x

УИХ-ын сонгуулиар Монголын ардчилал Нийслэлд л найдаж байсан даа…

Өнгөрсөн зургадугаар сард болж өнгөрсөн УИХ-ын сонгуулийн үр дүнг гарчигтаа хэлж байна. Нэгэнт түүх болон үлдэж. Өнөөдөр орон нутгийн сонгуулийн сүүлийн долоо хоног. Сонгуулийн үйл явц бол УИХ-ын сонгуулиас нэг их дутах юм алга. Хүн хүч, хөрөнгө мөнгө урссан улс төр үргэлжилж байна. Сонголт бол мэдээж хувь иргэний мэдэлд. Ард түмний сонголтыг хүндэтгэж үзнэ. Хүлээн зөвшөөрнө. Хэн ч сонгогдсон байсан төрийн дунд, анхан шатанд төр барина. Ардчилсан нийгмийн гайхамшиг нь энэ. Энэ эрх чөлөөг л монголчууд бид алт болгох хэрэгтэй. Алтан боломж, алдаж болохгүй хөгжлийн жилүүд болгож ажил амьдралаа өөд нь татах ёстой. Ардчилсан нийгмийн үнэ цэнэ, үнэт зүйл ердөө энэ.

Гэвч бид ардчилсан нийгмийг утгаар нь байгуулж байна уу. Ардчиллын үнэт зүйлийг маш товчлон хэлье гэвэл Хувь хүний эрх чөлөө, Эдийн засгийн эрх чөлөө. Монголд өнөөдөр ямар байна. Монголын нийгэм дэх хамгийн нөлөөтэй сэтгүүлч нь шоронд сууж байна шүү дээ. Монголд хөдөлж буй ашигтай бизнес бүхэн рүү төр орж байна. Төрийн өмчит компани, төрийн оролцоотой аж ахуйн нэгжийн тоо буурахгүй байна. Монголын эдийн засаг дахь хамгийн том худалдан авагч нь төр өөрөө байсаар байна. Монголын эдийн засагт байгаа гурван төгрөг тутмын хоёр нь төрийнх байна. Монголын нийт хүн амын ажиллах хүчний 1/3 нь төрийн албан хаагчид байна. Төрийн нүсэр системээ татвар төлөгчид нь, ард түмэн нь даахгүйд хүрлээ. Энэ бүхэн бол ардчилсан нийгэм Монголд цаашид оршин тогтнох уу, үгүй юу гэдгийг асуухаас өөр замгүй болгож байна.

Үүнийг хазаарлах, өнөөдрөөр цэг тавиад ардчиллын үнэт зүйл рүү нийгмээрээ явах тийм боломж бидэнд байна. Тэр нь сонгууль. Ардчиллын нүүр царай болж байгаа АН-д найдахаас өөр сонголт бидэнд байхгүй. АН-д алдаа их бий. Гэвч тэдэнд байдаг нэгэн том үнэ цэнийг тогтож харах ёстой. Тэр нь АН-ын нээлттэй байдал. Алдаа оноо бүгдийг нь ард түмэн харж байдаг болохоор тэд нээлттэй цонхтой улс төрийн хүчин. Тэднийг Монголын төрд яаж ашиглах, ашиглахгүй талаар ард түмэн алган дээрээ тавьсан юм шиг мэднэ. Сайн мэддэг хүнтэй яаж харьцахаа та мэддэг, амар байдаг биз дээ. Яг түүн шиг Монголын ард түмний хувьд Монголын улс төрийн хоёр дахь том хүчин АН нээлттэй. АН бол нээлттэй нийгэм. Тэдэнд итгэж болно. Яагаад гэвэл тэдний ямар үйл хөдлөл, улс төрийн шийдвэр гаргах гэж байгаа нь нийгэмд ил учраас нийгмийн зүгээс дор нь хязгаарлана.

Харин МАН тийм үү. Улс төрийн шийдвэрүүд, үйл явц нь тэр чигээрээ цоожтой хаалганы цаана өрнөдөг. Энэ нь маш ноцтой байсныг басчиг сүүлийн жилүүдэд бүгдээрээ харлаа. Юун авлига, албан тушаалын гэмт хэрэг вэ. Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдалд нөлөөлөхүйц үйлдэл, үйл явцууд болж байсныг олон дуулиант хэргүүд, түүнд оролцогчид, Төрийн ордноос шорон руу шилжсэн өндөр дээд албан тушаалтнуудаас нь харлаа. Одоо МАН-д бага ч гэсэн салхи орж байна. Ямар ч байсан ард түмэнд гэрэл цохиулсан нь сайн. Авлигачин гишүүдтэйгээ хэрхэн тэмцэж үр дүнд хүрэх нь одоохондоо бүрхэг. Процесс үргэлжилж байна, Шүүх дээр л… гэсэн мэдээлэлтэй байгаа. Гэсэн хэдүй ч ард түмэн анхаарлын төвдөө авсан. Үүний үр дүн нь сая болж өнгөрсөн УИХ-ын сонгуулиар бүрдсэн хүчний харьцаа юм. Ямар ч байсан ардчиллын салхи салхилсан сонгууль болж өнгөрсөн.

Сонгуулийн өмнөх урьдчилсан прогнозоор Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хот Ардчиллын төлөө тууштай сонголт хийхээр байсан. Харин орон нутагт МАН дийлдэхгүй юм байна, тэнд ардчиллын үнэр ч алга гэцгээж байв. Аймаг сумын иргэдийг боловсролгүй, соёлгүй, ардчиллын үнэ цэнийг огтхон мэдэхгүй “малууд” хэмээн бичицгээж байсан хүмүүс олон. Харин нийслэлийн иргэд бол мэдээлэлд ойр, ардчиллын үнэ цэнийг жинхэнэ мэдэрсэн, сэхээтэнлэг хэсэг, АН-ын гол түшиц бааз бол Нийслэлчүүд хэмээн дүгнэж байлаа. Ингээд УИХ-ын сонгууль боллоо. Дүн гарлаа. АН нийслэлд нэг ч суудалгүй салах шахав. Гарын таван хуруунд багтах хэдэн хүнийг Ардчиллаас сонгов. Бусад сонголт МАН. Нөгөө коммунистууд, авлигачид, Монголыг 30 жил элгээр нь мөлхүүлсэн хэдэн олигархи, төрөөс төрсөн тэрбумтнууд, угсаа залгамжилсан хунтайжууд… юу юу гэж ч шүүмжлээд байлаа. Тэр бүхэн нийслэлд өнгөний төдий байсан юм билээ. Харин хөдөөд ардчиллын жинхэнэ үнэ цэнийг мэдэрдэг, Монголын эрх баригчид ерөөсөө биш байна, энэ улс орон нэг л болохгүй байна, өөрчлөх цаг болжээ… гэсэн дэлхийн сэтгэлгээтэй, өвгөдийн ухаантай, олон улстай хөл нийлүүлэн алхсан хүмүүс байдгийг ойлгууллаа. Тэдний ухааныг нийслэлчүүд лав улс төрийн сонголт дээр энэ удаад гүйцсэнгүй. Бодит үнэн гэвэл энэ.

Гэвч боломж нийслэлд бий. Одоо орон нутгийн сонгуулиар нийслэлчүүд маань хөдөөгийнхнөө гүйцэж түрүүлэх хэрэгтэй. Улс төрийн сонголт бол улс орны хөгжлийн эхний шат. Шулуухан хэлэхэд, орон нутгийн сонгуулийнхаа сонголт дээр ухаалаг байх нь ирээдүйд хэрэгтэй байна. Нийслэлийн засаг захиргаа, НИТХ гэдэг бол Монголын “бага” Засгийн газар юм. Хүн амын тал хувь нь нийслэлд байна. Монголын нийт эдийн засгийн 60 хувь нь хотод эргэлдэж байна. Мөнгөн дүн, төсөв, төсөл хөтөлбөр… бүгд Улаанбаатарт төвлөрсөн. Монголчуудын амьдралын баталгаа үндсэндээ Нийслэл учраас төвлөрөл гэрлийн хурдаар явагдаж байна. Ийм эдийн засагтай, хүн амын нягтаршилтай Улаанбаатар хотод ардчиллын үнэ цэнэ хамгийн чухал. АН-ыг хүчтэй сөрөг хүчний байр суурин дээр аваачих нь ч дутуу дулимаг сонголт. Тийм болохоор дутуугаа гүйцээж Нийслэлд ардчиллынханд дүүрэн сонголт хийвэл яасан юм бэ. 2016 оноос хойш Нийслэлийн засаглалд шинэ салхи орсонгүй. Бүтэн найман жил МАН дангаар Монгол Улсын “бага” Засгийн газарт эзэн сууцгаалаа. 2012-2016 оны хооронд Ардчиллынхны босгосон Чингис бондын хөрөнгөөр хотын замыг засч, хэдэн мундаг уулзварыг хийж эхлүүлсэн авто замын шинэчлэлээс өөрөөр хотод юу шинээр хийгдэв. Хувийн хэвшлийнхний хөрөнгө мөнгө, концессоор боссон хэдэн байшин барилгыг нэрлэх үү. Сая ашиглалтад орсон Яармагийн шинэ гүүрээр өнөөдөр өдөрт 100 машин зорчиж байна уу. Хотын төв рүүгээ ороод нэг урсгалтай зам дээрээ нам гацах болсноор тэр гүүрээр зорчих иргэд байхгүй байна. Харинчиг хотын төвөөс Яармаг, Нисэхийн чиглэлийн зам хамгийн хурдан урсгалтай байсныг үгүй хийв. Шинэ гүүр рүү эргэдэг дээр гэрлэн дохио тавьснаар тэр урсгал нам гацаа болж хотын түгжрэл нэгээр нэмэгдлээ. Яривал, бичвэл энэ мэт кейс маш их байна. Нийслэлчүүд бүгд л харж, бухимдацгааж байдаг. Гэвч улс төрийн сонголт нь бахь байдгаараа…

Тийм болохоор нийслэлчүүдээ бод, сайн бодож сонголтоо хийцгээ. Өнгөрсөн УИХ-ын сонгуулиар Монголын ардчилал Нийслэлчүүдэд их найдлага тавьж байсан шүү.Гэвч бүх зүйл илбэдүүлсэн мэт эрх баригчид руу шилжсэн. Ингээд нэг нам гурав дахь удаагаа Монголыг удирдах боломж бүрдсэн. Олонх л бол олонх. Хамтарсан гэх ойлголт ямагт хоёрдугаарт явна. Одоо орон нутгийн сонгууль арай өөр сонголттой байх биз ээ.

Өдрийн сонин

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • Зочин (202.21.111.170)
    Нийслэлд, Орон нутгийн сонгуулиар МАН ялна. Үндэслэл нь АН-ын удирдлага олон мянган гишүүд, дэмжигчдийнхээ итгэл, найдварыг үл тоон уландаа гишгэж, зөвхөн өөрсдийн эрх ямба, албан тушаалын төлөөх хувийн мөрөөдөл, хүсэл зорилгодоо хүрч МАН-тай эвсэн тэдний хүүхэлдэй болсонд байгаа юм.
    2024 оны 10 сарын 10 | Хариулах
iШинэ мэдээ
Алтны үнэ 6 хувиар буурч, 4093 ам.долларт хүрэв 1 цаг 32 мин Хятад улс дэлхийн хамгийн том хөвдөг салхин турбиныг суурилуулна 1 цаг 34 мин АИ-92 шатахууны нийлүүлэлт хэвийн, иргэдийг сандарч нөөцлөхгүй байхыг уриалав 1 цаг 36 мин Дэлхийд хамгийн хурдан галт тэрэг туршилтад орж 453 км/ц хурдаллаа 1 цаг 41 мин Засгийн газар энхийг дэмжигчдийн томилолтын зардлыг нэмэгдүүлэх шийдвэр гаргалаа 1 цаг 44 мин Эрчим хүчний гудамжны уулзварыг 24-ний шөнө түр хугацаанд хаана 1 цаг 47 мин Томуугийн эсрэг дархлаажуулалтын хамрагдалт нийслэлд 92 хувьтай байна 1 цаг 48 мин “Таван шар”-ын нүхэн гарцын ажил 90 хувьтай байна 1 цаг 53 мин 2025 оны өвлийн элсэлтийн шалгалтын хуваарь гарлаа 1 цаг 58 мин Багш, ажилчдын цалинг 20 хувь, эмч нарынхыг 15 хувь нэмэх санал дэмжигдлээ 2 цаг 5 мин Улаанбурханаар 13 мянга гаруй хүн өвчилж, 11 хүн нас баржээ 2 цаг 22 мин Хотын төвийн бүсэд мал бэлчээвэл 1-10 сая төгрөгийн торгуультай 2 цаг 22 мин Шүүх хуралдаанд иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэхийг санал болгов 2 цаг 32 мин “Цагаан алт” хөдөлгөөний хүрээнд ногоон үйлдвэрлэл хэрэгжүүлэгч компанитай гадаадын төлөөлөгчид танилцлаа 3 цаг 27 мин Туул голын усны чанар муудсан талаар лабораторийн дүн гарчээ 3 цаг 28 мин Европын Холбоо жолооны эрх олгох журмаа шинэчилнэ 3 цаг 31 мин “Монголчууд: Цаг хугацаагаар аялахуй” үзэсгэлэнг Швейцарын Ритберг музейд нээнэ 3 цаг 33 мин Хятадад салхины эрчим хүчээр ажилладаг анхны усан доорх дата төвийг байгуулжээ 3 цаг 33 мин Ардын зураач Ү.Ядамсүрэнгийн ховор бүтээлүүдийг “Амар аясгалан” үзэсгэлэнд дэлгэнэ 3 цаг 36 мин ХАМАС бүлэглэл дахин хоёр шарилыг Израилд шилжүүлэв 3 цаг 40 мин
iИх уншсан
Г.Занданшатарын Засгийн газрыг огцруулсан саналын луйвар!!! Ж.Золжаргал: Монголд улс төрийн нам ерөөсөө болохгүй байна Нүүрсний ерөнхий менежер нь Төр "УИХ Үндсэн хууль зөрчсөн" гэдэг дүгнэлт гарвал ямар ч том э... Иосиф Бродскийг шүүсэн хурал Р.Энхболд: Цэргийн дэглэлт, оны ялгааг арилгахын тулд жилд н... Д.Бумдарь: Шинэ бодлого, шинэ улс төрийн хүчний эрэлт үүсчих... Хэрэггүй Х.Нямбаатар: Түлшний нийлүүлэлтийг хоёр дахин нэмэгдүүллээ О.Сэргэлэн: Тархины үхэлтэй донорын тогтолцоог хөгжүүлэх нь ... Эверестийн анхны экспедицийн домогт шерпа Канчха 92 насандаа... Өндөр насны тэтгэвэр авагч нас барсны дараа түүний гэр бүлий... Ахмад настны тэтгэвэр, зээлийн асуудлаар гаргасан ажлын хэсг... Бүх хүн тэгш эрхтэй, гахай илүү эрхтэй... Америкийн уулчин Эверестийн хойд энгэрээр цанаар буусан анхн... Эрүүл мэндийн байгууллагууд өвөлжилтийн бэлэн байдлаа хангах... Нисэхийн уулзвараас Тэмээтэй хөшөө хүртэл нийтийн тээврийн т... 7 настай сурагчийн амь насыг хохироосон багшид бүх насаар нь... Эверестээс гадна Балбын нууцлаг оргилууд руу авирагчидыг тоо... Жагсаал хүчирхийлэлд хүрсний улмаас Перу онц байдал зарлалаа...
Top