x

Тусламжийн улаанбуудайг бяцалж өгөхгүй бол малын гэдэс дүүрч, үхэх эрсдэлтэй

Малын тэжээлийн улаанбуудайг хэрхэн зөв хэрэглэх талаар ХААИС-ийн багш, мал зүйч Д.Бямба дараах зөвлөгөө өгч байна.

Д.Бямба:

"Зудын суурь ойлголт нь тэжээлийн дутагдал. Өвлийн улиралд монгол мал -20 градусын хүйтэнд ердийн биеийн дулаанаа бариад, давах чадвартай байдаг.

-20 градусаас их хүйтэнд малын тэжээлийн хэрэгцээ нь хоёр хувь нэмэгддэг. Манай улс байгалийн бэлчээрээс 95%-ийн хамааралтай байдаг. Байгалийн бэлчээр нь өвлийн улиралд зуныхаас ургацын хувьд 2-3 дахин, шимт буюу тэжээллэг чанар нь 2-3 дахин буурдаг. Хүйтэн цаг агаар болон тэжээлийн олдоц 2-3 дахин ачаалал малд учруулж байна.

Мал ямар ч салхигүй үед -20 градусын хүйтнийг тэсвэрлэдэг. Салхины хурд 1м/сек нэмэгдэхээр малын арьсанд 2-3 градусын нэмэлт дарамт учруулдаг. Өөрөөр хэлбэл -20 градусын хүйтэн, 3м/секундийн хүчтэй салхитай өдөр малын арьсанд -24-26 градусын хүйтэн мэдрэгдэж, илүү их энерги шаардагдана. Бэлчээр малын энергийн хэрэгцээг хангахгүй учраас мал осгож байна.

Малын энергийг хангахын тулд нэмэлт тэжээл шаардлагатай. Өвс, сүрэл, ногоон тэжээл, хадлан 80%, энергийн эх үүсвэр буюу бүх төрлийн үр тариа 11%-ийг эзэлж, уургийн эх үүсвэр байна. Энергийн агууламж өвлийн улиралд 14-15% буурсан байхад уургийн агууламж 70% хүртэл буурдаг нь малыг туйлдуулдаг. Кальци, фосфор, магни, кали зэрэг эрдэс 2-7 дахин буурсан байдаг. Бэлчээрийн шингэц нь уураг, эрдсээс хамаарч муудсны дээр хүйтрэл малд дарамт болдог.

Онцгой байдлын байгууллагаас улаанбуудайг аймгууд руу тусламжаар явуулж байгаа. Тусламжийн улаанбуудайг зөв ашиглахгүй бол малд тэжээл болохгүй, хаягддаг. Улаанбуудайг бүхлээр нь өгөхөөр хальсыг мал задалж чадахгүй, баасаар нь гараад ирнэ. Тиймээс улаанбуудайг бяцалж өгөх ёстой.

Жишээлбэл нэг хонь 400грамм өвс идэж чадаж байвал 70-80грамм бяцалсан улаанбуудай өгнө. Үүнээс илүү өгч болохгүй. Илүү өгвөл шингэхгүй мал бөглөрөх, түгжрэх асуудал гарна. Зарим мал тэжээлээ хэт их задлаад метан хий үүсэж, гэдэс нь дүүрч үхэх эрсдэлтэй. Улаанбуудайг дулаан гэрт 2-3 цаг дэвтээж, өгвөл малд хор багатай. Хэмжээ нь дээр дурдсан байна.

Тэжээлийн болон талхны хөрөнгөөр улаанбуудайг исгэж, малд өгч болно. Талхны гурил исгэж буйтай адил 2-3 цаг исгээд өгнө. Исгэх хугацааг үүнээс хэтрүүлж болохгүй.

Улсын онцгой комисс

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iШинэ мэдээ
Сонгинохайрхан дүүргийн 33 дугаар хороонд 280 хүүхдийн суудалтай бага сургууль, цэцэрлэгийн цогцолбор ашиглалтад орно 6 мин Уулын ам, голын ай сав, үерийн буулт бүхий газарт отоглож, хоноглохгүй байхыг анхааруулав 15 мин Унаач хүүхдийн аюулгүй байдлыг хамгаалах асуудлаар хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа 20 мин Трампын “том бөгөөд сайхан” төсөв батлагдлаа 54 мин Эдийн засгийн форумд барьсан Хөгжлийн сайдын “бэлэг” 1 цаг 26 мин Урт цагааны цэцэрлэгт хүрээлэнг өнөөдөр нээнэ 4 цаг 49 мин Улс орныхоо нэрийг олон улсад гаргасан уран бүтээлч, тамирчдыг баяр наадмын нээлтэд оролцуулна 5 цаг 2 мин Мисс З.Номинзул ГССҮТ-ийн хүүхдийн мэс заслын тасгийн чийрэгжүүлэх өрөөг тохижуулжээ 5 цаг 10 мин "Эдийн засгийн форум" Төрийн ордонд эхэллээ 5 цаг 26 мин Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд 5 цаг 58 мин Улаанбаатарт өдөртөө 27 хэм дулаан 6 цаг 16 мин ДЦС-5 төслийн хувийн хэвшлийн түншлэгчийг сонгох урьдчилсан шалгаруулалтад 3 оролцогч шаардлага хангажээ 22 цаг 4 мин Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито Ус сувгийн удирдах газарт зочиллоо 22 цаг 15 мин “Засгийн газрын өрийн баталгаа гаргах зөвшөөрөл олгох тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг өргөн мэдүүллээ 22 цаг 20 мин Ардчилсан хувьсгалын ойн баярыг улсын баяр наадамтай хамтатган тэмдэглэнэ Өчигдөр 14 цаг 36 мин Буриадын их сургууль “Монгол хэл, соёлын төв”-тэй боллоо Өчигдөр 14 цаг 29 мин Ц.Төмөрбаатар: Аавынхаа араас Ардын жүжигчин болсондоо баяртай байна Өчигдөр 14 цаг 24 мин Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын Ажлын албанаас няцаалт гаргажээ Өчигдөр 14 цаг 14 мин Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарухито “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо Өчигдөр 14 цаг 07 мин Ардын уран зохиолч Пунцагийн Бадарчид Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ Өчигдөр 13 цаг 29 мин
iИх уншсан
Төсвийн тэлэлтийг хэмнэлтэд шилжүүлсэн нь Япон улсын эзэн хаан Ц.Бат-Эрдэнэ: Дулаалга урт хугацааны шийдэл гэж ойлгоод байг... Цагаан зун Э.Батшугар: Хар жагсаалтыг халж, зээлдэгчийг онооны системээ... Эрчим хүчний эрх чөлөө Эдийн засгийн форумд барьсан Хөгжлийн сайдын “бэлэг” Маргаашнаас хонины махыг нэг килограммыг нь 10 мянга, үхрийн... Н.Алгаа: “Алт-3” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бэлтгэгдсэн нөөц ... Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр 2025 он Мотоциклийн спортын 70 жилийн ойд зориулсан улсын аваргын гу... Британид коронавирусний содон шинж тэмдэгтэй шинэ хувилбар т... Сэлбэ хотын орон сууцны төслийн тендерийг тав хуваан зарлала... Хятадад “iPhone” борлуулалт өсөж, Apple-ийн хувьцаа багахан ... Армени ШХАБ-ын гишүүн болох сонирхлоо илэрхийлэв Тэтгэврийн зээлд хязгаарлалт тавихгүй байхаар тохиролцлоо Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвш... Арменийн ерөнхийлөгч асан Серж Саргсяныг хээл хахууль, хууль... Сонгинохайрханд эрэгтэй хүн хутгалуулсан хэрэгт холбогдуулан... Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн нэмэлт төслийг өргө...
Top