x

Газар хөдлөлтийн дараа Турк гурван метраар хөдөлсөн байна. Дараа нь Крым үү?

Хойг хаашаа яагаад “хөвөх” магадлалыг физик-математикийн ШУ-ны доктор ийн тайлбарлав.

Турк, Сирийн хил дээр болсон хоёрдугаар сарын 6-ны газар хөдлөлт түүхэнд хамгийн их сүйрэо учруулсан гамшгуудын нэг гэж бичигдэнэ. Сүүлчийн мэдээгээр Туркт 20000 гаруй, Сирид 1300 гаруй хүн амиа алдаад байна.

Сейсмологчид ярих нь газар хөдлөлтөөс Арабын литосерын хавтан баруун өмнө чиглэлд Анаийн хавтан руу дөхлөө гэж байна.

"Сири, Турк хоёр  3–5 метраар хөдөлсөн" хэмээн нэг ярилцлагадаа, Италийн Геофизик, галт уулын судлалын Ерөнхийлөгч Карло Дольони хэлээд хиймэл дагуулын ажиглалт илүү нарийн мэдээлэл өгнө гэжээ.

Харин Оросын ШУА-ын газар дэлхийн хүрээлэнгийн инженерын сейсмологийн ба сейсмо үнэлгээний албаны дэд захирал Рубен Татевосян "Бүхэл бүтэн орны байдал өөрчлөгдсөн тухай энд хэлэгдээгүй. Харин Турк хэдэн арван секундын дотор 150 километрын газрын хагалбарын дагуу хөдөлсөн тухай хэлэгдэж байгаа юм" хэмээн тайлбарлав.

Сануулахад, Турк-Сирийн газар хөдлөлтийн магнитуд нь 7,4 балл байсан. Түүний цуурай олон газруудад тухайлбал, Альп-Гималайн сейсмологийн бүсэд багтдаг Крымд хүрч мэдрэгджээ. Эрдэмтэд энэ гамшгийн дараа хойг эрсдлийн бүсэд тодорхой хэмжээгээр орсон гэж сануулж байна.

"Крым ба Турк Хойд Анатолийн тектоникийн хагалбараар тусгаарагдсан байгаа. Туркийн газар хөдлөлт нь Арабын тектоник хавтангийн Зүүн Анатолийн хагалбар дээр гарчээ" гэж Крымын астрофизикийн обсерваторын шинжлэх ухааны ажиллаггааны дэд захирал Александр Вольвач хэлэв.

Урт хугацаа, их магнитуд нь энэ бүсэд хүчний шинэ тэнцвэрийг гаргасан байж магадгүй. Африк, Еврази ба Арабын хавтангууд хоорондоо холбоотой учраас хаа нэгэнд нь хүчний тэнцэр алдах нь нөгөөд нь нөлөөлнө.

Эрдэмтэн Вольвачийн хэлснээр, Крымын хойг нь тектоник хавтангуудын хөдөлгөөний улмаас урсгалын дагуу хөвөж яваа мэт. Олон жилийн өмнөөс хойг жилдээ дөрвөн сантиметраар зүүн хойд зүг рүү хөдөлдөг нь тогтоогдсон байгаа. Туркийн газар хөдлөлт тэр хэмжээг өөрчилсөн байх магадлалтай. Үүнийг тогтоохоор бид ажиллаж байна гэж хэлжээ. 

Нэг тив нэг далай: 300 сая жилийн дараа дэлхий ямар байх вэ?

Номхон далай алга болоод оронд нь Энэтхэг-Атлантын далай гарч ирнэ. Бүх тивүүд нийлээд Амази гэсэн нэртэй ганцхан тив болно. Ийм дүгнэлтийг Австрали, Хятадын эрдэмтэд хийжээ. Гэхдээ ийм болтол нь наад захдаа 280 сая жил хүлээх хэрэгтэй болно. Тэдний саяхны энэ судалгаа National Science Review сэтгүүлд хэвлэгджээ.

Дэлхийн тивүүд 600 сая тутам нийлэн нэг тив болдгийг аль эртнээс мэджээ. Жишээлбэл тийм тив нь эртний Пангея байсан юм. Ойрын дахин нийлэлт хүртэл 300 хүрэхгүй сая жил үлджээ. Геологийн хэмжигдэхүүнээр...

Шинэ супер тивийг Амази гэсэн болзолт нэрээр нэрлэжээ. Номхон далайг гатлан нийлэх Америк, Ази хоёрын нэрний дагуу Амази гэсэн болзолт нэрийг гаргажээ. Энэ нийлэлтэд Азид хамгийн түрүүнд нийлэх Австрали чухал үүрэгтэй бөгөөд тектоник хавтангуудыг нийлүүлэх нэг ёсны “цоож” нь байх юм.

Дэлхийн томоохон далайн хувь тавилан гашуудалтай. Дэлхийн хамгийн их ус бүхий далайг шуургагүй байснаас Номхон далай гэж Магеллан нэрлэсэн байдаг. Одоо энэ далай жил тутам 10 сантиметраа алдаж байна. Түүнийг хоёр талаас нь Америк, Ази хоёр шахаж байна.

Зургийн доод талд гурван зуун сай жилийн дараа ямар болох гурван хувилбар зурагджээ. Тивүүд нийлсэн тохиолдол бүх далай тэнгис нэгэн супер далайг үүсгэнэ гэж Хятад, Австралийн эрдэмтэд үзэж байна.

Хэрэв одоо олон орнуудад живэх аюул нүүрлээд байгаа бол 300 сая жилийн дараа байдал өөрөөр эргэн далайн төвшин мэдэгдэхүйцээр буурна. Ганцхан тивд хуурайшилт ихтэй. Өдрийн хэмийн хүчтэй савчилт бий болох гэнэ.

М.ЦОГТ

Эх сурвалж: Кертиний их сургуулийн сэтгүүл

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Хүдэр суманд гарсан ойн түймрийг унтраахаар ажиллаж байна Уржигдар 19 цаг 35 мин Ажил гүйцэтгэсэн орлогоос 20 хувь хүртэлх НДШ авч байгааг зогсооно Уржигдар 19 цаг 29 мин Төрийн албан хаагчийн эрэлттэй үйлчилгээнүүдийг E-Mongolia системээс аваарай Уржигдар 18 цаг 50 мин Дараах ажлын байранд ажилтан сонгон шалгаруулж авна Уржигдар 18 цаг 41 мин Европын Холбооны ОХУ-аас эрчим хүчний хамаарлыг зогсоох төлөвлөгөөг Словак эсэргүүцлээ Уржигдар 16 цаг 29 мин Нийслэлийн ногоон бүсэд гал түймрийн эрсдэл нэн аюултай түвшинд хүрчээ Уржигдар 16 цаг 28 мин Нийслэлийн Ерөнхий менежер Г.Батзориг хариуцлагын асуудлыг онцлон анхаарууллаа Уржигдар 16 цаг 27 мин Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын хуулийн хэрэгжих хугацааг нэг жилээр хойшлуулах хуулийн төсөл өргөн барив Уржигдар 16 цаг 26 мин Стратегийн орд газруудын төрийн эзэмшлийн асуудлыг судлах ажлын хэсэг байгуулагдлаа Уржигдар 16 цаг 24 мин Нийслэлийн ногоон бүс ой, хээрийн гал түймрийн өндөр эрсдэлтэй байна Уржигдар 16 цаг 23 мин Дөрөвдүгээр сард зөрчлийн тоо 18.1 хувиар өсжээ Уржигдар 16 цаг 22 мин Монгол хэл бичгийн шалгалтын дүн оноог зарлалаа Уржигдар 16 цаг 20 мин Монгол уулчид дэлхийн ноён оргилуудад авиралт хийж байна Уржигдар 16 цаг 19 мин Өргөн нэвтрүүлгийн хөгжил-2025 форум зохион байгуулагдлаа Уржигдар 16 цаг 18 мин Эрдэнэ сум электрон тамхины худалдааг хориглов Уржигдар 16 цаг 16 мин Завхан аймагт объектын гал түймрийн дунд эрсдэлтэй байдал үүсээд байна Уржигдар 16 цаг 15 мин Монгол, Казахстан хоёр улс тэтгэврийн асуудлаар хамтран ажиллах хэлэлцээрийн төслийг өргөн барив Уржигдар 16 цаг 13 мин Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын хуулийг хэрэгжүүлэх хугацааг нэг жилээр хойшлуулах санал гаргалаа Уржигдар 16 цаг 12 мин Нагасаки хот бүх улс орон, бүс нутгийг энх тайвны ёслолд урина Уржигдар 16 цаг 11 мин Бүхэл үрийн хувьсгал: зүсэм талхаар нэг улс үндэстнийхээ хооллолтыг өөрчилж чаджээ Уржигдар 16 цаг 09 мин
iИх уншсан
Молотов-Риббэнтропын гэрээнээс дэлхийн дайн эхэлсэн Хэлэлцэгдэж байгаа хуулийн төсөл хэвлэн нийтлэх эрх чөлөөг х... Монголчууд фашизмыг ялсан баярыг тэмдэглэдэг болмоор байна Баавар Д.Амарбаясгалангийн ЭФФЕКТ А.Ариунзаяа: Хүүхэд бэлгийн хүчирхийллийн хохирогч болох тох... Ерөнхийлөгчид дэвших таван мандатыг 22 горилогчийн хэн хэн н... ​Айл болгон өвчин зовлонтой тулж, ард нь гарах гэж сөхөрч ба... Трампын анхны 100 хоног: Тоо баримт, бодлого, нөлөө Райнэр Цитэлманн: Германд эрх чөлөө заналхийлэлд өртөж байна... АНУ болон Холбоотны тусламжаар ЗХУ дайнд ялсан нь О.Алтангэрэл: Хууль зүй, дотоод хэргийн асуудал нэг дороо ба... 2025 оны 5 дугаар сарын нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж... Азид цор ганц “ханын зурагт бунхан” болох Шороон бумбагарын ... “Дугуйтай Улаанбаатар-2025”, “Баянзүрх марафон-2025” арга хэ... “Элсэлтийн шалгалт-2025”–ын математикийн нээлттэй даалгавруу... Дугуйтай хүүхдийг мөргөөд зугтсан жолоочийг олж тогтоохоор а... Хан-Уул дүүрэгт эзэнгүй нохой, муур асрах байр ажиллаж эхэлл... “Үндэсний бичиг үсгийн баяр-2025” орон даяар өргөн хүрээнд т... “Мерит” төсөл хэрэгжиж эхэллээ: Иргэн төвтэй төрийн албыг хө...
Top