x

ITER реакторын соронзон ороомгийг угсарч дуусгажээ

Халуун цөмийн туршилтын реактор барих ITER /International Thermonuclear Experimental Reactor/ олон улсын төслийн багийнхан уг реакторын төв цахилгаан соронзон ороомгийн зургаа дахь буюу эцсийн бүрдэл хэсгийг бүтээж дуусгажээ. Энэхүү хэт дамжуулагч цахилгаан соронзон нь нисэх онгоц тээгч хөлөг онгоцыг агаарт өргөх чадалтай юм. 

Дэлхийн 30 орны хамтын ажиллагааны бэлгэ тэмдэг болсон энэхүү амжилт нь Францын өмнөд нутагт байрлах төслийн талбайд ITER реакторыг угсрах замыг нээж өглөө. Дэлхийн хамгийн том, хамгийн хүчирхэг энэхүү хэт дамжуулагч соронзон систем нь цагариган боов хэлбэртэй токамак-реакторын "цахилгаан соронзон зүрх" болж, плазмыг асар өндөр хэмд халааж, тогтоон барьснаар халуун цөмийн урвалаар цэвэр эрчим хүч гаргах боломжтой гэдгийг батлах ёстой юм. 

Экологийн шавхагдашгүй цэвэр эрчим хүч хэмээн тооцогддог халуун цөмийн синтезийн урвалыг явуулахад шаардлагатай нөхцөлийг бүрдүүлснээр хүн төрөлхтнийг аюулгүй цахилгаан эрчим хүчээр хангахын зэрэгцээ сансар судлалд шинэ боломжуудыг нээнэ. Халуун цөмийн урвалыг явуулахын тулд Нарны цөмөөс 10 дахин халуун буюу 150 сая хэм хүртэл халсан плазмыг үүсгэж, тогтоон барих шаардлагатай байдаг. Ийм температурт плазм нь ямар ч материалаар хийсэн контейнерыг хайлуулдаг тул эрдэмтэд халсан плазмыг тогтоон барихын тулд хүчтэй соронзон орнуудыг ашиглан “үл үзэгдэх тор” үүсгэдэг.

Зургаан модулиас бүрдэх ITER-ийн төв орооомог нь 3000 орчим тонн жинтэй, 13 м өндөр ажээ. Энэхүү ороомог нь цагариг хэлбэртэй зургаан полоид соронзны тусламжтайгаар плазмыг 300-500 секундийн турш тогтоон барьж чадах соронзон орныг үүсгэх юм. 

Ороомгийн тулгуур бүтээц нь сансрын хөлгийн хөдөлгүүрийн хүчнээс хоёр дахин их буюу 60 меганьютон хүртэл ачааллыг тэсвэрлэнэ. Эрдэмтэд халуун цөмийн урвалын технологид хэдийнэ тодорхой ахиц дэвшил гаргасан, гэхдээ ITER бол плазм өөрөө халж, “шатаж буй плазмын” төлөвт шилждэг анхны реактор болох юм. Энэхүү төхөөрөмж нь 50 мегаватт эрчим хүч зарцуулан 500 мегаватт эрчим хүч үйлдвэрлэнэ гэж тооцоолж байна.

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Мехико хот “Формула-1”-ийг 2028 он хүртэл зохион байгуулна 2 цаг 35 мин Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг Исланд Улсад албан ёсны айлчлал хийнэ 2 цаг 43 мин Хотын төв талбайд “Дугуйтай Улаанбаатар-2025” өдөрлөг зохион байгуулна 2 цаг 50 мин ITER реакторын соронзон ороомгийг угсарч дуусгажээ 2 цаг 58 мин Н.Номтойбаяр: Л.Оюун-Эрдэнийн оронд би байсан бол өрөөнд нь ороод уучлал гуйна 4 цаг 13 мин “Улаанбаатар Радио”-гийн 1222 м.кв талбайг нийслэл өмчдөө буцаан авчээ 6 цаг 1 мин Монгол, Бутаны парламентын төлөөлөгчид иргэний нийгмийн харилцааны туршлагаа хуваалцлаа 6 цаг 2 мин “Монгол дархны уламжлал, шинэчлэл” анхдугаар чуулган Төрийн ордонд зохион байгуулагдлаа 6 цаг 3 мин Монгол, Тайландын иргэний нисэхийн байгууллагууд хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа 6 цаг 4 мин “Авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх нь” сэдэвт сургалт Дархан-Уул аймагт зохион байгуулагдлаа 6 цаг 6 мин Монголын шатарчид Ази тивийн аваргад өрсөлдөнө 6 цаг 7 мин Иргэний эрүүгийн хариуцлагын тодорхойлолтыг E-Mongolia системээр аваарай 6 цаг 12 мин Хадгаламж зээлийн хоршоо: Амь, Амьдрал 7 цаг 38 мин Ойн түймрийн улмаас экосистем бүрэн өөрчлөгдөж байна 8 цаг 52 мин Толгойтын замын шинэ гүүр, авто замын эхний ээлжийн ажил дуусах шатандаа орлоо 8 цаг 56 мин Хүүхэд төвтэй боловсролын “3Пи” хөтөлбөрийг танилцуулж байна 8 цаг 58 мин Ерөнхий сайд “Ногоон бүс”-ийн дулаалга, халаалтын ажлын явцтай танилцлаа 9 цаг 0 мин УИХ-ын өнөөдрийн үдээс өмнөх чуулганы хуралдаан гурван асуудлаар завсарлав 9 цаг 2 мин Сонгуулийн тухай хуулийн зарим заалт Үндсэн хууль зөрчсөн гэсэн Цэцийн дүгнэлтийг Байнгын хороо дэмжсэнгүй 9 цаг 3 мин 48 дугаар сургуулийн “Гялбаа” хамтлаг Дэлхийн аварга боллоо 9 цаг 5 мин
iИх уншсан
Эрх чөлөөгөө чамлаад эзний хавханд орчихсон байхад... Аргентин: Эрх чөлөө ажиллаж эхэллээ Туул голын бохирдол аюулын хязгаарт хүрч, иргэдийн амьдралд ... Г.Батзориг: Гурилын сектор дээр төр, хувийн хэвшлийн хооронд... Д.Жаргалсайхан: Хамтарсан засгийн газрын гэрээг дүгнэх цаг н... Ж.Батсуурь: АН баруун төвийн үзэл баримтлал, ардчилал, хүний... Д.Амарбаясгалан: Арилжааны хууль нь ашиг олох талуудын харил... М.Чимэддорж: Агаарын хөлгийн түлш нийлүүлэх хэлэлцээр Монгол... Айсан хүнд аргал ч хөдөлнө, Л.Оюун-Эрдэнэ ээ! Евразийн хэлэлцээр гурилын кейс шиг болбол хариуцлагыг хэн х... Чингис хаан музей, Кремлийн музейтэй хамтын ажиллагаагаа эхл... Жүдо бөхийн насанд хүрэгчдийн Азийн аварга Бангкокт эхэллээ “Дархлаажуулалтыг хүн бүрт” уриатай дэлхийн долоон хоног эхэ... Хотын даргыг иргэд шууд сонгохын тулд 100 мянган хүний санал... АНУ дахь хорт хавдрын нас баралт буурч буй ч зарим төрлийн х... Энэтхэг, Пакистаны харилцаа хурцдав: Дипломат ажилтнуудыг ну... “Ирвэстэй нутгийн ирээдүй” төсөл Дарвийн нуруунд амжилттай х... Италийн цомын финалд “Болонья” ба “Милан” шалгарлаа Богд уул руу гарахгүй байхыг анхаарууллаа Монголын Эмнести Интернэшнлээс хүний эрхийн төлөв байдлын та...
Top