Сайхан санаа хаанаас ирдэг, бүтээлч байдал хэрхэн ажилладаг, нууц нь хаана байгаа, гарал үүсэл, механизм, түүнийг хэрэгжүүлэх таван үе шаттай үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг ойлгох гэж соёл болон иргэншлийн хувьд бид ямар их энерги зарцуулдаг вэ? Бүтээлч урсгалын бөглөрөлтөөс үүдэлтэй зовлон шаналалтай харьцуулахад ингэж гайхширах хажууд нь ямххан л даа.  

2010 онд загвар зохион бүтээгч, хөгжимчин Алекс Корнелл бүтээлч гацалтын талаар нийтлэл бичих гэж оролдож байхдаа утгаараа тэндээ тээглэчихэж. Тэр үедээ ​​тэрээр өөрийн дуртай уран бүтээлчидтэй холбоо барьж, ийм тохиолдлыг хэрхэн даван туулах стратегийг нь асуужээ. Хариулт нь далайцаараа ч, гүн гүнзгийгээрээ ч үлэмж байсан нь Корнелд энэ сэдвээр ном хэвлэн гаргах урам зориг өгсөн аж. Харин үр дүнд нь “Бүтээлч саадыг даван туулах, төсөөллөө өдөөх 90 батлагдсан стратеги” нэрт орчин үеийн хамгийн сэтгэл хөдөлгөм уран бүтээлчид, зураач, зохиолч, сэтгэгчид дизайнеруудын бүтээлч үйл явцыг оновчтой болгох талаар бодит байдал дээр туршсан, амьдрал дээр батлагдсан ойлголтыг багтаасан жижиг боловч хүчтэй эмхэтгэл нийтэд дэлгэгджээ. Байгальд зугаалах, порно үзэх, технологоос холдох, уйлах зэрэг бидний ихэнхийн мэддэг стратеги дээр нэмээд хамгийн нийтлэг хүчтэй саадуудын нэг болох юмыг "хойшлуулахгүй" байх мөн санаа бодлын гацалтнаасаа гарах зэрэг хэд хэдэн хүчирхэг аргууд номонд дурьдагдсан бөгөөд хамгийн гол нь бүтээлч гацалт хэн, хүнгүй тохиолддог гэдгийг бичсэн байв.

Зохиолч Майкл Эрард "бүтээлчлэлийн блок"-ыг ялгаж, түүний үндсэн санааг үгүйсгэн, бүтээлч байдлыг өөрчлөлт гэж онцлон тэмдэглэв:

“Юуны өмнө, бүтээлч байх нь ор хоосноос өнөөх бүтээлч байдлаа онхижиж гаргаж ирэх тухай асуудал биш юм. Энэ бол өөр зүйл дээр ямар нэг зүйл нэмэх эсвэл ямар нэг зүйлийг өөрчлөх тухай энгийн бөгөөд тодорхой ажил юм. Зохиолч, зүйрлэл зохион бүтээгчийн хувьд миний хийдэг ажилд ямар нэг байдлаар хийх, тэр нь болохгүй бол өөр арга зам үргэлж байдаг. Ажлын блокийн талаар хэн ч ярьдаггүй.

Мөн блок нь сэтгэлгээний хувьд урсаж байгаа зүйлийг илэрхийлнэ гэсэн үг. Бодол урсаж байна. Сэтгэн бодоход хүндрэлтэй байгааг саад бэрхшээлээр илэрхийлдэг. Энэхүү харилцан үйлчлэл нь тухайн урсгалын зөвхөн нэг сувгийг л тойроод байна гэсэн үг. Зогсчихсон хоолой. Голын далан. Хэрэв танд зөвхөн нэг суваг, нэг урсгал байгаа бол та түгжрэлд өртөмтгий болно. Бүтээлч блокыг шийдэх гэж оролдохдоо би Roto-Rootering-ийн сэтгэл зүйг төсөөлж байна.

Миний үзэл баримтлалын схем бол аливаа зүйлийн температурын тухай: би юу яг эд халуун байгааг олж мэдээд тэндээс эхлэхийг хичээдэг, энэ нь миний ажиллах ёстой зүйлтэй холбоогүй байсан ч ихэнх тохиолдолд бусад хэсгүүдийг ч мөн халаадаг. Та шинэ үзэл баримтлалын хүрээгээр их зүйлийг шийдэж чадна”.

Дизайнер Сэм Поттс шархалсан зүрх нь зөвхөн хувьслын дасан зохицох стратеги биш, харин бүтээлч стратеги гэдгийг санал болгож байна.

“Зүрх сэтгэлээ шархлуул. Хийж байсан ажил тань таны потенциалын хаана нь ч байгаагүйг та ойлгох болно.

Номон дээрх бичгийн жагсаалтын гараар бичсэн хувилбарыг эелдэгээр санал болгосон давтагдашгүй Дебби Миллманаас дараах арван захиасыг илгээжээ:

1. Хангалттай унтаарай! Унтах нь хамгийн сайн (мөн хамгийн хялбар) бүтээлч афродизиак юм.

2. Аль болох их унш, ялангуяа сонгодог зохиолуудыг унш. Хэрэв үгийн мастер танд урам зориг өгч чадахгүй бол 3 дугаарыг харна уу.

3. Номын сангаа өнгөөр кодлох. Ингэвэл илүү хөгжилтэй бас та номын сан руугаа харах болгондоо уншиж амжаагүй хичнээн олон сайхан номтойгоо ойлгох болно.

4. Илүү их унт! Унтах хэзээ ч ихэднэ гэж байхгүй.

5. Юмыг хойшлуулах гэдгээ албадан болиулах. Тогтмол ажилла!

6. Тибор Калман, Мариан Банжес, Жессика Хише, Кристоф Ниманн, Пол Сахре нарын бүтээлийг хараарай.

7. Уйлах. Уйлсан ч хэцүү байвал нэмээд дахиад жаахан уйлчих.

8. Вэбээр аялах. Утгагүй жиргээ биччихээд удаан уулзаагүй чамд дотно сэтгэгдэл төрүүлдэг хэн нэгний фэйсбүүкийг үзээрэй. Өө тэр минь, энэ минь ийм юм хийж яваан байна, болоодоо гэдэг бахархах сайхан мэдрэмж хувь хуудаснаас нь аваарай.

9. Хууль ба дэг журам: SVU марафонуудыг үзээрэй. Оливиа Бенсоны догшин гоо үзэсгэлэнг харан баясаарай. 

10. Ямар нэгэн бүтээлч ажил эхлүүлэх боломжтой хичнээн А-Зтай хүн бэ гэдгээ санаад гоншигонохоо болиод яг одоо ажиллаж эхэл. 

Миний дуртай хөгжимчдийн нэг Алекси Мердок бүтээлч байдал-соёлын талаарх хязгааргүй чухал, цаг үеэ олсон, эсрэг тэсрэг шүүмжлэлдээ:

“Бетховен аяга аягаар нь хүчтэй хар кофе уудаг байж. Бетховен гайхалтай бүтээлч байсан. (Тэр бас дүлий, магадгүй галзуурсан байсан байх) Силлогизм шиг сонсогдож байна уу? Би тэгж бодмоор байна.

Бүтээлч байдал бол түүнийг гаргаж авах, боловсронгуй болгох, сүлжээнд оруулахын тулд ур чадварын зөв хэрэглээг хүлээж буй элбэг дэлбэг нөөц юм гэсэн санаа нь соёлын энэ үе шатанд маш аксиоматик мэт санагдаж, бүтээлч байдал ба бүтээмжийн ялгааг бараг баллуурдсан.

Тиймээс бүтээмж буурахтай тулгарсан үед бид юу нь бидний бүтээлч үйл явцад саад болж байгааг бус, харин үйлдвэрлэлийн түвшинг нэмэгдүүлэхийн тулд ямар төхөөрөмжийг хурдан ашиглаж болох талаар асуудаг. Энэ бол стандарт, миопик, эмгэг шалтгааныг гэхээсээ илүү  шинж тэмдгийг дараад өнгөрөх гэсэн өөрийгөө шатааж дуусах дарамттай орчин гэсэн үг. 

Энэ сэдвийн хүрээнд товчхон ярих эрсдэлтэй тул би зүгээр л асууж болох уу: Бүтээлч блокод юу нь буруу байна вэ? Үр бүтээлтэй завсарлагааны үеүүд, тэр ч байтугай урт хугацааны завсарлага нь бидний бүтээлч шилдэгийг эрэлхийлэхэд илүү өндөр стандартад хүрэхэд туслах зорилготой чухал механизмууд биш юм болов уу?” 

Хослолын бүтээлч байдлыг уйгагүй дэмжигчийн нэг, Brain Pickings-ийн үүсгэн байгуулагдсан философийг маш сайн илэрхийлдэг, индексжүүлсэн алдар нэрийн дахин давтагдашгүй Жессика Хаги бүтээлч саадын талаар хэлэхдээ: 

“Бүтээлч сааданд гацчихсан үедээ тэр ад зэтгэрээс хэрхэн ангижрах вэ? Мэдээжийн хэрэг номоор ялж болно. Зүгээр л нэгийг барьж ав. Ямар ч хамаагүй: шинжлэх ухааны уран зөгнөлт, шинжлэх ухааны баримтат, порнограф (зөөлөн, хатуу эсвэл зүгээр л нялцгай биетэй), комикс ном, сурах бичиг, өдрийн тэмдэглэл (алдартай эсвэл үл мэдэгдэх хүмүүсийн), роман, утасны лавлах, шашны бичвэрүүд - юу ч гэх байсан болно, бүгд ажиллана.

Одоо номынхоо аль нэг санамсаргүй хуудасыг нээ. Санамсаргүй өгүүлбэр рүү ширт.

[…]

Ном бүр мянган түүхийн үрийг агуулж байдаг. Өгүүлбэр бүр санааны нуранги үүсгэж болно. Номон дээрх санаануудыг холино: Эзопын нэг бодол, Чомскийн нэг мөр, эсвэл IKEA каталогийн хэсэг нь Керуакийн ярианы хэллэгтэй нийлэх гэх мэтээр. Оюун ухаанаа өөр өөр мэдээллийн хэсгүүдийг хооронд нь холбоход хүчээр тулгаснаар та өөрийн сэтгэхүйгээ хурдан эхлүүлж, хоосон орон зайг бодлын дараа бодлоор дүүргэх болно. Бүтээлч блокийн гоблинууд хашгирахаа больж, хөөгдөж, та бодлуудыг нурааж, таны синапсууд санааны симфони тэсрэлтээр тасарч байна. Хэрэв тийм биш бол өөр ном нээ. Өөр нэг өгүүлбэр гарга. Оюун санаа чинь тэнүүчилж, хэний ч очиж үзээгүй шинэ газар очих хүртлээ контекстээс гадуурх санаануудыг эргэцүүлэн бод.

Гайхалтай!”

Нэгэн зэрэг практик, гүн ухааны, Breakthrough! өөрийн бүтээлч өндөрлөгүүдийг даван туулахад тань туслах болно гэж амлаж байна. Энэ нь амжилтанд хүрсэн эсэхээс үл хамааран үүнийг хийх нь баталгаатай нэг зүйл бол таныг оюун санааны тэмцэлдээ ганцаардуулахгүй байх явдал юм - үүнээс илүү баталгаа гэж юу байх вэ?!

А.Долгор