Жан-Теодор Дюпа (Jean-Théodore Dupas) (1882–1964) – Францын зураач, дизайнер, чимэглэгч бөгөөд Бордогийн сургуулийн ар-деко стилийн тод төлөөлөгч юм.

Жан-Теодор Дюпа (Jean-Théodore Dupas) (1882–1964)

Жан Дюпа 1934 онд “Далайн аяллын түүх” нэртэй гайхамшигтай бүтээлээ эгломизийн техник ашиглан урлаж, тухайн үед хамгийн тансагт тооцогдож байсан “Норманди” трансатлантын хөлгийн дотоод заслыг чимэглэжээ.

“Норманди” хөлөг онгоц бол дэлхийн хоёр дайны хоорондох үеийн гол бэлгэдлүүдийн нэг байв.

“Норманди” хөлөг онгоц

Францын трансатлантын шуудан, зорчигч тээврийн турбо цахилгаан хөлөг онгоцыг Сен-Назар хотын Chantiers de l’Atlantique хөлөг онгоцны үйлдвэрт барьж, 1932 онд далайд анх буулгасан. Энэ хөлөг Гавр – Плимут – Нью-Йорк чиглэлд аялдаг байв.

Хөлөг онгоцны дотоод засал үнэхээр гайхалтай бөгөөд уран зураг, тавилга, гэрэлтүүлэг, баримал зэрэг урлагийн төгс шийдэл бүхий бүтээлүүдийг агуулж байв.

Алтадсан буйдан сандлууд, ханын хивс, цэцэг, навчаар чимэглэгдсэн тансаг салон нь Францын колониудын хөгжил цэцэглэлтийн бэлгэдэл болох ёстой байв. Хөлгийн нүсэр том зочны танхимыг зураач, чимэглэгч Жан Дюпа эгломиз техникээр урласан шилэн хавтангаар чимэглэсэн бөгөөд одоо тэдгээрийн нэг нь Нью-Йоркийн Метрополитен музейд хадгалагдаж байна.

“Норманди” хөлөг онгоцыг чимэглэсэн шилэн хавтангууд (1934)

Жан Дюпа “Миний ажил том байх тусам би аз жаргалтай” гэж хэлдэг байсан бөгөөд тэрбээр том цар хүрээтэй бүтээл хийх дуртай байв.

Доорх зургууд түүний дөрвөн бүтээлийг харуулж байна. Эдгээрийг шилэн урлалын мастер Шарль Шампиньоли-ийн тусламжтайгаар “Норманди” хөлгийн дээд зэрэглэлийн салоныг чимэглэхэд зориулан бүтээжээ. Эдгээр нь далайн аяллын түүхийг өгүүлэхээс гадна хиймэл янз бүрийн хөлөг онгоцууд, домгийн амьтдын дүрслэлүүдийг нэмснээр урлагийн гайхамшигт чимэглэлийн шийдэл болсон байна.

“Далайн аяллын түүх” – Эгломиз техникээр урласан чимэглэлийн хавтангууд (1934)

• Материал: Шил, будаг, алт, мөнгө, палладий
• Хэмжээ (бүтнээрээ): 622.3 x 885.8 см

Эдгээр чимэглэлийн самбарууд нь “Норманди” хөлгийн дээд зэрэглэлийн салоныг чимэглэх зориулалттай. Тэдний гоо үзэсгэлэн, толь мэт гялтганах байдал нь эгломиз технологийн ачаар бүрдсэн юм.

Эгломиз техник гэдэг нь шилэн хавтангийн ар талаас нь харлаж, янз бүрийн шороон будгийн өнгөөр зурж, дараа нь гялалзсан алтан, мөнгөн, палладийн суурин дээр будалт хийх арга юм.

Самбаруудыг танхимд чиглэсэн нүүрэн тал руу нь бэхэлж, 6 метр гаруй өндөртэй эдгээр хавтангууд 10 метрийн өндөртэй зааланд гайхамшигтай зохицож байв.

Одоо эдгээр самбаруудын хэсгүүд Метрополитен музейд хадгалагдаж байна.

Жан Дюпагийн уран зураг ба график зураг

Жан Дюпа өөрийн цаг үеийн урлагт тод мөр үлдээсэн бөгөөд уран зураг, график, чимэглэх урлаг зэрэг олон чиглэлд бүтээл туурвиж байв.

Тэрээр өнгө, зохиомжийг маш өвөрмөц ашигладаг байсан бөгөөд түүний уран бүтээлд импрессионизм, постимпрессионизмын нөлөө тодорхой харагддаг.

1910 онд тэрээр Ромын шагнал хүртэж, Италид хоёр жил амьдарчээ.

Онцлох уран зургууд

“Энх тайвны аллегори” (La Paix), 1910

• Зотон, тосон будаг
• Хувийн цуглуулгад хадгалагдаж байна

“Нум сумаар харвагчид” (Les tireurs d'arc), 1918

• Цаас, гуашь, усан будаг, бэх
• Хувийн цуглуулгад хадгалагдаж байна

“Бүжиг” (La Danse), 1920

• Этюд зураг бөгөөд алдарт “Цагаан тагтаанууд” (Les Pigeons Blanc) зургийн хэсэг юм.

“Цагаан тагтаанууд” нь Жан Дюпаг амжилттай зураачийн эгнээнд багтаасан бүтээл бөгөөд 1922 онд Францын зураачдын салонд тавигдан, Алтан медаль хүртэж байв.

Ар-деко стилийн тансаг зургууд

“Тотьнууд” (Les Perruches), 1925

• “Олон улсын чимэглэх урлаг, уран сайхны аж үйлдвэрийн” Парисын үзэсгэлэнд тавигдсан
• Ар-деко стилийн хамгийн алдартай бүтээлүүдийн нэг

“Мөчрүүд” (Les rameaux), 1930

• Өвөрмөц өнгө, зохиомжтой ар-деко зураг

Реклам, арилжааны урлаг дахь бүтээлүүд

Дюпа модерн болон ар-деко стилийн олон төлөөлөгчийн нэг байсан бөгөөд Vogue, Harper’s Bazaar зэрэг загварын сэтгүүлүүдтэй хамтран ажиллаж байв.

1927 онд тэрээр Max үслэг эдлэлийн компанийн каталогийг бүтээсэн нь “хэвлэлийн рекламын шилдэг бүтээл” гэж үнэлэгдэж байв.

1930-аад онд Лондонгийн газар доорх тээврийн сүлжээний зурагт хуудаснуудыг бүтээж, Фрэнк Пик түүнд тусгай захиалга өгчээ.

Сүүлчийн он жилүүд

Жан Дюпа 1941 онд Францын дүрслэх урлагийн академийн гишүүнээр сонгогдсон.

2021 оны 12-р сарын 13-нд түүний “Даавууны аллегори” (ALLEGORIE DU TISSU, 1937) зураг 1,650,500 ам.доллараар Christie's дуудлага худалдаагаар зарагджээ.