Халхын Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээс ЮНЕСКО-д бүртгэгдлээ

2023/05/25

ЮНЕСКО-ийн “Дэлхийн дурсамж” хөтөлбөрийн Олон Улсын баримтат өвийн жагсаалтад “Халхын Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээс” (Stone Inscriptions of Tsogtu Khung-Taiji, Prince of Khalkha) бүртгэгдлээ.

БНФУ-ын нийслэл Парис хотноо 2023 оны тавдугаар сард хуралдсан ЮНЕСКО-ийн "Дэлхийн дурсамж" хөтөлбөрийн Олон улсын зөвлөлдөх хорооны хурлаар гишүүн орнуудаас нэр дэвшүүлсэн баримтат өвийн материалыг судлан хэлэлцэж, 64 хосгүй үнэт дурсгалыг тус хөтөлбөрийн Олон улсын баримтат өвийн жагсаалтад бүртгэсний дотор Монгол Улсаас нэр дэвшүүлсэн Халхын Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээс өв багтжээ.

Эрдэмтэн, судлаачид Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээсийг Чин гүрнээс өмнөх үеийн Буддын шашны яруу найргийн хэв маягийг шингээсэн 17-р зууны Монголын яруу найргийн хосгүй бүтээлд тооцдог. Уг бичээс нь Лигдэн Хутагт Хааны үед Манжийн эзлэн түрэмгийлэх бодлогыг эсэргүүцэн тэмцсэн монголчуудын эв нэгдлийг харуулсан түүхэн бүтээл билээ.

ЮНЕСКО-ийн Баримтат өвийн олон улсын жагсаалтад өнөөдрийн байдлаар нийт 430 баримтат өв бүртгэгдээд байна. Үүнд 5 баримтат өв манай улсаас бүртгэгдсэн. 2011 онд Лувсанданзаны "Алтан товч", "Монгол Шунхан Данжуур", 2017 онд "Есөн эрдэнийн Ганжуур" бүртгэгдээд байсан бол ийнхүү энэ онд “Халхын Цогт Хунтайжийн Хадны Бичээс” бүртгэгдлээ.

Бүртгэлийн үндсэн шалгууруудаас танилцуулахад баримтат өв нь өөрийн анхны жинхэнэ эхээр байхаас гадна эх төрх байдлаа сайн хадгалсан байх, дэлхий дахинаа үнэ цэн, ач холбогдолтой байх, Дэлхийн түүх, хүн төрөлхтний соёл иргэншилд онцгой бөгөөд үлэмж нөлөө үзүүлсэн байх учиртай аж.

Ташрамд дурдахад, дэлхийн баримтат өвийн үнэт дурсгал үй олноороо дахин нөхөгдөхгүйгээр элэгдэж, гэмтэж, устан алга болж байгааг зогсоох шаардлага байгааг харгалзан үзэж ЮНЕСКО 1992 онд тэдгээрийг хадгалж, хамгаалах зорилгоор "Дэлхийн дурсамж" хөтөлбөрийг эхлүүлсэн.

Баримтат өвийг олон улсын болон бүс нутгийн өвийн бүртгэлд бүртгэх замаар олон улсын, бүсийн, үндэсний ач холбогдол бүхий өвийн хамгаалалтыг дэмжин баталгаажуулах, тэдгээрийг хамгаалах ухамсар ойлголтыг гишүүн орон, ард иргэдэд нэмэгдүүлэх, ийм төрлийн өвийг хамгаалах талаар гишүүн орнуудын дотор хамтын ажиллагаа, харилцан солилцоог хөгжүүлэхэд тус хөтөлбөрийн үйл ажиллагаа чиглэгддэг байна.

iСанал болгох

Дональд Трамп, Владимир Зеленский нарын энхийн хэлэлцээ үр дүнд хүрсэнгүй

Ойрын өдрүүдэд ихэнх нутгаар хүйтэрч, салхи ширүүснэ

Францын жүжигчин Брижит Бардо 91 насандаа таалал төгсөв

АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

iРедакцийн сонголт

Ажилгүйдэл дүүрэн, амралт цэнгэл нь их...

iШинэ мэдээ

Ерөнхий сайд хилийн цэргийн бэлэн байдалд гэнэтийн шалгалт хийлээ 8 цаг 46 мин Улаанбаатарт шөнөдөө 26 хэм хүйтэн 11 цаг 36 мин Монголын уран бүтээлчид Бээжингийн биеннальд оролцож байна 11 цаг 38 мин Магнус Карлсен шатрын түргэн тоглолтын дэлхийн аварга боллоо 11 цаг 38 мин Францын жүжигчин Брижит Бардо 91 насандаа таалал төгсөв 11 цаг 40 мин Доктор Т.Зэвгээд Ардын багш цол хүртээв 11 цаг 43 мин Монголд анх удаа робот мэс засал хийлээ 15 цаг 27 мин БНХАУ Тайванийн ойролцоо байлдааны буудлагатай цэргийн сургуулилалт хийнэ 15 цаг 28 мин УИХ-ын дарга иргэдийг үнийн өсөлтөөс хамгаалах 16 багц арга хэмжээ танилцуулав 15 цаг 28 мин Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн дээд одон, медаль гардууллаа 15 цаг 30 мин Дональд Трамп, Владимир Зеленский нарын энхийн хэлэлцээ үр дүнд хүрсэнгүй 15 цаг 32 мин Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолын ойн мэндчилгээ дэвшүүлэв 15 цаг 35 мин В.Зеленский, Д.Трамп нар Орос, Украины дайныг зогсоох төлөвлөгөөг хэлэлцэнэ 17 цаг 47 мин Үндэсний эрх чөлөөг тунхаглаж, тусгаар тогтнолоо сэргээсэн хүндэтгэлт өдрийн утга учир 17 цаг 52 мин АНУ-ын зүүн хойд нутгийг хүчтэй цасан шуурга дайрч, нислэгүүд цуцлагджээ 17 цаг 52 мин Японд 67 машин мөргөлдөж, хоёр хүн амиа алджээ 17 цаг 54 мин Энэ долоо хоногт болох онцлох үйл явдлын тойм 17 цаг 58 мин Зарим хилийн боомт баярын өдрүүдэд амарна 18 цаг 1 мин Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114 жилийн ойн өдөр тохиож байна 18 цаг 1 мин Өнөөдөр болох үйл явдлууд 18 цаг 2 мин

iИх уншсан

Б.Пүрэвдорж: Нөөцийн саванд 130 мянган тонн хуурамч шатахуун... Эдийн засгийн эрх чөлөө гэж нэрлээд, төрийн оролцоог хэвээр ... Дэлхийн зургаан CEO-гийн манлайллын сургамж Зул сар ба Шинэ жил Х.Баасанжаргал: Ардчилсан нам сөрөг хүчнийхээ ажлыг хийж чад... Ажилгүйдэл дүүрэн, амралт цэнгэл нь их... Ч.Ганбаяр: Миний хүү яагаад ч амиа хорлох хүүхэд биш Монгол энхийг сахиулагчид 267 дүрвэгчийг аюулгүй шилжүүлэн б... Хужирт сум, Мацү-Үра хотын хамтын ажиллагаа олон салбарт тэл... Шинэ төрлийн залилах гэмт хэргээс сэрэмжлүүлж байна Улсын аварга малчин шалгаруулах журамд өөрчлөлт оруулав Казахстан 3.9 сая тонн үр тариа экспортолжээ Сөүл дэх Монголын ЭСЯ-ны албан тушаалтан согтуугаар жолоо ба... Чингэлтэй дүүргийн хоёр том зуухыг шингэрүүлсэн хийн түлшинд... Зудын эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх ажлын хүрээнд улсын нөөц... Нийслэлийн 49-р сургууль сэргээгдэх эрчим хүчинд шилжлээ Чихрийн шижин 1-р хэв шинжтэй хүүхдүүд сахар хэмжих сенсор т... Нийслэлд 3933 нэгж талбарт газар чөлөөлжээ Г.Занданшатар: Унасан эдийн засаг сэргэсэн, валютын нөөц 6.5... “Хааны эрэлд” олон улсын сургуульд Кувейт Улсын төлөөллийг у...