x

Физикийн салбарын Нобелийн шагналтнууд тодорлоо

Их Британийн эрдэмтэн Жон Кларк, Америкийн эрдэмтэн Жон М.Мартинис, Францын эрдэмтэн Мишель Х.Деворе нар нүдэнд үл үзэгдэх квант механикийн хонгил болон цахилгаан хэлхээн дэх энергийн квантчиллыг нээснийнхээ төлөө энэ оны физикийн салбарын Нобелийн шагналыг хүртэхээр боллоо.

Стокхолм дахь Каролины хүрээлэнгийн Нобелийн хорооноос мэдээлснээр, физикийн гол асуудлуудын нэг бол квант механикийн эффектүүд илэрч болох системийн хамгийн том хэмжээ юм. Энэ оны Нобелийн шагналтнууд цахилгаан хэлхээний туршилтуудыг гүйцэтгэж, квант механикийн хонгилын үйлчлэлийг төдийгүй системийн энергийн квантчлагдсан түвшнүүдийг гараар барьж болохуйц хэмжээний системд хэрхэн илэрч байгааг харуулсан гэжээ. 

Өнгөрсөн онд физикийн салбарын шагналыг Америкийн эрдэмтэн Жон Хопфилд, Британи гаралтай Канадын эрдэмтэн Жефри Хинтон нар мэдрэлийн сүлжээнүүдийн машин сургалтын талаарх суурь нээлтийг хийж, шинэ бүтээл туурвисныхаа төлөө хүртсэн билээ. 

1901 онд Нобелийн шагналыг олгож эхэлснээс хойш физикийн салбарын шагналыг 118 удаа олгосон бөгөөд энэхүү нэр хүндтэй шагналыг 225 хүн хүртжээ. 

Хамгийн залуу шагналтан нь 1915 онд 25 насандаа уг шагналыг хүртсэн Лоренс Брагг бол хамгийн ахмад нь 2018 оны шагналтан Артур Эшкин юм. Тэрбээр 96 насандаа энэхүү шагналыг хүртсэн байна. 

BBC

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Гэр бүлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг УИХ-д өргөн барилаа 16 цаг 29 мин Франц хэсгээ тэргүүлж, ДАШТ-д оролцох эрхээ авчээ 17 цаг 18 мин Хувийн хэвшлээ дэмжсэн, цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийг нэмсэн шинэ төсөв батлав 17 цаг 25 мин “Цагаан алт” хөтөлбөрийн үр дүнд самнасан ноолуурын экспорт 5 дахин өсөв 17 цаг 27 мин Монгол Улс анх удаа уулын цанаар өвлийн олимпод оролцоно 17 цаг 28 мин УИХ-ын гишүүд хуралдааны дэгт өөрчлөлт оруулах төслөө өргөн барилаа 17 цаг 29 мин Хатгал–Ханх чиглэлийн хатуу хучилттай замын ажил 2026 онд эхэлнэ 19 цаг 4 мин Хүннү хотын төлөвлөлтөөр 24 олон улсын баг бүтээлээ танилцууллаа 19 цаг 9 мин Төв аймаг мод тарьсан иргэн, ААН-д мод бүрээр 13,500 төгрөгийн урамшуулал олгоно 19 цаг 10 мин 2026 оны төсвийн багц хуулиудыг эцэслэн баталж, таван жилийн хөгжлийн чиглэлийг хэлэлцүүлэгт шилжүүлэв 19 цаг 11 мин Хятад улс Японы Ерөнхий сайдын Тайванийн талаархи мэдэгдлийг буцаахыг уриалжээ 19 цаг 13 мин Абу Дабийн Их дуулгад Монгол Улс 15 жүдочтой оролцохоо мэдэгдлээ 20 цаг 46 мин Урьдчилан сэргийлэх үзлэгийн дэвтрийг цахим системд шилжүүллээ 21 цаг 9 мин Чихрийн шижинтэй ажилтнуудад ээлтэй орчныг бүрдүүлэхийг уриалав 21 цаг 16 мин Эрүүл мэндийн салбарын хамт(tариф)-ын хэлэлцээрийн нэмэлтийг бүртгэн баталгаажууллаа 21 цаг 22 мин Улсын дугааргүй хөдөлгөөнд оролцсон зөрчлүүдийг ухаалаг камераар илрүүлэв 21 цаг 25 мин Хэлмэгдүүлэлтийн дараагийн үе Төрийн ордонд байна уу? 22 цаг 4 мин Д.Нархажид: Эрүүл мэндийн салбарын ажилчид тэсрэхэд бэлэн байгаа шүү 22 цаг 29 мин 2026–2027 оны БНХАУ-ын тэтгэлэгт хөтөлбөрийн бүртгэл эхэллээ 22 цаг 52 мин Франц цөмийн шинэ пуужингаа амжилттай туршив 22 цаг 53 мин
iИх уншсан
Өрсөлдөх чадвар ба үндэсний хөрөнгө оруулагчид АН-д эвлэрэл нэгдэл, МАН-д задрал хуваагдал явагдаж байна Хулгайлагдсан боломж С.Наранцогт: Төр хэзээ ч хувийн өмчийг дээрэмдэхгүй МАН хагарсан ч Монгол сайжрах тал руугаа яваасай Г.Занданшатарын Засгийн газар итгэл, тэвчээрийн эцсийн болом... Д.Нархажид: Эрүүл мэндийн салбарын ажилчид тэсрэхэд бэлэн ба... Улсаа аврах гарцыг дахин сонирхуулъя Орон нутгийн дөрвөн чиглэлд автобусны тасалбарын үнэ энэ сар... “Криптовалютын хатан” хэмээгдсэн Чянь Жиминд 11 жил 8 сар хо... 100 буудалт даамын Дэлхийн цом 2025 өнөөдөр эхэллээ CELAC-ЕХ уулзалтын дараа хамтарсан мэдэгдэл гаргажээ 2026–2030 оны хөгжлийн Үндсэн чиглэлийн төслийг намрын чуулг... Авто тээврийн товчоогоор нэвтэрсэн төлбөрийг хугацаанд нь тө... Монгол Улс анх удаа хүнсний олон улсын стандарт батлууллаа МАН-ын даргын сонгуулийг гурван хувилбараар явуулахаар зөвлө... УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороо Ж.Чинбүрэнд ёс зүйн хариуцлага ногд... Ж.Нарантуяа: Угаар мэдрэгчийн дохиолол хүүхдүүдийн амь насыг... Төсвийн байнгын хороо ирэх оны төсвийн төслийн гурав дахь хэ... “Евро 2028”-ын финалын тоглолт Уэмбли цэнгэлдэхэд болно
Top