x

Ялах нь намуудын зорилго мөн ч ялуулах нь сонгогчийн үүрэг биш

Ц.Доржготов ах Э.Бат-Үүлийн бие дааж нэр дэвшихээр болсныг “хувийн өшөө авалт” гэж нэрлэсэн байна лээ. Миний хувьд харин үүнийг хориглолт, хамгаалалт гэж хэлнэ. Ямар ч байсан түүнд хамгаалах зүйл байна гэсэн үг. Намаас нь З.Энхболд шиг хүмүүс нэр дэвшиж байгаа учраас...

УИХ-ын ээлжит сонгуульд бие даан нэр дэвшихээр СЕХ-нд бүртгүүлж, мөрийн хөтөлбөрөө өгсөн 208 нэр дэвшигч бий. Түүхэндээ хамгийн олон бие даагчтай сонгууль болох нь хэмээн уулга алдацгааж байна.

Мэдээж хүн бүрт ийм шийдвэр гаргахад хүрсэн шалтгаан байгаа. Э.Бат-Үүл З.Энхболдыг УИХ-д сонгуулахгүйн төлөө, С.Баярцогт, Н.Алтанхуяг намаасаа хөөгдсөн учраас бие дааж байгаа. АН-ын дэд дарга Б.Дэлгэрмаа гэхэд цагаа тулахад бас л нэг шалтгаан хэлнэ. Адгийн тэнэг биеэ магтана гэдэг шиг “Өэлүн эх” Л.Өнөрчимөг, өөрийгөө “Чингис хаан”-аар өргөмжилсөн залууд ч гэсэн шалтаг, шалтгаан байгаа. Нэг нь үзэл бодол, үнэт зүйлээ хамгаалахын төлөө дэвшиж байхад нөгөө нь хэн нэгний зараалаар явж, бүр зарим нь "од болохын хүслэн"-д автаж, царцаа шиг азаа үзэхээр шийдсэн байхыг ч үгүйсгэхгүй. Тэгсэн ч хориглох аргагүй. 

Урьд урьдын сонгуулиудад “ямар ч сонголтгүй сонгууль байна” гэж гомдоллодог байсан бол энэ жилийн сонгууль хамгийн олон сонголттой сонгууль болно. Харин тэр сонголт нь хэр мэргэн байх вэ гэдэг сонгогчоос өөрөөс нь шалтгаалж таарна. Энэ чинь л ардчилсан ёс, олон урьгалч нийгэм шүү дээ.

Мэдээж үлдэж буй өдрүүдэд улс төрийн том намуудаас бие даагчид руу чиглэсэн хамгийн их дайралтууд явах байх. Гэхдээ энэ удаад нэг онцлог нь хэнийг нь ч мэдэхгүй, хэн ч мэдэхгүй хүмүүс бие даагаагүй байдаг юм.

Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Ц.Хуланг гэхэд хүн бүр мэднэ. Уран бүтээлийг нь ч, улс төрийн замналыг нь ч монголчууд мэднэ. МАН-ын Бага хурлын гишүүн байхдаа намынхаа даргыг /М.Энхболд/ “газрын наймаачин” хэмээн буулгаж, С.Баярт залуурыг атгуулахад хүчин зүтгэсэн хүмүүсийн нэг. 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар ч бас намынхаа нэр дэвшигчийн эсрэг ажиллаж, сонгуулийн дараа Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын соёлын бодлогын зөвлөхөөр очсон. Одоо ч гэсэн хэний, юуны төлөө дэвшиж байгаа гэдгийг таамаглахад хэцүү биш.

Г.Уянга ч мөн л улс төрийн ээдрээ, маргаантай түүх замналтай нэгэн. УИХ-ын гишүүн байхдаа “эмэгтэйчүүдийн бүлгийн” нэг гишүүнийхээ согтуу бичлэгийг хийж, тэр нь бусдад дамжсанаар Л.Эрдэнэчимэг гэдэг хүний улс төрийн карьерыг дуусгасан байдаг. Бичлэгийг тараасан хүн нь Л.Эрдэнэчимэгээс бусдын нүүр царайг далдалсныг бодоход анхнаасаа л зорилготой байсан болов уу. Цагтаа манай “попуудыг” магнайлж явсан Г.Уянга тэр бичлэгийн дараа “жаахан хүн муутай” харагдах болсон ч Х.Баттулга Ерөнхийлөгч түүнийг дэргэдээ авсан нь учиртай биз.

Гэхдээ яг одоогийн нөхцөлд бие даагчид хэн байх нь биш, байгаа нь чухал юм. Ялангуяа улс төрийн намуудын рейтинг уруудаж яваа энэ үед “Би хэн бэ?” гээд зогсч байгаа бие даагчдыг буруутгах аргагүй. Намуудын “сонголтгүй” болгосон сонгуулийг сонголттой болгож өгч байгаа нь л чухал. Яагаад заавал сонгогч аль нэг намыг ялуулахын төлөө санал өгөх ёстой гэж. Ялах нь намуудын зорилго болохоос биш, ялуулах нь сонгогчийн үүрэг биш.

Мэдээж хэрвээ, УИХ-д баахан бие даагчид ороод ирвэл парламентын олонхи, цөөнхий асуудал, Засгийн газрыг байгуулах гээд олон зүйл дээр бэрхшээл гарна. Гацаанд орж ч магадгүй. Гэхдээ бие даагчаас айдаг бүхэл бүтэн нам байгаад яах юм. Улс төрийн нам гэдэг бодлоготой, багтай, боловсон хүчинтэй байж “том нам” болдог болохоос биш, хэн олон “оли”-той, хэн илүү мөнгөтэй нь том болдоггүй гэдгийг өнгөрсөн цаг хугацаа харуулсан.

Тийм болохоор энэ удаагийн сонгуулиар “Хэн илүү бодлоготойг нь сонго. Бодлого байхгүй бол хүнийг нь сонго” гэсэн зарчим үйлчлэх байх. Тэгсэн ч олон удаагийн сонгуулиар хоосон амлалт, бэлэн мөнгөнд хууртсан сонгогчид энэ удаа арай илүү буурьтай сонголт хийнэ ээ гэж найдаж байна. Ядаж л хэнийх нь мөрийн хөтөлбөр хэрэгжих боломжтой, ирээдүйгээ харсан бэ гэдгийг үнэлж цэгнэх байх.

Яг намын фонн энэ тэрээ харвал бол хоёр том намын аль аль нь хэцүү болчихлоо. МАН-ын хувьд өнгөрсөн дөрвөн жилийн уусан идсэн, ЖДҮ, 60 тэрбумынхаа асуудлаар дээшээ харахааргүй болчихсон. АН-ын хувьд “баталгаатай нэг мандаттай” гэсэн намын нөлөө бүхий лидерүүд бие даачихлаа. Тэднийг дагаад АН-ын оюун санаа, уураг тархины нэгээхэн хэсэг нь гараад явчихлаа. Ялгаатай нь АН-аас хөгшчүүл нь, Ардын намаас залуучууд нь явж байна. Тэгэхээр өрсөлдөөн хүндхэн нөхцөлд болох нээ л гэж харагдаж байна. Гэхдээ сонгогчид арай ч нэг бие даагчдаар парламентыг бүдүүлчихгүй байх. 

Б.ЗАЯА

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Монгол Улс НҮБ-ын гишүүн бүх оронтой дипломат харилцаа тогтоолоо 2025-07-10 Монгол-Японы харилцаа1990-1998 2025-07-10 Улаанбаатар метро төслийн бараа, үйлчилгээг Их Британи улс нийлүүлнэ 2025-07-10 УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн 2025 оны хаврын ээлжит чуулганыг хааж хэлсэн үг 2025-07-10 Монгол Улсын төрийн далбааны өдөр тохиож байна 2025-07-10 Такамүра: Бидний хувьд үүрдийн дурсамж үлдээх аялал байлаа 2025-07-10 Ж.Золжаргал: Эдийн засгаа өсгөхийн тулд төсөв тэлэх биш хөрөнгө оруулалт, бизнесийг дэмжих хэрэгтэй 2025-07-10 Нэгдүгээр шинэ тойрог замын төслийг УИХ-д танилцууллаа 2025-07-10 Наадмын өдрүүдэд 24 цагаар ажиллах эрүүл мэндийн байгууллагуудын утасны дугаар 2025-07-10 Улаанбаатарт өдөртөө 25 хэм дулаан 2025-07-10 Эзэн Хаан Нарүхито "Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо 2025-07-09 Төслийн нэгжүүдийн орон тоог 200-гаар багасгаж, 11.5 тэрбум төгрөг хэмнэнэ 2025-07-09 Х.Булгантуяа: Чех Улс манай улсын “гуравдагч хөрш”, Европ дахь итгэлт түнш 2025-07-09 Улсын Их Хурал өнгөрөгч долоо хоногт (2025.06.30-07.06) 2025-07-09 Бүсчилсэн хөгжлийн болон Ёс зүйн дэд хорооны бүрэлдэхүүнийг хэлэлцэн дэмжлээ 2025-07-09 Чех-Монголын парламентын бүлгийн дарга Станислав Берковецийг хүлээн авч уулзлаа 2025-07-09 ӨБХ-ны даргад гишүүн О.Номинчимэгийн нэрийг дэвшүүлэв 2025-07-09 УИХ-ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг баталж, Байнгын хороодын бүрэлдэхүүнийг шинэчлэв 2025-07-09 Г.Занданшатар: Үндэсний сэргэн мандлын шинэ давлагаа эрч хүчтэй эхэлсэн гэдэгт итгэж байна 2025-07-09 Гандантэгчэнлин хийдийн төв талбайг байгалийн чулуун хавтангаар шинэчилжээ 2025-07-09
iИх уншсан
Эдийн засгийн форумд барьсан Хөгжлийн сайдын “бэлэг” Такамүра: Бидний хувьд үүрдийн дурсамж үлдээх аялал байлаа Монгол-Японы харилцаа1990-1998 Монгол Улс НҮБ-ын гишүүн бүх оронтой дипломат харилцаа тогто... Ж.Золжаргал: Эдийн засгаа өсгөхийн тулд төсөв тэлэх биш хөрө... Монгол Улсын төрийн далбааны өдөр тохиож байна "Салхи Дамбий" МУГЖ цолоор энгэрээ мялаав Эзэн Хаан Нарүхито "Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зоч... Гандантэгчэнлин хийдийн төв талбайг байгалийн чулуун хавтанг... Урт цагааны цэцэрлэгт хүрээлэнг өнөөдөр нээнэ Төслийн нэгжүүдийн орон тоог 200-гаар багасгаж, 11.5 тэрбум ... Х.Булгантуяа: Чех Улс манай улсын “гуравдагч хөрш”, Европ да... ӨБХ-ны даргад гишүүн О.Номинчимэгийн нэрийг дэвшүүлэв УИХ-ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн т... Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний орой дахин ... Уулын ам, голын ай сав, үерийн буулт бүхий газарт отоглож, х... Г.Занданшатар: Үндэсний сэргэн мандлын шинэ давлагаа эрч хүч... Улсын Их Хурал өнгөрөгч долоо хоногт (2025.06.30-07.06) Унаач хүүхдийн аюулгүй байдлыг хамгаалах асуудлаар хамтран а... Бүсчилсэн хөгжлийн болон Ёс зүйн дэд хорооны бүрэлдэхүүнийг ...
Top