Долоодугаар сарын дөрөвний өдрийн байдлаар Сэлэнгэ мөрний нийт уртын дагууд усны түвшин өмнөх өдрөөс тав хүртэлхээс хорин таван см нэмэгдэж, олон жилийн дунджаас хорин зургаагаас жар хүртэл см давсан үзүүлэлттэй байна. Харин Ховд голын Мянгад сум орчмын усны түвшин одоог хүртэл үерийн түвшинг давсан хэвээр байгаа талаар албаныхан мэдээллээ.

Үерийн нөхцөл байдал, ой хээрийн түймэр, газар хөдлөлт зэрэг цаг үеийн эрсдэлийн талаар Онцгой байдлын ерөнхий газрын холбогдох албаныхан мэдээлэл хийлээ.

Агаарын температур ихэнх нутгаар дунджийн орчим буюу түүнээс дулаан хур тунадас олон жилийн дунджаас бага орсон тул бэлчээрийн ургамлын ургалтын байдал өмнөх арав хоногоос муудаж хэвийнээс гандуу болоход хүргэсэн байна. Ялангуяа говийн зүүн хэсэг, зүүн аймгуудын нутаг болон газар тариалангийн бүс нутгаар арав хоногийн ихэнх хугацаанд агаарын температур өдөртөө 30 градусыг давж халсны улмаас таримал болон бэлчээрийн ургамал гандах төлөвтэй болоод байна.

Урьдчилсан байдлаар газар хөдлөлтийн чичирхийлэл Улаанбаатар хот, тус аймгийн Сайнцагаан, Дэлгэрцогт, Адаацаг, Дэрэн сум, Төв аймагт мэдрэгдсэн бөгөөд хохирол учраагүй гэж орон нутгаас мэдэгдсэн байна.

Дархан-Уул аймгийн Шарынгол сумын “Шиврийн нарийн” гэх газарт 2025 оны 6 дугаар сарын 28-ны өдөр ойн түймэр гарсан байна. Түймрийн голомтод аймгийн Онцгой байдлын газраас 28 алба хаагч, 5 техник, Шарын гол сумын мэргэжлийн ангиас 31 хүн, 5 техник, Хонгор сумын мэргэжлийн ангиас 31 хүн, 5 техник нийт 85 хүн, 14 техник хэрэгсэлтэйгээр ажиллажээ.

Он гарсаар Монгол Улсын хэмжээнд нийт 129 удаагийн ой, хээрийн гал түймэр бүртгэгдээд байгаа талаар Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээллээ. ОБЕГ-аас түймрийн нөхцөл байдал болон авсан арга хэмжээний талаар өнөөдөр /2025.06.26/ УОК-ын Нарийн бичгийн дарга, хурандаа Т.Баярхүү, ОБЕГ-ын Гал түймэртэй тэмцэх газрын хэлтсийн дарга, дэд хурандаа П.Соронзонболд нар хэвлэлд мэдээлэл хийв.

Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын Баян-Өндөр багийн “Дээд булаг” гэх газар 2025 оны зургаадугаар сарын 25-ны өдрийн 06:06 цагт 3.7 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болжээ. Газар хөдлөлтийн төв нь аймгийн төвөөс зүүн зүгт 52 км, сумын төвөөс зүүн хойд зүгт 15 км зайд, 47°27'00.0"N, 102°04'48.0"E координатын дагуу бүртгэгдсэн байна.

Сэлэнгэ аймгийн Засаг дарга А/333 тоот захирамжаар зургаадугаар сарын 25-наас эхлэн тус аймгийн хэмжээнд гамшгаас хамгаалах өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжүүллээ. Энэ шийдвэр нь аймагт нэгэн зэрэг таван ойн түймэр дэгдсэнтэй холбоотой бөгөөд ойн гал түймрийн нөхцөл байдал хүндэрч байгааг илтгэж байна.

Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсад Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Төв аймгийн нийт 6 газарт ойд гарсан түймэртэй байгааг Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээллээ. Эдгээр түймрүүдийн ихэнх нь хиймэл дагуулын сансрын зургаар илэрч, олон байгууллагын хамтын ажиллагаатайгаар унтраах ажиллагаа үргэлжилж байна.

Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээлснээр, улсын хэмжээнд 2025 оны зургаадугаар сарын 14-нөөс 20-ны өдрүүдэд нийслэлийн найман дүүрэг, 16 аймгийн 33 суманд нийтдээ 148 удаагийн аюулт үзэгдэл, ослын дуудлага бүртгэгдсэн байна. Эдгээр дуудлагын дагуу төв болон орон нутгийн Онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчид шуурхай ажиллаж, таван иргэний амь насыг авран хамгаалсан бол нийт 37 иргэнийг утаажилтын бүсээс гарган, аюулгүй байдлыг хангажээ.

Зургаадугаар сар гарснаас хойш хур тунадас тун бага орж, агаарын хэм өндөр хэвээр байгаагаас шалтгаалан улс орон даяар хуурайшилт нэмэгдэж, ой хээрийн түймрийн эрсдэл эрс өсөөд байна. Өдрийн цаг агаар аагим халуун, салхи ширүүссэн нөхцөлд ганцхан анхааруулга үл тоосон үйлдлээс үүдэн их хэмжээний хохирол дагуулах аюул бий болдог.

Сэлэнгэ аймгийн Шаамар сумын Дэлгэрхаан багийн нутагт орших “Тэмээн хүзүү” гэх газарт ойн түймэр гарч буй талаар дуудлагыг өнөөдөр буюу 2025 оны зургаадугаар сарын 23-ны 19:00 цагт тус аймгийн Онцгой байдлын газар хүлээн авсан байна.

19-ний өдрийн байдлаар Орхон гол Бат-Өлзий, Хархорин, Орхонтуул сум орчмоор, Хөвсгөлийн уулаас эхтэй Үүр гол Цагаан-Үүр, Хангай нуруунаас эхтэй Чулуут гол Чулуут болон Өндөр-Улаан сум орчмоор мөн Хойдтамир, Урдтамир зэрэг голуудын усны түвшин өмнөх өдрөөс 10-30 см нэмэгдсэн байна. Маргааш буюу зургаадугаар сарын 20-ны өдөр Чулуут гол Өндөр-Улаан, Орхон гол Хархорин сум орчмоор усны түвшин 10-20 см нэмэгдэх хандлагатай байна.

Улаанбаатар хотын оршин суугчдын аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор Туул, Тэрэлж, Хэрлэн гол дагуу хөдөлгөөнт болон завьт эргүүл өчигдрөөс ажиллаж эхэллээ.

Сэлэнгэ аймгийн Баруунбүрэн сумын нутагт орших түүхэн, шашны үнэт өв болох Амарбаясгалант хийд орчимд агаарын болон хөрсний бохирдлыг бууруулах зорилгоор байгаль орчинд ээлтэй технологийн шийдэл бүхий хог шатаах зуухыг суурилуулжээ. Уг ажилд нийт 33 сая төгрөгийн хөрөнгө зарцуулсан байна.

Зургаадугаар сарын 16-ны өдрийн байдлаар Сэлэнгэ мөрөн Хялгант орчмоор, мөн Орхон гол Орхон болон Орхонтуул сумын нутаг дэвсгэрийг дайран урсах хэсгүүдэд усны түвшин өмнөх өдрөөс 20-30 см-ээр нэмэгджээ. Усны түвшний нэмэгдэл ойрын өдрүүдэд үргэлжилж, зургаадугаар сарын 17-ны өдөр Сэлэнгэ мөрөн Зүүнбүрэн, Орхон гол Сүхбаатар сум орчимд дахин 5-10 см-ээр нэмэгдэх төлөвтэй байна.

ЮНЕСКО-гийн Олон улсын ус зүйн хөтөлбөрийн 50 жил, Усны шинжлэх ухааны 60 жилийн ойн хүрээнд “Ус ба цөлжилт: Усны аюулгүй байдал ба уур амьсгалын өөрчлөлтийг даван туулах чадварыг бэхжүүлэх нь” сэдэвт олон улсын тусгай арга хэмжээг 2025 оны зургаадугаар сарын 12-ны өдөр Парис хотноо зохион байгууллаа. Уг арга хэмжээг Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яам, Усны газар, Цөлжилттэй тэмцэх тухай НҮБ-ын конвенцын Талуудын 17 дугаар бага хурлын Бэлтгэл ажлын алба, Монгол Улсаас ЮНЕСКО-гийн дэргэд суугаа Байнгын төлөөлөгчийн газар хамтран санаачилсан байна.

2025 оны тавдугаар сарын байдлаар Монгол орны ой, хээрийн түймрийн эрсдэлийн зураглал гарчээ. Үүнд нийт нутаг дэвсгэрийн 23.1 хувь нь бага, 7.4 хувь нь дунд, 5.4 хувь нь их, харин 6 хувь нь нэн эрсдэлтэй бүсэд хамаарч буйг судалгааны дүн харуулж байна. Энэхүү зураглалыг гаргахдаа сүүлийн 24 жилийн буюу 2000-2024 оны хооронд гарсан түймрийн голомтын байршил, давтамжийн давхцал, аюулын зэрэглэл, газрын бүрхэвчийн төлөв байдал болон 2025 оны тавдугаар сарын хуурайшилтын индекс зэргийг тооцон дүн шинжилгээ хийсэн байна.

Монгол Улс сүүлийн 10 жилийн хугацаанд 40 орчим сая ширхэг хуванцар сав импортолсон бөгөөд импортын 90 хувийг БНХАУ, үлдсэн 10 хувийг БНСУ, АНУ, ОХУ бүрдүүлж байна. Хуванцар савны хэт хэрэглээ нь чимээгүй аюул хэмээн нэрлэгдэх болсон нь учиртай. 2024 оны байдлаар Монгол Улсад жилд 2.6 сая тонн хатуу хог хаягдал гарч байгаагаас 188,600 тонн нь хуванцар хог хаягдал эзэлдэг. Гэвч үүний зөвхөн 29.2 хувь буюу 55,800 тонныг дахин боловсруулж байгаа нь үлдсэн 70 гаруй хувийг хөрсөнд булж, байгаль орчинд сөрөг нөлөө үзүүлж байна.

2025 оны зургаадугаар сарын эхний арав хоногийн байдлаар манай орны ихэнх гол мөрний усны түвшин олон жилийн дунджаас бага байгаа аж. Тухайлбал, усны түвшин 10-70 см-ээр буурсан үзүүлэлттэй байна. Харин Улз, Халх, Балж голууд болон Орхон, Сэлэнгийн адгаар харьцангуй их буюу 15-80 см-ээр дээгүүр түвшинд байжээ.