АНУ-ын шүүгч Харвардын их сургууль боолчлогдсон өвөг дээдсийнх нь зурагнаас хууль бусаар ашиг олж байна хэмээн маргасан Коннектикут мужийн эмэгтэйн нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгожээ.

Тухайн гэрэл зургууд тус зургуудыг зурагласан гэрэл зурагчиндаа хамааралтай тул Тамара Ланиер эдгээр зургуудыг хууль ёсны дагуу нэхэмжлэх эрхгүй аж.

1850 онд сүүдэрлэгдсэн эдгээр зургуудыг хар арьстнууд дорд үздэг итгэл үнэмшлийг үгүйсгэсэн онолыг нотлох зорилгоор ашиглагдаж асан аж.

Хатагтай Ланиер энэ шийдвэрийг эсэргүүцэн давж заалдах болно хэмээлээ. Тэрээр тус хэргийг шүүсэн шүүгчийг "Энэ зурган дахь хүмүүнлэг талыг огт авч үзсэнгүй. Бид үеэс үед үр хүүхдүүдээ ярьж хэлдэг байсан үлгэр домог болох гэр бүлийнхээ тухай ярьж байна. Эдгээр хүмүүсийн миний өвийг одоо хүртэл үгүйсгэж байна" гэж Нью Йорк Таймс сонинд ярьжээ. 

Хар цагаан, дээр үеийг илэрхийлэх эрэлхэг дүр төрх бүхий эдгээр зургуудыг Өмнөд Каролина дахь студид авсан байна. Рэнти нэрт эр, түүний охин Делиа нарыг бэлхүүс хүртэл нүцгэлээд хальсанд буулгажээ.

Америкийн боолуудын анхны зургуудын нэг байх ёстой хэмээн үзсэн тул АНУ-д боолчлолын талаар маргахын тулд Харвардын биологич Луи Агассизын захиалгаар тус хөргийг Харвардад авч ирж байсан аж.

Шүүхэд хатагтай Ланиер энэхүү зурган дээрх хүнийг "Папа Рэнти" гэж дууддаг байсан бөгөөд өвөг эцгээ мөн гэдгийг угийн бичгээрээ баталж, орой болгон унтахынхаа өмнө үлгэр домог мэт сонсож өссөн гэр бүлийн түүх бий гэж мэдэгджээ. 

Туршилтын байцаагч хийж байгаад тэтгэвэрт гарсан хатагтай Ланиер Харвардаас уг зургуудыг гэр бүлийнхэнд нь буцаан өгч, түүнд ямар нэгэн байдлаар хохирол барагдуулах төлбөр төлж, "боолчлолын байгууллагыг үргэлжлүүлэх, зөвтгөхөд оролцсон" гэдгийг хүлээн зөвшөөрөхийг хүссэн байна. Тэрээр их сургуулийг Рэнтийн дүрээс хууль бусаар ашиг олж, жишээ нь түүний зургийг номын хавтас дээр байрлуулсан гэж буруутгажээ. 

Шүүгч Камилл Сарруф гэрэл зургуудыг "аймшигтай нөхцөлд" авсан болохыг хүлээн зөвшөөрсөн боловч хэрэв Рэнти, Делиа нар эдгээр зургийг өмчлөөгүй бол хатагтай Ланиер ч мөн адил өмчлөөгүй гэсэн шийдвэр гаргажээ.

"АНУ-д үргэлжилж буй боолчлолын үр нөлөөг бүрэн хүлээн зөвшөөрөх нь хууль одоогийн байдлаар үйлчилж байгаа тул гэрэл зургийн гарал үүсэл нь хэр зэрэг сөрөг байж болохоос үл хамааран гэрэл зургийн сэдэвт үл хөдлөх хөрөнгийн ашиг сонирхлыг өгөхгүй" гэж Шүүгч Сарроуф бичжээ.

Харвард эдгээр гэрэл зургууд нь "боолчлолын ямар аймшигтай байсан болохыг нүдээр гэрчлэх, хүний харааны хүчтэй яллах дүгнэлт" гэжээ.  Их сургуулийн зүгээс "эдгээр зургуудыг олон нийтийн дунд илүү хүртээмжтэй байлгах, боолчлогдсон хүмүүсийн түүхийг тэдний дүрслэх боломжтой болгох" арга замыг судалж байна гэв.

Б.Бүжлхамаа

www.bbc.com