x

Төсвийн тэлэлтийг хэмнэлтэд шилжүүлсэн нь

Өнгөрөгч оны арванхоёрдугаар сард УИХ-аас баталсан Монгол Улсын 2025 оны төсвийн тухай хуулиар төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого 22 их наяд 837,920.9 сая төгрөг, төсвийн зарлагын хэмжээг 24 их наяд 209,847.5 сая төгрөгт хүрсэн. Тухайн үедээ л “Түүхэнд байгаагүй том төсөв боллоо, эдийн засгаа хэт өөдрөгөөр төсөөллөө” хэмээн шүүмжлэгдэж, эдийн засагчид, судлаачдын зүгээс ихээхэн хэмжээгээр “эрүүний шөл уухад” хүрч байв. 

Гэвч энэ шүүмжлэл ч гэсэн шүүмжлэхийн тулд байгаагүй гэдгийг бид өнөөдөр “арьс, махаараа” мэдэрч байна. Он гарсаар дэлхий нийтэд нүүрлэсэн эдийн засгийн хямрал, Монгол Улсын экспортын гол бүтээгдэхүүн болох нүүрсний үнийн уналтаас болж оны эхний таван сарын дотор төсвийн орлого 2,5 их наядаар тасарсан. Тухайн үеийн Сангийн сайд нь ч хэлж байсан. Үр дүнд нь шинээр байгуулагдсан Засгийн газрын хамгийн түрүүнд хийх ёстой ажил нь 2025 оны төсөвт тодотгол хийх явдал болов. 

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “төсөвт тодотгол хийхгүй бол оны эцэс гэхэд төсвийн алдагдал 3.2 их наяд төгрөгт хүрч мэдэхээр байна” гэдгийг хэлсэн. Импортын хэмжээ нэмэгдэж, экспорт буурснаар төгрөгийн ханш суларч, инфляци үргэлжлэн өснө өө гэсэн үг. Инфляц нэг хувиар нэмэгдвэл 24 мянга орчим хүн ядууралд өртөх эрсдэлтэй гэж манайд судалгаа хийсэн олон улсын байгууллага тооцоолсон. Иргэдийнхээ орлого, амьжиргааг хамгаалах нь энэ Засгийн газрын нэн тэргүүний зорилт болсныг Ерөнхий сайд онцолсон. 

Тиймээс орлогоо нэмэгдүүлж чадахгүй бол зардлаа тана гэдэг энгийн теорем энэ Засгийн газарт үйлчилж байна. Үр ашиггүй, тэвчиж болох зардлаа танах, импортыг нэмэгдүүлэх хөрөнгө оруулалтын зардлыг бууруулах дээр энэ оны төсвийн тодотгол хийгдэж байна. Энэ нь ганц манай улсад тохиолдож байгаа ч юм биш. Угаасаа манайх шиг түүхий эдийн хамааралтай /үйлдвэрлэгч биш/ улс орнууд өөр өөрсдийн онцлогт тохирсон яаралтай өөрчлөлтүүдийг хийж эхлээд байгаа. Тиймээс өнөөдөр хийгдэж байгаа төсвийн тодотгол нь Засгийн газар огцорсон болон улс төрийн бусад нөхцөл байдалтай төдийлөн холбоогүй юм. 

Шударгаар хэлбэл, өмнөх Засгийн газар эдийн засгийн том төслүүдээ хөдөлгөх, иргэдээс оноо авах гэж хэт яарсан, бардсан нь алдаа болж, тэр алдааг шинээр байгуулагдсан Засгийн газар залруулж байна. Монгол Улс ер нь л сонгуулийн мөчлөгөөр дөрвөн жилд нэг удаа газарддаг. Тэр газардалт нь энэ удаа арай л оройтож ирэх шиг боллоо. Сая төсвийн тодотгол хэлэлцэж эхэлсний дараа ч олон гишүүд хэлж байна лээ, “төсөв батлах үед хэлээд байхад үг аваагүй шүү” гэж. Гэхдээ одоо “өнгөрсөн борооны араас цув нөмөрч” суудаг цаг биш. 

Энэ удаагийн тодотголд хамгийн түрүүнд “чирэгдсэн” хүмүүс төсвийнхөн буюу төрийн албаныхан боллоо. Гэхдээ энэ бол төсвийн тодотгол яригдахаас бүр өмнө, өмнөх Засгийн газрын үед яригдаж байсан сэдэв. Хамтарсан Засгийн газрын нэг оролцогч болох АН төсвийн зардлыг бууруулахын тулд төрийн албан хаагчдыг орон тоог 9 хувиар цомхотгох шаардлагыг Засгийн газартаа тавиад явж байсан. Хамтарсан Засгийн газар тарсны дараа ч АН-ын даргын зүгээс шинээр байгуулагдсан Засгийн газар, Ерөнхий сайдад өгсөн үүрэг даалгавар, үүрүүлсэн ачаа энэ байлаа. 

Монгол Улсад ажил эрхэлж байгаа гурван хүний нэг нь төсвөөс цалинжиж, түүний цалин орлогыг татвар төлж байгаа хоёр хүн хувааж төлдөг гэдэг бол манайх шиг хүн ам цөөтэй, жижиг эдийн засагтай оронд хэтийдсэн тоо юм. Энэ тухай олон жил, олон сонгууль дамжуулан ярьж байгаа ч энэ Засгийн газрын үед ажил хэрэг болох учиртай байж. Муу юманд ч сайн тал бий гэдэгчлэн эдийн засгийн хямрал ч гэсэн бидэнд ашиг тусаа өгч байна аа л гэж ойлго. Төрийн албаны орон тоог 9 хувиар буурууллаа гэдэгт тэдний цалинг татвараараа төлж байгаа хоёр нөхөр лав баяртай л байгаа.

Гэхдээ цомхотголыг төрийн албаны доод, дунд шатнаас биш, удирдах албан тушаалтнууд, дарга нараас эхэлнэ гэдгийг Ерөнхий сайд хэлсэн. Ямар ч байсан багш, эмч, цагдаа гэх мэт өдөр тутам иргэдтэй тулдаг, иргэнд үйлчилдэг орон тоог танахгүй гэсэн үг. 

Тодотголд,

-Төрийн өндөр дээд айлчлал, гаднын өндөр түвшнийн зочин төлөөлөгчийг хүлээж авахаас бусад гадаад томилолт, зочин төлөөлөгч хүлээж авах арга хэмжээг тэвчих замаар 4,5 тэрбум,

-Засгийн газрын бүтэц бүрэлдэхүүний өөрчлөлт, төсвийн ерөнхийлөн захирагч нарын чиг үүргийг шилжүүлэх, татан буулгах замаар 8,4 тэрбум,

-Төрийн алба хаагчдын орон тоог 9 хувиар цөөлснөөр 261 тэрбум, 

-Төрийн байгууллагуудын бичиг цаасны зардал,тавилга, тоног төхөөржмийн зардлаас 104,4 тэрбум,

-Төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагад олгодог татаасаас 76,8 тэрбум,

-Оны эхний зургаан сард хэрэгжиж эхлээгүй, үр ашиг нь тодорхойгүй төсөл, хөтөлбөрүүдийг хойшлуулснаар 617,3 тэрбум,

-Төрийн үйлчилгээний үнийг нэмэхийг 2025 он дуустал хориглосноор121,9 тэрбум,

-Төсөвт байгууллагад олгодог тээвэр, шатахуун, хичээл, сургалтын зардлыг бууруулснаар 28,9 тэрбум.. гэх мэтчилэн хэмнэлтүүдийг оруулж ирсэн.

Анх тодотгол оруулж ирэхэд 2.5 их наядын хэмнэлт яригдаж байсан. Эхний хэлэлцүүлгийн дараа буугаад 1,9 их наяд руу ороод явж байна. Өчигдөр УИХ-ын холбогдох байнгын хороод нь салбар салбарынхаа төсвийг /тодотголыг/ яриад, хэлэлцээд, дэмжээд явсан, өнөөдөр үдээс хойш чуулганаар хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийнэ. 

Бас нэг сайн тал нь Ерөнхий сайд танхимаа бүрдүүлсний дараа сөрөг хүчин болон олон нийтийн зүгээс “Энэ хэний Засгийн газар юм бэ, эзэн нь хэн бэ?” гэх мэт үл итгэсэн байдал, өөр өөрсдийн өнцгөөс харсан шүүмжлэл ч гэсэн сарниж эхэлж. “Борооны өмнө шороо” гэдэг шиг. Нэгдүгээрт, Ерөнхий сайдын оруулж ирсэн асуудал, төсвийн тодотгол нь өөрөө нэн яаралтай, цаг мөчтэй уралдсан ажил учраас эрх баригч нам ч, сөрөг хүчний намууд ч гол асуудал дээрээ төвлөрчихлөө. Хоёрдугаарт асуудлаа хэлэлцүүлэхдээ Ерөнхий сайдын биеэ авч явж байгаа байдал, мэргэжил, мэдлэг, суурь судалгаа, хэлж байгаа үг, хийж байгаа тайлбар ч гэсэн өмнөх Ерөнхий сайдтай харьцуулахад илүү “итгэл төрүүлэхүйц” байсныг нуух шаардлагагүй. Хувь хүний зан байдлаас гадна эзэмшсэн мэргэжил, олсон хүмүүжил, явсан зам, туулсан туршлага гэдэг юм бас хүнийг тодорхойлно л доо. Ерөнхийдөө Г.Занданшатарын Засгийн газар Г.Занданшатар гэдэг хүний нуруун дээр явах юм байна гэдгийг л олж харлаа. Гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн, Ерөнхий сайд хүн өөрөөр байх ч аргагүй. 

Б.СЭМҮҮН

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (3)

  • TRACE STOLEN FUNDS ACROSS MULTIPLE WALLETS 2025 [TRUST GEEKS HACK EXPERT] (193.36.237.143)
    My family faced a serious digital security breach that revealed just how vulnerable cryptocurrency assets can be to online threats. It started when my teenage child, hoping to gain an advantage in a popular online game, downloaded what seemed to be a harmless “game hack.” Unfortunately, this turned out to be malware disguised as a cheat tool. Once installed, it accessed my Dogecoin (DOGE) wallet and stole an astonishing 1.2 million DOGE. As soon as I discovered the theft, I immediately turned to (TrustGeeks Hack Expert ), a leading cybersecurity firm specializing in cryptocurrency theft investigations. (TrustGeeks Hack Expert ) promptly launched a thorough forensic analysis, carefully tracking the stolen Dogecoin through the blockchain. Their investigation uncovered that the funds had been moved through multiple wallets before ending up on a Russian darknet marketplace known for illegal crypto laundering.Given the complexity of the situation, (TrustGeeks Hack Expert ) collaborated closely with Interpol’s cybercrime division. By providing detailed blockchain transaction records, malware analysis, and evidence linking the funds to darknet activity, (TrustGeeks Hack Expert ) enabled Interpol to secure legal warrants and take action. Thanks to this international effort and (TrustGeeks Hack Expert ) precise tracing, Interpol was able to freeze and recover around 500,000 DOGE, almost half of the stolen amount.Through the persistent efforts and expertise of (TrustGeeks Hack Expert ), I was eventually able to recover all of the stolen Dogecoins. This has taught my family, especially my teen, an invaluable lesson about the dangers of downloading unauthorized software and the importance of protecting digital assets. Thanks to (TrustGeeks Hack Expert ), we now appreciate how critical it is to stay vigilant against cyber threats. for assistance E m a i l , Trust geeks hack expert @ fast service . c o m (w h a t's A p p +1 7 1 9 4 9 2 2 6 9 3)
    2025 оны 07 сарын 08 | Хариулах
  • Crystal_M.G (84.239.7.3)
    Beware of crypto scam, I want to appreciate (hack4net8@gmail .com) for being professional in crypto recovery skill. contact him now, he have helped me
    2025 оны 07 сарын 08 | Хариулах
  • Зочин (197.211.63.16)
    Бид олон нийтэд мэдээлэхийг хүсч байна; Та бөөрийг худалдахыг хүсч байна уу? Та санхүүгийн хямралын улмаас бөөрийг зарж борлуулах боломжийг эрэлхийлж байна уу, юу хийхээ мэдэхгүй байна уу? Дараа нь бидэнтэй холбоо бариад DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM хаягаар бид танд бөөрнийх нь хэмжээгээр санал болгох болно. Яагаад гэвэл манай эмнэлэгт бөөрний дутагдалд орж, 91424323800802. имэйл: DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM Yнэ: $780, 000 (Долоон зуун, Наян мянган доллар) APPLY TO SELL YOUR KIDNEY FOR MONEY NOW $ 780,000.00
    2025 оны 07 сарын 04 | Хариулах
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Монгол Улс НҮБ-ын гишүүн бүх оронтой дипломат харилцаа тогтоолоо Өчигдөр 11 цаг 22 мин Монгол-Японы харилцаа1990-1998 Өчигдөр 09 цаг 31 мин Улаанбаатар метро төслийн бараа, үйлчилгээг Их Британи улс нийлүүлнэ Өчигдөр 09 цаг 02 мин УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн 2025 оны хаврын ээлжит чуулганыг хааж хэлсэн үг Өчигдөр 08 цаг 54 мин Монгол Улсын төрийн далбааны өдөр тохиож байна Өчигдөр 08 цаг 44 мин Такамүра: Бидний хувьд үүрдийн дурсамж үлдээх аялал байлаа Өчигдөр 08 цаг 41 мин Ж.Золжаргал: Эдийн засгаа өсгөхийн тулд төсөв тэлэх биш хөрөнгө оруулалт, бизнесийг дэмжих хэрэгтэй Өчигдөр 08 цаг 33 мин Нэгдүгээр шинэ тойрог замын төслийг УИХ-д танилцууллаа Өчигдөр 08 цаг 29 мин Наадмын өдрүүдэд 24 цагаар ажиллах эрүүл мэндийн байгууллагуудын утасны дугаар Өчигдөр 08 цаг 26 мин Улаанбаатарт өдөртөө 25 хэм дулаан Өчигдөр 08 цаг 22 мин Эзэн Хаан Нарүхито "Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо Уржигдар 16 цаг 20 мин Төслийн нэгжүүдийн орон тоог 200-гаар багасгаж, 11.5 тэрбум төгрөг хэмнэнэ Уржигдар 16 цаг 16 мин Х.Булгантуяа: Чех Улс манай улсын “гуравдагч хөрш”, Европ дахь итгэлт түнш Уржигдар 16 цаг 13 мин Улсын Их Хурал өнгөрөгч долоо хоногт (2025.06.30-07.06) Уржигдар 16 цаг 06 мин Бүсчилсэн хөгжлийн болон Ёс зүйн дэд хорооны бүрэлдэхүүнийг хэлэлцэн дэмжлээ Уржигдар 15 цаг 49 мин Чех-Монголын парламентын бүлгийн дарга Станислав Берковецийг хүлээн авч уулзлаа Уржигдар 15 цаг 45 мин ӨБХ-ны даргад гишүүн О.Номинчимэгийн нэрийг дэвшүүлэв Уржигдар 13 цаг 32 мин УИХ-ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг баталж, Байнгын хороодын бүрэлдэхүүнийг шинэчлэв Уржигдар 11 цаг 52 мин Г.Занданшатар: Үндэсний сэргэн мандлын шинэ давлагаа эрч хүчтэй эхэлсэн гэдэгт итгэж байна Уржигдар 11 цаг 30 мин Гандантэгчэнлин хийдийн төв талбайг байгалийн чулуун хавтангаар шинэчилжээ Уржигдар 11 цаг 17 мин
iИх уншсан
Эдийн засгийн форумд барьсан Хөгжлийн сайдын “бэлэг” Британид коронавирусний содон шинж тэмдэгтэй шинэ хувилбар т... Boom boom-гоо зүй дэлхийг эзэлж эхлэв Christie's дуудлага худалдаанд сүүлийн зуун жилийн ховор дар... Хөгжимчин Боб Дилан өөрийн зурсан зурагтай ном гаргана Тэтгэврийн зээлийн зохицуулалтыг цуцлав Такамүра: Бидний хувьд үүрдийн дурсамж үлдээх аялал байлаа Ц.Дөчинесөнжил: Тэдний хүссэн үнээр газраа зарвал миний амьд... "Салхи Дамбий" МУГЖ цолоор энгэрээ мялаав Дайны дараах Монгол-Японы харилцааг хэвийн болгох хоёр талын... Ардчилсан хувьсгалын ойн баярыг улсын баяр наадамтай хамтатг... Монгол-Японы харилцаа1990-1998 Ц.Төмөрбаатар: Аавынхаа араас Ардын жүжигчин болсондоо баярт... Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын Ажлын албанаас няцаалт гаргажээ... ДЦС-5 төслийн хувийн хэвшлийн түншлэгчийг сонгох урьдчилсан ... Ж.Золжаргал: Эдийн засгаа өсгөхийн тулд төсөв тэлэх биш хөрө... “Засгийн газрын өрийн баталгаа гаргах зөвшөөрөл олгох тухай”... Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито Ус сувгийн удирда... Эзэн Хаан Нарүхито "Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зоч... Уулын ам, голын ай сав, үерийн буулт бүхий газарт отоглож, х...
Top