2010 оноос хойш манай улсад орж ирсэн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын 70 орчим хувийг Оюу толгойн хөрөнгө оруулалт дангаараа эзлэж байна. 2024 оны эцсийн дүнгээр 70%. Энэ хэрээр (хувь ба мөнгөн дүн) манай эдийн засаг тэлж, энэ хэмжээгээр монголчуудын орлого нэмэгдсэн гэсэн үг юм.

МАН-ынхан ганцхан АН-аас өө хайгаад хэрэггүй. МАН-ынхан дотроо ойлголцоогүй хэвээрээ байгаа. Ард нийтийн өмнө: МАН эв нэгдэлтэй гэж байгаа ч шинэ даргатай болсноосоо хойш улам эвгүй болж байгаа. Хэт нэг талыг барьсан томилгоонуудаасаа болоод бөөн хэрүүл, гомдол.

Өнгөрсөн онд гэхэд 11 мянга гаруй хүн угаартаж 200 шахам хүн нас барсан гэх мэдээлэл байна. Энэ бол шинжээчдийн гаргасан судалгаанд үндэслэсэн нийтэд мэдэгдсэн тоо. Олон нийтэд мэдэгдэлгүй дарагдаж, хэл чимээ гаргалгүй хэчнээн хүн амиа алдсаныг таашгүй.

“Зардлын өсөлтөөс менежментийн төлбөр авч байна” гэдэг улстөрчдийн яриа бол цэвэр гүтгэлэг. Хувь нийлүүлэгчийн хувьд Рио Тинто зардлаа нэмэх бус, аль болох хэмнэх сонирхолтой. Төслийн 66 хувийг эзэмшдэгийн хувьд үүнд оногдох зардал Рио Тинтогоос өөрөөс нь гарна. 3$ буцааж авахын тулд шаардлагагүй 66$ үрэх хөрөнгө оруулагч байх уу?

Манай муу “Өндөр” Энхбаярыг маань мөргөх гээд нэг нөхөр улаан цайм хөөцөлдөж яваа дуулдах. Тэр золиг, -Би хүүхдийн колонид явж, хар багаасаа хууль хэрэгждэг орчинд өссөн. Хууль зүйн сайдад яг тохирно гээд өрөө өрөөгөөр ороод явна гэх. Эрүүл мэндийн Сайдад өөрийгөө дэвшүүлж байгаа гэх нэг эрхэм тор дүүрэн “истоор” чирчихсэн “Надад тусаагүй өвчин байхгүй. Итгэхгүй бол истоорийг минь үз” гээд багагүй амжилт олсон ч дуулдана. Үнэмшихэд хэцүү л юм, Улаан дарга гэдэг хүн Христийн шашинд орж загалмай зүүчихээд: -Улаан загалмайн дарга болно гэж улаан цайм шалсан ч гэх шиг. Худлаа байх аа, худлаа байх.

Хэрвээ Н.Учрал Ерөнхий сайдаа авах юм бол шууд төсвийн тодотгол хийнэ. АН-ын гишүүд дээр тавьж өгсөн 200 тэрбумын зураг төсөв нь байхгүй гэдэг юм уу, тас цавчина. Тэр хэмнэлт болно. Гэвчиг энэ нь өнөө маргаашдаа шийдэгдэх асуудал биш гэдгийг анхаарна уу. Болохгүй ч байх боломжтой.

О.Номинчимэг нарын санаачилсан гэх Тамхины хяналтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төсөл бол хүүхдийн нэр, үхлээр далайлгасан филантро-хаант засаглалын загвар юм.

Улстөрчид нь эл том төслөөс өөрт хэрэгтэй гэж үзсэн фактаа сорчилж, ангилж аваад улс төрийн тайзан дээр таанц эргээд байвал энэ улсад хөрөнгө оруулж, эрсдэл гаргах үндэстэн дамнасан групп, компани хэзээ ч орж ирэхгүй.

Уул нь УИХ-ын даргыг сонгодог ч МАН-ынхан маань Н.Учралыг томилоод тавьчихлаа. Зөвхөн УИХ-ын гишүүд л нэр дэвшүүлэх Үндсэн хуулийн хатуу заалтыг МАН-ынхан сөрөөд улс төрийн томилгоо хийчихлээ. Уулаасаа Н.Учрал өөрөө шийдэхгүй, 70 оны ах нар нь ингээд шийдээд өгчихлөө.

“Гурван сүүдрийн театр”-ын анхны уран бүтээл болох “Хөх тойрог” экзистенциалист драмын жүжиг хөшгөө нээхэд бэлэн болжээ. Үзэгчдэд хүрэхээс өмнө уг бүтээлийн санаачлагч, МЗХ-ны дэд ерөнхийлөгч, “Эмэгтэйчүүдийн зөвлөлийн тэргүүн” Ж.Нямаатай ярилцлаа.

Дөрвөн сар ажиллаж байгаа Ерөнхий сайд руу элдэв хэтрүүлэгтэй нэхэл нисгэмээргүй байна. Үндэсний Аюулгүй Байдлын зөвлөл нэг намын, нэг фракцын, нэг цул ийм бүтэц байгаа дээр улс орны эдийн засагт ахиц дэвшил авчрах, хөгжлийг боомилж байгаа тээг тушаануудыг тас татах ганц хоёр том шийдвэрийг гаргаж авах ёстой болов уу.

Урьд социализмын үеийн хотын хулигаанууд комбинатынхан, микрийнхэн, дөчин мянгатынхан гэж бүлэг болон хоорондоо зодолддог байсан бол, өнөөгийн “шинэ үе” гэгчид наян оныхон, ерөн оныхон, шинэ зууныхан хэмээн бүлэгт хуваагдан хоорондоо эрх мэдэл булаацалдан алалдана.

"Палестинчуудад хоёр сонголт байсан. Тэд мэдлэг боловсрол эзэмшиж, еврейчүүдтэй өрсөлдөж дээр нь гарах. Нобелийн шагналыг еврейчүүдийн урд гарч хүртэх. Тэдэнд бүх боломж нь байсан уу байсан. Гэвч тэд тархиа ажиллуулах биш, зэвсэггүй еврей хүмүүсийг алаад цогцсыг нь тойроод бүжиглэх сонголт л хийсэн"...

2011 онд “Арабын хавар”-ын хувьсгал дэгдэхэд түлхэгдэн унаж буй Ливийн Муаммар Каддафи, Сирийн Башар аль-Асадын талд  тууштай зогсож буй гол баатраар мань Чавес шалгарчээ.  АНУ-ын эсрэг онцгойрч буй Латин Америкийн бүлэг удирдагчдыг Чавесаар төлөөлүүлэн энд бичиж байгаа ба тэдний дотоод улс төрийн бодлого нь нэн төстэй, бүхэлдээ XXI зууны социализм энэ бүс нутгаар халдварлан тархаж эхлээд байв.

Хүн нэгнээ дурсахад хүрэл зүрх ч хайлдаг. Хийх гэж явсныг нь гүйцэлдүүлэх ёс бол сайн нөхөд, хойч үеийнх нь үүрэг болж үлддэг. Чуби чи их эрт биднийг орхилоо. Их ачаа үлдээлээ. Буян хураах өдрүүдэд чамайг бодож, харуусч мөн ерөөл хөгжөөж явлаа. Харин өнөөдөр чиний хэлж хийж, бодож зүтгэж байснаас сайн мэдэх заримыг олонд хүргэлээ. Учир нь чи эрх чөлөөнд, олны хүчинд итгэдэг байсан.

МАН даргатай байх, даргагүй байх нь монголчуудын амьдралд бараг хамаагүйг саяны сар гаруйн үйл явдал харууллаа. Төсвөө баталлаа, багш эмч нарынхаа цалинг нэмлээ. Амьдрал хэвийн үргэлжилсээр л байлаа. Харин гол үр дүн энэ намынхны хулгай дээрэм хэрээс хэтэрснийг л ард түмэн мэдэж авав.

Н.Учрал УИХ-ын дарга болоод У.Хүрэлсүх, Г.Занданшатар хоёртой УИХ-ын 126 гишүүнээ төлөөлж харилцвал ТЭНЦВЭР хаана байх вэ?

Албани улс олон жилийн турш авлигын асуудалтай, тэр дундаа төрийн худалдан авалтын салбарт хамгийн их хүндрэлтэй байв. Тэгвэл Диеллаг шударга, хөндлөнгийн байр суурьтай, авлигагүй алгоритм гэж найдаж байна.

Энэ өгүүллийг 2012 он гарч байх шинэ жилээр бичжээ. Эдийн засгийн олон улсын судалгааны байгууллагууд Монголын ойрын ирээдүйг судлан маш өөдрөг дүгнэлт гаргажээ, тэр үед. Монголын эдийн засаг 2012 онд 15 хувиар өснө, 2015 онд нэг хүнд ноогдох ДНБ 10 мянган долларт хүрнэ гэж тооцоолжээ. 2030 онд энэ тоо 60 мянган долларт хүрнэ гэж. Нэг л үгэндээ ойрын 20 жилд Монголын эдийн засаг гайхамшиг үзүүлэх аж. 2012 онд Монголын эдийн засгийн өсөлт 17.6% хүрсэн. Гэвч мөн оны 5-р сард УИХ-аас уул уурхай, барилга, боловсрол зэрэг таван салбарт ГХО-ыг үндсэндээ хориглосон хууль гаргав. Яг жилийн дараа ЗГ Оюутолгойн хөрөнгө оруулагчдыг хөөн уурхайг хааж консервацид орууллаа. “Нохойн толгойг ширээн дээр тавивч шороон дээр” гэдэг болов. Одоогоос яг 40 жилийн өмнө Зэмэксийн найруулсан “Ирээдүй рүүгээ буцсан нь” кино дэлгэцэнд гарчээ .Бид ч 40 жилийн ирээдүйг хий зөгнөж байхаар 2012 оны болоод өнгөрсөн бодит “ирээдүй рүүгээ” буцмаар байна. Яг одоо!

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Ж.Буш коммунизмд хэлмэгдэгсдийн дурсгалын хөшөөг Вашингтон хотноо нээхдээ 100 сая хүний амиар тэр нийгэм боссон гэх айхтар тоо гаргаж иржээ. Хөшөөний нээлттэй давхцуулан түүхч Р.Сервис “Коммунизмын аймшигтай ургац” гэсэн гарчгаар Los Angeles Times сонины  2007 оны 6 дугаар сарын нэгэн дугаарт сонирхолтой, шинэлэг өгүүлэл бичсэн ба мөн тэр үед The Guardian сонинд “Коммунизмын хий сүүдэр хэнийг түгшүүлнэ вэ?”, The Wall Street Journalсонинд “Хараал идсэн коммунизм” гэхчлэн нийтлэл хэвлэгдэж  нөгөө “100 сая” гэгчийг олон талаас нь нотлов.