“Сайн охин” гэдэг комплекс бол зөвшөөрдөг, дэмждэг, эелдэг, зөөлөн, аятайхан, сайн байх ёстой гэсэн мессежийг хүүхэд наснаас чинь эхлээд чиний тархинд суулгасан гэсэн үг.
Олон охидууд (шууд ба шууд бус байдлаар) хэзээ ч битгий уур уцаараа үзүүл, хүмүүс чиний хил хязгаарыг зөрчихийг зөвшөөр, бусдыг сайхан байлгахын төлөө өөрийнхөө хэрэгцээг нуух ёстой гэж хэлүүлж хүмүүжэгдсэн байдаг.
Ийм зан чанартай залуу охидуудыг гэр бүлд, нийгэмд өндрөөр үнэлдэг. Насандаа баймгүй ухаантай, том хүн шиг мундаг гэх мэтээр хэлдэг. Өөрийгөө хэр их золиосолж бусдын хэрэгцээг хангаж байгаагаар тэдний үнэ цэнэ тодорхойлогддог.
Гэхдээ “сайн охин” байх өндөр үнээр олддог: бид тав тухгүй, эвгүй байна гэдгээ хэлэх чадваргүй болно, хүнд “үгүй” гэж хэлж чадахгүй (хил хязгаар тогтоож чадахгүй), яг жинхнээсээ ямар мэдрэмжтэй байгаагаа илэрхийлж чадахгүй болно. Энэ бол хямд үнэ биш.
Ийм байдлаасаа болж охидууд хар багаасааа л “хөлдөх” эсвэл “долигнох” гэсэн траума хариу үйлдэл үзүүлээд эхэлчихсэн байдаг. Жишээлбэл: Чи бага байхдаа нагац ахынхаа дэргэд байхад үргэлж тав тухгүй байдаг байсан, тэр уудаг бас чанга дуутай, чиний зөн совин чамд түүнээс хол бай гэж хэлдэг. Сайхан сэтгэлтэй ээж чинь чиний энэ тухгүй байгааг гадарлана. Чиний тухгүй байдлыг чиглүүлж, чиний мэдрэмжийг баталгаажуулж, өөрийнхөө хил хязгаарыг хүндэлж байхыг зааж сургахын оронд ахыгаа зүгээр л тэвэр гэж хэлнэ. Энэ бол эелдэг зан. Чи “бүдүүлэг” харагдаж болохгүй.
Харагдах байдал бол дотоод мэдрэмжээс илүү чухал гэдэг маш тодорхой мессежийг хүүхэд хүлээн авч байгаа. Сайн охин бүдүүлэг харагдаж болохгүй. Ахыгаа тэвэрсэнээр охины бие хөлдөх төлөвт орно. Бага багаар тэр охин бусдад таалагдаж, эргэн тойрны хүмүүсээ аятайхан байлгахын тулд өөрийн сэтгэл хөдлөлөөсөө холбоо тасарахад суралцана.
Иймэрхүү нөхцөл байдлууд хүүхэд насанд удаа дараа үргэлжилж, сайн охины нийгэмд тоглох дүр бол бусдад таалагдах юм байна гэж итгэж өсдөг. Тэр үргэлж бусад намайг юу гэж бодож байгаа бол, би ямар харагдаж байгаа бол, намайг гайгүй хүлээж авсан байгаа гэж боддог хүн болно.
Хөлдөх буюу өөрөөсөө холбоо тасрах төлөв байдалд биш үедээ сайн охин долигнох, зусардах төлөвт оршдог: бусдын таалалд нийцэх, зөвшөөрөх, бусдын үгээр явах, хэрүүл зөрчлөөс зугтах.
Сайн охид харилцааны чухал ур чадварууд болох: өөрийнхөө хэрэгцээг хэлж ярих, хил хязгаараа тогтоох, зөрчил маргааныг давж гаран шийдэл олох гэх мэтэд суралцаагүй байдаг.
Ерөнхийдөө сайн охидууд уур уцаартай болдог. Маш их уур уцаартай. Гэхдээ тэр уур уцаараасаа айж яв гэж заалгасан.
Түүний уур уцаар байх ёстой зүйл, түүний амьдралын зорилго бусдад таалагдах биш, харин өөрийнхөөрөө байх гэдэг үнэнийг ойлгож сэрэх хүртлээ “сайн охин” миний л нэг юм болохгүй байна гэж итгэсээр л байх болно.
The Holistic Psychologist
Орчуулсан: Freealance Journalist
