Зээлийн хүүг хязгаарлах тухайд (Үргэлжлэл)

2018/02/21

Няцаагч тал

Эдүгээ улсын валютын нөөц 3 тэрбум ам.долларт хүрсэн, төсвийн алдагдал 2 их наяд төгрөгөөр, ЗГ- ын үнэт цаасны үлдэгдэл 1 их наяд төгрөгөөр тус тус буураад байна. Эдийн засаг нэг хувийн өсөлтөөс 4-5 хувийн өсөлттэй орчин руу шилжсэн, гадаад эдийн засгийн орчин сайжирч, тогтвортой байх болсон зэрэг эерэг хандлагууд байна.

Монголын эдийн засагт 2017 оны байдлаар жилийн өмнөхтэй харьцуулахад мөнгөний нийлүүлэлт ба гадаад актив талаасаа дараах өөрчлөлтүүд гарсан. Нүүрсний орлого 1.3 тэрбум ам.доллараар, ГХО 1.3 тэрбум доллар болж өссөн байна. ОУВС-ийн хөтөлбөрийн зээл, гадаадын ЗГ-уудаас олгох зээл, ЗГ-ын гадаад зах зээлд арилжаалсан бондын эх үүсвэр, алтны мөнгөжүүлэлт, интервенц зэрэг шалтгаанаар валютын нөөц өссөн гэх мэтээр 4 тэрбум орчим ам.долларын гадаад валютын орох урсгал 2017 онд эдийн засагт бий болсон байна.

Хүү өндөр байгаа бол эрсдлийн түвшин өндөр байгаа гэсэн үг. Тэгэхээр нийт эдийн засгийн эрсдлийг бууруулах, эрсдлийг өндөр болгож буй хүчин зүйлүүдтэй нь тэмцэх, эдийн засгийн суурь асуудлуудтайгаа төр ажиллах хэрэгтэй. Тэгэхгүйгээр асуудлын шинж тэмдэгтэй тэмцэх нь агуулгагүй.

Иймээс инфляцийг нам түвшинд тогтвортой байлгах, гадаад актив өсч байгаа эерэг орчинд дотоод активаа өсгөх бодлого хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. Ингэхдээ зөвхөн хэрэглээг биш эдийн засгийн бүтцийг дэмжих, зөв бүтэц рүү явуулах. Ажлын байр, дотоодын хөрөнгө оруулалт, хуримтлал, дундаж давхарга руу, хөдөө аж ахуй, органик хүнсний үйлдвэрлэл рүү санхүүжилт хийх хэрэгтэй. Энэ эрх мэдэл төрд хангалттай бий.

Дэмжигч тал

Арилжааны банкуудын сүүлийн 4 жилийн тайлан, балансыг харвал банкууд өөрсдөө хадгаламжийн хүүгийн зардлаа төлж чадахгүй түвшинд хүрчээ. Монголбанкнаас гаргаж буй банкуудын нэгдсэн тайлан, балансаар банкны систем 2017 оны эцсээр 240 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажилласан байна. Эндээс банкууд ашигтай ажиллаж, үйл ажиллагаа нь хэвийн явагдаж байгаа гэж ойлгоно. Гэвч бодит байдал шал өөр.

Яагаад гэвэл 240 тэрбумын цэвэр ашигтай ажиллах гэж ЗГ-аас, Төв Банкнаас 600-700 тэрбум төгрөг авчихсан. Сүүлийн гурав дөрвөн жил арилжааны банкууд бизнест бараг зээл олгосонгүй. Тэд ажлаа хийхгүй болсон.

Тэр гаргаагүй зээлийг нь татвар төлөгчдийн хөрөнгөөр төр санхүүжүүлж, жилд 600-700 тэрбум төгрөгийг банкуудад өгч байсан. Энэ 240 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашиг гэдэг нь банкууд үндсэн үйл ажиллагаанаасаа жилд 400-500 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай байгааг харуулж байна. Энэ бол өнөөдрийн банкны систем буруу яваад байгаагийн тод илрэл юм.Хүүлэлтийн эсрэг хууль гарч байж л банкууд цаашдаа оршин тогтноно.

Ипотекийн зээл үргэлжлэх эсэх тухай асуултад няцаагч талын хариулт:

Мөнгө зээлийн бодлогын хүрээнд аливаа улсын төр нь тухайлсан нэг бодлогын хүрээнд зорилтот сегментийг, салбарыг чухал гэж үзээд тодорхой санхүүгийн эх үүсвэр бий болгон дэмжиж болно. Орон сууцны 8 хувийн зээл бол тийм эх үүсвэртэй хөтөлбөр юм. Монголд хуримтлал хийдэг дундаж давхаргыг том болгох зорилгоор хямралын үеэр эхлүүлсэн, эх үүсвэртэй бодлого. Тухайн үед банкууд өөрийн эх үүсвэрээр дунджаар 16-17 хувьтай ипотекийн зээл олгож байсан тул хориод жилд нийтдээ гучин мянган хүнээс хэтрээгүй юм.

Инфляци ба хадгаламжийн хүүгийн холбоосын тухай дэмжигч талын хариулт:

Хүн төрөлхтний түүхэнд бүхий л улс орон инфляцитай тулгарч ирсэн. Энэ бол зөвхөн монголын биш, дэлхий нийтийн асуудал. Манай санхүүгийн зах зээл болон эдийн засагт хадгаламжийн хүү инфляциас дээр байх ёстой гэдэг хамгийн буруу ойлголт байдаг. Төр, Төв банк болон арилжааны банкуудын бодлого ийм чиглэлд явж ирлээ.

Хуримтлалтай хүн одоогийн 9900 биш 99 мянга бүр 990 мянга болох ёстой. Тэгж л улс орон хөгжинө. Сүүлийн 27 жилд зөвхөн хуримтлалтай 9900 хүнээ л инфляциас нь хамгаалсаар явж ирлээ. Гэтэл инфляци 8 хувь боллоо гэхэд тухайн эдийн засагт байгаа бүх хүний мөнгөнөөс 8 хувийг төр авдаг гэсэн үг. Тэгээд бүх хүнээс авсан мөнгөөр хуримтлалтай 9900 хүний инфляцийг нөхөж өгчихөөд байгаа хэрэг.

Хөрөнгийн зах зээл хэзээ хөгжих тухай асуултад дэмжигч талаас хариулсан нь:

Өнөөдөр монголын санхүүгийн зах зээл зөвхөн банкинд суурилчихаад байна. Хөрөнгийн зах зээл яагаад хөгжихгүй байгаад гурван шалтгаан байна.

Нэгдүгээрт, хуучин банкны хадгаламжийн хуулиар банкуудаас нэг ч төгрөг авалгүйгээр, төр банкин дахь бүх хадгаламжийг батлан даадаг байсан.

Хоёрдугаарт, татварын эрх тэгш бус зохицуулалт 27 жил үргэлжилсэн. Банкинд мөнгөө хадгалуулаад авч буй хүүгийн орлогоос татвар авдаггүй байсан. Гэтэл хувьцаа, үнэт цаас худалдаж авбал татвартай. Харин өнгөрсөн жил ОУВС-ийн шахалтын үр дүнд анх удаа банкны хүүгийн орлогоос татвар авдаг болсон.

Гуравдугаарт, төрөөс болон Азийн Хөгжлийн Банк (АХБ), Дэлхийн Банкны (ДБ) хэрэгжүүлж байгаа бүх төсөл, хөтөлбөр бусад үйл ажиллагааны санхүүжилт нь арилжааны банкуудаар дамждаг. Төрөөс Хөрөнгийн бирж, брокерын компаниудыг дэмждэггүй. Ер нь төрийн бодлогоор хөрөнгийн зах зээл монголд хөгжсөнгүй.

2018.02.21

iСанал болгох

Зарим голууд үерийн түвшинг даван үерлэж байна

АНУ Орос-НАТО-гийн Зөвлөлийг сэргээх саналыг дэвшүүлжээ

Өвөр гүнтийн 4.5 км авто замын шинэчлэлтийн ажил эхэллээ

АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

iРедакцийн сонголт

Б.Жаргалан: Либерал арт боловсролын хамгийн том давуу тал нь шүүмжлэлт сэтгэлгээнд сургадаг нь юм болов уу...

iШинэ мэдээ

E-Mongolia, E-Business системээр УБЕГ-ын 129 үйлчилгээ цахимаар авах боломжтой Уржигдар 16 цаг 49 мин “И-Монгол академи” УТҮГ-ын алба хаагчдад “Тогтвортой хөгжлийн зорилго” сэдэвт сургалт зохион байгууллаа Уржигдар 16 цаг 48 мин И-Монгол академи” УТҮГ, Улсын хоёрдугаар төв эмнэлгийн цахим шилжилтийг нэмэгдүүлэхэд хамтран ажиллахаар боллоо Уржигдар 16 цаг 46 мин Өвөр гүнтийн 4.5 км авто замын шинэчлэлтийн ажил эхэллээ Уржигдар 15 цаг 45 мин Зарим голууд үерийн түвшинг даван үерлэж байна Уржигдар 15 цаг 43 мин АНУ, Иран цөмийн хэлэлцээр байгуулах магадлал нэмэгдэж, газрын тосны үнэ огцом буурлаа Уржигдар 15 цаг 40 мин “Илүү их уншъя” уриатай 37 дахь удаагийн хаврын номын баяр эхэллээ Уржигдар 15 цаг 38 мин Иргэн төвтэй төрийн албыг төлөвшүүлэх Канад-Монголын МЕРИТ төсөл Дундговьд дахин хэрэгжинэ Уржигдар 15 цаг 37 мин “Хасын Хүлэгүүд” 100 хувийн амжилтаар Азийн аваргуудын лигийн хасагдах шатанд шалгарлаа Уржигдар 15 цаг 36 мин “Дэлхийн шинэ дэг журмын зааг дээрх бүс нутаг, улс орнууд” сэдэвт олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал боллоо Уржигдар 15 цаг 36 мин “Эрчим хүч-3” төслийн зээлийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах хуулийн төслийг өргөн барилаа Уржигдар 15 цаг 35 мин АНУ Орос-НАТО-гийн Зөвлөлийг сэргээх саналыг дэвшүүлжээ Уржигдар 15 цаг 34 мин China Aid: "Ногоон нуур" 1008 айлын цогцолбор хотхон ирэх сард эхний блокуудаа ашиглалтад өгнө Уржигдар 15 цаг 18 мин Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банкны жилийн уулзалтад Монголын хувийн хэвшлийн төлөөлөл амжилттай оролцлоо Уржигдар 12 цаг 42 мин Монгол Улс 2025 оны эхний дөрвөн сард 135 улстай худалдаа хийж, 7.8 тэрбум ам.долларын гадаад худалдаа эрхэлжээ Уржигдар 12 цаг 41 мин Монголын хөрөнгийн бирж Хятадын нүүрсний зах зээлийн чуулга уулзалтад оролцлоо Уржигдар 12 цаг 40 мин Б.Мөнгөнзул Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс мөнгөн медаль хүртлээ Уржигдар 12 цаг 38 мин Нийгмийн даатгалын сангийн бондын хүүгийн анхны орлого 13.3 тэрбум төгрөгт хүрлээ Уржигдар 12 цаг 37 мин 2025 оны эхний дөрвөн сард үнэт цаасны арилжаа буурсан ч гүйлгээний дүн өсөв Уржигдар 12 цаг 36 мин Мазаалайд сансрын дохиолол бүхий хүзүүвч зүүж, шилжилт хөдөлгөөнийг судалж эхэллээ Уржигдар 12 цаг 34 мин

iИх уншсан

Л.Оюун-Эрдэнийн "шоронд" хоригдсон чөлөөт хэвлэл хувийн өмчи... Залуу үеийнхний ёс суртахууныг уландаа гишгэсэн нь Ерөнхий с... Орос бол Хятадын хувьд холбоотон биш, найрсаг харилцаатай хө... Ж.Жаргалсайхан: Бусдын сайн сайхны төлөө гаргасан сэтгэл, зү... Монголын реализм: Цуврал шүүмжийн нэгдүгээр П.Цагаан: Манай 34 хувьд бүү санаа зов. Өгнө Манай Ерөнхийлөгч ямар баярт оролцоод ирэв? Өчүүхэн хөдөлмөрчний агсам: МОНГОЛЧУУД АМРАХ ЭРХТЭЙ! Б.Жаргалан: Либерал арт боловсролын хамгийн том давуу тал нь... Макрон Европт Францын цөмийн зэвсэг тээвэрлэгч онгоц байрлуу... Монгол Улс 23 мянган цэргийг НҮБ-ын энхийг сахиулах ажиллага... Улаанбурхан өвчний тохиолдол 1789 хүрч, нэг хүн нас бараад б... Монголын жүдочид шинэ чансаагаар ДАШТ-д хүч үзэх эрхээ батал... Б.Бат-Эрдэнэ: Бид гадаадын аль ч оронд хууль журмаа мөрдөх а... Ихэнх нутгаар ургамал муу ургаж, зарим бүсэд хүчтэй салхи, ц... Мөнгөний нийлүүлэлт нэмэгдэж, төгрөгийн ханш суларсан үзүүлэ... Уругвайн Ерөнхийлөгч асан Хосе “Пепе” Мухика 89 насандаа таа... Цагдаа болж иргэдийг залилсан хэрэгт сэрэмжлүүлэг хүргэж бай... Өнөөдрийн цаг агаарын тойм: зарим газраар бороо, салхи ширүү... Гал түймрийн тоо өсч, 4.3 тэрбум төгрөгийн хохирол учраад ба...