x

АНУ-д гадаад тусламжийн USAID агентлаг хаагдаж байна: USAID гэж юу билээ?

Фото: REUTERS/Annabelle Gordon

Олон улсын хөгжлийн агентлагийг (USAID) АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трампын засаг захиргаа хаахад ойрхон байна. Түүний төсөв царцаагдаж, ажилтнуудыг нь амрааж байна. Энэ байгууллага 64 жилийн турш бусад орнууд, засгийн газрын бус байгууллагуудад санхүү, техникийн  тусламж үзүүлэн түүгээрээ  Америкийн үнэт зүйлийг түлхэж иржээ. USAID юу хийдэг, юугаар нэртэй болов? Энэ тухай өгүүлье.

USAID агентлагтай юу болж байна вэ

• Дональд Трамп Цагаан ордонд эргэн ирснээс хойш USAID-д эрс өөрчлөлт гарч ирэв. Трамп агентлагийн явуулж ирсэн бараг бүх санхүүжилтийг зогсоох, зарим гадаад дахь төлөөлөгчийн газрыг нь хаах үүрэг өгөв. Төрийн тэргүүний тушаалыг үл тоосон  жараад өндөр тушаалтанг тус агентлагаас халжээ.

• Хоёрдугаар сарын 1-нээс Х сүлжээн дэх USAID сайтын аккаунт нь хаагдав. Хэвлэлийн мэдээгээр, тэр өдөр тус байгууллагын төв байранд Илон Маскийн удирдсан засгийн газрын ажиллагааны үр дүнг сайжруулах албаны (DOGE) хоёр хүн нэвтэрч, ажилтнуудынх нь файлын аюулгүйн системийг эзэлжээ.

• Дараагийн ажлын өдөр хоёрдугаар сарын 3-нд  USAID агентлагийн төв байр хаагдсан байв. Байрны хананаас тус байгууллын  үйл ажиллагааг сануулсан бүх  фото зургийг авсан байна. Ажилтнууд нь гэрээсээ ажиллах тушаал авчээ.

• Энэ үеэр  Маск зарлахдаа, Трамп USAID агентлагийг хаахыг зөвшөөрсөн гэв. Тэрбумтаны хэлснээр, агентлаг “улстөржсөн”, “америкийн эсрэг хүртэл хэт зүүний үзэл санааг дэлхий даяар явуулж" иржээ. АНУ-ын Ерөнхийлөгч өөрөө USAID агетлагийн удирдлагыг “хэт радикал галзуучуудын бүлэг” гэж нэрлээд тус байгууллагын ирээдүйн талаар  шийдвэр гаргана гэсэн байна.

USAID гэж ямар байгууллага  вэ?

• USAID АНУ-ын үзүүлж буй цэргийн бус бүх гадаад тусламжийг зохицуулан удирдахаар 1961 онд байгуулагджээ. Агентлагийг бие даасан байгууллага гэж бүтээсэн учир бусад яамдын бүтцэд, түүний дотор гадаад бодлогыг явуулдаг Төрийн департаментын  мэдэлд байсангүй.

• USAID 2023 оны байдлаар янз бүрийн хүмүүнлэгийн тусламжийн $40 тэрбумыг захиран зарцуулж байв. Тусламж нь буцалтгүй баталгааны хэлбэрээр эсвэл техник, бараа, үйлчилгээ гэж зарцуулагдаж ирэв. Агентлаг бүс нутгийн 100-аад газрын сүлжээтэй бөгөөд түүнд 10 мянган хүн, тэдний гуравны хоёр нь гадаадад ажилладаг.

• USAID өөрийн ажиллагааг  хөгжиж буй орнуудад ядуурал, өвчин, өлсгөлөн, байгалийн гамшигтай тэмцэхэд нь туслах гэж хэлдэг. Мөн тус агентлаг засгийн газрын бус байгууллага, хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, нийгмийн санаачлагын бүлэгт тусалдаг ба түүнийгээ  "ардчиллыг хөгжүүлж байна" хэмээн тайлбарладаг. АНУ-ын засгийн газар USAID  агентлагийг  үндэсний аюулгүй байдлыг хангах зөөлөн хүчний хэрэгсэл гэж үздэг.

USAID ямар дуулианд орооцолдов?

• USAID оршин тогтнож буй хугацаандаа Тагнуулын төв газартай нягт холбоотой байсан гэж хэлэгдэж ирэв. Тагнуулын төв газрын туршуулууд гадаадад агентлагийн халхавч дор ажиллаж байжээ. Мөн офицерүүд нь агентлагийн нийгмийн аюулгүй байдлыг удирдаж иржээ. Тэд л бусад орнуудын цагдаагийн ажилтнуудыг сургаж ирсэн байна.

• USAID урт хугацааны турш Украиныг дэмжиж ирсэн ба зөвхөн 20222024 онуудад $38 тэрбумыг төсвийн дэмжлэг, хүмүүнлэгийн тусламж гэж зарцуулжээ. Агентлагийн  санхүүжүүлсэн хөтөлбөрөөс 2004 оны улбар шар хувьсгалчид ба 2014 оны евромайданыхан ашиг унагасан байна.

• USAID олон жилийн турш Перуд  гэр бүл төлөвлөлтийн хөтөлбөрийн ивээн тэтгэгч байв. Гэхдээ ерээд онуудад эмэгтэйчүүдийг  албан хүчээр үрийн сувгийг нь бооход хамруулсанд Андын уулын бүсийн уугуул эмэгтэйчүүд буюу ядуу давхрагынхан орсон байв. Конгресс Перуд мөрдөн шалгаад USAID энд оролцсоныг тогтоосон ба харин АНУ-ын конгресс агентлагийг үүнд хамаагүй гэжээ.

• НҮБ-ын Аюулгүй зөвлөлийн ротациар орох орнуудад USAID туслахаа илүүд үздэг гэж шүүмжилдэг. Албан ёсны засаг төр үүнийг  үгүйсгэдэг. Харин судалгаа хоёр жилээр гишүүн болсон орнуудын Америкийн тусламж дундажаар 59%-иар өссөнийг тогтоожээ.

• Мөн түүнчлэн USAID нь АНУ-тай санал нийлэхгүй байгаа орнуудад шахалт үзүүлэх хэрэгсэл гэдэг шүүмжлэл бий. Агентлаг 1990 онд Америкийн Иракт цөмөрснийг дэмжээгүй Йемен, 2000-аад оны эхээр Турк хоёрт тусламжаа зогсоосон байв.

USAID Орост юу хийсэн бэ?

• USAID Орост 1992-2012 онуудад ажиллаж байсан ба “эрүүлийг хамгаалах, халдварт өвчинтэй тэмцэх, хүрээлэн буй орчныг хамгаалах, илүү хүчтэй иргэний нийгмийг байгуулахад туслана” гэж агентлаг мэдэгдэж байв. USAID нийтдээ $2,7 тэрбумаар ивээн тэтгэжээ.

• Оросын засаг "гадаадын туршуулын" гэж зарласан засгийн газрын бус байгууллагад USAID тусалж байгаад үйл ажиллагаагаа хумьжээ.

• USAID Оросын Үндсэн хууль дээр мөн Оросын Иргэний, Татварын, Газрын  кодекс дээр ажиллаж байсан мэрргэжилтнүүдийг санхүүжүүлжээ.

• Оросын гадаад хэргийн яам USAID агентлагийн ажил зогссонд тайлбар хийхдээ "Тэд хүмүүнлэгийн биш, улс төрийн  үйл ажиллагаа явуулж байсан" гэсэн байгаа.

М.ЦОГТ

 

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Хан-Уул дүүрэгт 100 ортой цэцэрлэгийн барилгыг улсын комисс хүлээж авчээ 3 цаг 1 мин Итали жуулчин АНУ-ын иргэнд хутгалуулж гэмтжээ 3 цаг 3 мин С.Бямбацогт: Эрчист Монгол нэгдэл богино хугацаанд үр дүн гаргах ёстой 3 цаг 3 мин Өвөлжилтийн бэлтгэл нэрийдлээр цахим залилан нэмэгджээ 3 цаг 4 мин Гаалийн шинэ журам цахимд шилжиж, хүнд суртал буурна 3 цаг 5 мин ГССҮТ-ийн алсын дуудлагын баг орон нутагт амь насыг аварлаа 3 цаг 5 мин Дорноговьд “Намрын ногоон өдрүүд”-2025 эхэллээ 3 цаг 7 мин Баянхонгор аймгийн Онцгой комисс өвлийн бэлтгэл ажлыг шуурхай хангуулахыг үүрэгдлээ 3 цаг 9 мин Монгол Улсад хүнд үйлдвэрийг хөгжүүлэх стратеги боловсруулав 3 цаг 47 мин Цэцэрлэгийн II шатны бүртгэлийн хариуг бүртгэлтэй гар утсанд мессежээр мэдээлнэ 3 цаг 54 мин Австралийн амбан захирагч гэж хэн бэ? 4 цаг 11 мин Хөвсгөл аймагт гарсан тарваган тахлын голомт өргөжих магадлал өндөр байна 4 цаг 23 мин Нам, эвсэлд 2026 онд олгох төрийн санхүүжилтийн дээд хэмжээг тогтоолоо 4 цаг 29 мин Саманта Мостин: Монгол, Австралийн анд нөхдийн харилцаа батжин хөгжиж байна 6 цаг 25 мин “Бүтлийн Ундарга” ХХК улсын рекордыг хадгалж байна 6 цаг 26 мин Японы Либерал ардчилсан намын даргын төлөө өрсөлдөөн эхэллээ 6 цаг 27 мин Дорнод аймагт төрийн алба хаагчдыг орон сууцаар хангах ажил эрчимжив 6 цаг 27 мин “Z үеийнхний жагсаал” Балбын Засгийн газрыг арга хэмжээ авахад хүргэв 6 цаг 28 мин Азийн залуу тамирчид Бахрейнд 24 төрлөөр өрсөлдөнө 6 цаг 29 мин БРИКС-ийн удирдагчид АНУ-ын тарифын бодлого, Украины асуудлыг хэлэлцэв 6 цаг 29 мин
iИх уншсан
Атаархал улс төрийн зэвсэг болохын цагт Цахилгааны хувьд санаа зовохгүй ч дулааны хэмнэлтэд шилжиж б... МАН-ын дарга хэн болох вэ? "АД ҮЗЭГДЭХ ЗОРИГ" номыг ад үзэх зориг Эх оронч Лоохууз Хүүхдүүдээрээ дамшиглаад байгаа юм уу? Бизнесийн сонгодог 50 бүтээл Монголд... Хятадын түрэлт ба ШХАБ Н.Туяа: Татварын шинэчлэл ахиад л хөрөнгөлөг цөөнхөд ашигтай... Соломон хааны бөгж Цагаан хэрэм Өмнөдөд зурсан санамж: Газар нутгаараа оролдож, тусгаар улса... О.Алтансаруул: Өгий нуурын эргийн төлөвлөлтийг жишиг болгон ... Тэтгэвэр, тэтгэмжийг цаг хугацаанд нь олгох ажлыг эрчимжүүлн... Улаанбаатарт BRT тусгай замын автобус нэвтрүүлнэ 09-р сарын 08 ны өдрөөс 11 уулзварт баруун гар тийш эргэх зо... Нийслэлийн цэцэрлэгүүдийн 2-р шатны бүртгэл 3 хоногийн дараа... Австралийн Амбан захирагч Саманта Мостин Монголд айлчилж бай... Хангай, Хөвсгөлийн уулсаар нойтон цас орно Булган аймагт хадлангийн гарц бага байна
Top