x

Монголын математикчдын шинэ аргачлал уул уурхай, цаг уур, эдийн засагт хэрэглэгдэх боломжтой

Монгол математикчдын бүтээл дэлхийн шилдэг хэвлэлийн газар “Springer Nature”-т хэвлэгджээ. Тус бүтээлийг томоохон тооцоолол шаарддаг, тухайлбал, уул уурхай, цаг уур, эдийн засаг зэрэг салбар дах математик загварын тооцооллыг хийхэд ашиглах боломжтой юм.

Монголын математик, физикийн эрдэмтдийн бүтээлийг дэлхийн шинжлэх ухаан үнэлж, практикт ашиглаж байна. ШУА-ийн Математик, тоон технологийн хүрээлэнгийн эрдэмтэн, академич, шинжлэх ухааны доктор, профессор Т.Жанлав, тус хүрээлэнгийн болон ОХУ-ын Цөмийн шинжилгээний нэгдсэн институтийн эрдэмтэн, академич, шинжлэх ухааны доктор О.Чулуунбаатар, МУБИС-ийн Мэдээлэл зүйн тэнхимийн багш, шинжлэх ухааны доктор, дэд профессор Р.Мижиддорж, ШУТИС-ийн проректор, доктор, профессор В.Өлзийбаяр нарын хамтарсан “Орчин цагийн тооцон бодох математикийн шинэ онол, чиглэлүүд, хэрэглээ” бүтээл математикийн шинжлэх ухаанд хувь нэмрээ оруулж, дэлхийн олон орны эрдэмтэд тэдний бүтээлээс эш татан ашиглаж буй.

Шугаман бус тэгшитгэл, түүний системийг бодох итерацийн аргын шинэ цогц онол боловсруулсан тэдний бүтээлийг 2024 онд “Springer Nature” хэвлэлийн газарт хэвлэснийг олон улсын эрдэм шинжилгээний байгууллага болон их сургуулиудын 159 номын санд байршуулжээ. Мөн ердийн болон тухайн уламжлалт дифференциал тэгшитгэлийг ойролцоо бодох өндөр эрэмбийн нийлэлттэй ялгаварт схем, төгсгөлөг элементийн шинэ аргуудыг байгуулсан бүтээлийг нь "Springer Nature" хэвлэлийн газарт хэвлэж, олон улсын эрдэм шинжилгээний байгууллага болон их сургуулиудын 84 номын санд байршуулсан байна.

2013 оноос хойш нийтэлсэн 106 өгүүлэл нь олон улсын нэр хүндтэй сэтгүүлд хэвлэгдэж, 1043 удаа эш татсан нь Монголын шинжлэх ухааны дэлхийн түвшний амжилт юм. 

Тэдний боловсруулсан өндөр эрэмбийн нийлэлттэй олон алхамт арга, алгоритмууд нь ихээхэн хэмжээний өгөгдөл бүхий ерөнхий хэлбэртэй томоохон алгебрын болон тухайн уламжлалт тэгшитгэлүүдийн системийг бодож тоон шийдийг олоход чиглэжээ. Цаг уур, далай судлалын сар, жилээр боловсруулсан өгөгдөлд прогноз хийх, бусад салбарын туршилтын үр дүнгээр тасралтгүй загвар, муруй гадаргуу байгуулах зэрэгт тэдний байгуулсан локал сплайныг маш үр ашигтай ашиглаж болох аж. Энэ арга, алгоритмууд нь компьютерын тооцооллын хурдыг нэмэгдүүлж, бодох хугацааг эрс багасгахаас гадна нарийвчлалыг сайжруулж буйгаараа үр өгөөжтэй юм. 

Монголын математикчдын судалгаа нь онол төдийгүй практик хэрэглээтэй бөгөөд компьютерийн тооцооллын хурд нэмэгдэж, бодох хугацаа богиносож, нарийвчлал сайжирсан нь томоохон салбарт бодит үр дүн авчирч байна.

 

 

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Хан-Уул дүүрэг 25 шинэ техник авч, цас цэвэрлэгээний ажлыг нэмэгдүүлжээ 4 цаг 46 мин 3933 нэгж талбар чөлөөлснөөр 11,575 айлын орон сууц барих боломж бүрдлээ 4 цаг 47 мин Өнөөдрийн байдлаар шатахууны 370 вагон УБТЗ-д байршиж байна 4 цаг 48 мин Улаанбаатарт шөнөдөө 20 хэм хүйтэн 4 цаг 50 мин Неймар 3 жил 8 сарын дараа хет-трик хийлээ 4 цаг 51 мин УИХ-ын дарга Н.Учрал 58 ажлын хэсгийн захирамжийг хүчингүй болголоо 4 цаг 53 мин Гурван настай энэтхэг хүү ФИДЕ-гийн чансаанд бичигдлээ 4 цаг 54 мин Азид аадар бороо, үерийн улмаас амиа алдсан хүний тоо 1400-гаас давжээ 4 цаг 55 мин Х.Ганхуяг: Онцгойгийн алба хаагчдын нийгмийн баталгааг сайжруулахад анхаарна 7 цаг 11 мин Дуучин Майли Сайрус сүй тавьснаа зарлалаа 7 цаг 12 мин Домогт хоккейчин У.Гретцки ДАШТ-ий сугалаанд оролцоно 7 цаг 14 мин 200 мянган жилийн турш тусгаарлагдсан эртний хүмүүсийн үлдэгдлийг Өмнөд Африкт илрүүлжээ 7 цаг 16 мин Хүүхдийн мөнгийг 12-р сарын 18-нд, ахмадын насны хишгийг 22-нд олгоно 7 цаг 17 мин Явган хүний гарцан дээр хүүхэд автомашинд мөргүүлж гэмтжээ 8 цаг 35 мин Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвөөс яндан, зуух хөөлөх болон шинэчлэх ажлыг тогтмол зохион байгуулж байна 8 цаг 42 мин Х.Нямбаатар: Энэ онд 3933 нэгж талбар чөлөөлж, орон сууц, дэд бүтцийн төслүүдийг эхлүүллээ 8 цаг 42 мин Нийслэлийн томоохон 16 төслийн явцыг хэлэлцсэн шуурхай хуралдаан боллоо 8 цаг 43 мин “Монгол ур чадвар-2025” уралдааны гагнуурын II шат эхэллээ 8 цаг 44 мин Улаанбурхны шинэ тохиолдол бүртгэгдэж, нийт өвчлөл өсөв 8 цаг 45 мин Алмаазны үнэ суларсан хэвээр байна 8 цаг 46 мин
iИх уншсан
Хөрөнгө оруулагчтай “нэг хэлээр” ярьж байж хөрөнгө оруулалты... ХАА Яамыг Хэрлэн Баян-Улаанд өвөлжүүлье! Үндэслэлгүй үнэ УИХ-ын даргын төөрүүлсэн Дэгийн даргын томилгоо МАН-ынхан “Манай даргыг нуувчинд нь нухах гэж байна” гээд ху... Монголын ард түмний амин зуулга юу юм бэ Хөрөнгө оруулалтын санал боловсруулах сургалт, уулзалт зохио... МУИС-ийн багш нар япон хэлийг 9000 гаруй оюутанд заажээ МОНЦАМЭ агентлаг солонгос хэлний редакц байгуулж, мэдээгээ т... Украины дайныг зогсоох төлөвлөгөөг хэлэлцэх уулзалт ирэх дол... “Physical: Asia” шоуны монгол багтай аялал жуулчлалын чиглэл... “Alibaba” хиймэл оюун ухаант “Quark” нүдний шилээ танилцуулж... А.Амартүвшин: “Тавантолгой түлш”-ийн дээжүүдийн бүх шинжилгэ... “Өвлийн идэш-2025” өргөтгөсөн худалдаа Төв цэнгэлдэх хүрээлэ... Энэтхэг Монголын коксжих нүүрсийг импортлохоор судалж эхэллэ... Янжуурын утаа ярьж суух цаг яг мөн үү? Төмөр хайсанд орооцолдсон бугыг авран байгальд нь тавьжээ Амгалан амаржих газарт арваннэгдүгээр сард 510 эх амаржжээ MH370 онгоцыг хайх ажиллагааг энэ сарын сүүлчээр дахин эхлүү... Монголбанк өнгөрсөн сард 899.5 кг үнэт металл худалдан авчээ...
Top