x

22 жилийн судалгааны үр дүнг баримтжуулсан "Хархорум" номыг хүлээн авав

Монгол-Германы Орхон археологийн судалгааны багаас “Хархорум” номыг албан ёсоор хүлээлгэн өглөө. 

Орхоны хөндий дэх Монгол-Германы хамтарсан археологийн судалгаа 1998 онд Хархорум хотноо тухайн үеийн хоёр улсын Ерөнхийлөгч Н.Багабанди, Роман Херцог нарын ивээл дор эхэлж байсан түүхтэй. "Монгол-Германы-Хархорум Экспедиц"-ийн хамтын ажиллагааны түншүүдээр эхлээд Монголын ШУА, ХБНГУ-ын Боннын их сургууль, Германы Археологийн хүрээлэн ажилласан бол сүүлд МУИС болон бусад байгууллагууд нэмэгдэж, судалгааны ажил эрчимжсэнээр олон гайхалтай үр дүнгүүд гарсан юм. 

Малтлагын ажлын үр дүнд:

  • Юань Гүрний Мандан Бадралын сүмийн байршлыг тогтоож, малтлага хийсэн. Энэ нь Монголын эзэнт гүрний төрийн төв бунхан байсан бөгөөд Мөнх Хааны үед баригдан 100 гаруй жил ашиглагдаж байсан. (Германы Археологийн Хүрээлэнгийн малтлага 2000-2009)

  • Эртний Хархорум хотын төвд малтлага хийснээр гар урлал, худалдаа эрхэлдэг хотын амьдралын төрөл бүрийн ул мөр олдсон (Бонн хотын их сургуулийн малтлага 2000-2005)

  • Эртний Хархорум хотын захад малтсан христийн шашны сүм нь Монголын эзэнт гүрний шашин шүтлэгийн олон талт байдал, шашны олон төрлийг хүлээн зөвшөөрч байсныг гэрчилнэ (Германы Археологийн Хүрээлэн 2006-2009 оны малтлага)

Монголчуудын зүрх сэтгэлд орших, соёлын аугаа гайхамшиг болсон Монголын төдийгүй дэлхийн түүхэн энэхүү газар нутгийг 2004 онд ЮНЕСКО-ийн Хүн төрөлхтний Дэлхийн Соёлын өвд бүртгэсэн юм. 

Ийнхүү олон жилийн судалгааны ажлыг Германы Археологийн хүрээлээнгийн доктор, Монгол төслийн удирдагч, хатагтай Кристина Франкен, тус улсын Археологийн хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Хэндрик Рооланд, МУИС-ийн Шинжлэх ухааны сургуулийн Антропологи, археологийн тэнхимийн эрхлэгч, доктор У.Эрдэнэбат, тус хүрээлэнгийн Эрдэм шинжилгээний ажилтан, доктор Т.Батбаяр нар ном болгон буулгаснаа албан ёсоор хүлээлгэн өглөө. 

Хархорум хотыг Чингис хаан үүсгэн байгуулсны 800 жилийн ой, үүнтэй зэрэгцэн Монгол-Германы Хархорум археологийн судалгааны 20 жилийн ой тохиосон 2020 онд номыг хүлээлгэн өгөх байсан ч цар тахлын улмаас хойшилсоор өдгөө хүлээлгэн өгөх боломж бүрджээ. 

Шинжлэх ухааны аливаа үр дүнгээс дутахгүй энэ бүтээлийг гаргах үндэс болсон судалгааны ажлын хүрээнд олон зүйлүүдийг мэдэж авсан ч түүнээс ч илүү олон сонирхолтой асуултууд, олж мэдэх зүйл өмнө хэвээр байгааг номыг зохиогчид онцолж байна. Тиймээс тогтсон хамтын ажиллагаагаа цаашид ч үргэлжлүүлэхийг хүсэж байгаагаа илэрхийллээ. “Хоёр улсын Ерөнхийлөгч тус төслийг ивээлдээ авсан нь энэхүү хамтын ажиллагаа онцгой ач холбогдолтойг харуулж байгаа хэрэг. Монголын хамгийн чухал соёлын өвийн нэгд хоёр улсын хамтарсан судалгааг хийж байгаа нь хоёр улсын ойр дотно, итгэлцсэн хамтын ажиллагааг гэрчилж байна” хэмээн тодотголоо.

Хамтарсан экспедицийн судалгааны ажлуудыг Германы Эрдмийн солилцооны алба, Хойд Райн-Вестфалийн дунд Сургууль, ХБНГУ-ын Боловсрол, Судалгааны Яам, Германы Судалгааны сан, Герда Хенкелийн сан болон ХБНГУ-ын Гадаад хэргийн яамны сан зэрэг олон байгууллагууд өнгөрсөн олон жилийн турш дэмжиж, санхүүжүүлсээр иржээ. 

Бусад төслүүд:

  • Монгол, Германы эрдэмтдийн олон тооны эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлууд 

  • Соёлын Өвийг хадгалах төслүүд - Их Сүмийн тавцанг нээлттэй музей болгон сэргээн засварлаж, олон нийтэд үзмэр болгон, дүрслэн харуулах ажлыг хийсэн

  • Хархорумын музейн археологийн олдворуудыг сэргээн засварлах, хамгаалах ажилд зориулан сургалт, дэмжлэг үзүүлэх 

  • 2007 оноос хойш Уйгурын хуучин нийслэл Харбалгаст судалгааны ажил хийж байгаа бөгөөд хотын хайгуулын ажил маш сайн үр дүнд хүрсэн.

Эдгээр амжилттай төслүүдээс гадна олон жилийн хамтын ажлын хугацаанд маш олон хувийн, анд нөхдийн харилцаа үүсэж байгааг энэ үеэр мөн онцолсон юм.

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Г.Занданшатар: Эвийг эрхэмлэдэг Засгийн газар байна 20 мин Өрхийн эрүүл мэндийн төвийн хуучин барилгыг нурааж, ногоон байгууламж болгон тохижуулна 27 мин Трамп нөхцөл байдлыг чинээнд нь тулгалаа 33 мин К.Ёолк жүдо бөхийн ДАШТ-ээс хүрэл медаль хүртлээ 59 мин М.Энхбадрал: Ерөнхийлөгч УИХ-ыг шахсан гэж үзвэл энэ нь парламентын дархлаа, бие даасан байдал алдагдсаны шинж 1 цаг 7 мин Алслагдсан хороо, сумдын 8200 иргэний цахим ур чадварыг сайжруулж, Дарханд цахим сургалтын төвийг нээлээ 1 цаг 12 мин “Хасын хүлгүүд” Азийн аваргуудын лигээс хүрэл медаль хүртлээ 2 цаг 5 мин Трамп авто машины татварыг нэмэх төлөвтэй байгаагаа мэдэгдэв 15 цаг 10 мин Үндэсний аудитын газар сэтгүүлчдэд зориулсан сургалт зохион байгуулж, ил тод байдлыг онцлов 15 цаг 12 мин Хот байгуулалт, хууль тогтоомжийн шинэчлэлтэй холбоотой хоёр хуулийн төслийн хэлэлцүүлэг боллоо 15 цаг 12 мин Сэлбэ дэх “20 минутын хот”-ын бүтээн байгуулалт эхэлж, 4400 айлын орон сууц сүндэрлэнэ 15 цаг 14 мин 10 дугаар хорооллын уулзвараас 25 дугаар эмийн сангийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ 15 цаг 16 мин ЕХ Орос, Беларусын ХАА-н бүтээгдэхүүнд гаалийн татвар нэмлээ 15 цаг 26 мин Израил Ираны цөмийн байгууламжууд руу цохилт өгч, бүс нутагт онц байдал зарлав 15 цаг 26 мин Ерөнхийлөгчийн Тамгын Газрын даргаар А.Үйлстөгөлдөрийг томиллоо 18 цаг 4 мин Тэтгэврийн зээлд тавих өр, орлогын харьцааг 50:50 болгов 18 цаг 50 мин Аутизмын хүрээний эмгэгийн оношилгоог эрт илрүүлэх чадамжийг сайжруулна 20 цаг 39 мин “Khangarid Cup” олон улсын тулааны тэмцээн “Аса арена”-д болно 20 цаг 39 мин Нөөцийн махны өргөтгөсөн худалдаа 8 дүүргийн 37 байршилд үргэлжилж байна 20 цаг 41 мин “Барилгын салбар дахь төр ба хувийн хэвшлийн түншлэл”-ийн талаар хэлэлцэж байна 20 цаг 42 мин
iИх уншсан
Л.Оюун-Эрдэнэ явж, Г.Занданшатар ирэв Г.Уянгахишиг: Улс төрийн болон нийгмийн дэмжлэг шаардлагатай... Айлаас эрэхээр авдраа уудал: "Алт III" хөтөлбөр Манай мега төслүүдийг хэн гацаадаг вэ? Элон Маск, Дональд Трамп нар түнжин хагарав Эрдэмтэд хорт хавдрыг шинж тэмдэг илрэхээс гурван жилийн өмн... Хуульч О.Батхүү: Төр нь иргэдээ гэмт хэрэгтэн болох зам руу ... Ариун дээд ном Гол мөрний усны түвшин буурч, зарим газарт бороо орох төлөвт... Трамп авто машины татварыг нэмэх төлөвтэй байгаагаа мэдэгдэв... Хот байгуулалт, хууль тогтоомжийн шинэчлэлтэй холбоотой хоёр... Израил Ираны цөмийн байгууламжууд руу цохилт өгч, бүс нутагт... Uber Лондонд жолоочгүй такси туршина Сэлбэ дэх “20 минутын хот”-ын бүтээн байгуулалт эхэлж, 4400 ... Жанжин клубийн замыг хэсэгчлэн хааж, шинэчилнэ Сэлбэ 20 минутын хотын бүтээн байгуулалт албан ёсоор эхэлж, ... ЕХ Орос, Беларусын ХАА-н бүтээгдэхүүнд гаалийн татвар нэмлээ... Т.Даваадалай: Авто замаа засахгүй бол иргэд татвараас ч их з... Шведийн иргэн Камбаза Селестэг албадан гаргаж, Стокгольм руу... Даншиг наадам-Хүрээ цам 2025 наадам нийслэлийн иргэдийн баяр...
Top