x

22 жилийн судалгааны үр дүнг баримтжуулсан "Хархорум" номыг хүлээн авав

Монгол-Германы Орхон археологийн судалгааны багаас “Хархорум” номыг албан ёсоор хүлээлгэн өглөө. 

Орхоны хөндий дэх Монгол-Германы хамтарсан археологийн судалгаа 1998 онд Хархорум хотноо тухайн үеийн хоёр улсын Ерөнхийлөгч Н.Багабанди, Роман Херцог нарын ивээл дор эхэлж байсан түүхтэй. "Монгол-Германы-Хархорум Экспедиц"-ийн хамтын ажиллагааны түншүүдээр эхлээд Монголын ШУА, ХБНГУ-ын Боннын их сургууль, Германы Археологийн хүрээлэн ажилласан бол сүүлд МУИС болон бусад байгууллагууд нэмэгдэж, судалгааны ажил эрчимжсэнээр олон гайхалтай үр дүнгүүд гарсан юм. 

Малтлагын ажлын үр дүнд:

  • Юань Гүрний Мандан Бадралын сүмийн байршлыг тогтоож, малтлага хийсэн. Энэ нь Монголын эзэнт гүрний төрийн төв бунхан байсан бөгөөд Мөнх Хааны үед баригдан 100 гаруй жил ашиглагдаж байсан. (Германы Археологийн Хүрээлэнгийн малтлага 2000-2009)

  • Эртний Хархорум хотын төвд малтлага хийснээр гар урлал, худалдаа эрхэлдэг хотын амьдралын төрөл бүрийн ул мөр олдсон (Бонн хотын их сургуулийн малтлага 2000-2005)

  • Эртний Хархорум хотын захад малтсан христийн шашны сүм нь Монголын эзэнт гүрний шашин шүтлэгийн олон талт байдал, шашны олон төрлийг хүлээн зөвшөөрч байсныг гэрчилнэ (Германы Археологийн Хүрээлэн 2006-2009 оны малтлага)

Монголчуудын зүрх сэтгэлд орших, соёлын аугаа гайхамшиг болсон Монголын төдийгүй дэлхийн түүхэн энэхүү газар нутгийг 2004 онд ЮНЕСКО-ийн Хүн төрөлхтний Дэлхийн Соёлын өвд бүртгэсэн юм. 

Ийнхүү олон жилийн судалгааны ажлыг Германы Археологийн хүрээлээнгийн доктор, Монгол төслийн удирдагч, хатагтай Кристина Франкен, тус улсын Археологийн хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Хэндрик Рооланд, МУИС-ийн Шинжлэх ухааны сургуулийн Антропологи, археологийн тэнхимийн эрхлэгч, доктор У.Эрдэнэбат, тус хүрээлэнгийн Эрдэм шинжилгээний ажилтан, доктор Т.Батбаяр нар ном болгон буулгаснаа албан ёсоор хүлээлгэн өглөө. 

Хархорум хотыг Чингис хаан үүсгэн байгуулсны 800 жилийн ой, үүнтэй зэрэгцэн Монгол-Германы Хархорум археологийн судалгааны 20 жилийн ой тохиосон 2020 онд номыг хүлээлгэн өгөх байсан ч цар тахлын улмаас хойшилсоор өдгөө хүлээлгэн өгөх боломж бүрджээ. 

Шинжлэх ухааны аливаа үр дүнгээс дутахгүй энэ бүтээлийг гаргах үндэс болсон судалгааны ажлын хүрээнд олон зүйлүүдийг мэдэж авсан ч түүнээс ч илүү олон сонирхолтой асуултууд, олж мэдэх зүйл өмнө хэвээр байгааг номыг зохиогчид онцолж байна. Тиймээс тогтсон хамтын ажиллагаагаа цаашид ч үргэлжлүүлэхийг хүсэж байгаагаа илэрхийллээ. “Хоёр улсын Ерөнхийлөгч тус төслийг ивээлдээ авсан нь энэхүү хамтын ажиллагаа онцгой ач холбогдолтойг харуулж байгаа хэрэг. Монголын хамгийн чухал соёлын өвийн нэгд хоёр улсын хамтарсан судалгааг хийж байгаа нь хоёр улсын ойр дотно, итгэлцсэн хамтын ажиллагааг гэрчилж байна” хэмээн тодотголоо.

Хамтарсан экспедицийн судалгааны ажлуудыг Германы Эрдмийн солилцооны алба, Хойд Райн-Вестфалийн дунд Сургууль, ХБНГУ-ын Боловсрол, Судалгааны Яам, Германы Судалгааны сан, Герда Хенкелийн сан болон ХБНГУ-ын Гадаад хэргийн яамны сан зэрэг олон байгууллагууд өнгөрсөн олон жилийн турш дэмжиж, санхүүжүүлсээр иржээ. 

Бусад төслүүд:

  • Монгол, Германы эрдэмтдийн олон тооны эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлууд 

  • Соёлын Өвийг хадгалах төслүүд - Их Сүмийн тавцанг нээлттэй музей болгон сэргээн засварлаж, олон нийтэд үзмэр болгон, дүрслэн харуулах ажлыг хийсэн

  • Хархорумын музейн археологийн олдворуудыг сэргээн засварлах, хамгаалах ажилд зориулан сургалт, дэмжлэг үзүүлэх 

  • 2007 оноос хойш Уйгурын хуучин нийслэл Харбалгаст судалгааны ажил хийж байгаа бөгөөд хотын хайгуулын ажил маш сайн үр дүнд хүрсэн.

Эдгээр амжилттай төслүүдээс гадна олон жилийн хамтын ажлын хугацаанд маш олон хувийн, анд нөхдийн харилцаа үүсэж байгааг энэ үеэр мөн онцолсон юм.

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Дуучин Ч.Мишээл "Silk Way Star" шоуны анхны ялагч боллоо 8 цаг 34 мин Улаанбаатарт өдөртөө 9 хэм хүйтэн 9 цаг 51 мин Н.Алтанхуягийг АН-ын дээд шагнал “Их Эзэн Чингис хаан” одонгоор шагналаа Өчигдөр 12 цаг 28 мин Аюултай ачаа тээвэрлэж явсан машин онхолдож хоёр хүн амиа алджээ Өчигдөр 10 цаг 45 мин Америкийн нялуурлыг үл тоогч Либерман Өчигдөр 10 цаг 35 мин “Miss Universe-2025” тэмцээнд Мексикийн гоо бүсгүй түрүүллээ Өчигдөр 10 цаг 22 мин Нийслэлийн 2026 оны төсвийн төсөлд дүгнэлт гаргах аудитын нээлт болов Өчигдөр 10 цаг 12 мин Тэргүүн зэргийн “Чингис хаан” одонг академич С.Нарангэрэлд хүртээлээ Өчигдөр 10 цаг 08 мин Улаанбаатарт өдөртөө 2 хэм хүйтэн Өчигдөр 10 цаг 01 мин Улсын арслан Э.Батмагнай “Чингис хаан” цом хүртлээ Өчигдөр 09 цаг 58 мин "Гурван сүүдрийн театр"-ын уран бүтээлчид нээлтийн жүжгээ энэ сарын 28-нд толилуулна Уржигдар 20 цаг 11 мин Улаанбаатарт шөнөдөө 14 хэм хүйтэн 2025-11-20 Академич С.Нарангэрэл “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртээнэ 2025-11-20 Монгол, Оросын сангийн яамд хамтын ажиллагааны санамж бичиг байгууллаа 2025-11-20 Аравдугаар сард 11 улсын 240 иргэнийг албадан гаргажээ 2025-11-20 Нарны аймаг руу нэвтэрсэн “3I/Atlas” сүүлт одны ховор зургийг НАСА ил болгожээ 2025-11-20 Монгол Улс Узбекистан руу 57 мянга гаруй хонь экспортолжээ 2025-11-20 Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэв 2025-11-20 Хятад улс Германы хамгийн том худалдааны түншийн байр сууриа хадгаллаа 2025-11-20 Хүүхдэд чиглэсэн санхүүжилтийг сайжруулах асуудлаар улс орон даяарх хэлэлцүүлэг зохион байгуулав 2025-11-20
iИх уншсан
Төрийн шийдвэрээ хиймэл оюун ухаанд даатгадаг ирээдүй айсуй ... МАН-ын дарга УИХ-ын дарга болбол Ерөнхийлөгчийн засаглалаас ... Ирээдүй рүүгээ буцаад! Д.Уламбаяр: АНУ-ын гадаад бодлогыг жинхэнэ ёсоор улс төрийн ... Дубайд дэлхийн хамгийн өндөр зочид буудал “Ciel Dubai Marina... О.Уламсайхан: “Чи нөгөө жагсаал хийсэн бацаан мөн байна” гээ... Бүх шатны сургуульд гардан тулаан, өөрийгөө хамгаалах хичээл... Г.Занданшатар: “Оюутолгой” төсөл харилцан итгэлцэл, шударга ... Н.Алгаа: Төгрөг нуурын ордын эрхийг нь шилжүүлээд мөнгө авсн... НӨАТ-ын сугалааны тохирол явагдаж, азтанууд тодорлоо Архангай аймагт уул уурхайн хаягдал усны даланг сэтэлсэн ноц... Нийслэлийн 2026 оны төсвийн төслийг хотын удирдлагууд хэлэлц... Хятадын тал Японоос далайн бүтээгдэхүүн авахыг түр хязгаарла... Дорнод аймагт усан бассейн бүхий шинэ спорт цогцолбор ашигла... Цагаан ордонд болсон хүндэтгэлийн зоогт Роналду, Элон Маск н... С.Баттулга: Тайванийн асуудлаар мөргөлдөөн үүсвэл Япон, АНУ,... Д.Нацагдоржийн нэрэмжит шагналын эзэд тодорлоо Лаг хатааж, шатаах үйлдвэрийн төслийг төр, хувийн хэвшлийн т... Шинэ зуунд хүүхдүүд өөрсдийн хөгжлийн бодлогыг тодорхойлов БГД-ийн 18-р хорооны 10 мянга гаруй иргэн төрийн үйлчилгээг ...
Top