x

22 жилийн судалгааны үр дүнг баримтжуулсан "Хархорум" номыг хүлээн авав

Монгол-Германы Орхон археологийн судалгааны багаас “Хархорум” номыг албан ёсоор хүлээлгэн өглөө. 

Орхоны хөндий дэх Монгол-Германы хамтарсан археологийн судалгаа 1998 онд Хархорум хотноо тухайн үеийн хоёр улсын Ерөнхийлөгч Н.Багабанди, Роман Херцог нарын ивээл дор эхэлж байсан түүхтэй. "Монгол-Германы-Хархорум Экспедиц"-ийн хамтын ажиллагааны түншүүдээр эхлээд Монголын ШУА, ХБНГУ-ын Боннын их сургууль, Германы Археологийн хүрээлэн ажилласан бол сүүлд МУИС болон бусад байгууллагууд нэмэгдэж, судалгааны ажил эрчимжсэнээр олон гайхалтай үр дүнгүүд гарсан юм. 

Малтлагын ажлын үр дүнд:

  • Юань Гүрний Мандан Бадралын сүмийн байршлыг тогтоож, малтлага хийсэн. Энэ нь Монголын эзэнт гүрний төрийн төв бунхан байсан бөгөөд Мөнх Хааны үед баригдан 100 гаруй жил ашиглагдаж байсан. (Германы Археологийн Хүрээлэнгийн малтлага 2000-2009)

  • Эртний Хархорум хотын төвд малтлага хийснээр гар урлал, худалдаа эрхэлдэг хотын амьдралын төрөл бүрийн ул мөр олдсон (Бонн хотын их сургуулийн малтлага 2000-2005)

  • Эртний Хархорум хотын захад малтсан христийн шашны сүм нь Монголын эзэнт гүрний шашин шүтлэгийн олон талт байдал, шашны олон төрлийг хүлээн зөвшөөрч байсныг гэрчилнэ (Германы Археологийн Хүрээлэн 2006-2009 оны малтлага)

Монголчуудын зүрх сэтгэлд орших, соёлын аугаа гайхамшиг болсон Монголын төдийгүй дэлхийн түүхэн энэхүү газар нутгийг 2004 онд ЮНЕСКО-ийн Хүн төрөлхтний Дэлхийн Соёлын өвд бүртгэсэн юм. 

Ийнхүү олон жилийн судалгааны ажлыг Германы Археологийн хүрээлээнгийн доктор, Монгол төслийн удирдагч, хатагтай Кристина Франкен, тус улсын Археологийн хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Хэндрик Рооланд, МУИС-ийн Шинжлэх ухааны сургуулийн Антропологи, археологийн тэнхимийн эрхлэгч, доктор У.Эрдэнэбат, тус хүрээлэнгийн Эрдэм шинжилгээний ажилтан, доктор Т.Батбаяр нар ном болгон буулгаснаа албан ёсоор хүлээлгэн өглөө. 

Хархорум хотыг Чингис хаан үүсгэн байгуулсны 800 жилийн ой, үүнтэй зэрэгцэн Монгол-Германы Хархорум археологийн судалгааны 20 жилийн ой тохиосон 2020 онд номыг хүлээлгэн өгөх байсан ч цар тахлын улмаас хойшилсоор өдгөө хүлээлгэн өгөх боломж бүрджээ. 

Шинжлэх ухааны аливаа үр дүнгээс дутахгүй энэ бүтээлийг гаргах үндэс болсон судалгааны ажлын хүрээнд олон зүйлүүдийг мэдэж авсан ч түүнээс ч илүү олон сонирхолтой асуултууд, олж мэдэх зүйл өмнө хэвээр байгааг номыг зохиогчид онцолж байна. Тиймээс тогтсон хамтын ажиллагаагаа цаашид ч үргэлжлүүлэхийг хүсэж байгаагаа илэрхийллээ. “Хоёр улсын Ерөнхийлөгч тус төслийг ивээлдээ авсан нь энэхүү хамтын ажиллагаа онцгой ач холбогдолтойг харуулж байгаа хэрэг. Монголын хамгийн чухал соёлын өвийн нэгд хоёр улсын хамтарсан судалгааг хийж байгаа нь хоёр улсын ойр дотно, итгэлцсэн хамтын ажиллагааг гэрчилж байна” хэмээн тодотголоо.

Хамтарсан экспедицийн судалгааны ажлуудыг Германы Эрдмийн солилцооны алба, Хойд Райн-Вестфалийн дунд Сургууль, ХБНГУ-ын Боловсрол, Судалгааны Яам, Германы Судалгааны сан, Герда Хенкелийн сан болон ХБНГУ-ын Гадаад хэргийн яамны сан зэрэг олон байгууллагууд өнгөрсөн олон жилийн турш дэмжиж, санхүүжүүлсээр иржээ. 

Бусад төслүүд:

  • Монгол, Германы эрдэмтдийн олон тооны эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлууд 

  • Соёлын Өвийг хадгалах төслүүд - Их Сүмийн тавцанг нээлттэй музей болгон сэргээн засварлаж, олон нийтэд үзмэр болгон, дүрслэн харуулах ажлыг хийсэн

  • Хархорумын музейн археологийн олдворуудыг сэргээн засварлах, хамгаалах ажилд зориулан сургалт, дэмжлэг үзүүлэх 

  • 2007 оноос хойш Уйгурын хуучин нийслэл Харбалгаст судалгааны ажил хийж байгаа бөгөөд хотын хайгуулын ажил маш сайн үр дүнд хүрсэн.

Эдгээр амжилттай төслүүдээс гадна олон жилийн хамтын ажлын хугацаанд маш олон хувийн, анд нөхдийн харилцаа үүсэж байгааг энэ үеэр мөн онцолсон юм.

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Нийслэлийн 2026 оны хөгжлийн төлөвлөгөө НИТХ-д өргөн барилаа 11 цаг 36 мин “Өгөөмөр” техникийн захын ойролцоо шинэ зам барина 11 цаг 39 мин “Уул уурхайн 7 хоног” маргааш Налайхад эхэлнэ 11 цаг 42 мин ГХЯ: Балба дахь монгол иргэд аюулгүй нөхцөлд байна 11 цаг 44 мин Монголын худалдааны ашиг 1.7 тэрбум ам.долларт хүрчээ 11 цаг 45 мин АНУ-ын тэрбумтнуудын жагсаалтыг Маск дахин тэргүүлэв 13 цаг 14 мин Тарваган тахлын дэгдэлтийн зардлыг Эрүүл мэндийн сайдын багцаас гаргана 13 цаг 15 мин 40 настай Роналду дахин түүх бүтээж, гоолын рекордыг давтав 13 цаг 17 мин “Авто машингүй өдөр”-өөр цахилгаан скүтер, мопед, мотоцикл нэвтрүүлэхгүй 13 цаг 20 мин Азийн цомын аварга А.Болор-Эрдэнэ дэлхийн чансааны 32-т жагсав 13 цаг 36 мин “Япон-Монголын Сасакава” тэтгэлэгт хөтөлбөрийн анхны 100 оюутан батламжаа гардлаа 14 цаг 3 мин Украины дайныг зогсоохын тулд Хятад, Энэтхэгт татвар ногдуулах саналыг Трамп гаргав 14 цаг 5 мин Онцгой байдлын алба хаагчийн онцгой нөхцөлийн нэмэгдлийг 40 хувь болгов 14 цаг 19 мин ЦЕГ-ын Хар тамхитай тэмцэх газрыг бие даасан алба болгон өргөжүүллээ 15 цаг 4 мин Ливерпүүлд Монголын боксчид хүрэл медалийн төлөө тулалдана 18 цаг 37 мин Монголын энхийг сахиулагчдын хоёрдугаар ээлж Өмнөд Судан руу мордлоо 18 цаг 40 мин Apple компани шинэ iPhone, Apple Watch, AirPods-оо танилцууллаа 18 цаг 42 мин Дорноговьд 300 МВт цахилгаан станц барих ТЭЗҮ-гийн ажил үргэлжилж байна 18 цаг 44 мин Богдхан уулын тэнгэрийг тайх төрийн ёслол маргааш болно 19 цаг 20 мин ШХАБ-ын XXV саммитад Си Жиньпиний хэлсэн үгийн агуулга 19 цаг 32 мин
iИх уншсан
Атаархал улс төрийн зэвсэг болохын цагт Цахилгааны хувьд санаа зовохгүй ч дулааны хэмнэлтэд шилжиж б... 2028 он хүртэл ард түмнийг хайхрах нам байхгүй ШХАБ-ын XXV саммитад Си Жиньпиний хэлсэн үгийн агуулга Эх оронч Лоохууз Хүүхдүүдээрээ дамшиглаад байгаа юм уу? Бизнесийн сонгодог 50 бүтээл Монголд... Н.Туяа: Татварын шинэчлэл ахиад л хөрөнгөлөг цөөнхөд ашигтай... Хятадын түрэлт ба ШХАБ Соломон хааны бөгж Цагаан хэрэм Өмнөдөд зурсан санамж: Газар нутгаараа оролдож, тусгаар улса... О.Алтансаруул: Өгий нуурын эргийн төлөвлөлтийг жишиг болгон ... Улаанбаатарт BRT тусгай замын автобус нэвтрүүлнэ 09-р сарын 08 ны өдрөөс 11 уулзварт баруун гар тийш эргэх зо... Нийслэлийн цэцэрлэгүүдийн 2-р шатны бүртгэл 3 хоногийн дараа... Австралийн Амбан захирагч Саманта Мостин Монголд айлчилж бай... Хангай, Хөвсгөлийн уулсаар нойтон цас орно Булган аймагт хадлангийн гарц бага байна Баянзүрх дүүрэгт 30 өрх хийн зуухтай боллоо
Top