x

Шинжлэх ухаанаар ажиллаад бас санхүүгээр амжилттай байхын тулд юу хийх ёстой вэ?

Францын химич Анри Муассан нүүрстөрөгч дээр зуу дахь туршилтаа хийсний дараа 1893  онд микроскопоор хатуу биетийн бичил хэсгийг олж харжээ. Алмаз! Тэр нь түүний аврал болов. Нээлт нь  пиелонефрит гэдэг өвөрмөц бус нянгийн үүсгэсэн бөөрний аяганцар төвшинцрийн салст бүрхэвч, завсрын эдийг хамарсан өрөвсөлт өвчтэй  хүүгээ эвчлүүлэх мөнгө олоход нь тус болов. Хиймэл алмаз нь  байгалийн хольцгүй учир  үнэт чулууны засал хийхэд  амар байдаг

«Байгаль ба хүмүүс»  сэтгүүлийн долоодугаар сарын дугаарт Муассанөөрийн туршилтын тухай бичжээ. Солирыг судалсан  франц эрдэмтэн  тэндээс  алмазын  хэсгийг олсон ба  металлд ууссан  нүүрстөрөгч   өндөр даралтын дор алмазын хэсгүүд болон хувирсан гэж тэр үзжээ. Тэгээд Муассан нүүрс төрөгчийн нэг хэлбэр болсон нүүрсийг аван  түүнийг  төмөр цилиндрт  шахан дүүргээд дараа нь  цилиндрийг  хайлуулан  усанд хийн хөргөжээ. Эрс хурдтайгаар хөргөсний хатуу металлын  гадрага үүсэн тэр нь  дотор нь байсан нүүрсэнд  хангалттай даралтыг   ханган өгсөн байв. Мауссан  хольцийг  хөргөөж  түүнийг  хлор, устөрөгчийн хүчлээр  боловсруулахад  хольцоос  нягт графит мэтийн бага  зэргийн  нүүрс төрөгч  ялгаран гарчээ. Хаан водка ба буцалсан  хүрийн хүчлийн боловсруулалтад оруулсны дараа тэр нь 0,2 мм-ийн диаметртай алмазын хэсгүүд болон талсжсан байна. Тэдний үнэт чулууны мастерүүд дуртайяа худалдан авч  байв. Ийнхүү тэр мөнгөтэй болоод  хүүгээ сайн эмнэлэгт хэвтүүлэн эмчлүүлсэн төдийгүй  Анригийн өөрийнх нь дуртай фтор  туршилт хийх  ажилдаа ч  хөрөнгө олжээ. Энэ ажиллаараа тэр 1906 оны Нобелийн химийн шагнал авчээ.

Япон, 1893 он
Сувд  ургуулахаар  эртнээс оролдсон Кокити Микимото  гэдэг япон наймаачин  туршилтынхаа нэг  зөөлөн биетийн хатуу  хальсыг 1893 оны долоодугаар сарын 11-нд   ээлт удаагаа нээгээд  түүнээс анхны  хиймэл сувдыг олж харжээ.

Микимото  сам хорхой зардаг наймаачнаар  эхлээд бизнесээ эрхэлжээ. Дараа нь тэр далай судлаач профессор Мицүкүритай  танилцсаны дараа амьдрал нь өөрчлөгдөв. Мицүкүри  түүнд  хатуу хальсанд  гадны ямар нэгэн биет ороход нялцгай биетэн өөрийн танан  шүүсээр түүнийг хучин авахад сувд  төрөн  өсдөг  гэдгийг ярьжээ. Профессор түүнд саяхны нээлтээ ярихдаа  худалдахаар үржүүлж байгаа  акоя гэдэг сам хорхой дээр туршилт хийж үзэхийг зөвлөжээ.  Микимото 1890 онд  ажилдаа оров. Тэр  элсний  янз бүрийн ширхгийг  шилэн аваад сам хорхойнхоо янз бүрийн хэсэгт нь наалдуулж,  усны  хэм ба давсны найруулгыг  орчин нь планктон гэх бичил амьтнаар хангагдсан байхыг анхаарч  хянаж ирэв. Гэтэл нялцгай биетнүүд  гадны  биетийг  гулиган түрж бас дээр нь планктоны өвчин  сам хорхойнуудыг нь хиаруулж байв.  Эцэст нь тэр  сам хорхойн дундаа танын жижг бөмбөлөг байрлуулав. Туршилт нь амжилттай  болов. Анхны 1893 оны  нь хагас бөөрөнхий байлаа.  Хожим тэр бөөрөнхий сувд ургуулах технологийг бүтээсэн юм. Хожим тэрээр  гоёл чимэглэлийн дэлгүүрийн сүлжээ нээж саятан болжээ. 

Хариулт: Шургуу буцашгүйгээр нэгэн туршилтыг давтах, 101 туршилт амжилт авчирна гэсэн найдлагатайгаар зүтгэх.

Эхсурвалж: Library of Congress via Wikimedia Commons

 

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Н.Баярсайхан: Төгрөгийн ханшийн доройтлыг зогсоох боломжтой 3 мин Улаанбаатарт өдөртөө 20 хэм хүйтэн 10 мин “Нэр нь үл мэдэгдэх цэргийн бунхан”-д цэцэг өргөж, хүндэтгэл үзүүллээ 15 мин Үндэслэлгүй үнэ 15 цаг 31 мин Төр нь нийгмээ зориуд энэ зам руу сошиалаар хүзүүдэж чирсэн 15 цаг 45 мин Ц.Энхбатад оноосон бүх насаар хорих ялыг хэвээр үлдээжээ 15 цаг 48 мин Томуугийн өвчлөл нэмэгдсэнтэй холбогдуулан нийслэлд 1280 ор дэлгэв 15 цаг 56 мин Самарканд дахь CITES-ийн чуулганд Монгол Улс ховор амьтны хамгааллын байр сууриа илэрхийлэв 15 цаг 57 мин Сингапур дунд сургуулийн сурагчдын ухаалаг утасны хэрэглээг бүрэн хориглоно 15 цаг 58 мин Согтуугаар жолоо барьсан 487 хүний холбогдох хэргийг шүүхээр шийдвэрлүүллээ 16 цаг 1 мин Виза картын мэдээллээр 2.1 тэрбум төгрөг хулгайлсан хэрэг шүүхэд шилжлээ 16 цаг 2 мин Улсын хэмжээнд ХДХВ/ДОХ-ын нийт тохиолдол 423 болжээ 16 цаг 3 мин Улаанбаатарт шөнөдөө 31 хэм хүйтэн 16 цаг 5 мин “Багахангай–Хөшигийн хөндий” чиглэлийн төмөр замын бүтээн байгуулалт хэвийн үргэлжилж байна 16 цаг 50 мин “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 11 дүгээр сард 2.4 сая тонн нүүрс борлуулжээ 16 цаг 52 мин Гэмт хэрэгтэй холбоотой 91 гомдлыг шалгаж, 11 хэргийг шүүхэд шилжүүлэх санал гаргав 16 цаг 54 мин Налайх дахь 140-р цэцэрлэгийн 50 ортой өргөтгөл ашиглалтад орлоо 16 цаг 54 мин Дашинчилэн сум шинэ эмнэлэгтэй болж, яаралтай тусламжийн хүртээмж сайжрав 16 цаг 55 мин Киргизийн ээлжит бус сонгуульд Ерөнхийлөгч Жапаровын талынхан давамгайлж байна 17 цаг 10 мин Х.Нямбаатар: Түүхий нүүрс хэрэглэдэг байгууллагуудыг шат дараатай цахилгаан, хийн халаалт руу шилжүүлнэ 17 цаг 13 мин
iИх уншсан
Хөрөнгө оруулагчтай “нэг хэлээр” ярьж байж хөрөнгө оруулалты... ХАА Яамыг Хэрлэн Баян-Улаанд өвөлжүүлье! МАН-ынхан “Манай даргыг нуувчинд нь нухах гэж байна” гээд ху... Монголын ард түмний амин зуулга юу юм бэ П.Наранбаяр: Нийслэлд 1-9 дүгээр ангийн хичээлийг цахимд шил... УИХ-ын гишүүн А.Ундраа Мексикийн парламентын бүлгийн удирдла... Ц.ХУЛАН: Би өлссөн, даарсан. Гэхдээ ном бичсэнээрээ хожсон Стратегийн ач холбогдол бүхий бүтээгдэхүүний хангалтыг дэмжи... Хөрөнгө оруулалтын санал боловсруулах сургалт, уулзалт зохио... МУИС-ийн багш нар япон хэлийг 9000 гаруй оюутанд заажээ Дархан-Уул аймагт төрийн жинхэнэ албан хаагчдын тангараг өрг... Академич Аюурын Дулмааг Хөдөлмөрийн баатар цолоор шагналаа МОНЦАМЭ агентлаг солонгос хэлний редакц байгуулж, мэдээгээ т... АНУ Афганистанаас ирсэн цагаачдын хүсэлтийг түр зогсоов Украины дайныг зогсоох төлөвлөгөөг хэлэлцэх уулзалт ирэх дол... “Physical: Asia” шоуны монгол багтай аялал жуулчлалын чиглэл... Ж.Нямаа: Ирээдүйгээ хамгаалах хамгийн хүчтэй хэлбэр нь үнэнт... “Alibaba” хиймэл оюун ухаант “Quark” нүдний шилээ танилцуулж... А.Амартүвшин: “Тавантолгой түлш”-ийн дээжүүдийн бүх шинжилгэ... “Өвлийн идэш-2025” өргөтгөсөн худалдаа Төв цэнгэлдэх хүрээлэ...
Top