x

Н.Энхбаярыг "ардын баатар" болгох нь

64 гишүүнтэй МАН-ын парламент дахиад л “гэмт хэрэг” үйлдлээ. Хэрэв Монгол Улс хүний эрхийг дээдэлдэг, түүнийгээ Үндсэн хуулиар баталгаажуулсан ардчилсан улс мөн бол тэр хуулиа зөрчиж байгаа нь гэсэн “гэмт хэрэг” мөн. 

Тодруулбал, өнгөрөгч баасан гаригт УИХ-аар баталсан УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд “Авилга, албан тушаалын хэргээр ял шийтгүүлсэн этгээдийг сонгуульд нэр дэвшүүлэхгүй” гэв. УИХ-ын ажлын хэсгээс боловсруулсан хуулийн анхны төсөлд ийм заалт байгаагүй /уг нь бол томсгосон мажоритари буюу том 26 тойрог ч бас байгаагүй/ боловч “Шударга тав” хэмээн өөрсдийгөө нэрлэсэн шийдчихсэн популистуудын нэг Т.Аюурсайхан хэлэлцүүлгийн дундуур хажуунаас оруулж ирээд батлуулчихлаа. Бүхэл бүтэн нам нэг хүний аманд багтана, эсвэл гэнэдэж төөрөгдөөд ийм хууль батлана гэж юу байх вэ, урьдаас төлөвлөж байгаад гэнэдүүлсэн хэрэг байх.

Эргэн сануулахад 2015 онд Эрүүгийн хуулийн шинэчилсэн найруулгыг батлахдаа “ялтай байдал” гэдэг зүйлийг хуулиас авч хаясан. Ялтай байдал буюу ялтайд тооцох хугацаа гэдэг нь гэмт хэрэг үйлдсэн этгээд ялаа эдлээд гарч ирсний дараа тодорхой хугацаагаанд /хэргийн хүнд хөнгөнөөс шалтгаалж 1-3, 5-8 жил гэх мэтчилэн/ түүнийг ялтайд тооцож, тодохой эрхүүдийг нь хасдаг байлаа. 2002 онд Ц.Нямдорж сайдын батлуулсан “шоронжсон” гэх энэ хуулийг 2015 онд өөрчлөхдөө “Нэгэнт хийсэн хэрэгтээ хариуцлага хүлээж ялаа эдлээд гарч ирсэн хүнийг “ялтай байдал” гэдгээр давхар яллаж болохгүй. Нэг гэмт хэрэгт нэг удаа ял шийтгэнэ гэсэн эрүүгийн эрх зүйн зарчмыг баримтлах хэрэгтэй” гэж үзээд энэ өөрчлөлтийг хийсэн билээ. Сүүлд 2017 онд хуулийг дахин өөрчлөхдөө ч гэсэн энэ хэвээр нь үлдээсэн. Гэтэл МАН УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийг батлахдаа Эрүүгийн хуулийн энэ зарчим болоод Үндсэн хуульд заасан “сонгох, сонгогдох” эрхийг ч гэсэн зөрчлөө.

Монгол Улсын Үндсэн хуульд “Монгол Улсын иргэн шашин шүтлэг, ял үндэс, нийгмийн гарал, эрхэлж буй ажил, албан тушаалаасаа үл хамааран дараах эрхүүдийг баталгаатай эдэлнэ” гээд үүнд нь сонгох, сонгогдох эрхийг заасан байгаа. Эрүүгийн гэмт хэрэг үйлдэн шүүхийн таслан шийтгэх тогтоолоор эрхээ хасуулснаас бусад бүх хүн сонгох болон сонгогдох эрхтэй гэж. Худлаа гэвэл одоогийн Ерөнхийлөгчөө хар. 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших үедээ мань хүн АТГ-т эрүүгийн хэрэг үүсгэгдэн шалгагдаж байв. Мөн л албан тушаалын гэмт хэргээр. Гэвч тухайн үед СЕХ “Шүүхийн таслан шийтгэх тогтоол гараагүй учраас нэр дэвших эрхтэй” гэж үзээд нэр дэвшигчдийн жагсаалтад бүртгэж байсан билээ.

Бас өөр нэг жишээ. Хэрвээ авилга, албан тушаалын гэмт хэргээр ял шийтгүүлсэн хүн нэр дэвших эрхгүй гэж байгаа бол хүн амины хэрэгт, эсвэл хар тамхи, мөрийтэй тоглоомд оролцсон, хүчингийн хэрэгт ял шийтгүүлсэн нөхөд бас яах вэ? Д.Гантулгыг ялаа эдлээд гараад ирэхээр нь бас хууль гаргах уу? Гэх мэтчилэн олон ээдрээтэй асуудлыг дагууллаа, МАН-ын баталсан УИХ-ын сонгуулийн тухай хууль.

Гэхдээ “Сонгох, сонгогдох эрхийг зөрчлөө” гэдэг нь гэмт хэрэгтнүүдийг өөгшүүлээд, сонгоод бай гэсэн үг биш. Хамгийн нэгдүгээрт улс төрийн намууд нэр дэвшигчээ гаргахдаа тэр хүний намтар түүх буюу сонгогчдод хүлээн зөвшөөрөгдөх байдлыг авч үзэж, шүүлтүүр тавих ёстой. Хоёрдугаарт сонгогчид өөрсдөө саналаа өгөхдөө бас уг хүн төрийн улс төрийн ажил хийх, албан тушаал хаших ёссуртахууны эрхтэй этгээд мөн үү гэдгийг өөрсдийн үнэлэмжээр шүүх ёстой. Түүнээс биш хууль батлаад эрхийг хасаад байж болохгүй гэсэн санаа.

Харин одоо МАН-ын баталсан Сонгуулийн тухай хуулиас болж Н.Энхбаяр гэдэг хүний нэр хүнд улам өсч, ардын баатар шахуу болоод байна. Э.Бат-Үүл хүртэл бачимдаж, “Ганц хүнд зориулж хууль баталлаа” хэмээн хашгирах болсон нь Н.Энхбаярыг хайрласандаа биш, харин Үндсэн хуульд заасан тэгш эрхийн зарчим, ардчилсан сонгуулиа хамгаалах гэсэндээ тэр юм. Хэрвээ одоо Үндсэн хуулийн Цэц УИХ-ын баталсан хуулийн заалтыг “Үндсэн хууль зөрчсөн байна” гэж үзээд түдгэлзүүлчихвэл Н.Энхбаяр гэдэг хүн жинхэнээсээ “баатар” болох нь. Цэц түдгэлзүүлэхгүй байлаа гэхэд Н.Энхбаяр гэдэг хүн намын даргын хувиар сонгуулийн бүх тойрогт ажиллаж нэр дэвшигчдээ дэмжиж таарна. Улс төрийн яллагдагч, жинхэнэ хохирогчийн дүрээр сонгогчдын өмнө очино. Тэр хэмжээгээр түүний “оймсонд хавчуулагсдын” цуваа үргэлжилнэ гэсэн үг. МАН ингэж л унах нүхээ өөртөө малтаж байна.

Зүй нь нэр дэвших эрхийг нь хангачихаад нэр дэвшсэн хойно нь “Чоно хэзээ ч махнаас гардаггүй юм аа” гэж ухуулаад явсан бол асуудал эсрэгээрээ байж болох байлаа. Эхлээд зарчмаа тавь, дараа нь хүнээ ярь гэдэг энэ. 

Б.СЭМҮҮН

 

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (16)

  • Цэвэгмид (66.181.161.15)
    За ийм арай улайн цайм далангүй хуулийг байх ёсгүй Ард түмэн маань нэгдэж ОУ гаргана.Хүний эрхийг хамгаалах бүх газар илгээнэ .Би лав Аюурсайханыг дэмжих битгий хэл улаан фен нь байлаа.2 нүүртэйтэй байж.За яахав ард түмэн би биш дүнгээ тавина
    2019 оны 12 сарын 28 | Хариулах
  • ЗОЧИН (202.9.46.245)
    МАХН-аа тараагаад шинээр нам байгуулаад улсаа хөгжүүлж чадах юм бол магадгүй л юм түүнээс биш одоо бол горьдсоны гарз МАН-ын ихэнх гишүүн түүнтэй мөр зэрэгцэн ажиллаж байсан биз дээ би цэвэр хүн гэж хэлээд цэвэрхэн болчихгүй хийсэн нүглээ наминчилж байж цэвэршдэг таны тавьсан улс төрийн суурь одоо үргэлжилсээр л байна тэрнийгээ бүр таслан зогсоо.
    2019 оны 12 сарын 27 | Хариулах
  • Зочин (202.9.40.178)
    Монголын улс төрчдийн хадны мангаа бол Н.Энхбаяр.
    2019 оны 12 сарын 27 | Хариулах
  • Зочин (66.181.161.121)
    Энхбаяр ганцаараа бус, өөрийн нь нөлөө халдвар даалгавар нь авилгыг дэндүү их хөгжүүлсэнд учир нь байгаа гэж боддог юм. Энэ хүний даалгавраар, нөлөөллөөр Шийлэгдамба яалаа, Баянгсэлэнгэ, Оюунбаатар гээд цаашаа хөврөнө. Энэ удаа хуулийн ийм заалтаар бусармаг үйлдлийг зогсоож чадахгүй бол авилагчд гаарна. Авилга аваад ял сонссон болоод цатгаатгагдаад УИХ -д орж шархаа нөхөх гээд тэмүүлэх болно. Олон нийт хуулийн энэ заалтыг илт дэмжиж байгаа болохоор хэрэгжүүлэх хэрэгтэ Энхбаяр орж ирэх эсэх нь ач холбогдолоор багадаа . Цаашдын үр дагавар нь муу тал руугаа хэлбийх байх.
    2019 оны 12 сарын 27 | Хариулах
  • Зочин (108.51.34.202)
    энхбаяраас энэ 2 нам их айх юм яагаад тэгдэг юм бол гэсэн асуулт гарна тэгэхээр хариулт энхбаяр ард олны талд учир энэ 2 нам айдаг гэсэн логик хариулт гарч бна даа
    2019 оны 12 сарын 27 | Хариулах
    • Цэвэгмид
      Тийм гарцаагүй үнэн ерөөсөөл тэр
      2019 оны 12 сарын 27
  • Ж.Энхбаяр (64.119.21.225)
    УИХ-д ороод ирнэ л биздээ,юунаас нь айгаад байгаа юм бэ.МАХН олонхи болж чадахгүй.Мэтгэлцээд байж байхад харин сонин биш гэж үү
    2019 оны 12 сарын 26 | Хариулах
  • Зочин (145.255.173.121)
    64 гишүүн Засгийн газрын үгэнд орохгүй бол хойтон жил МАН-аас нэр дэвшүүлэхгүй шүүдээ! Тиймээс ....
    2019 оны 12 сарын 25 | Хариулах
  • энэ бол үнэн (119.40.98.177)
    Э.Бат-Үүл хүртэл бачимдаж, “Ганц хүнд зориулж хууль баталлаа” хэмээн хашгирах болсон нь Н.Энхбаярыг хайрласандаа биш, харин Үндсэн хуульд заасан тэгш эрхийн зарчим, ардчилсан сонгуулиа хамгаалах гэсэндээ тэр юм.
    2019 оны 12 сарын 24 | Хариулах
    • Цэвэгмид
      Ок
      2019 оны 12 сарын 24
  • энэ бол зөв (119.40.98.177)
    “Сонгох, сонгогдох эрхийг зөрчлөө” гэдэг нь гэмт хэрэгтнүүдийг өөгшүүлээд, сонгоод бай гэсэн үг биш. Хамгийн нэгдүгээрт улс төрийн намууд нэр дэвшигчээ гаргахдаа тэр хүний намтар түүх буюу сонгогчдод хүлээн зөвшөөрөгдөх байдлыг авч үзэж, шүүлтүүр тавих ёстой. Хоёрдугаарт сонгогчид өөрсдөө саналаа өгөхдөө бас уг хүн төрийн улс төрийн ажил хийх, албан тушаал хаших ёссуртахууны эрхтэй этгээд мөн үү гэдгийг өөрсдийн үнэлэмжээр шүүх ёстой. Түүнээс биш хууль батлаад эрхийг хасаад байж болохгүй гэсэн санаа.
    2019 оны 12 сарын 24 | Хариулах
    • Зочин
      Энхбаярыг элбэгдрхж бөөсөнд хутга гэгчжвээр л их л сүр дуулиантайгаар шоронд хийгээд ялсан баатар шиг л байсан гэтэл элбэгдоржийн дэргэд энхбаяр чухам ямар орлыг эзэмшээд ямарыг нь гадны хулгайчуудад найр тавьж өгсөн юм загалмайлсан эцэг энэ тэр нэр томъёо чинь зүгээр л манангийн хог шаарнуулын тодотгол биз дээ эрлийз дүрлийзүүдээр дүүрчихсэнмафжсан манан бүлэглэл энхбаярыг сонгуульд нэр дэвшүүлэхгүй гэж улайран зүтгэж байгааг ойлгохгүй байгаа хүмүүсүүдийг харин гайхах юм жихэнэ монгол эр хүн шүү н энхбаяр чинь монголчууд аа монгол хүмүүсээ сонгоё энэ эрлийз дүрлийзүүд бүүр давараад одоо монгол газар шороо маань захаасаа алга болж байгааг санаач сулинхээрийн заставыг хэн дотогш нь хунив тэр газар нь хужас нар олборолт хийж байна гэж уншлаа гэтэл бидний монголчууд өөр хоорондоо уралцаад цаад аюулыг нь олж харахгүй байгаад хамаг учир байна элбэгдорж гэгч хүн л энэ бүхний цаана манан бүлэглэл байна тэдний ихэнх нь аягүйдвэл эрлийзүүд л байгаа
      2019 оны 12 сарын 24
  • Зочин (202.9.40.8)
    Монгол улсад муухай авилгач ганцхан байдаг. Тэр нь Энхбаяр юм байна. ЖДҮ ийн дээрэмчид,Баяр Элбэгдорж нарын хэрэг юу юм бол оо.
    2019 оны 12 сарын 23 | Хариулах
    • Зочин
      Солиор гээд хэльчихэе баасны дохиур аа
      2019 оны 12 сарын 23
    • alivaa ajild ajild awxner devshixed 3 ueiin namtar tuuxiig zaawal bichuulj tuuniig n xardag baix n zuv shuu?!! ene ltusgaar togtnol bishuu!
      2019 оны 12 сарын 23
    • alivaa ajild ajild awxner devshixed 3 ueiin namtar tuuxiig zaawal bichuulj tuuniig n xardag baix n zuv shuu?!! ene ltusgaar togtnol bishuu!
      2019 оны 12 сарын 23
iШинэ мэдээ
Элрэн баларч буй Л.Оюун-Эрдэнийн цаг хугацаа 7 цаг 17 мин “Хөх толботон” аялал жуучлалын шинэ маршрут нээх санаачилгыг Ерөнхий сайд дэвшүүлэв 8 цаг 51 мин Монгол Улсын Засгийн газар, НҮБ-ын хамтарсан удирдах хорооны хуралдаан боллоо 9 цаг 16 мин Шар усны үерийн аюулаас урьдчилан сэргийлнэ үү! 9 цаг 34 мин П.Сайнзориг: Шинэ Зуунмод дагуул хотыг байгуулснаар Улаанбаатарын төвлөрөл, түгжрэл бүрэн шийдэгдэхгүй 9 цаг 51 мин Өнөөдөр нутгийн зүүн хэсгээр салхитай хүйтэн байна 10 цаг 10 мин ЗГХЭГ-ын даргын хэлсэн ДОЛООН ХУДАЛ 22 цаг 34 мин НҮБ: Тогтвортой хөгжлийг хангах, эрүүл мэндийг дэмжихэд 11.3 сая ам.доллар зарцуулжээ 22 цаг 44 мин ЕБС-ийн сургалтын агуулгад амьтны хүрээлэн, музейн хөтөлбөрүүдийг оруулж байна 23 цаг 46 мин Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлөөр 66.1 тэрбум төгрөг төвлөрүүлжээ Өчигдөр 18 цаг 24 мин "Титаник” киноны Рөүзийн амийг аварсан тавцанг дуудлагаар худалджээ Өчигдөр 18 цаг 24 мин Хотын төвийн зогсоолуудад 47,400 автомашин бүтэн өдрөөр байршдаг Өчигдөр 18 цаг 16 мин Цусны хорт хавдрыг ялан дийлсэн Икээ Парисын Олимпод өрсөлдөнө Өчигдөр 18 цаг 04 мин Ойрын хоёр хоногтоо нутгийн зүүн хэсгээр салхитай хүйтэн байна Өчигдөр 17 цаг 50 мин Дотоодын цэрэг өндөр чадвартай хөдөлгөөнт хүчинтэй болно Өчигдөр 17 цаг 47 мин Голомт банк “Их засаг” олон улсын их сургуультай хамтран ажиллана Өчигдөр 17 цаг 34 мин Гамшгийн үеийн зарлан мэдээллийн дуут дохиотой дадлага сургуулилалт хийлээ Өчигдөр 17 цаг 30 мин Зарлан мэдээллийн дохиогоор дадлага сургуулилалт хийлээ Өчигдөр 17 цаг 17 мин Дөрөвдүгээр сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь Өчигдөр 16 цаг 41 мин Өнөөдөр 16:00 цагт орон даяар гамшгийн дохио дуугарна Өчигдөр 14 цаг 27 мин
iИх уншсан
Найруулагч П.Лхагвадулам: Сэтгэлээс гардаггүй тийм л мэдрэмж... Чингэлэг чингэлгээр зөөсөн нүүрсний мөнгийг Сү.Батболдын "бо... ОРОС дахь АЛЛАГА Н.Учрал гишүүний эргэн ирэлт ба Эмийн жорын “цахимжилт” 10 хүн угаартаж нас барсан хэргийн мөрөөр... Авилгатай тэмцэх биш, тэмцдэг тогтолцоогоо нураасан найман ж... “Улаанбаатар-2024 гэрэл зургийн өдрүүд” нэгдсэн үзэсгэлэн зо... Ж.Бат-Эрдэнэ: Төмөр зам яагаад гацсан үнэнийг одоо хэлье С.Наранцогт: Ураны төсөл зогсоогүй, ажлууд хийгдэж байгаа Ардчилал бол эзлэх ёстой өндөрлөг биш, явах ёстой зам юм Буриад Монголын зарим түүх Олон Улсын Найрамдал цогцолборт Хүүхдийн хөгжлийг дэмжих тан... Элрэн баларч буй Л.Оюун-Эрдэнийн цаг хугацаа ЗГХЭГ-ын даргын хэлсэн ДОЛООН ХУДАЛ Дөрөвдүгээр сард ихэнх нутгаар салхи шуургатай, хүйтэн байх ... Батсүмбэр сумын 100 жилийн ойн барилдаанд улсын заан Б.Серик... Маргаашнаас баруун, зүүн аймгуудад цасан шуурга шуурна Москвад болсон зэвсэгт халдлагын хариуцлагыг "Исламын улс" б... Японд болсон газар хөдлөлтөөс хүчтэй хөдлөлт манай оронд дөр... Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Пут...
Top