x

У.Хүрэлсүх АТГ-ын даргыг томилоод Г.Занданшатар Өршөөлийн хууль батлуулж суллаад байхаар шударга ёс тогтчих уу?

Нэг нам үнэмлэхүй олонх болчихоор бүх шатанд хяналт алдагддаг жишээг алхам тутамдаа бид хангалттай амсаж байна. Ард түмэн МАН-д хоёр сонгууль дараалан итгэл үзүүлж, УИХ-д 65, 62-оор нь сонголоо. Өнгөрсөн оны УИХ-ын ээлжит сонгуулиар эхлүүлсэн ажлаа дуусгана хэмээн сүржин үг ярьж явсаар эрх баригчид дахиад үнэмлэхүй олонх болсон ч үр дүнд нь байгуулагдсан УИХ ажлаа хийж чадахгүй байна. Учир юу гэвэл, Г.Занданшатарын удирдсан парламент өөрсдөдөө ашигтай хуулийн төслийг лоббидож, “гэрлийн хурд”-аар баталдаг болж, ард түмэнд хэрэгтэй амин чухал хууль, тогтоолыг хав дардаг жишиг тогтоочихлоо.

Шинэ бүрдсэн парламент эхний намрын чуулганаараа Шүүхийн тухай хуулийг хэлэлцэж, хоёрхон долоо хоногийн дотор батлав. Ингэхдээ эрх мэдлийг хэт нэг талд гаргасан, ард түмнийг хуулийн нэрээр далайлгаж, айлгах, тэр хэрээр өөрсдөдөө ашигтай байх бүх хувилбарыг хуульд шингээгээд өгчихлөө. Цагаан захтнуудын хэрэг ч удахгүй замхрах эхлэл тавигдсан ч гэж хэлж болно. Энэ нь ердөө хэдхэн сарын дараа болох Ардын хувьсгалын 100 жилийн ойтой давхцчихлаа. Ийм тооцооллыг эрх баригчид хийж, УИХ-ын дарга хууль тогтоох байгууллагаар зүтгүүлэх сценари хэдийнэ биччихсэн байжээ. Энэ сценарийн дагуу ажил өрнөж байна. Одоо тайлбарлая.

Тэгш ойгоор Өршөөлийн тухай хууль баталдаг жишиг манайд бий. Энэ онд Ардын хувьсгалын 100 жилийн ой тохиож байгаатай холбогдуулан Өршөөлийн хууль батлах тухай Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар хэлж байсан.Үүнийг нь УИХ-ын дарга төвөггүй шүүрэн авч, өөртөө оноо авахын тулд ажиллаж эхэлсэн гэх мэдээлэл бий. Нэг ёсондоо, гэм буруутай нь тогтоогдон хоригдож буй олон хүн гэр бүлдээ очих хугацаа ойртож байна. Тэгш ойд зориулан гаргах Өршөөлийн хуулийг боловсруулах ажлын хэсгийн ахлагчаар УИХ-ын гишүүн Ж.Мөнхбат ажиллах аж.

Тоо баримт дурдвал, манай улс 1991, 1996, 2000, 2006, 2009, 2015 онд Өршөөл үзүүлэх тухай хууль баталж байжээ. Хамгийн сүүлд буюу2015 оны Өршөөлийн тухай хуулиар авлига, албан тушаалын хэргийг өршөөх тухай яриа гарч, тухайн үед Ерөнхийлөгч байсан Ц.Элбэгдорж хориг тавьснаар хасуулж байсныг хэвлэлийн хуудаснаас харж болно. Энэ дунд “Татварын”, “Эдийн засгийн” гэсэн “овогтой” өршөөлийн хуулиуд ч гарч байлаа. Тэр нь манай улс олон улсын санхүүгийн байгууллагын хар жагсаалтад орох нэг үндэслэл болж байв.

Тэгвэл Ардын хувьсгалын 100 жилийн ойн нэр барьж, батлах гэж буй 2021 оны Өршөөлийн тухай хуулиар ямар хэргүүд өршөөгдөх бол.Өршөөлийн хууль батлах талаар нэг их зарлаж, тэр дундаа ямар хэргүүд өршөөлд хамруулах гэж буй тухай ч нууцалдаг. Учир нь, хэн нэгэн хуулийн цоорхой, хийдэл харж, өршөөлд хамрагдчих юм чинь гээд үйлдээд эхлэхээс сэрэмжилж байгаа хэрэг.Ийм шалтгаанаар үе үеийн УИХ Өршөөлийн хуулийн төслийг маш богино хугацаанд УИХ-аар хэлэлцүүлж баталдаг байсан. Өршөөлийн хуулийн энэ онцлогийг дагуулж,татвар төлөгчдийн мөнгөнөөс хулгайлсан, шамшигдуулсан цагаан захтнуудыг өршөөж, гэм буруугүй болгодог жишиг тогтоод манайд удчихлаа. Хуулийн энэ хулгайтай эвлэрмээргүй байна, Г.Занданшатар дарга аа. Таны удирдсан парламент үнэмлэхүй олонхоороо нэг намыг төлөөлж байхдаа сонгуулийн өмнө хорьж, цагдаж “жүжиглэсэн” журмын нөхдөө ялаас мултлах заалтыг Өршөөлийн тухай хуулийн төслийн заалтад оруулах гэж байгаа юм биш биз.

Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд засгийн эрхийг ээлжилж барьж, МАН, АН-ын гишүүдээс төрийн сайд, дарга хийж явсан олон хүн өнөөдөр гэм буруутай нь шүүхээр тогтоогдож хоригдож байна. Тухайлбал,АН-аас С.Баярцогт, М.Энхсайхан, Б.Бямбасайхан, Да.Ганболд, Б.Болор, Д.Эрдэнэбат нар АТГ-ын харьяаллын хэргээр ял сонсов. МАН-аас ч С.Баяр, Ж.Эрдэнэбат, Г.Солтан, Ч.Батзориг, Б.Ундармаа, Н.Номтойбаяр гээд шоронгоос “уяатай” улстөрчид байна.

Шүүхийн хуулийг хэлэлцэхийн өмнө Ж.Эрдэнэбатын хэргийг товлосон байхад өмгөөлөгч нь хойшлуулах санал гаргаад л Шүүхийнтухайхуулийг баталсны дараа Дээд шүүхээр анхан болон давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгуулж байна. Эрх баригч намын гишүүн байсан Н.Номтойбаярын хэрэг мөн л энэ долоо хоногт Дээд шүүхээр хэлэлцэгдэнэ. Түүнийг Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд, Хөдөлмөр эрхлэлтийн үндэсний зөвлөлийн даргаар ажиллаж байхдаа 2017 оны гуравдугаар сарын 21-нд 03 дугаартай тогтоол гаргаж, орон нутаг, нийслэлийн онцлог, хэрэгцээнд нийцүүлсэн зорилтот нэгж төслийн төсөвт өртгийг 200 сая төгрөгт багтаан, нээлттэй зарлах удирдамж баталж, албан тушаалаа урвуулсан. Уг тушаалынх нь дагуу ХХҮЕГ-ын дарга Б.Нямдаваа, дэд дарга Б.Шижиржаргал, мэргэжилтэн Б.Баттөгс нар хамтран төсөл сонгон шалгаруулах ажлын хэсгийн хурал нэг ч удаа болоогүй байхад хийсэн мэтээр баримт бүрдүүлэн түүнд багтсан гишүүдээр гарын үсэг зуруулж, найман иргэн, 21 аж ахуйн нэгжид 3.9 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт олгохоор шийдвэрлэсэн хэрэгт хамжигчаар оролцсон хэмээн буруутгасан.

ЖДҮ, Концесс, Хөдөлмөр эрхлэлтийн сантай холбоотой энэ мэт хэрэг Ардын хувьсгалын ойгоор эрх баригчдын хуулиар замхарвал МАН “шударга ёс” гэдэг үг хэрэглэх эрхгүй. Ёстой л төрд, шүүхэд итгэх ард түмний итгэл буурна.Угаас жилээс жилд шүүхэд итгэх иргэдийн итгэл буурч буй судалгаа бий. Манай улс шүүхийн хараат бус байдлаар 140 орноос 120-т жагсаж байгаа нь шударга ёс алдагдсаны тод жишээ мөн.

Ардын хувьсгалын 100 жилийг угтан хэлэлцэж батлах гэж буй 2021 оны Өршөөлийн тухай хуульд өмнөх хуулиудаас ялгаатай. Тухайлбал, УИХ 2015 онд Эрүүгийн хууль, Зөрчлийн хуулиудыг баталсан, мөн 2017 онд шинэчилсэн. Хуулийн шинэчлэлтээр хөөн хэлэлцэх хугацаагааг нааш цааш болгосон асуудал бий. Ингээд байж байтал Г.Занданшатарын удирдсан шинээр бүрдсэн парламент Шүүхийн тухай хуулийг баталж, эрх мэдэл ялсан намын талд төвлөрөхөөр, хууль шүүхийн байгууллагын томилгоо ч тэгж хийгдэхээр болгочихлоо. Энэ мэтээс үүдэж, хуулийн гажуудал, хийдэл,улстөрч бүрийн ярих дуртай болсон өнөө “шударга бусын хонгил” арилаагүй энэ цагт Өршөөлийн тухай хууль яригдаж байна гэж хэлж болохоор байх. Гэхдээ авлига, албан тушаалын хэрэгтнүүдээ өршөөх гээд Өршөөлийн тухай хуулийг “нөөцлөөд” байсан юм биш биз.

Саяхан Авлигын эсрэг хуульд өөрчлөлт оруулж АТГ-ын дарга, дэд даргыг Ерөнхий сайд зургаан жилийн хугацаатай томилдог байхаар УИХ хуульчихчихлаа. Одоо Өршөөлийн хууль нэрээр албан тушаалын хэргүүдийг өршөөх заалт оруулахаар улайрч байгаа юм бол АТГ байх хэрэг байна уу, Г.Занданшатар дарга аа! Та хууль тогтоох байгууллагын дарга байхдаа хуулийн ийм өөрчлөлтийг хийж буй нь нэг намд үнэмлэхүй их эрх мэдэл өгсөн, эргээд хяналт, хариуцлага алдагдахад хүргэж байна. Ард түмний эв нэгдлийн бэлгэ тэмдгийг илэрхийлэл Монгол Улсын Ерөнхийлөгч энэ асуудалд дуугарах ёстой юм биш үү гэх асуулт ч гарч ирж байна.

У.Оргилмаа /baabar.mn/

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • Зочин (66.181.177.221)
    Энгээд харахаар өнөө муу нэрт хүзүүгүй нөхөр дандаа л зөв л юм хийсэн бгаад бна юм да
    2021 оны 01 сарын 22 | Хариулах
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
"Титаник” киноны Рөүзийн амийг аварсан тавцанг дуудлагаар худалджээ 4 мин Цусны хорт хавдрыг ялан дийлсэн Икээ Парисын Олимпод өрсөлдөнө 24 мин Ойрын хоёр хоногтоо нутгийн зүүн хэсгээр салхитай хүйтэн байна 38 мин Дотоодын цэрэг өндөр чадвартай хөдөлгөөнт хүчинтэй болно 41 мин Зарлан мэдээллийн дохиогоор дадлага сургуулилалт хийлээ 1 цаг 11 мин Дөрөвдүгээр сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь 1 цаг 47 мин Өнөөдөр 16:00 цагт орон даяар гамшгийн дохио дуугарна 4 цаг 1 мин Палестиныг дэмжигчид Пентагоны шефийн гэрийн урд өтгө бууц асгажээ 4 цаг 4 мин Чингэлэг чингэлгээр зөөсөн нүүрсний мөнгийг Сү.Батболдын "бохир" мөнгөөр дарах уу? 5 цаг 12 мин Ж.Чинбүрэн: Шалгалтын ажилд санаатай саад хийж буй албан тушаалтанд хууль заасан хариуцлага тооцно 6 цаг 8 мин Н.Учрал гишүүний эргэн ирэлт ба Эмийн жорын “цахимжилт” 6 цаг 43 мин Оросын ХАБА-ны тэргүүн Бортников: АНУ, Их Британи, Украин Москвагийн террорт хамаатай 7 цаг 36 мин ОРОС дахь АЛЛАГА 8 цаг 33 мин Зам, талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа 8 цаг 40 мин Булган боомт-Такашикен, Хавиргын боомт-Манжуурын чиглэлд жуулчин тээвэр эхэллээ 8 цаг 44 мин Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын тусгай элчтэй уулзлаа 8 цаг 49 мин Ч.Ундрам: Гурилын үйлдвэрүүд 8 хувийн ашигтай ажилладаг юм бол банкинд мөнгөө хадгалуулсан нь дээр 8 цаг 54 мин Ш.ДУЛМАА: Хорвоогийн өдрүүд хичнээхэн билээ... 9 цаг 47 мин Зүүн аймгуудын нутгийн зүүн хэсгээр цас орж, цасан шуурга шуурна 10 цаг 5 мин ХХААХҮЯ: Үйлдвэрүүд үхсэн малын мах бэлтгэсэн нь тогтоогдоогүй Өчигдөр 18 цаг 09 мин
iИх уншсан
Хуулиар засаглах биш, хуульчдаасаа хулгайлдаг ТӨР Найруулагч П.Лхагвадулам: Сэтгэлээс гардаггүй тийм л мэдрэмж... Богд хаант Монгол төрийг устгасан нь Д.Амгалан: Хувийн хэвшлийнхэн төрийн албан хаагчдыг цалинжуу... 10 хүн угаартаж нас барсан хэргийн мөрөөр... Авилгатай тэмцэх биш, тэмцдэг тогтолцоогоо нураасан найман ж... “Улаанбаатар-2024 гэрэл зургийн өдрүүд” нэгдсэн үзэсгэлэн зо... Ж.Бат-Эрдэнэ: Төмөр зам яагаад гацсан үнэнийг одоо хэлье С.Наранцогт: Ураны төсөл зогсоогүй, ажлууд хийгдэж байгаа Ардчилал бол эзлэх ёстой өндөрлөг биш, явах ёстой зам юм Буриад Монголын зарим түүх Олон Улсын Найрамдал цогцолборт Хүүхдийн хөгжлийг дэмжих тан... Чингэлэг чингэлгээр зөөсөн нүүрсний мөнгийг Сү.Батболдын "бо... ОРОС дахь АЛЛАГА Н.Учрал гишүүний эргэн ирэлт ба Эмийн жорын “цахимжилт” Батсүмбэр сумын 100 жилийн ойн барилдаанд улсын заан Б.Серик... Дөрөвдүгээр сард ихэнх нутгаар салхи шуургатай, хүйтэн байх ... Эрчим хүчний шилжилт хийх өрхүүдийг сонгон шалгаруулж байна Москвад болсон зэвсэгт халдлагын хариуцлагыг "Исламын улс" б... Маргаашнаас баруун, зүүн аймгуудад цасан шуурга шуурна
Top