Химийн салбарын Нобелийн шагналыг “генийн хайч”-ыг бүтээсэн эмэгтэй эрдэмтэд хүртлээ

2020/10/09

Нобелийн шагналтнуудыг тодруулах долоо хоног үргэлжилж байна.

Энэ жилийн химийн салбарын Нобелийн шагналыг Францын эрдэмтэн Эммануэль Шарпантье, АНУ-ын эрдэмтэн Женифер Дудна нар “амьд организмын удамшлын мэдээллийг генийн түвшинд өөрчилж засах” арга нэвтрүүлснийхээ төлөө төлөө хүртлээ.

Тэд Нобелийн шагналын түүхэнд химийн салбарт энэ нэр хүндтэй шагналыг хүртэж байгаа зургаа, долоо дахь эмэгтэй эрдэмтэд болж байна. Энэ жил химийн салбарын Нобелийн шагналыг анх удаа эмэгтэй эрдэмтэд авч байна.

"CRISPR- Cas9" генийн хайчийг ашиглан эрдэмтэд аливаа амьд амьтны генийн мэдээлэл хадгалагдаж байдаг ДНК-д цэгэн өөрчлөлт оруулах боломжтой болжээ. Хүний биед олон их наяд эс байдаг бөгөөд эс бүрд генийн кодын хос хэлхээ бүхий спираль байдаг. Спираль бүр бидний өвөг дээдсийн олон тэрбум жилийн хувьслын явцад цуглуулсан мэдээллийн гинж юм. Эл гинж нь зургаан тэрбум хэлхээснээс бүрддэг байна.

Эммануэль Шарпантье, Дженифер Дудна нар энэхүү гинжнээс шаардлагатай хэлхээсийг “хайчилж” авах аргыг боловсруулсан байна. Өөрөөр хэлбэл, байгалийн шалгарлын үр дүнд бий болж, олон сая жилийн дараа ч хүний бие организмд асуудал үүсгэх болсон генийн кодыг засах боломжыг нээсэн аж.

Нобелийн шинэхэн шагналтнуудын судалгааны ажил 2012 онд гарснаас хойш эрдэмтэд хулгана болон хүний эс дэх ДНК-д өөрчлөлт оруулж чаджээ. Өдгөө "CRISPR- Cas9" технологийг ургамлын шинэ төрөл гаргаж авах, тусдаа генийн үйл ажиллагааг судлахад ашиглаж байгаа бол цар тахал дэгдсэнээс хойш коронавирусийг илрүүлэх CRISPR оношлуур боловсруулахад өргөнөөр ашиглах болжээ.

CRISPR/Cas технологи хүнийг удамшлын өвчнөөс ангижруулаад зогсохгүй урьд өмнө байгаагүй ур чадвартай болгох шидтэй гэнэ.

2018 онд Хятад улсад генийн засвартай хүүхдүүд төрж, олон улсын хэмжээнд дуулиан тарьж байсан билээ. Эрдэмтэд, улстөрчдийн хооронд ийм төрлийн туршилтыг хүлээн зөвшөөрөх эсэх талаар өнөө хэр маргаан дэгдсэн хэвээр. Шарпантье, Дудна нарын энэхүү бүтээл хүний амьдралыг дотоод шаталтын хөдөлгүүр, цахилгаан, интернет шиг үндсээр нь өөрчилнө гэж эрдэмтэд үзэж байна.

Өнгөрсөн даваа гаригт а нагаах ухааны салбарын Нобелийн шагналтангууд тодорсон бол мягмар гаригт Физикийн шинжлэх ухааны шагналтнууд тодорлоо.

iСанал болгох

ДОХ, гепатитийн В вирусын геном судалгаанд шинэ технологи нэвтрүүлжээ

Жүдо бөхийн Улаанбаатар их дуулга долдугаар сард болно

Баяр наадмын үеэр хүнсний аюулгүй байдлыг 171 байцаагч хянана

АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

iРедакцийн сонголт

Цагаан зун

iШинэ мэдээ

Амазоны агуулахуудад 1 сая гаруй робот ажиллаж байна 7 цаг 42 мин "Ливерпүүл"-ийн довтлогч Диогу Жота ослоор амиа алдлаа 7 цаг 57 мин Игавахара Масарү: Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан, Эрхэм дээд Хатны айлчлал нь хоёр орны харилцаанд шинэ хуудсыг нээх алхам болно 8 цаг 5 мин Усик, Фьюри нар гурав дахь удаагаа тулалдана 8 цаг 21 мин Улаанбаатарт шөнөдөө 13 хэм дулаан 8 цаг 23 мин Төрийн өмчит топ 10 аж ахуйн нэгжийг “Эрдэнэс Тавантолгой” тэргүүллээ 9 цаг 15 мин Хуульчийн мэргэжлийн шалгалтыг аравдугаар сард зохион байгуулна 11 цаг 8 мин Цахилгаан скүүтер, дугуйн хөдөлгөөнийг зохицуулах хуулийн төсөл өргөн барив 11 цаг 10 мин Арменийн ерөнхийлөгч асан Серж Саргсяныг хээл хахууль, хууль бус бизнесийн хэргээр шалгаж байна 11 цаг 11 мин Тэтгэврийн зээлд хязгаарлалт тавихгүй байхаар тохиролцлоо 11 цаг 12 мин Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн нэмэлт төслийг өргөн барив 11 цаг 13 мин ДОХ, гепатитийн В вирусын геном судалгаанд шинэ технологи нэвтрүүлжээ 11 цаг 15 мин Үер, түймэр, газар хөдлөлтийн эрсдэл өндөр байгааг анхаарууллаа 11 цаг 19 мин Төрийн албан хаагчдын үндэсний чуулганд бүтээмжийг онцоллоо 11 цаг 20 мин Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ 11 цаг 21 мин Баяр наадмын үеэр хүнсний аюулгүй байдлыг 171 байцаагч хянана 11 цаг 23 мин Гол мөрний усны түвшин нэмэгдэж, үерийн аюул өндөр байна 11 цаг 24 мин Жүдо бөхийн Улаанбаатар их дуулга долдугаар сард болно 11 цаг 29 мин Үндэсний их баяр наадмын соёл, урлагийн арга хэмжээний нэгдсэн хөтөлбөр 16 цаг 41 мин Ерөнхий сайд Г.Занданшатар ОХУ-ын Байгалийн нөөц, экологийн сайдыг хүлээн авч уулзлаа 16 цаг 47 мин

iИх уншсан

Төсвийн тэлэлтийг хэмнэлтэд шилжүүлсэн нь Япон улсын эзэн хаан Ц.Бат-Эрдэнэ: Дулаалга урт хугацааны шийдэл гэж ойлгоод байг... Цагаан зун Я.Баяраа: Уран зохиол бол ял, эх хэл бол дөнгө гэж ойлгосон ... Н.Ганибал: МАН-ын дарга нарын завхралыг АН-ын сайд, Хяналтын... Маргаашнаас хонины махыг нэг килограммыг нь 10 мянга, үхрийн... Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц ... Тэтгэврийн зээлд хязгаарлалт тавихгүй байхаар тохиролцлоо Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвш... Арменийн ерөнхийлөгч асан Серж Саргсяныг хээл хахууль, хууль... Төрийн албан хаагчдын үндэсний чуулганд бүтээмжийг онцоллоо Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн нэмэлт төслийг өргө... Жүдо бөхийн Улаанбаатар их дуулга долдугаар сард болно Үер, түймэр, газар хөдлөлтийн эрсдэл өндөр байгааг анхааруул... Төрийн байгууллагын бүтэц, орон тоог цомхон болгохоор шийдвэ... Баяр наадмын үеэр хүнсний аюулгүй байдлыг 171 байцаагч хянан... ДОХ, гепатитийн В вирусын геном судалгаанд шинэ технологи нэ... Гол мөрний усны түвшин нэмэгдэж, үерийн аюул өндөр байна Цахилгаан скүүтер, дугуйн хөдөлгөөнийг зохицуулах хуулийн тө...