Улсын төсөв хэлэлцэж байгаа эгзэгтэй энэ цаг үед эрх баригч намын дотоод тэмцэл улам ширүүслээ. МАН-ын фракциуд даргын суудлын төлөө алалцаж байна. Монголын улс төрийн түүхэнд байгаагүйгээр ширүүн үзэж байна, тэд. Улс орны ажлаас урьдаар хувийн эрх ашиг, албан тушаалыг тэргүүнд эрэмбэлсэн МАН-ын их тулаан хуулиас давсан өс хонзонгоор эцэс төгсгөлгүй үргэлжлэх нь тодорхой болов.
Д.Амарбаясгалан МАН-ын даргаар батламжлагдаагүй байж намын гишүүнээ хөөж эхэллээ. Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Б.Энхбаяр гишүүнийг Хууль зүйн сайдаар томилонгуут МАН-ын дэргэдэх Хяналтын ерөнхий хороо нь шөнө дүлээр хуралдаад ийм шийдвэр гаргачхав. Тэгтэл Б.Энхбаяр гишүүн “Би нүүрсчдэд хөөгдөхгүй. Харин нүүрсчдийг эх орноосоо хөөнө” гэж мэдэгдлээ. Тэрбээр өөрийг нь хөөсөн хүмүүсийн зарим нь нүүрсний сонсголын гэрч байсан тухай баримт дэлгэснээр Ардын намын дотоод тэмцэл зөвхөн албан тушаалын маргаан бус, авлига, ашиг сонирхлын сүлжээтэй холбоотойг харуулав. Түүний талд УИХ-ын нэр бүхий гишүүд бат зогссон болохоор тэрбээр ийн зоригтой дуугарсан байх.
Яагаад гэвэл Б.Энхбаярыг хөөлөө гэнгүүт УИХ дахь МАН-ын долоон гишүүн зөрүүлээд хэвлэлийн бага хурал зарлаж, намаасаа гарна гэж мэдэгдсэн. УИХ-ын гишүүн М.Бадамсүрэн, Д.Энхтүвшин, Л.Соронзонболд, Б.Заяабал, З.Мэндсайхан, Д.Бум-Очир, Б.Хэрлэн нарын гишүүд Хяналтын хорооны шийдвэрийг дүрмийн бус, хууль зөрчсөн үйлдэл гэж эсэргүүцэв. Энэ үеэр “Ард түмний амьдрал хүнд байна, цалин тэтгэвэр хүрэлцэхгүй байхад эрх баригч нам албан тушаалын төлөө дүрэмгүй тоглолт хийж болохгүй” гэж УИХ-ын гишүүн М.Бадамсүрэн онцолсон бол Д.Энхтүвшин гишүүн “Б.Энхбаяыг намаас хөөсөн шийдвэр МАН-ын олон мянган гишүүдийн санал гэж бодохгүй байна. Үүнийг эргэн харахгүй бол МАН-аас гарах хүртэл арга хэмжээ авна” гэж хэлнэ лээ. Энэ долоо дээр нэмэгдэж өшөө хэдэн гишүүн намаас гарах акци өрнүүлээд эхэлсэн гэх яриа Төрийн ордноос дуулдаж байгаа.
Хэрэв МАН-аас татгалзах гишүүдийн тоо нэмэгдэх юм бол тэд бараг шинээр нам байгуулж ч мэднэ. Магадгүй парламентад бүлэгтэй болчих хэмжээнд ч хүрчих байх. Ингэвэл МАН жинхэнэ утгаараа хоёр тийш салж, Монголын улс төрд шинэ хуваагдал бодитоор бий болно. Цаашлаад УИХ дахь хүчний тэнцвэр өөрчлөгдөнө гэсэн үг. Парламентад олонхын статусаа хадгалж байсан МАН-ын байр суурь ганхаж, дотроосоо сөрөг хүчинтэй болж хувирна. Үр дүнд нь Засгийн газар тогтвортой байдал савлаж эхэлнэ гэх улс төрийн хүрээнийхний ажиглалт биеллээ олох биз ээ.
Тэгвэл АН энэ үед МАН-ын хагарлыг оновчтой ажигласан байна. Тэд зүй ёсны шаардлага тавилаа. УИХ дахь АН-ын зүгээс ийм ёс суртахуунгүй хүнээр төрийн эрх барих дээд байгууллагыг удирдуулахгүй гэж байна. Энэ тухай АН-ын дарга О.Цогтгэрэл “УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан болон МАН-ын өндөр албан тушаалтнууд нь авлига албан тушаал, эрүүгийн онц хүнд гэмт хэрэг үйлдсэн байж болзошгүй, мөн хуулийн байгууллагууд улстөрчдийн захиалгаар ажилладаг талаар эрх баригч намын хариуцлагатай алба хашиж байсан болон одоо ажиллаж байгаа албан тушаалтнууд мэдэгдсэнийг хууль шүүхийн байгууллага шалгаж тогтоох шаардлагатай.
Хэрэв тэдний ярьсан ноцтой мэдээлэл үнэн бол өнөөгийн УИХ-ын дарга хуулийн хариуцлага хүлээх ёстой. Асуудал эцэслэн шийдвэрлэгдэх хүртэл УИХ-ын хуралдааныг удирдах ёс зүйн эрхгүй гэж үзэж байна. Хэрэв энэ мэдээлэл худал бол гүтгэгч этгээдэд хуулийн хариуцлага хүлээлгэж, шударга ёсыг хэрэгжүүлэх зүй ёсны шаардлага үүсч байна” гэж мэдэгдлээ. Нэг ёсондоо УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан үнэн, худал нь мэдэгдэхгүй хүний амьтай холбоотой асуудалд орооцолдсон тухай өмнө Хууль зүйн сайдаар ажиллаж байсан хүн олон нийтийн өмнө ярихаар итгэл үнэмшилтэй тусчээ.
Ер нь ийм хариуцлагатай албан тушаал хашиж байсан хүн ингэж яривал хэн ч гэсэн итгэнэ л дээ. Ийнхүү МАН доторх эрх мэдлийн тэмцэл хэн нэг албан тушаалтны хувь заяаны тухай биш, төрийн тогтворгүй байдал, бүрэн эрхийн дархлаа руу гулсаж орлоо. Эрх баригчдад төрийн бодлого, ард иргэдийн амьдрал сонин биш, зөвхөн намын тамганы эзэн хэн байх нь гол асуудал болжээ. Монголын улс төрд бодлого, үзэл баримтлалын маргаан өрнөх ёстой байтал эрх мэдлийн төлөөх улайрал дийлж байна.
Хамгийн ноцтой нь МАН-ын хагаралын хор уршиг ард түмний амьдралд шууд тусна. Тэр утгаараа “Улсын төсөв чинь эзэнгүй боллоо” гэж сөрөг хүчин дуугарч байна. Албан ёсны даргатай болох хүртлээ МАН-ын дотоод зөрчил УИХ, Засгийн газар хоорондын тэмцэл болон даамжирч, Г.Занданшатарын танхим унах эрсдэлтэй нүүр тулж байгаа. Тийм болохоор АН-ынхан “Засгийн газар чинь солигдох юм уу. Хэнийх нь төсөв юм бэ. Одоо хэлэлцэгдэж байгаа нь унах Засгийн газрын төсөв юм уу. Хэрэв шинэ Засгийн газар орж ирвэл энэ оруулж ирсэн төсөв тэднийх биш болно. Ингээд Монгол Улсын төсөв чинь эзэнгүй боллоо. Үүнийгээ эзэнжүүл. Аль Засгийн газрын оруулж ирж байгаа төсөв юм бэ. Эзэнгүй төсөв хэлэлцэхгүй” гэж эрх баригчдаас асуугаад чуулганы нэгдсэн хуралдааныг хаяад гарчихлаа.
Энэ асуудал цэгцэртэл АН чуулганд суухгүй юм шиг байна. Үнэндээ энэ нь төрийн ажил зогсох, төсөв хэлэлцэгдэхгүй болох ноцтой эрсдэлийг бий болгож байна. Улсын төсөв эзэнгүйдэх, Засгийн газар унах магадлал бодитойгоор яригдаж байгаа энэ үед төрийн бодлого бүрхэг болж, ард иргэдийн амьдрал улам хүндэрнэ гэдгийг яагаад Ардын намынхан ухамсарлахгүй байна вэ. УИХ ажиллахгүй, төсөв хэлэлцэхгүй гэхээр Монгол төр хугарч байна гэсэн үг. Ингээд МАН-ын хагарал Монгол төрийн хугарал болж хувирлаа.
Өдрийн сонин
