Физикийн салбарын Нобелийн шагналтнууд тодорлоо

2025/10/08

Их Британийн эрдэмтэн Жон Кларк, Америкийн эрдэмтэн Жон М.Мартинис, Францын эрдэмтэн Мишель Х.Деворе нар нүдэнд үл үзэгдэх квант механикийн хонгил болон цахилгаан хэлхээн дэх энергийн квантчиллыг нээснийнхээ төлөө энэ оны физикийн салбарын Нобелийн шагналыг хүртэхээр боллоо.

Стокхолм дахь Каролины хүрээлэнгийн Нобелийн хорооноос мэдээлснээр, физикийн гол асуудлуудын нэг бол квант механикийн эффектүүд илэрч болох системийн хамгийн том хэмжээ юм. Энэ оны Нобелийн шагналтнууд цахилгаан хэлхээний туршилтуудыг гүйцэтгэж, квант механикийн хонгилын үйлчлэлийг төдийгүй системийн энергийн квантчлагдсан түвшнүүдийг гараар барьж болохуйц хэмжээний системд хэрхэн илэрч байгааг харуулсан гэжээ.

Өнгөрсөн онд физикийн салбарын шагналыг Америкийн эрдэмтэн Жон Хопфилд, Британи гаралтай Канадын эрдэмтэн Жефри Хинтон нар мэдрэлийн сүлжээнүүдийн машин сургалтын талаарх суурь нээлтийг хийж, шинэ бүтээл туурвисныхаа төлөө хүртсэн билээ.

1901 онд Нобелийн шагналыг олгож эхэлснээс хойш физикийн салбарын шагналыг 118 удаа олгосон бөгөөд энэхүү нэр хүндтэй шагналыг 225 хүн хүртжээ.

Хамгийн залуу шагналтан нь 1915 онд 25 насандаа уг шагналыг хүртсэн Лоренс Брагг бол хамгийн ахмад нь 2018 оны шагналтан Артур Эшкин юм. Тэрбээр 96 насандаа энэхүү шагналыг хүртсэн байна.

BBC

iСанал болгох

АНУ-д робот ашигладаг компаниудад татвар ногдуулах саналыг хэлэлцэж байна

Г.Ган-Орхон хэйболын Ази тивийн аварга боллоо

Тейлор Свифтийн шинэ цомог эхний өдөртөө 2.7 сая хувь борлогдов

АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

iРедакцийн сонголт

Пол Жонсоны “Оюунтнууд”номын тухай

iШинэ мэдээ

Цусны донорын хуулийн төсөлд цусны чанар, донорын урамшууллын асуудлыг тусгах санал гаргав 10 мин Визийн зөвшөөрлийг хуурамчаар үйлдэх тохиолдол илэрч байгааг сэрэмжлүүлж байна 11 мин Монголын гэрэл зургийн албаны 90 жилийн ой тохиож байна 14 мин Нийслэлийн 170 мянган өрх хагас коксжуулсан түлш хэрэглэнэ 17 мин Богд хааны өвлийн ордныг сэргээн засварлахад Энэтхэгийн Засгийн газартай хамтарна 1 цаг 20 мин Нийслэлээс “Оюутны менторшип” хөтөлбөр зарлаж, 100 оюутанд санхүүгийн дэмжлэг үзүүлнэ 1 цаг 24 мин Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Энхийг сахиулагчдад төрийн одон, медаль гардууллаа 1 цаг 39 мин АНУ-д робот ашигладаг компаниудад татвар ногдуулах саналыг хэлэлцэж байна 1 цаг 45 мин Засгийн газар эдийн засгийн ач холбогдолтой төслүүдийг эрэмбэлж, хэрэгжилтийг эрчимжүүлэхээр шийдвэрлэлээ 2 цаг 7 мин "Эрдэнэс Тавантолгой"-н гүйцэтгэх захирлыг ил тод, шударгаар сонгоно 2 цаг 10 мин Пол Жонсоны “Оюунтнууд”номын тухай 3 цаг 22 мин Алтны үнэ 4019 ам.доллароос давжээ 3 цаг 35 мин “Улаанбадрах 300 МВт цахилгаан станц” 250 шинэ ажлын байр бий болгоно 4 цаг 21 мин Ази тив дэлхийн дунджаас хоёр дахин хурдтай дулаарч байна 4 цаг 23 мин Газын асуудлаарх хэлэлцээ нааштай уур амьсгалд үргэлжилж байна 4 цаг 32 мин АНУ, Канад “Алтан дээвэр” пуужингийн хамгаалалтын системийг хамтран байгуулна 4 цаг 33 мин Г.Ган-Орхон хэйболын Ази тивийн аварга боллоо 4 цаг 35 мин Европын Холбоо гангийн импортын татварыг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ 5 цаг 41 мин Гадаад харилцааны сэргэлтээс ашиг хүртэх монгол ур ухаан 5 цаг 42 мин Эрх мэдэл, албан тушаалаа урвуулан ашигласан хэд хэдэн хэргийг шүүхэд шилжүүлэв 5 цаг 44 мин

iИх уншсан

Нүүрсчиддээ барьцаалагдсан парламентыг тараахаас өөр зам үлд... О.Баасанхүү: Хууль зүйн шинэ сайдын нэр гарсныг нэлээд хүн и... Их хагарал Солийн Данзан (2) Монголчуудын мөрөөдлийн төсөл “Цагаан заан” болж хувирав уу Б.Пунсалмаа: Цаг хугацааны хайчинд шахагдаж байна гээд төсви... Монголын цахим боломж Гадаад харилцааны сэргэлтээс ашиг хүртэх монгол ур ухаан Пол Жонсоны “Оюунтнууд”номын тухай Он гарсаар 690 мянган жуулчин Монголд иржээ Алдарт “Сан-Сиро” цэнгэлдэх хүрээлэн “Милан”, “Интер”-ийн өм... Мароккод болсон жагсаалын үеэр 3 хүн амиа алдав Гадаад үгийг олон янзаар бичих асуудлыг шийдвэрлэхээр хэлэлц... “Дэлхийн хүнсний өдөр”-ийг тэмдэглэн өнгөрүүллээ Б.Жавхлан: Сангийн ажилд доголдол гараагүй, бүх санхүүжилт ү... Хагас коксон шахмал түлш баталгаажиж, гэрчилгээтэй боллоо Японы хувьцааны зах зээл түүхэн дээд амжилт тогтоолоо Францын шинэ Ерөнхий сайд танхимаа танилцуулснаасаа хэдхэн ц... “Формула-1”-ийн Сингапурын Гран-Прид Жорж Расселл ялалт байг... Ханын материал орчмын гэр хорооллыг орон сууцжуулах төсөл 95...