Химийн салбарын Нобелийн шагналыг “генийн хайч”-ыг бүтээсэн эмэгтэй эрдэмтэд хүртлээ

2020/10/09

Нобелийн шагналтнуудыг тодруулах долоо хоног үргэлжилж байна.

Энэ жилийн химийн салбарын Нобелийн шагналыг Францын эрдэмтэн Эммануэль Шарпантье, АНУ-ын эрдэмтэн Женифер Дудна нар “амьд организмын удамшлын мэдээллийг генийн түвшинд өөрчилж засах” арга нэвтрүүлснийхээ төлөө төлөө хүртлээ.

Тэд Нобелийн шагналын түүхэнд химийн салбарт энэ нэр хүндтэй шагналыг хүртэж байгаа зургаа, долоо дахь эмэгтэй эрдэмтэд болж байна. Энэ жил химийн салбарын Нобелийн шагналыг анх удаа эмэгтэй эрдэмтэд авч байна.

"CRISPR- Cas9" генийн хайчийг ашиглан эрдэмтэд аливаа амьд амьтны генийн мэдээлэл хадгалагдаж байдаг ДНК-д цэгэн өөрчлөлт оруулах боломжтой болжээ. Хүний биед олон их наяд эс байдаг бөгөөд эс бүрд генийн кодын хос хэлхээ бүхий спираль байдаг. Спираль бүр бидний өвөг дээдсийн олон тэрбум жилийн хувьслын явцад цуглуулсан мэдээллийн гинж юм. Эл гинж нь зургаан тэрбум хэлхээснээс бүрддэг байна.

Эммануэль Шарпантье, Дженифер Дудна нар энэхүү гинжнээс шаардлагатай хэлхээсийг “хайчилж” авах аргыг боловсруулсан байна. Өөрөөр хэлбэл, байгалийн шалгарлын үр дүнд бий болж, олон сая жилийн дараа ч хүний бие организмд асуудал үүсгэх болсон генийн кодыг засах боломжыг нээсэн аж.

Нобелийн шинэхэн шагналтнуудын судалгааны ажил 2012 онд гарснаас хойш эрдэмтэд хулгана болон хүний эс дэх ДНК-д өөрчлөлт оруулж чаджээ. Өдгөө "CRISPR- Cas9" технологийг ургамлын шинэ төрөл гаргаж авах, тусдаа генийн үйл ажиллагааг судлахад ашиглаж байгаа бол цар тахал дэгдсэнээс хойш коронавирусийг илрүүлэх CRISPR оношлуур боловсруулахад өргөнөөр ашиглах болжээ.

CRISPR/Cas технологи хүнийг удамшлын өвчнөөс ангижруулаад зогсохгүй урьд өмнө байгаагүй ур чадвартай болгох шидтэй гэнэ.

2018 онд Хятад улсад генийн засвартай хүүхдүүд төрж, олон улсын хэмжээнд дуулиан тарьж байсан билээ. Эрдэмтэд, улстөрчдийн хооронд ийм төрлийн туршилтыг хүлээн зөвшөөрөх эсэх талаар өнөө хэр маргаан дэгдсэн хэвээр. Шарпантье, Дудна нарын энэхүү бүтээл хүний амьдралыг дотоод шаталтын хөдөлгүүр, цахилгаан, интернет шиг үндсээр нь өөрчилнө гэж эрдэмтэд үзэж байна.

Өнгөрсөн даваа гаригт а нагаах ухааны салбарын Нобелийн шагналтангууд тодорсон бол мягмар гаригт Физикийн шинжлэх ухааны шагналтнууд тодорлоо.

iСанал болгох

Г.Занданшатар: НӨАТ-ыг 100 хувь буцаан авдаг болно

Хүүхдийн урлан бүтээх төвийн 2025-2026 оны элсэлт эхэлжээ

Үерийн ус зайлуулах шугам угсралтын явц 60-70 хувьтай байна

АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

iРедакцийн сонголт

"АД ҮЗЭГДЭХ ЗОРИГ" номыг ад үзэх зориг

iШинэ мэдээ

Индонезид эмэгтэйчүүд шүүр барин жагслаа 10 цаг 12 мин Б.Жавхлан: Алдагдалгүй төсөв батлах шиг амархан зүйл байхгүй ч хувийн хэвшлээ дэмжих үүргээ төр орхиж болохгүй 10 цаг 22 мин Улаанбаатар хотын төвлөрлийг бууруулж, дагуул хот хөгжүүлэх арга замын талаар хэлэлцэж байна 10 цаг 30 мин Нотариат, баталгаат орчуулгагүйгээр цахим апостиль авах боломж бүрдлээ 10 цаг 50 мин Тэтгэвэр, тэтгэмжийг цаг хугацаанд нь олгох ажлыг эрчимжүүлнэ 10 цаг 52 мин ЭМД-ын санд эхний хагас жилд 21.1 тэрбум төгрөг төвлөрүүлэв 12 цаг 46 мин Энхтайваны гүүрний явган замыг яаралтай засахыг үүрэг болголоо 12 цаг 49 мин Сонсголон, Яармаг, Зайсан зэрэг чиглэлд шинэ авто зам тавина 12 цаг 54 мин Хүүхдэд төрөөс олгох мөнгөн тэтгэмж болон бусад дэмжлэгийн талаарх мэдээлэл 13 цаг 54 мин Хүүхдийн урлан бүтээх төвийн 2025-2026 оны элсэлт эхэлжээ 14 цаг 0 мин Монгол, Хятадын иж бүрэн стратегийн түншлэлийг өргөжүүлэх талаар санал солилцов 14 цаг 2 мин Гол мөрний ус огцом нэмэгдэх эрсдэлтэйг анхааруулж байна 14 цаг 4 мин "АД ҮЗЭГДЭХ ЗОРИГ" номыг ад үзэх зориг 16 цаг 17 мин Нийслэлийн үерийн ус зайлуулах шугам угсралтын явц 60-70 хувьтай байна 16 цаг 32 мин Энэ намар ‘Би ч гэсэн жаргамаар байна’ драмын жүжиг УДЭТ-ын тайзнаа дахин амилна 16 цаг 34 мин Украин, Орос хоёр улсын аюулгүй байдлын баталгаа хэлэлцээрийн гол асуудал болж байна 16 цаг 37 мин Монголын аялал жуулчлалыг олон улсад сурталчлах хэт холын гүйлтийн аялал боллоо 16 цаг 42 мин Алтанбулаг боомтыг шинэчилж, зорчигч, ачаа тээврийн урсгалыг дөрөв дахин нэмэгдүүлэх боломжтой боллоо 16 цаг 44 мин ХӨСҮТ-ийн эмнэлгийн хог хаягдлын менежмент сайжирлаа 16 цаг 52 мин МАН-ын дарга хэн болох вэ? 16 цаг 57 мин

iИх уншсан

АН-ынхан МАН-ынханд хичээл заав БИД ЯЛАВ МАН-ын дарга хэн болох вэ? "АД ҮЗЭГДЭХ ЗОРИГ" номыг ад үзэх зориг Эцэг эхчүүдэд хар тамхи хэрэглэсэн үед илрэх шинж тэмдгийн т... Намрыг найр цэнгээнд алдах эрхгүй шүү Улс төрийн пиар маркетингийн манлайд хэрхэн залагдав? Иргэн бүрийн хуримтлалын нэрийн данс 175.4 мянган төгрөгөөр ... Есдүгээр сард олгох халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж, тусламжийн ... Дэлхийн хамгийн тайван таван орныг нэрлэжээ Онцгой байдлын байгууллагын 15 алба хаагч энхийг сахиулах үй... У.Сүрэнжав, Г.Болор-Эрдэнийн гавьяаг алдаршуулан хүндэтгэл ү... Монголын буудлагын баг Ази тивийн аваргаас гурав дахь медали... Жесс Фокс бөөрний хорт хавдрын улмаас мэс засалд оржээ Тэтгэвэр, тэтгэмжийг цаг хугацаанд нь олгох ажлыг эрчимжүүлн... Банкны хар жагсаалтыг халлаа Дарханд мах боловсруулах үйлдвэрүүд экспортын зорилгоор мал,... “Дружба” хоолойн ажиллагаа сэргэсэн ч Украин, Унгарын маргаа... Монгол-Хятадын экспо: “Эрдэнэс Тавантолгой” нүүрсээ биржээр ... Сонсголон, Яармаг, Зайсан зэрэг чиглэлд шинэ авто зам тавина...