x

Х.Тэмүүжиний “transformation” У.Хүрэлсүх, Д.Амарбаясгалан, Л.Оюун-Эрдэнэ гурваас эхлэх нь…

Одоогийн УИХ-д хуулийн голтой хэдхэн гишүүний нэг нь Х.Тэмүүжин. Тэр тогтолцоо буюу уг суурийн асуудлыг хөнддөг улстөрч. Түүний ярьж хэлсэн зарим зүйл ороо бусгаа гэж хэлж болохуйц мэдээллийн бөмбөгдөлт дунд бүдгэрч хоцроод байгаа нь нууц биш. Гэхдээ төрийн буруу тогтолцооны цэгийг нь олж хатгасан Х.Тэмүүжиний санаачилгыг анзаарахгүй өнгөрч боломгүй…

Х.Тэмүүжин энэ долоо хоногийн нэг дэх өдөр УИХ дахь намынхаа бүлгийн шийдвэрийг танилцуулсан. Тэгэхдээ гурван зүйлийг хэлсэн.

Нэгт:

-АН-ын бүлгийн 42 гишүүн Үндсэн хуулийн тогтвортой байдлыг хамгаалахын тулд Ерөнхийлөгч дахин сонгогдож болохгүй гэдэг дээр тууштай, хатуу зогсох ёстой гэх шийдлийг гаргахаар ярилцлаа.

Хоёрт:

-УИХ-ыг УИХ шиг байлгахын тулд ҮАБЗ-өөс УИХ-ын дарга гаргах ёстой юм байна гэдэг шийдлүүдийг ээлж дараалалтайгаар хийхээр ярилцлаа.

Гуравт:

-УИХ-ынхаа толгой дээр гараад суучихдаг Ерөнхий сайд байж болохгүй. Үндсэн хуульд УИХ 126 гишүүнтэй байна гээд заачихсан байгаа. Түүнээс биш УИХ 126 гишүүн болон Ерөнхий сайдаас бүрдэнэ гэж заагаагүй. УИХ-ын чуулганы танхимыг 126 гишүүнд зориулан засах ёстой. Ерөнхий сайд 126 гишүүний нэг юм бол гишүүдийнхээ дунд суух ёстой.

Ийм гурван асуудал ярьсан.

Х.Тэмүүжин цааш нь:

-1992 оны Үндсэн хуулийг баталсны дараа эрх мэдэл хуваарилагдсан байгаа байдлынхаа төлөөх алхмуудыг хийгээгүй. Уламжлалт байдлаар дарга нараа шүтдэг арга барилаараа төрийн ёслолын албанаас зохион байгуулсан юм уу яасан юм, амьдрал дээрээ гурван даргын улс болоод хувирчихсан. УИХ-ын чуулган нь хүртэл толгой дээрээ гурван даргаа залаад суулгачихсан. Энэ байгаа байдлыг бид халах ёстой.

Төрийн гурван өндөрлөг гэх хуулийн нэр томьёо Монголд огт байхгүй. Үндсэн хуульд ийм албан тушаал огт байхгүй. Эдгээр хүмүүс өөрсдийгөө Монгол Улсын дарга гэж эндүүрээд байгаа гэсэн.

Мөн эдгээртэй хуулийн төсөл боловсруулж УИХ-д өгөхөө ч мэдэгдсэн.

Х.Тэмүүжин ер нь энэ асуудлыг өмнө нь ч ярьдаг байсан юм. 2024 оны УИХ-ын сонгуулийн өмнө:

-Манайхан реформ асуудал шийдэхгүй хувьсгал хийе гэж ярьдаг. Гэтэл хувьсгал хийвэл ардчилал өөрөө байхгүй болно гэсэн үг. Бид ардчиллыг солих тухай биш, зам зуураа гээчихсэн тэр зүйлээ буцаагаад янзлах тухай ярих ёстой. Тэр арга зам нь ерөөсөө л “Тransformation” юм байна. Модыг унах гэж байхад нэг талаас нь гадаснаас уях нь реформ. Харин мод бул чулуунаас болж унах гэж байвал тэр чулууг авч байж л мод тэгширнэ. Тэгэхээр энэ суурь бүтцийн хэмжээний гүн бүтцийн өөрчлөлт /transforma­tion/ рүү орохоос өөр аргагүй. Одоо дахиад боломж олдвол “Transformation” хийнэ. Бид 2012-2016 онд реформ хийх гэж оролдсон ч дийлээгүй. Тэр үед хэм хэмжээ, чиг үүрэг, бүтэц зохион байгуулалтын өөрчлөлтийг хийж үзсэн. Одоо бол үйл ажиллагаа, хандлага, зан үйлээс нь эхэлж, хүнийг нь өөрчлөх ажлыг давхар хийхээс өөр арга байхгүй. Энэ шилжилтийг хийхийн тулд харилцаа, арга барил, дотоод соёл, хувийн итгэл үнэмшлийг нь эвдэх ёстой. Ийм ялгаатай үйлдлийг хийх арга бол trans­formation. Үүнийг хийхийн тулд боловсролтой нь, зан үйлтэй нь ярихаас өөр аргагүй. Өдөр тутам хийдэг ажлынх нь дэгийг өөрчлөхөөс өөр арга байхгүй. Монгол Улс гажуудсан ардчиллаа засъя гэвэл нүдэнд харагдахгүй ч их хүчтэй нөлөөлдөг тэр зүйлүүдтэй тулах хэрэгтэй гэж байв.

Х.Тэмүүжиний ярж буй transformation буюу улс төрийн өөрчлөлт гэдэг нь эрх мэдлийн динамик, институцийн бүтэц, нийгмийн хэм хэмжээний өөрчлөлтийг хамарсан улс төрийн тогтолцооны томоохон өөрчлөлтийн үйл явцыг хэлдэг. Энэ нь аажмаар хувьслаас илүү эрс тэс хувьсгал хүртэл байж болох ба ардчилал, модернизаци, дэглэмээс нөгөөд шилжих зэрэг олон талыг хамарч болдог. Нэг ёсондоо улс төрийн өөрчлөлт нь эрх мэдлийг хэрхэн хэрэгжүүлэх, улс төрийн шийдвэр гаргах, нийгэм улс төрийн зохион байгуулалтад өөрчлөлт оруулах цогц бөгөөд олон талт үйл явц юм.

Ардчилал талаасаа дарангуйллын засаглалаас илүү ардчилсан тогтолцоо руу шилжих, тэр дундаа чөлөөт, шударга сонгууль, хууль дээдлэх, иргэний эрх чөлөөг хамгаалахад оршдог. Одоо дэлхийд үүнийг уламжлалт буюу аж үйлдвэрийн өмнөх үеийн улс төрийн тогтолцооноос илүү оновчтой, бие даасан, үр ашигтай засаглалын бүтэц рүү шилжих үйл явц гэж үзэх болсон.

Хөдөлгөөн, үйл явцын хувьд нэг дэглэмээс нөгөөд шилжих, энэ нь ардчилсан шилжилтийн үед ажиглагддаг шиг эрх мэдлийг тайван замаар шилжүүлэх эсвэл хувьсгал, төрийн эргэлт гэх мэт илүү эвдэрсэн өөрчлөлтүүдийг багтааж болно.

Улс төрийн оролцоо нь сонгууль, нийгмийн хөдөлгөөн, эсвэл улс төрийн үйл ажиллагааны бусад хэлбэрийг оролцуулан улс төрийн үйл явцад хувь хүмүүс болон бүлгүүдийн оролцох арга замуудтай байдаг. Үр дүнд нь шүүх, хууль тогтоох, гүйцэтгэх засаглал зэрэг улс төрийн байгууллагуудын бүтэц, чиг үүргийн өөрчлөлт явагддаг. Харин нийгэмд улс төрийн зан байдал, бодлогод нөлөөлж болох олон нийтийн үнэт зүйл, итгэл үнэмшил, хандлагын өөрчлөлт гардаг. Тийм учраас Х.Тэмүүжиний “transformation” хэрэгжих нь тогтолцооны гажуудлыг засахад тодорхой тусаа үзүүлэх юм. Энэ нь ажил хэрэг болох юм бол “trans­formation” Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан, Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ гурваас эхлэх нь…

Өдрийн сонин

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (3)

  • DR. ADITYA (197.211.63.16)
    Бид олон нийтэд мэдээлэхийг хүсч байна; Та бөөрийг худалдахыг хүсч байна уу? Та санхүүгийн хямралын улмаас бөөрийг зарж борлуулах боломжийг эрэлхийлж байна уу, юу хийхээ мэдэхгүй байна уу? Дараа нь бидэнтэй холбоо бариад DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM хаягаар бид танд бөөрнийх нь хэмжээгээр санал болгох болно. Яагаад гэвэл манай эмнэлэгт бөөрний дутагдалд орж, 91424323800802. имэйл: DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM Yнэ: $780, 000 (Долоон зуун, Наян мянган доллар) APPLY TO SELL YOUR KIDNEY FOR MONEY NOW $ 780,000.00
    2025 оны 07 сарын 04 | Хариулах
  • DR. ADITYA (197.211.63.16)
    Бид олон нийтэд мэдээлэхийг хүсч байна; Та бөөрийг худалдахыг хүсч байна уу? Та санхүүгийн хямралын улмаас бөөрийг зарж борлуулах боломжийг эрэлхийлж байна уу, юу хийхээ мэдэхгүй байна уу? Дараа нь бидэнтэй холбоо бариад DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM хаягаар бид танд бөөрнийх нь хэмжээгээр санал болгох болно. Яагаад гэвэл манай эмнэлэгт бөөрний дутагдалд орж, 91424323800802. имэйл: DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM Yнэ: $780, 000 (Долоон зуун, Наян мянган доллар) APPLY TO SELL YOUR KIDNEY FOR MONEY NOW $ 780,000.00
    2025 оны 07 сарын 04 | Хариулах
  • DR. ADITYA (197.211.63.16)
    Бид олон нийтэд мэдээлэхийг хүсч байна; Та бөөрийг худалдахыг хүсч байна уу? Та санхүүгийн хямралын улмаас бөөрийг зарж борлуулах боломжийг эрэлхийлж байна уу, юу хийхээ мэдэхгүй байна уу? Дараа нь бидэнтэй холбоо бариад DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM хаягаар бид танд бөөрнийх нь хэмжээгээр санал болгох болно. Яагаад гэвэл манай эмнэлэгт бөөрний дутагдалд орж, 91424323800802. имэйл: DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM Yнэ: $780, 000 (Долоон зуун, Наян мянган доллар) APPLY TO SELL YOUR KIDNEY FOR MONEY NOW $ 780,000.00
    2025 оны 07 сарын 04 | Хариулах
iШинэ мэдээ
2026 оны төсвийн хүрээний мэдэгдлийг Байнгын хороодод шилжүүлэв 5 цаг 58 мин Зайсангаас Шадивлан хүртэлх явган замууд шинэчлэгдэж байна 6 цаг 4 мин Олон улсын хүүхдийн спортын XI наадамд Монголын 125 тамирчин оролцоно 6 цаг 9 мин Дэлхийн 100 гаруй орны 10 мянган төлөөлөгч Улаанбаатарт чуулна 6 цаг 10 мин “Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк”–ийн дэд бүтцийн ажил 70 хувьтай үргэлжилж байна 6 цаг 12 мин Монголын оюутнууд Туркт тэтгэлгээр суралцах боломж нэмэгдэж байна 9 цаг 4 мин Тарваган тахлын батлагдсан хоёр өвчтөн эмнэлэгт эмчлүүлж байна 9 цаг 9 мин Монгол оюутнуудад Сөүл хотын их сургуулиудын тэтгэлгийн боломж нээгдлээ 9 цаг 11 мин 9-р сарын 19-21-нд Эрчим хүчний гудамжны авто замыг хэсэгчлэн хаана 9 цаг 56 мин БЗД дүүргийн 45 дугаар цэцэрлэгийн өргөтгөлийн барилгыг ашиглалтад орууллаа 9 цаг 58 мин Хөвсгөлд бага насны хүүхэд сураггүй алга болж, эрлийн ажиллагаа үргэлжилж байна 10 цаг 1 мин Австрали улс хүлэмжийн хийн ялгарлыг 62-70 хувиар бууруулах амлалт өглөө 10 цаг 4 мин ФИФА клубүүдэд олгодог урамшууллыг 70%-иар нэмэгдүүллээ 10 цаг 5 мин Р.Отгонбаатарын “Монгол ном бичгийн соёл” үзэсгэлэн Чингис хаан музейд нээлтээ хийв 10 цаг 6 мин Умард Солонгосын 260 хүний баг Азийн наадамд оролцоно 10 цаг 9 мин БНСУ руу “Ургацын баяр”-ын үеэр аялах аялагчдад анхааруулав 10 цаг 13 мин БНХАУ, АНУ-ын удирдагчид Өмнөд Солонгост уулзана 10 цаг 17 мин 2026 оноос Францад Засгийн газрын хуучин гишүүдийн давуу эрхийг цуцална 10 цаг 19 мин Израиль Газын зурваст цэргийн ажиллагаа эхлүүллээ 11 цаг 12 мин МАН-ын даргын сонгууль институцын хямрал руу хөтлөх үү 11 цаг 37 мин
iИх уншсан
Бусдын нүдэн дээр гарсан хэрцгийлэл ба “bystander effect” Түшээт хан Чахундорж Оросын түрэмгийллийг эсэргүүцсэн нь ЕБС-ийн сургуулиуд коридороо анги болгож, сурагчид стандарт ... Төсвийн бодлого намын даргад нэр дэвшигчдийн хөзөр биш Б.Батхуяг: Хар тамхичин хүнийг шорон, эсвэл үхэл хүлээж байд... Ч.Отгочулуу: Хууль хяналтын тогтолцоо дарангуйлагчдын гар хө... Балбын гашуун сургамж Үйлтэй таван толгой Улс төрийн идэвхтэн, Трампын ойрын холбоотон Чарли Киркийг т... МАН-ын даргын сонгууль институцын хямрал руу хөтлөх үү О.Чулуунбилэг: АН-ын туулсан бүх зовлонг МАН тойрохгүй байх Шөнийн гүн, таг дуугүй Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Монголын Ахмадын холбооны удирдла... УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан МАН-ын даргад нэр дэвшинэ Маргааш Улаанбаатарт “Автомашингүй өдөр-2025” болно Алтны ханш цаашид ч өсөх төлөвтэй Монголын өсвөрийн жүдочид ААШТ-ээс хоёр хүрэл медаль хүртэв Эх дагина Дондовдуламын хосгүй үнэт эд зүйлсийг Богд хааны о... Бразилын Ерөнхийлөгч асан Жаир Болсонаруд 27 жил 3 сарын ял ... Монголын гадаад худалдааны эргэлт 16.6 тэрбум ам.долларт хүр...
Top