x

Ерөнхийлөгчийн хориг парламентын чадамж шалдаа буусныг харууллаа

АН-ын дарга асан З.Энхболд парламентын спикер, МоАХ-ны гишүүн Р.Бурмаа Хүнс, хөдөө аж ахуйн сайд байхад УИХ-аар Халх голд чөлөөт бүс байгуулах 75 дугаар тогтоолыг баталж байлаа. Үндэсний Их баяр наадмаас яг хоёр хоногийн өмнө буюу 2015 оны долдугаар сарын 9-нд юм. Энэ хүрээнд Дорнод аймгийн Халх гол суманд 500 мянган га газрыг гадаад, дотоодын иргэдэд түрээслүүлэн, өмчлүүлэх замаар эдийн засгийн эргэлтэд оруулах байв. Гэвч Дорнодоос сонгогдсон гишүүд төдийгүй сумын иргэдийн эсэргүүцэлтэй тулгарч, УИХ-ын тогооноос хальж улсын зовлон болохтой зэрэгцэн 75 дугаар тогтоол бүгдэрсэн түүхтэй. Үүнтэй агаар нэг хуулийн төсөл энэ парламентын үед, Г.Занданшатарыг УИХ-ын даргаар ажиллах хугацаанд дахин давтагдлаа. "МАН хүний эрхийг дордуулахыг хэрхэвч дэмжихгүй" хэмээн тунхагладаг Д.Амарбаясгалан Хэрэг эрхлэх газрын даргын албыг намын генсектэй хавсран ажиллаж буй цаг хугацаанд.

Сайд асан Р.Бурмаа хаврын чуулганы хаалт, наадмын уур амьсгалын сиймхийгээр төслөө сэм хэлэлцүүлж батлуулсан бол энэ удаад үг хэлэх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх Ардчилсан Үндсэн хуулийн язгуур эрхийг хясан боогдуулж, хязгаарлах хуулийг Г.Занданшатарын даргалдаг ангийнхан 48 цагийн дотор л шийдвэрлэж нэн шинэхэн түүх бичив. Нэр нь Олон нийтийн сүлжээнд хүний эрхийг хамгаалах, автор нь Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайд Н.Учрал.

Туршлагатай парламентч Ц.Мөнх-Оргил "Ингэж даналзаж болохгүй шүү?" гэж ганцаараа сануулсан ч тусыг олоогүй. Засгийн газрын нэрийн өмнөөс яаралтай горимоор өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслийг ногоон гэрлээр төвөггүйхэн "эх барив". Шаварт унасан шарын эзэн гэгчээр сайд Н.Учрал нүүрээ улалзуулж, олон нийтээс хамгийн их эгдүүцэл, эсэргүүцлийг өөртөө төвлөрүүлж буйгаас бусдаар хуулийн төслийн талаар байр сууриа илэрхийлэх гишүүн гарсангүй. Баталсан хуулийнхаа заалттай бүрэн уншиж танилцаагүй юу? эсвэл Бүлгийн хуралдаанаар саналаа багцлаад орсон уу? хэлж мэдэхгүй бүдүүн бараг байдлаар дэмжсэн санал өгчихөөд намрын чуулганы хаалттай хамт сураг алдарцгаав.

Угтаа бол хууль санаачлагчийн зүгээс төслөө боловсруулж, УИХ-ын босго давуулсан өдрөөс уншиж, танилцах, алдааг нь засч сайжруулах, ашиг сонирхлын зөрчил шингэхээс урьдчилан сэргийлж, сануулах нь УИХ-ын гишүүнд хуулиар олгосон бүрэн эрх. Хуулиа уншиж, судлах, санаачилж, боловсруулах гэж л тэд тэнд суудаг, дардаг товчлуур нь тийм үүрэгтэй. Гэвч гэрэл цохиулсан өдөртөө хэлэлцүүлээд 48 цагийн дотор баталсан хуулийн үр дагавар энэ парламентын чадамжид эргэлзээ төрүүлж эхэллээ.

2.

Хэрвээ сайд Н.Учрал гэдийсээр, УИХ-ын гишүүд нь гүлдийсээр баталсан хуулиа "хамгаалсан" бол хоёрдугаар сарын 1-нээс хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж, албажихаар байв. Үр дүнд нь нийгмийн сүлжээн дэх иргэдийн үзэл бодлоо илэрхийлэхэд цензур тогтоож, хуулийн шалгуур, заалтад нийцээгүйг устгаж, хаах заалт хэрэгжихээр байлаа. Урдаа БНХАУ, хойноо ОХУ гэсэн үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө нь хамгийн хаалттай, хатуу хориг хязгаарлалттай хоёр их гүрний дунд орших "Ардчиллын баянбүрд" гэгдэх нэршлээ Монгол Улс гээж, бүрмөсөн баллуурдахаас өөр аргагүйд хүрнэ гэсэн үг. Гагцхүү нийгмийн сэтгэхүйг бүхэлд нь ундууцуулж, бухимдуулсан уур амьсгалын дундуур Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Үндсэн хуулиар олгосон бүрэн эрхийнхээ дагуу хориг тавьснаар сая нэг намжаав. Үндэслэл нь олон нийтийн оролцоо, мэргэжлийн байгууллагуудын саналыг тусгаагүй яаран баталсан эл хууль Ерөнхийлөгчийн хориг тавих эрхэнд халдсан болохыг Хуулийн бодлогын зөвлөх А.Бямбажаргал онцлоно лээ.

Өөрөөр хэлбэл, 48 цагийн дотор баталсан Олон нийтийн сүлжээнд хүний эрхийг хамгаалах тухай болон түүнийг дагалдсан хуулийг хэрэгжилтийг хоёрдугаар сарын 1-нээр тогтоосон нь Үндсэн хууль, УИХ-ын Дэгийн тухай хуулийн холбогдох хэсгүүдийг зөрчжээ. Ядаж л олон нийт, мэргэжлийн байгууллагын саналыг тусгасан бол анхнаасаа ийм нөхцөл рүү оруулж, хийдэл гаргахгүй нь лав. Зөвхөн Засгийн газрын хуралдаан, намын Бүлгийн шийдвэрт түшиглэж, бас найдсан ч хүчин төгөлдөр хэрэгжих хугацаанаасаа өмнө хоригт орж, нь ийнхүү хад мөргөлөө. Нийгмийн сүлжээнд хүний, хүүхдийн эрхийг хамгаалахад чиглэсэн гэх гоё "шошго" бүхий агуулгад нь биш хэлэлцэж, батлах үйл явц нь өөрөө холбогдох хуулийг зөрчсөн учраас Ерөнхийлөгчийн зүгээс хориг тавьсан нь энэ.

Хоригийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн гуравны хоёр нь хүлээж аваагүй тохиолдолд хууль хэвээр үлдэж, хүчин төгөлдөр мөрдөгдөөд явах заалттай. Хуулийг батлахад 51 гишүүн оролцсоноос 12 дэмжээгүй. Дэмжсэн 39 гишүүн баталсан хуулиа хамгааллаа гэж бодоход гуравны хоёр гэсэн босгонд хүрэхгүй. Дор хаяж 50+1 гишүүн Ерөнхийлөгчийн хоригийг сөрж байж сайд Н.Учралын хууль "амь орно" гэсэн үг. Өнөөдрийн нөхцөлд магадлал нь тун бага. Ямар хууль баталж буйгаа ч хараагүй, төсөлтэйгөө танилцаагүй атлаа харанхуй дэмжиж санал өгсөн гишүүд Ерөнхийлөгчийн талд зогсоно уу гэхээс дахин азаа үзэхгүй. Эсрэгээрээ хоригт дөрөөлж хүний эрхтэй холбоотой асуудлаар иргэддээ "хайр" зарласан, утга уянгын халилтай гишүүдийн байр суурь олширч таарна. Үндсэндээ Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн бүрэн эрхийн хугацаан дахь анхны хоригийг хүлээж авахаас өөр сонголт үгүй.

Гол нь Ерөнхийлөгчийн хориг одоогийн парламентын чадамж шалдаа буусныг харуулсан бодит жишээ болж үлдэх нь. Өчигдөрхөн дэмжиж баталсан хуулийнхаа заалт, үйлчлэлийн хүрээг өнөөдөр нь мэдэхгүй мэлзэж буй УИХ-ын гишүүд маргааш ямар хууль оруулж ирж батлах вэ? гэдэг нь эргэлзээтэй бас болгоомжлол төрүүлэх шалтгаан. Ерөнхий сайд, МАН-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнийн хувьд тогтолцооны өөрчлөлт хийх зайлшгүй шаардлага бий болсныг ил тод илэрхийлэх болсон ч Үндсэн хууль, Дэгийн тухай хуулиа зөрчсөнөө ч мэдэхгүй хууль баталж суугаа УИХ-ын гишүүдэд тийм чадамж, ёс суртахуун нь бий юү? гэдэг нь өөрөө АСУУЛТЫН ТЭМДЭГ. Эс бөгөөс сайн дураараа тарахаас өөр сонголт энэ УИХ-д алга. 

Uzeg.info

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Олон улсын эрүүгийн шүүхийн Путинг баривчлах шийдвэрт тайлбар хийв 8 цаг 57 мин ТББХ: УИХ-ын гишүүн Ж.Мөнхбатын чөлөөлөгдөх хүсэлтийг дэмжив 9 цаг 14 мин Цасан болон шороон шуурга шуурна 9 цаг 20 мин Тэтгэвэрийн шинэчлэлийн хууль Макроны дэмжлэгийг бууруулжээ 9 цаг 57 мин Улаанбаатар хотод нийт 335 мянга гаруй барилга байгууламж байна 10 цаг 33 мин "Цагдан хорих төрлийг сонгохгүйгээр зорчих эрхийг хязгаарлах таслан сэргийлэх арга хэмжээ авах боломжтой" 10 цаг 58 мин Цаг урагшлуулах эсэхийг маргаашийн Засгийн газрын хуралдаанаар шийднэ 11 цаг 43 мин "Шазруун" ерөнхийлөгч Путин Мариупольд өөрөө машин барин очжээ 11 цаг 53 мин Украин дахь энх тайван ба ОХУ, Хятад хоёрын харилцааны шинэ шат 13 цаг 19 мин Х.Баттулга бол Л.Гантөмөрийн хоолойд тээглэсэн "яс" юм 13 цаг 55 мин Д.Сумъяабазар: Стандартын шаардлага хангахгүй байгаа 116 барилгыг нураана 14 цаг 14 мин Үзэгдэх орчин хязгаарлагдаж байгаа тул орон нутгийн замд зорчихгүй байхыг анхаарууллаа 14 цаг 35 мин Улсын харцага О.Бахытыг МҮОХ-ны дээд шагнал “Алтан од” одонгоор шагналаа 14 цаг 50 мин Д.Баянжаргал: Нөхрийг маань суллачихаад буцаагаад хорьсон прокурор, шүүхийн шийдвэрт маш их гомдолтой байна 15 цаг 9 мин Согтуу үедээ хүний амь насыг хөнөөсөн этгээдийг шуурхай илрүүлжээ 15 цаг 35 мин Байт харваан заалны УАШТ эхлэхэд ХОЁР хоног үлдлээ 15 цаг 53 мин Бамбайн шинжилгээний зардлын 70 хувийг даатгалаас хариуцна 16 цаг 13 мин НӨАТ-ын сугалааны тохирол маргааш явагдана 16 цаг 44 мин Ардчилсан намын дарга Л.Гантөмөр Дундговь аймагт ажиллалаа 16 цаг 59 мин ГССҮТ-ийн эмч нар "Ид шидийн орон" үүхэд хамгаалал, хөгжлийн төвд ажиллалаа 17 цаг 15 мин
iИх уншсан
Муур хулганаар наадсан нь: Монголын шүүх ба Д.Мөнх-Эрдэнэ О.Амартүвшин: Хувийн хэвшил, хувь хүн ашиг орлоготой байхыг ... Лу.Гантөмөр: Хамгийн сайн эв нэгдэл бол "ойлголцол" Социалист үнэ тогтоох комисс УИХ-ын гишүүд Ерөнхийлөгч хоригийг дэмжиж, Н.Учралын санаачи... Монголоос нэг кг махыг дунджаар 25 мянган төгрөгөөр авахаа и... Бурхан ба Түвд Дүрмээр бус бяраар АН-ыг эзэгнэх аархал Атаархлаа шударга ёс гээд ойлгочихсон 10 хувь Х.Баттулга бол Л.Гантөмөрийн хоолойд тээглэсэн "яс" юм Манж Чин гүрний залгамжлагч нь Хятад мөн үү? Яруу найрагч Ц.Хуланг Х Богдын асуудлаар БНХАУ-ын талд ажилл... Байт харваан Заалны Улсын Аварга шалгаруулах тэмцээнд 300 га... Д.Баянжаргал: Нөхрийг маань суллачихаад буцаагаад хорьсон пр... ФОТО: “Сонгодог хөг мэдрэмж” ТББ-ын нээлт боллоо "Мэлхий гүнж" хүүхдийн жүжиг тоглогдоно Шарын шашны хутагт хувилгаад тодруулах ёсон ба геополитикийн... Цасан болон шороон шуурга шуурна Ш.Батхүүд оноосон есөн жилийн хорих ялыг хэвээр үлдээж, тали... Д.Мөнх-Эрдэнэ суллагдлаа
Top