x

Тусламжийн улаанбуудайг бяцалж өгөхгүй бол малын гэдэс дүүрч, үхэх эрсдэлтэй

Малын тэжээлийн улаанбуудайг хэрхэн зөв хэрэглэх талаар ХААИС-ийн багш, мал зүйч Д.Бямба дараах зөвлөгөө өгч байна.

Д.Бямба:

"Зудын суурь ойлголт нь тэжээлийн дутагдал. Өвлийн улиралд монгол мал -20 градусын хүйтэнд ердийн биеийн дулаанаа бариад, давах чадвартай байдаг.

-20 градусаас их хүйтэнд малын тэжээлийн хэрэгцээ нь хоёр хувь нэмэгддэг. Манай улс байгалийн бэлчээрээс 95%-ийн хамааралтай байдаг. Байгалийн бэлчээр нь өвлийн улиралд зуныхаас ургацын хувьд 2-3 дахин, шимт буюу тэжээллэг чанар нь 2-3 дахин буурдаг. Хүйтэн цаг агаар болон тэжээлийн олдоц 2-3 дахин ачаалал малд учруулж байна.

Мал ямар ч салхигүй үед -20 градусын хүйтнийг тэсвэрлэдэг. Салхины хурд 1м/сек нэмэгдэхээр малын арьсанд 2-3 градусын нэмэлт дарамт учруулдаг. Өөрөөр хэлбэл -20 градусын хүйтэн, 3м/секундийн хүчтэй салхитай өдөр малын арьсанд -24-26 градусын хүйтэн мэдрэгдэж, илүү их энерги шаардагдана. Бэлчээр малын энергийн хэрэгцээг хангахгүй учраас мал осгож байна.

Малын энергийг хангахын тулд нэмэлт тэжээл шаардлагатай. Өвс, сүрэл, ногоон тэжээл, хадлан 80%, энергийн эх үүсвэр буюу бүх төрлийн үр тариа 11%-ийг эзэлж, уургийн эх үүсвэр байна. Энергийн агууламж өвлийн улиралд 14-15% буурсан байхад уургийн агууламж 70% хүртэл буурдаг нь малыг туйлдуулдаг. Кальци, фосфор, магни, кали зэрэг эрдэс 2-7 дахин буурсан байдаг. Бэлчээрийн шингэц нь уураг, эрдсээс хамаарч муудсны дээр хүйтрэл малд дарамт болдог.

Онцгой байдлын байгууллагаас улаанбуудайг аймгууд руу тусламжаар явуулж байгаа. Тусламжийн улаанбуудайг зөв ашиглахгүй бол малд тэжээл болохгүй, хаягддаг. Улаанбуудайг бүхлээр нь өгөхөөр хальсыг мал задалж чадахгүй, баасаар нь гараад ирнэ. Тиймээс улаанбуудайг бяцалж өгөх ёстой.

Жишээлбэл нэг хонь 400грамм өвс идэж чадаж байвал 70-80грамм бяцалсан улаанбуудай өгнө. Үүнээс илүү өгч болохгүй. Илүү өгвөл шингэхгүй мал бөглөрөх, түгжрэх асуудал гарна. Зарим мал тэжээлээ хэт их задлаад метан хий үүсэж, гэдэс нь дүүрч үхэх эрсдэлтэй. Улаанбуудайг дулаан гэрт 2-3 цаг дэвтээж, өгвөл малд хор багатай. Хэмжээ нь дээр дурдсан байна.

Тэжээлийн болон талхны хөрөнгөөр улаанбуудайг исгэж, малд өгч болно. Талхны гурил исгэж буйтай адил 2-3 цаг исгээд өгнө. Исгэх хугацааг үүнээс хэтрүүлж болохгүй.

Улсын онцгой комисс

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
2026 оны төсвийн хүрээний мэдэгдлийг Байнгын хороодод шилжүүлэв 7 цаг 53 мин Зайсангаас Шадивлан хүртэлх явган замууд шинэчлэгдэж байна 7 цаг 59 мин Олон улсын хүүхдийн спортын XI наадамд Монголын 125 тамирчин оролцоно 8 цаг 4 мин Дэлхийн 100 гаруй орны 10 мянган төлөөлөгч Улаанбаатарт чуулна 8 цаг 5 мин “Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк”–ийн дэд бүтцийн ажил 70 хувьтай үргэлжилж байна 8 цаг 7 мин Монголын оюутнууд Туркт тэтгэлгээр суралцах боломж нэмэгдэж байна 11 цаг 0 мин Тарваган тахлын батлагдсан хоёр өвчтөн эмнэлэгт эмчлүүлж байна 11 цаг 5 мин Монгол оюутнуудад Сөүл хотын их сургуулиудын тэтгэлгийн боломж нээгдлээ 11 цаг 6 мин 9-р сарын 19-21-нд Эрчим хүчний гудамжны авто замыг хэсэгчлэн хаана 11 цаг 51 мин БЗД дүүргийн 45 дугаар цэцэрлэгийн өргөтгөлийн барилгыг ашиглалтад орууллаа 11 цаг 53 мин Хөвсгөлд бага насны хүүхэд сураггүй алга болж, эрлийн ажиллагаа үргэлжилж байна 11 цаг 57 мин Австрали улс хүлэмжийн хийн ялгарлыг 62-70 хувиар бууруулах амлалт өглөө 11 цаг 59 мин ФИФА клубүүдэд олгодог урамшууллыг 70%-иар нэмэгдүүллээ 12 цаг 0 мин Р.Отгонбаатарын “Монгол ном бичгийн соёл” үзэсгэлэн Чингис хаан музейд нээлтээ хийв 12 цаг 2 мин Умард Солонгосын 260 хүний баг Азийн наадамд оролцоно 12 цаг 4 мин БНСУ руу “Ургацын баяр”-ын үеэр аялах аялагчдад анхааруулав 12 цаг 8 мин БНХАУ, АНУ-ын удирдагчид Өмнөд Солонгост уулзана 12 цаг 12 мин 2026 оноос Францад Засгийн газрын хуучин гишүүдийн давуу эрхийг цуцална 12 цаг 14 мин Израиль Газын зурваст цэргийн ажиллагаа эхлүүллээ 13 цаг 7 мин МАН-ын даргын сонгууль институцын хямрал руу хөтлөх үү 13 цаг 32 мин
iИх уншсан
Бусдын нүдэн дээр гарсан хэрцгийлэл ба “bystander effect” Түшээт хан Чахундорж Оросын түрэмгийллийг эсэргүүцсэн нь ЕБС-ийн сургуулиуд коридороо анги болгож, сурагчид стандарт ... Төсвийн бодлого намын даргад нэр дэвшигчдийн хөзөр биш Б.Батхуяг: Хар тамхичин хүнийг шорон, эсвэл үхэл хүлээж байд... Ч.Отгочулуу: Хууль хяналтын тогтолцоо дарангуйлагчдын гар хө... Балбын гашуун сургамж Үйлтэй таван толгой Улс төрийн идэвхтэн, Трампын ойрын холбоотон Чарли Киркийг т... МАН-ын даргын сонгууль институцын хямрал руу хөтлөх үү О.Чулуунбилэг: АН-ын туулсан бүх зовлонг МАН тойрохгүй байх Шөнийн гүн, таг дуугүй Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Монголын Ахмадын холбооны удирдла... УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан МАН-ын даргад нэр дэвшинэ Маргааш Улаанбаатарт “Автомашингүй өдөр-2025” болно Алтны ханш цаашид ч өсөх төлөвтэй Монголын өсвөрийн жүдочид ААШТ-ээс хоёр хүрэл медаль хүртэв Эх дагина Дондовдуламын хосгүй үнэт эд зүйлсийг Богд хааны о... Бразилын Ерөнхийлөгч асан Жаир Болсонаруд 27 жил 3 сарын ял ... Монголын гадаад худалдааны эргэлт 16.6 тэрбум ам.долларт хүр...
Top