Халхын Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээс ЮНЕСКО-д бүртгэгдлээ

2023/05/25

ЮНЕСКО-ийн “Дэлхийн дурсамж” хөтөлбөрийн Олон Улсын баримтат өвийн жагсаалтад “Халхын Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээс” (Stone Inscriptions of Tsogtu Khung-Taiji, Prince of Khalkha) бүртгэгдлээ.

БНФУ-ын нийслэл Парис хотноо 2023 оны тавдугаар сард хуралдсан ЮНЕСКО-ийн "Дэлхийн дурсамж" хөтөлбөрийн Олон улсын зөвлөлдөх хорооны хурлаар гишүүн орнуудаас нэр дэвшүүлсэн баримтат өвийн материалыг судлан хэлэлцэж, 64 хосгүй үнэт дурсгалыг тус хөтөлбөрийн Олон улсын баримтат өвийн жагсаалтад бүртгэсний дотор Монгол Улсаас нэр дэвшүүлсэн Халхын Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээс өв багтжээ.

Эрдэмтэн, судлаачид Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээсийг Чин гүрнээс өмнөх үеийн Буддын шашны яруу найргийн хэв маягийг шингээсэн 17-р зууны Монголын яруу найргийн хосгүй бүтээлд тооцдог. Уг бичээс нь Лигдэн Хутагт Хааны үед Манжийн эзлэн түрэмгийлэх бодлогыг эсэргүүцэн тэмцсэн монголчуудын эв нэгдлийг харуулсан түүхэн бүтээл билээ.

ЮНЕСКО-ийн Баримтат өвийн олон улсын жагсаалтад өнөөдрийн байдлаар нийт 430 баримтат өв бүртгэгдээд байна. Үүнд 5 баримтат өв манай улсаас бүртгэгдсэн. 2011 онд Лувсанданзаны "Алтан товч", "Монгол Шунхан Данжуур", 2017 онд "Есөн эрдэнийн Ганжуур" бүртгэгдээд байсан бол ийнхүү энэ онд “Халхын Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээс” бүртгэгдлээ.

Бүртгэлийн үндсэн шалгууруудаас танилцуулахад баримтат өв нь өөрийн анхны жинхэнэ эхээр байхаас гадна эх төрх байдлаа сайн хадгалсан байх, дэлхий дахинаа үнэ цэн, ач холбогдолтой байх, Дэлхийн түүх, хүн төрөлхтний соёл иргэншилд онцгой бөгөөд үлэмж нөлөө үзүүлсэн байх учиртай аж.

Ташрамд дурдахад, дэлхийн баримтат өвийн үнэт дурсгал үй олноороо дахин нөхөгдөхгүйгээр элэгдэж, гэмтэж, устан алга болж байгааг зогсоох шаардлага байгааг харгалзан үзэж ЮНЕСКО 1992 онд тэдгээрийг хадгалж, хамгаалах зорилгоор "Дэлхийн дурсамж" хөтөлбөрийг эхлүүлсэн.

Баримтат өвийг олон улсын болон бүс нутгийн өвийн бүртгэлд бүртгэх замаар олон улсын, бүсийн, үндэсний ач холбогдол бүхий өвийн хамгаалалтыг дэмжин баталгаажуулах, тэдгээрийг хамгаалах ухамсар ойлголтыг гишүүн орон, ард иргэдэд нэмэгдүүлэх, ийм төрлийн өвийг хамгаалах талаар гишүүн орнуудын дотор хамтын ажиллагаа, харилцан солилцоог хөгжүүлэхэд тус хөтөлбөрийн үйл ажиллагаа чиглэгддэг байна.

iСанал болгох

Украинд зориулан 4 тэрбум ам.долларын зэвсэг худалдан авна

Ирээдүйгээ хамгаалах хамгийн хүчтэй хэлбэр нь үнэнтэй нүүр тулгах урлаг

Биткоины ханш 6.4 хувиар өсөв

АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

iРедакцийн сонголт

Үндэслэлгүй үнэ

iШинэ мэдээ

Хан-Уул дүүрэг 25 шинэ техник авч, цас цэвэрлэгээний ажлыг нэмэгдүүлжээ 8 цаг 55 мин 3933 нэгж талбар чөлөөлснөөр 11,575 айлын орон сууц барих боломж бүрдлээ 8 цаг 56 мин Өнөөдрийн байдлаар шатахууны 370 вагон УБТЗ-д байршиж байна 8 цаг 57 мин Улаанбаатарт шөнөдөө 20 хэм хүйтэн 8 цаг 59 мин Неймар 3 жил 8 сарын дараа хет-трик хийлээ 9 цаг 0 мин УИХ-ын дарга Н.Учрал 58 ажлын хэсгийн захирамжийг хүчингүй болголоо 9 цаг 2 мин Гурван настай энэтхэг хүү ФИДЕ-гийн чансаанд бичигдлээ 9 цаг 3 мин Азид аадар бороо, үерийн улмаас амиа алдсан хүний тоо 1400-гаас давжээ 9 цаг 3 мин Х.Ганхуяг: Онцгойгийн алба хаагчдын нийгмийн баталгааг сайжруулахад анхаарна 11 цаг 20 мин Дуучин Майли Сайрус сүй тавьснаа зарлалаа 11 цаг 21 мин Домогт хоккейчин У.Гретцки ДАШТ-ий сугалаанд оролцоно 11 цаг 23 мин 200 мянган жилийн турш тусгаарлагдсан эртний хүмүүсийн үлдэгдлийг Өмнөд Африкт илрүүлжээ 11 цаг 24 мин Хүүхдийн мөнгийг 12-р сарын 18-нд, ахмадын насны хишгийг 22-нд олгоно 11 цаг 26 мин Явган хүний гарцан дээр хүүхэд автомашинд мөргүүлж гэмтжээ 12 цаг 44 мин Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвөөс яндан, зуух хөөлөх болон шинэчлэх ажлыг тогтмол зохион байгуулж байна 12 цаг 50 мин Х.Нямбаатар: Энэ онд 3933 нэгж талбар чөлөөлж, орон сууц, дэд бүтцийн төслүүдийг эхлүүллээ 12 цаг 51 мин Нийслэлийн томоохон 16 төслийн явцыг хэлэлцсэн шуурхай хуралдаан боллоо 12 цаг 52 мин “Монгол ур чадвар-2025” уралдааны гагнуурын II шат эхэллээ 12 цаг 52 мин Улаанбурхны шинэ тохиолдол бүртгэгдэж, нийт өвчлөл өсөв 12 цаг 54 мин Алмаазны үнэ суларсан хэвээр байна 12 цаг 55 мин

iИх уншсан

Хөрөнгө оруулагчтай “нэг хэлээр” ярьж байж хөрөнгө оруулалты... ХАА Яамыг Хэрлэн Баян-Улаанд өвөлжүүлье! Үндэслэлгүй үнэ УИХ-ын даргын төөрүүлсэн Дэгийн даргын томилгоо МАН-ынхан “Манай даргыг нуувчинд нь нухах гэж байна” гээд ху... Монголын ард түмний амин зуулга юу юм бэ Хөрөнгө оруулалтын санал боловсруулах сургалт, уулзалт зохио... МУИС-ийн багш нар япон хэлийг 9000 гаруй оюутанд заажээ МОНЦАМЭ агентлаг солонгос хэлний редакц байгуулж, мэдээгээ т... Украины дайныг зогсоох төлөвлөгөөг хэлэлцэх уулзалт ирэх дол... “Physical: Asia” шоуны монгол багтай аялал жуулчлалын чиглэл... “Alibaba” хиймэл оюун ухаант “Quark” нүдний шилээ танилцуулж... А.Амартүвшин: “Тавантолгой түлш”-ийн дээжүүдийн бүх шинжилгэ... “Өвлийн идэш-2025” өргөтгөсөн худалдаа Төв цэнгэлдэх хүрээлэ... Энэтхэг Монголын коксжих нүүрсийг импортлохоор судалж эхэллэ... Янжуурын утаа ярьж суух цаг яг мөн үү? Төмөр хайсанд орооцолдсон бугыг авран байгальд нь тавьжээ Амгалан амаржих газарт арваннэгдүгээр сард 510 эх амаржжээ MH370 онгоцыг хайх ажиллагааг энэ сарын сүүлчээр дахин эхлүү... Монголбанк өнгөрсөн сард 899.5 кг үнэт металл худалдан авчээ...