нэрлэнэ. Гэрээ хаана ч барина. Улаанбаатарын олон давхар байшин дунд ч харагдана. Гэрийг конструуктор шиг цуглуулж болно. Нэг худалдагчаас хаалгыг нь нөгөөхөөс нь бүрээсийг, гурав дахиас нь эсгийг нь авна. Том биш гэрийг 2 сая орчим төгрөгт авна (сэтгүүлчийн гэртэй танилцсан цагийн ханшаар). 5-6 ханатай гэрийг хамгийн түгээмэл хувилбар гэх ба үнэ нь 3 сая орчим төгрөг болдог.
- Монголчууд эгшгийг уртаар дуудан үгийн өөр өөр утгыг гаргадаг /цас-снег, цаас - бумага, дэр - подушка, дээр - наверху г.м/
- Сүүний өрөм иднэ. Хатаасан өрмийг гурилтай хольсон нь десерт юм даа. (Энд бодвол тос холихыг хэлсэн байх)
- Банштай цай ууна. Цайгаа давс, хужир, сүү, тостойгоор бэлтгэнэ. Цайндаа хуурсан гурил, хонины чөмөг нэмэрлэнэ. (Сурвалжлагч будаатай цай, булууны ястай эсвэл борцтой цайг хэлж байгаа бололтой).
- Зоос хэрэглэхгүй. (ханш муутайг нь тооцоогүй юм шиг) Эргэлтэд зөвхөн цаасан дэвсгэртүүд. Төлбөр хийхдээ Чингис хааны хааны зургийг дээр нь гарган өгнө. Хүндэтгэл үзүүлэн мөнгө өгөхдөө хоёр гараар өгдөг.
- Олон нийтийн газар малгай тайлахгүй. Монгол эрчүүдийн хувьд малгай нь чанар чансааны илэрхийлэл бөгөөд эзнээс нь өөр хүн түүнд хүрч үл болно.
- “Давхар биетэй, дөрвөн нүдтэй” хүний өмнүүр орохгүй. Тэд жирэмсэн эмэгтэйг тэгж нэрлэдэг. Өмнүүр нь гарснаар төрөөгүй хүүхдийн хувь тавиланг авлаа гэдэг.
- Ханцуйгаа шамлаад айлд ордоггүй. Нудрагыг зөвхөн оршуулга дээр эргүүлнэ.
- Европчууд шиг төрсөн өдрийн бялууны лааг үлээн унтраадаггүй. Ер нь галыг үлээн унтраах нь том нүгэл гэгдэнэ.
- Үдэн гаргахдаа гараар даллахгүй тэгвэл “зайл, дахиад бүү ир” гэсэн утгатай болно гэдэг.
- Нас барагчдын дурсгалыг 49 хоног дээр нь тэмдэглэнэ. Хориотой ч гэсэн хөгшидөө өндөр энгэр газарт тавьдаг. Өндрөөс сүнс нь тэнгэрт халих амар гэж үздэг.
М.ЦОГТ