x

ITER реакторын соронзон ороомгийг угсарч дуусгажээ

Халуун цөмийн туршилтын реактор барих ITER /International Thermonuclear Experimental Reactor/ олон улсын төслийн багийнхан уг реакторын төв цахилгаан соронзон ороомгийн зургаа дахь буюу эцсийн бүрдэл хэсгийг бүтээж дуусгажээ. Энэхүү хэт дамжуулагч цахилгаан соронзон нь нисэх онгоц тээгч хөлөг онгоцыг агаарт өргөх чадалтай юм. 

Дэлхийн 30 орны хамтын ажиллагааны бэлгэ тэмдэг болсон энэхүү амжилт нь Францын өмнөд нутагт байрлах төслийн талбайд ITER реакторыг угсрах замыг нээж өглөө. Дэлхийн хамгийн том, хамгийн хүчирхэг энэхүү хэт дамжуулагч соронзон систем нь цагариган боов хэлбэртэй токамак-реакторын "цахилгаан соронзон зүрх" болж, плазмыг асар өндөр хэмд халааж, тогтоон барьснаар халуун цөмийн урвалаар цэвэр эрчим хүч гаргах боломжтой гэдгийг батлах ёстой юм. 

Экологийн шавхагдашгүй цэвэр эрчим хүч хэмээн тооцогддог халуун цөмийн синтезийн урвалыг явуулахад шаардлагатай нөхцөлийг бүрдүүлснээр хүн төрөлхтнийг аюулгүй цахилгаан эрчим хүчээр хангахын зэрэгцээ сансар судлалд шинэ боломжуудыг нээнэ. Халуун цөмийн урвалыг явуулахын тулд Нарны цөмөөс 10 дахин халуун буюу 150 сая хэм хүртэл халсан плазмыг үүсгэж, тогтоон барих шаардлагатай байдаг. Ийм температурт плазм нь ямар ч материалаар хийсэн контейнерыг хайлуулдаг тул эрдэмтэд халсан плазмыг тогтоон барихын тулд хүчтэй соронзон орнуудыг ашиглан “үл үзэгдэх тор” үүсгэдэг.

Зургаан модулиас бүрдэх ITER-ийн төв орооомог нь 3000 орчим тонн жинтэй, 13 м өндөр ажээ. Энэхүү ороомог нь цагариг хэлбэртэй зургаан полоид соронзны тусламжтайгаар плазмыг 300-500 секундийн турш тогтоон барьж чадах соронзон орныг үүсгэх юм. 

Ороомгийн тулгуур бүтээц нь сансрын хөлгийн хөдөлгүүрийн хүчнээс хоёр дахин их буюу 60 меганьютон хүртэл ачааллыг тэсвэрлэнэ. Эрдэмтэд халуун цөмийн урвалын технологид хэдийнэ тодорхой ахиц дэвшил гаргасан, гэхдээ ITER бол плазм өөрөө халж, “шатаж буй плазмын” төлөвт шилждэг анхны реактор болох юм. Энэхүү төхөөрөмж нь 50 мегаватт эрчим хүч зарцуулан 500 мегаватт эрчим хүч үйлдвэрлэнэ гэж тооцоолж байна.

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Гадаадын иргэдийн оршин суух зөвшөөрөл, виз олголт эрс өсжээ 2 мин Тариалалтын явц 66.3 хувийн гүйцэтгэлтэй байна 3 мин Ашиглалтын шаардлага хангахгүй орон сууцнуудыг буулган дахин барилгажуулна 4 мин Нийтийн тээврийн орлого 9 тэрбум төгрөгөөр өсөж, зорчигчдын тоо 7.6 саяар нэмэгджээ 5 мин Прокурорын байгууллага зургаадугаар сарын 9-13-нд 54 мянга гаруй эрүүгийн хэрэгт хяналт тавьжээ 7 мин Сургуулийн хичээлийн жилийн бүтэц 10 жилд 12 удаа өөрчлөгдөж, 2024-2025 онд тогтвортой байв 8 мин Монгол Улс ТЗХАБ-ын Сайд нарын 52 дугаар чуулганд оролцож, төмөр замын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх санал дэвшүүллээ 9 мин Ерөнхий сайд Иргэний зориг ногоон намд зөвшилцөх санал хүргүүлжээ 15 мин “Air India” компанийн осолдсон онгоцны бүхээгийн дуу хураагчийг оллоо 19 мин ОУВС-гийн төлөөлөгчид Эдийн засгийн байнгын хороотой уулзаж, Монголын эдийн засгийн нөхцөл байдлыг хэлэлцэв 20 мин Улаанбаатарын авто замын хашлагыг байгалийн чулуун хавтангаар шинэчилж байна 21 мин Монгол, Их Британи эрдэс баялгийн салбарт хамтран ажиллах замын зураглал байгууллаа 3 цаг 45 мин “Хааны эрэлд-2025” сургуулийн хүрээнд төр, хувийн хэвшлийн оролцоог уриалсан олон улсын уулзалт боллоо 3 цаг 45 мин АТГ: Авлигын шинжтэй 112 гомдол, мэдээллийг шалгаж, 13 хэргийг шүүхэд шилжүүлэв 3 цаг 47 мин Санхүүгийн сахилга, онооны системийг нэвтрүүлэх шинэ хуулийн өөрчлөлт батлагдлаа 3 цаг 48 мин “Үе тэнгийн сургагч багш бэлтгэх” сургалтад 40 гаруй хүүхэд хамрагдаж байна 3 цаг 49 мин АН-ын бүлэг Ерөнхий сайдад эдийн засаг, төрийн хэмнэлтийн бодлогын шаардлага хүргүүлнэ 3 цаг 51 мин Сэлэнгэ, Орхон голын усны түвшин нэмэгдэж байна 3 цаг 52 мин Эрүүл мэндийн сайд анхан шатны байгууллагын цахимжилт, умайн хүзүүний хавдрын илрүүлэлтийн явцтай танилцлаа 3 цаг 52 мин Франц Гренландад Ерөнхий консулын газар нээхээр төлөвлөж байна 5 цаг 9 мин
iИх уншсан
Л.Оюун-Эрдэнэ явж, Г.Занданшатар ирэв Айлаас эрэхээр авдраа уудал: "Алт III" хөтөлбөр Г.Уянгахишиг: Улс төрийн болон нийгмийн дэмжлэг шаардлагатай... Трамп нөхцөл байдлыг чинээнд нь тулгалаа М.Энхбадрал: Ерөнхийлөгч УИХ-ыг шахсан гэж үзвэл энэ нь парл... Манай мега төслүүдийг хэн гацаадаг вэ? Элон Маск, Дональд Трамп нар түнжин хагарав Эрдэмтэд хорт хавдрыг шинж тэмдэг илрэхээс гурван жилийн өмн... Хуульч О.Батхүү: Төр нь иргэдээ гэмт хэрэгтэн болох зам руу ... Ариун дээд ном Б.Жаргалан: Дүнгээ тавиулсан хүмүүс дараагийн Засгийн газарт... Хамтарсан Засгийн газрын үлдээсэн "өв" буюу Хорин минутын хо... Гол мөрний усны түвшин буурч, зарим газарт бороо орох төлөвт... Трамп авто машины татварыг нэмэх төлөвтэй байгаагаа мэдэгдэв... Израил Ираны цөмийн байгууламжууд руу цохилт өгч, бүс нутагт... Хот байгуулалт, хууль тогтоомжийн шинэчлэлтэй холбоотой хоёр... Uber Лондонд жолоочгүй такси туршина Сэлбэ дэх “20 минутын хот”-ын бүтээн байгуулалт эхэлж, 4400 ... Жанжин клубийн замыг хэсэгчлэн хааж, шинэчилнэ Сэлбэ 20 минутын хотын бүтээн байгуулалт албан ёсоор эхэлж, ...
Top