x

Монголын математикчдын шинэ аргачлал уул уурхай, цаг уур, эдийн засагт хэрэглэгдэх боломжтой

Монгол математикчдын бүтээл дэлхийн шилдэг хэвлэлийн газар “Springer Nature”-т хэвлэгджээ. Тус бүтээлийг томоохон тооцоолол шаарддаг, тухайлбал, уул уурхай, цаг уур, эдийн засаг зэрэг салбар дах математик загварын тооцооллыг хийхэд ашиглах боломжтой юм.

Монголын математик, физикийн эрдэмтдийн бүтээлийг дэлхийн шинжлэх ухаан үнэлж, практикт ашиглаж байна. ШУА-ийн Математик, тоон технологийн хүрээлэнгийн эрдэмтэн, академич, шинжлэх ухааны доктор, профессор Т.Жанлав, тус хүрээлэнгийн болон ОХУ-ын Цөмийн шинжилгээний нэгдсэн институтийн эрдэмтэн, академич, шинжлэх ухааны доктор О.Чулуунбаатар, МУБИС-ийн Мэдээлэл зүйн тэнхимийн багш, шинжлэх ухааны доктор, дэд профессор Р.Мижиддорж, ШУТИС-ийн проректор, доктор, профессор В.Өлзийбаяр нарын хамтарсан “Орчин цагийн тооцон бодох математикийн шинэ онол, чиглэлүүд, хэрэглээ” бүтээл математикийн шинжлэх ухаанд хувь нэмрээ оруулж, дэлхийн олон орны эрдэмтэд тэдний бүтээлээс эш татан ашиглаж буй.

Шугаман бус тэгшитгэл, түүний системийг бодох итерацийн аргын шинэ цогц онол боловсруулсан тэдний бүтээлийг 2024 онд “Springer Nature” хэвлэлийн газарт хэвлэснийг олон улсын эрдэм шинжилгээний байгууллага болон их сургуулиудын 159 номын санд байршуулжээ. Мөн ердийн болон тухайн уламжлалт дифференциал тэгшитгэлийг ойролцоо бодох өндөр эрэмбийн нийлэлттэй ялгаварт схем, төгсгөлөг элементийн шинэ аргуудыг байгуулсан бүтээлийг нь "Springer Nature" хэвлэлийн газарт хэвлэж, олон улсын эрдэм шинжилгээний байгууллага болон их сургуулиудын 84 номын санд байршуулсан байна.

2013 оноос хойш нийтэлсэн 106 өгүүлэл нь олон улсын нэр хүндтэй сэтгүүлд хэвлэгдэж, 1043 удаа эш татсан нь Монголын шинжлэх ухааны дэлхийн түвшний амжилт юм. 

Тэдний боловсруулсан өндөр эрэмбийн нийлэлттэй олон алхамт арга, алгоритмууд нь ихээхэн хэмжээний өгөгдөл бүхий ерөнхий хэлбэртэй томоохон алгебрын болон тухайн уламжлалт тэгшитгэлүүдийн системийг бодож тоон шийдийг олоход чиглэжээ. Цаг уур, далай судлалын сар, жилээр боловсруулсан өгөгдөлд прогноз хийх, бусад салбарын туршилтын үр дүнгээр тасралтгүй загвар, муруй гадаргуу байгуулах зэрэгт тэдний байгуулсан локал сплайныг маш үр ашигтай ашиглаж болох аж. Энэ арга, алгоритмууд нь компьютерын тооцооллын хурдыг нэмэгдүүлж, бодох хугацааг эрс багасгахаас гадна нарийвчлалыг сайжруулж буйгаараа үр өгөөжтэй юм. 

Монголын математикчдын судалгаа нь онол төдийгүй практик хэрэглээтэй бөгөөд компьютерийн тооцооллын хурд нэмэгдэж, бодох хугацаа богиносож, нарийвчлал сайжирсан нь томоохон салбарт бодит үр дүн авчирч байна.

 

 

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Солонготын даваанд халтиргаа, гулгаа үүсч, том оврын автомашины хөдөлгөөн түр зогсжээ 27 мин Засгийн газар Багахангай–Хөшигийн хөндийн төмөр замын төслийн санхүүжилтийг баталлаа 29 мин Монгол Улс нарны эрчим хүчний олон улсын хамтын ажиллагаанд нэгдлээ 31 мин Угаарын хий мэдрэгчийг унтраахгүй байхыг албаныхан анхааруулж байна 33 мин Монгол Улс Олон улсын цоохор ирвэсийн холбоонд нэгдэнэ 38 мин Монгол-Европын бизнес, хөрөнгө оруулалтын форум Улаанбаатарт эхэллээ 39 мин Өвөлжилтийн бэлтгэл хангах, замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг сайжруулахыг үүрэг болголоо 40 мин Ж.Бат-Эрдэнэ: Даваа гаригт намын бүлэг хуралдана, өчигдрийн шийдвэрүүд хүчингүй 50 мин Монголын эмэгтэй теннисчид найман жилийн дараа ДАШТ-д эргэн оролцоно 2 цаг 22 мин Монголын математикчдын шинэ аргачлал уул уурхай, цаг уур, эдийн засагт хэрэглэгдэх боломжтой 2 цаг 24 мин “Бие даалтын 7 хоног”-ийг аравдугаар сарын 20-27-нд зохион байгуулна 2 цаг 26 мин Нарны гүүрийн замын шинэ хэсэг ашиглалтад орлоо 2 цаг 28 мин П.Наранбаяр: Цалингийн нэмэгдэл 90 мянган багшийг хамарна 2 цаг 31 мин Засгийн газар тэвчиж болох зардлаа танаж, цалин, тэтгэврийг нэмэгдүүлнэ 2 цаг 33 мин Худалдааны зөрчил үргэлжилж буй ч дэлхийн эдийн засгийн өсөлтөд эерэг хандлага ажиглагдаж байна 2 цаг 34 мин Төрийн өмчийн олон улсын хөтөлбөртэй цахим сургууль байгуулагдлаа 2 цаг 38 мин 2026-2030 оны хөгжлийн бодлогын чиглэлүүдийг Засгийн газар баталж, УИХ-д өргөн барина 2 цаг 39 мин “Телеграммаар даалгавар биелүүлж мөнгөө өсгөөрэй” гэх хуурамч мэдээлэлд 11 сая төгрөг залилуулжээ 2 цаг 41 мин Бага насны хүүхэд, тусгай хэрэгцээт иргэдийг малд явуулахгүй байхыг Онцгой байдлын газар анхааруулж байна 2 цаг 44 мин Монгол, Германы их сургуулиуд хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ 2 цаг 46 мин
iИх уншсан
​“Хонин толгой”-д шилжүүлсэн Оюутолгой Эмч нар хүүхдийнхээ сургалтын төлбөрийг зээлээр бус, цалинга... "Мордохын хазгай" болсон МАН-ын Бага хурлын VIII хуралдаан Авлигатай тэмцсэнийг биш, авлигад холбогдсон этгээдүүдийг на... Г.Занданшатарыг огцруулах нь Засгийн газрын тогтоолоос чухал... Тэтчерийн 100 насны ойд М.Бадамсүрэн: Төрийн үйл ажиллагаа тасралтгүй явах зарчмыг х... П.Батчулуун: Хэрэв би өршөөл гуйсан бол энэ салбарт зүтгэж б... Солийн Данзан (3) Нямбаатарын уршиг М.Буянбадрах: Экспортлогчид, үйлдвэрлэгчдээ АМНАТ-ийн зөв бо... Монгол сурагч дэлхийн Англи хэлний олимпиадад алтан медаль х... Цалин нэмэхгүй бол орон даяар ажил хаяна гэж эмч нар анхаару... Зогсож байсан автомашины араас мөргөсөн ослын улмаас 5 хүний... Импортын гаралтай 15.4 кг загас, далайн бүтээгдэхүүнийг устг... Гуравдугаар улирлын НӨАТ-ын баримтыг өнөөдөртөө багтаан бүрт... Монгол, Кубын парламентын хамтын ажиллагааны талаар талууд я... Засгийн газрыг огцруулах тогтоолд Ерөнхийлөгч хориг тавих ма... Нийслэлд 100 мянга гаруй ам метр явган зам шинэчлэгдлээ Дэлхийн худалдааны өсөлтийн төсөөллийг 2.4 хувьд хүргэн ахиу...
Top